Keyingi uaqytta Almaty oblysy , Qarasay audanyna qarasty «Altyn Orda» bazarynyng tóniregindegi shu basylmay túr. Býgin Altyn Orda QazTrade LTD JShS diyrektory Daniyar Ábdighaparov "Belgisiz adamdar "Altyn Ordany" reyderlik jolmen basyp aldy",- dep habarlady. 

Altyn Ordagha ne qatysynyz bar?

"Altyn Ordada" studenttik kezden júmys isteymin. 2000 jyly kontroller bolyp júmysqa kirgenmin.

Qansha jasta boldynyz?

 19 jasta boldym.

Altynbek Álpiyevti tanisyz ba?

IYә, tanimyn. Ol kezde mening basshym boldy. Sol basshynyng qyzmetinde istedim.

Songhy kezderi «Altyn Ordany» basyp aldy degen әngime bolyp jatyr. Bәri neden bastaldy?

Endi múnyng bәri tekseristen bastaldy. Keldi, tekserdi. Bәrin týsindirdik, kórsettik. Endi bilesizder, júmys bolghandyqtan shataspaytyn adam joq. Júmysta әrbir adam shatasuy mýmkin. Mýmkin kóp zatty ýlgere almay qalghan shygharmyz. Biraq kórsetken nәrsesining bәrin oryndap, bәrin ornyna keltirdik. Nalogyn da tóledik. SES-ting de jaghdayyn jaqsarttyq. Órt qauipsizdigin de dúrystadyq. Barlyq jaghyn. Qanshama mekeme keldi. Sol mekemening júmysynyng bәrin atqaryp, tiyanaqtap oryndadyq. Banditizmge toly. Kóbisi Qyrghyzstannan kelgen. Olardyng kim ekenin bilmeymin. Qyzmetkerler me, belgileri joq. Esimderin aitpaydy. Kelip aqsha súraydy. Jana әkimshilikting júmys istep jatqanyna 8 kýn boldy. Eshqanday zerthanalyq tekserusiz. Zerthana bar, quyp jiberdi. Bagha kóterildi, halyq ashuly.

Siz baghanyng kóterilui turaly aityp jatyrsyz ba?

Kóterildi. Osy kýnge deyin narazylyq jalghasuda. Maghan jazady. Biraq, keshirinizder, mening kýshim jetpeydi. Men kómektese almaymyn.

Basyp alu qalay boldy?

Bizding zangerimiz bar. Kamila degen jas qyz. Men onymen jaqynda sóilestim. Oghan qoldau bildireyin dep habarlastym. Ol maghan qorqynyshty jaytty aityp berdi. Almatyda, Esentay Mol-dyng aldynda alyp deneli bes jigit avtobuspen kelip, sol avtobusqa ony salyp alyp ketken. Eki kýn boyy mashinada! Búl әiel adam týsininizder. Onyng otbasy, balalary bar. Ony qayta jazugha kóndirgen. Maghan aitady: «Tipti notarius mening jaghdayymdy kórip túrdy», - deydi. Notariusty da qorqytqan. Osylaysha reyderlik jolmen basyp alghan. 2022 jyly, Qazaqstanda! Basqa TMD elderinde ghana bar shyghar dep oilaytyn edim, bizde de bar eken. Tang qaldym. Jana Qazaqstan reyderlikten bastalady eken.

Siz 19 jasta kelgen ekensiz. Siz student boldynyz ba, oqydynyz ba ? Nemen ainalystynyz?

IYә, student kezimde júmys istedim. Ata-anama kómektestim. Esterinizde shyghar 1990-2000 jyldar aralyghynda jaghday qiyn boldy. Sondyqtan bazargha júmysqa shyghugha tura keldi. Kontrollerden diyrektordyng qyzmetine deyin kóterildim. Al, ol (Altynbek Álpiyev) «Altyn Orda» bazaryn ghana emes, Qazaqstan Respublikasynyng basqa da iri bazarlaryn basqardy.

Jaqsy. Qúrylysshy boldynyz! Ol qazir myna jana taqyrypty kóteruge kómektesti me?

Áriyne, mening әkem qúrylysshy. Ózim oqydym. Men injener-qúrylysshymyn. Men qúrylysty nólden bastadym. Irgetastaghy shúnqyrdan bastadym. Men mysaly, myna jerde qanday armatura, qanday sement, qanday beton baryn bilemin. Múnyng bәrin bilemin. Sebebi, men bәrin óz qolymmen istegenmin. Qansha enbek sindi.

Bazarda sauda jasaytyn kәsipkerler sizge birden senip aqsha jinap berdi me? Osynday istermen ainalysu qiyn emes pe?

