Solist, vokalist, Qazaq KSR-nyng enbek sinirgen әrtisi
Badaeva Sofiya Abdulqyzynyng 101 jyldyghyna arnalady.

Býgin nauryz aiynyng 10-kýni solist, vokalist, Qazaq KSR-nyng enbek sinirgen әrtisi Sofiya Badaevanyng tughanyna 101 jyl toldy. Jambyl atyndaghy Qazaq memlekettik filarmoniyasynda qyzmet atqarghan halyqqa tanymal óner túlghalarynyng biregeyi S. Badaevanyng ómiri men shygharmashylyghyna jayynda maqala Qazaqstan Respublikasynyng Ortalyq memlekettik arhiyvinde saqtalghan qújattardyng negizinde jazyldy. Badaeva Sofiya Abdulqyzy óz ómirbayanynda 1921 jyly nauryzdyng 10-kýni Altay ólkesi, Biysk qalasynda dýniyege kelgendigin, ata-anasy qarapayym júmysshy adamdar bolghandyghyn, 8 klastyq bilim alyp, 1938-1940 jyldary Muzykalyq uchiliyshede oqyghandyghyn bayandaghan.

Búryn kóp aityla bermeytin solistting qyzmetine qatysty birneshe derekterde onyng 1937 jyldan bastap filarmoniyagha júmysqa qabyldanghandyghyn,  Tomsk qalasyndaghy muzykalyq uchiliysheni bitirgendigin,  qyzmetin hor әrtisi retinde bastaghandyghyn jәne ol qazaq muzykasynyng shygharmalaryn, halyq әnderin, kenes kompozitorlarynyng tuyndylaryn, orys jәne batys evropalyq klassikterinin, operettadaghy ariiylerdi t.b. janrdaghy әnderdi týpnúsqaly oryndaushy dep jazghan.

S. Badaeva taghdyrdyng jazuymen Qazaqstangha kelip aldymen 1938 jyldan solist, vokalist retinde Qazaq memlekettik filarmoniyasynda júmys isteydi. 1949 jyly Almaty memlekettik konservatoriyasynyng әn fakulitetine tapsyryp, jeke әn mamandyghy boyynsha bilim alyp, 1954 jyly mausymnyng 23 kýni memlekettik emtihan komissiyasynyng sheshimimen konserttik-kameralyq әnshi degen kvalifikasiya berildi.

(QR OMA, 1823-qor, 3-tiz., 254-is.)

Arhiv qújattarynda solistting gastróldik saparlary 1943 jyldan bastalyp, al 1947 jyldan jeke brigadasymen birge Soltýstik Qazaqstan, Kókshetau, Shymkent t.b. Respublikanyng barlyq qalalarynda jәne Ázirbayjan, Týrikmenstan, Ózbekstan, Ukraina elderinde de kórermenderge óner kórsetken.

1955 jyly Qazaq KSR Jogharghy Kenesi Prezidiumynyng tóraghasynyng orynbasary K.Krukova men Qazaq KSR Jogharghy Kenesi Prezidiumynyng hatshysynyng mindetin atqarushy Sh.Ermaghambetovanyng Jarlyghymen           S. Badaeva KSR-ynyng enbek sinirgen әrtisi ataghymen marapattaldy.

Sofiya Badaeva 1960-1964 jyldary Qazaqkonsertte qyzmet atqardy. Solistting 1964 jylgha deyingi repertuaryndaghy әnderining jalpy sany 80-ge juyq, mysaly, «Kesteli oramal» M.Tólebaev; «Karombolina» Kaliman; «Tos meni tos» muzykasy M.Tólebaev, sózi N.Baymúhamedov; Abay operasyndaghy «Ajardyng ariyasy» L.Hamidi, A.Júbanov; Birjan men Sara operasyndaghy «Saranyng ariyasy» M.Tólebaev; «Ny slovo o, drug moy» P.I. Chaykovskiy; «Fazyl chichmase» tatar halyq әni; «Mazurka», «Shla devisa» polyak halyq әnderi t.b.

(QR OMA, 1823-qor, 3-tiz., 254 -is.)

Biz shaghyn maqalamyz arqyly solist, vokalist, Qazaq KSR-nyng enbek sinirgen әrtisi Badaeva Sofiya Abdulqyzynyng tegin qayta jandandyryp, eske aludy jón kórdik. Belgili óner iyesi jóninde estelik nemese maqala jazghan da ghana túlghalarymyzdyng esimi úmytylmaydy dep oilaymyz.

Gýlnaz Rahmet Shamqyzy,

Qazaqstan Respublikasynyng Mәdeniyet jәne sport ministrligi
Ortalyq memlekettik arhiyvinin
jeke tektik arhivtermen jәne tarihiy-qújattyq
toptamalarmen júmys jasau
bólimining arhiviysi

Abai.kz