Adamdarmen, әsirese kópshilikpen isteu, әriyne, óte qiyn. Árqaysysynyng kónilin taba bilu kerek, til tabysa bilu kerek. Ol bәrin týsinui ýshin, oghan týsindiru kerek. Ol aqshasyn salyp, erteng óz butiygin alatynyna senui kerek. Men osyghan kele jattym. Halyqtyng senimi ghoy ol. Halyqtyng senimin tabu da onay emes. Qazirgi әkimshilik, mening oiymsha, múnday ýlken bazarlardy eshqashan basqarmaghan. Olar ony qalay salu kerektigin bilmeydi. Halyq ashuly. Keshe maghan viydeo jiberdi. Ákimshilikting aldynda jalgha alushylarym túr. Olardy tym bolmasa kensege shaqyryp sóilesuge bolady ghoy. Bәri túr. Olardy eshkim tyndamaydy. Olar nege narazy? Eng bastysy olarmen adam siyaqty sóilesu kerek. Kәsipkerler jaldau aqysyn ósirmeudi súraydy. Qazirgi uaqytta múnyng manyzy kem emes. Jaldau qúny tauardyng baghasyna әser etedi. Sol ýshin tauardyng baghasy ósip jatyr. Bazar aimaqtyq, býkil Qazaqstan osy naryqtan qorektenip otyr. Áriyne, Núr-Súltanda da, Shymkentte de, Almatyda da bagha kóteriledi de, sosyn nege mitingke shyghyp jatyr dep tanqalamyz.

Siz de oqqagharlarynyzben jýrdiniz be?

Meni bәri tanidy. Men әrdayym jeke jýremin. Meni eshqashan bireu ertip jýrmegen ne bolmasa qasyma oqqagharlar ertip jýrgen emespin. Daniyardyng nege olay jýrgenin bilmeymin, mýmkin Gollivud filimderinen kórip alghany shyghar.

Dәkeni, Daniyardy bala kezinen bilesiz be?

Tanimyn ghoy. Bilemin, baydyng balasy. Ne deymin endi men. Qylmystyq is boyynsha ústaldy. Onyng bedeli jaqsy emes ekeni bilemin. Onyng qalay basqarushy bolayyn jatqanyn bilmeymin. Ol eshqashan múnday ispen shúghyldanbaghan. Ol eshqashan basshy bolmaghan. Endi kimge senerimdi bilmeymin. Prokuraturagha ma? DER? Ishki ister ministrligine me? Bar ýmit tek Preziydentimiz Qasym-Jomart Toqaevta ghana. Men onyng óte aqyldy, әdil adam ekenin bilemin. Ol ne bolyp jatqanyn bilmeydi dep oilaytyn edim. Bozymbaevtyng basqa sharuasy joq pa? Isteytin isi joq pa? Men jinalystarda estidim, ol tek «Altyn Orda» turaly ghana aityp jýrgen. Al, Almaty oblysynyng túrghyndarynyng jaghdayy, olardyng mәseleleri she? Búl atqarushy organ bazarlarmen ainalysu ýshin kelmegen. IYә, bәrin tekserdi, biz dayynbyz. Men qarapayym kәsipkermin. Bәri halyq ýshin bolghanyn qalaymyn. Búl paviliondy men halyq ýshin saldym. Adamdardyng qysta tonyp, jazdyng ystyghynda kýnning astynda túrghanyn kórdim. Olar ózderin jayly sezinsin dep jaghday jasadym. Olar da men siyaqty qarapayym adamdar. Ókinishke oray bazardy basyp aldy. Arsyz jolmen. Jas qyzgha qysym jasap, bәrin ózderine jazdyryp aldy. Men Kamilamen sóilestim. Ol maghan bәrin aityp berdi. Elestetinizshi, nәzik qyz balasyn 4-5 jigit basyp alyp, avtobuspen alyp ketti. Eki kýn boyy mashinadan shygharmady. Qysym jasady. Boldy! Solay jazdyryp aldy! Kensege basyp kirdi. Ony alyp ketip bara jatqany týsip qalghan beynejazba bar. Olar zansyz kirip kelip, eshqanday sanksiyasyz, barlyq qújattardy avtotúraqtan alyp shyqty. Týrleri kórinip túr. Beynejazbalar bar. Múnyng bәrin kórsetip bere alamyn. Biz qayda túryp jatyrmyz? Osy ma Jana Qazaqstan? Qazaqstan osylay qalanyp jatyr ma? Banditizmmen? Bizding reyderlik jasady dep aiyptap jatqany shyndyqqa janaspaydy. Mening biluimshe, Altynbek Álpiyevti dostary satyp ketken. Sodan keyin basqalargha satyp jibergen. Men basshylyqty ýshinshi túlghadan aldym. Senimdi basshylyqtan. Men tanqalyp otyrmyn, ne degen bassyzdyq?!

Abai.kz