Jaqynda «Úlan» gazetinen bir maqalany oqyp, jaghamdy ústadym. Nege deysiz ghoy? Sebebi, qazaq kinosynyng jaryq júldyzynyng biri «Mening atym Qoja» filimining kórsetiluine tiym salmaqshy eken. Úrpaqtyng psihologiyasyna keri әser etedi eken deydi.

Týrikting talay kinosy kógildir ekranymyzda tayrandap jýrgende, bizding jaqút jylarymyz onyng kólenkesinde nege kórinbey jatuy qajet? Qojadan ýlgi almasan, oghash qylyq bayqamadym. Tәrtibi búzylghan oqushy ózining ústazdarynyn, ata-anasynyng aldynda keshirim súrap jatsa nesi bar eken? Búzyq bala deytindey emes, kinoda Qojany ózining ómirinde әkesi joq bolyp qinalsa da, qataryn kýldirip, kórermendi ýlken oy men súlulyqtyng arasyna kirgizetin keyipker etip kórsetedi.

Týrikting «Deniyzin» kýlli qazaq jolyqtyrdy. Shyndyqty kórsetemiz dep, naghyz ótirikting qaymaghyn beyneleydi. Naghyz mahabbatty suretteymiz dep, býgin bireumen jýredi, ertesi onyng jaqyn qúrbysymen jýretin jastardyng arasynan joq mahabbatty kórsetse, naghyz sýiispenshilikke toly otbasyny kórsetemiz deydi. Biraq ýiding otaghasy jas qyzben qoltyqtasyp ketse, balalary bir-birin jek kóredi. Anasy balalarynyng әkesin únatpay tyrjiyp jýredi. Al, mine, ónegesi men berekesi jarasqan týrikting úly kinolary osy ma?

Jaqynda «Úlan» gazetinen bir maqalany oqyp, jaghamdy ústadym. Nege deysiz ghoy? Sebebi, qazaq kinosynyng jaryq júldyzynyng biri «Mening atym Qoja» filimining kórsetiluine tiym salmaqshy eken. Úrpaqtyng psihologiyasyna keri әser etedi eken deydi.

Týrikting talay kinosy kógildir ekranymyzda tayrandap jýrgende, bizding jaqút jylarymyz onyng kólenkesinde nege kórinbey jatuy qajet? Qojadan ýlgi almasan, oghash qylyq bayqamadym. Tәrtibi búzylghan oqushy ózining ústazdarynyn, ata-anasynyng aldynda keshirim súrap jatsa nesi bar eken? Búzyq bala deytindey emes, kinoda Qojany ózining ómirinde әkesi joq bolyp qinalsa da, qataryn kýldirip, kórermendi ýlken oy men súlulyqtyng arasyna kirgizetin keyipker etip kórsetedi.

Týrikting «Deniyzin» kýlli qazaq jolyqtyrdy. Shyndyqty kórsetemiz dep, naghyz ótirikting qaymaghyn beyneleydi. Naghyz mahabbatty suretteymiz dep, býgin bireumen jýredi, ertesi onyng jaqyn qúrbysymen jýretin jastardyng arasynan joq mahabbatty kórsetse, naghyz sýiispenshilikke toly otbasyny kórsetemiz deydi. Biraq ýiding otaghasy jas qyzben qoltyqtasyp ketse, balalary bir-birin jek kóredi. Anasy balalarynyng әkesin únatpay tyrjiyp jýredi. Al, mine, ónegesi men berekesi jarasqan týrikting úly kinolary osy ma?

Odan qala berse, bir uys dәri iship alady, biraq ol ólmeydi. Ókinishtisi, tiri qalyp jatady. Nege ókinishtisi deysiz ghoy? Sebebi qazaq jastary «men Pelin hanym sekildi dәri iship alsam, sosyn ata-anam mening jaghdayymdy týsiner edi» degen oimen ózining jas ómirining qiylyp ketkendigin bayqamay qalyp jatady.

Ýndining kinolary tәp-tәuir edi, biraq jastayynan túrmysqa shyqqan Anandiydi bizge kórsetedi. Jaraydy, ol ýndi halqynyng ertedegi bir dәstýri shyghar. Biraq olardyng mәdeniyeti bizge nege kerek? Álde qyzdarymyzdyng shekesine qyzyq boyaq jaghyp, qúlaghynan múrnyna deyin tesip, ýndining jigitine úzatyp jibergeli jatyr me edik?

Osynday tәrbiyesi men maghynasy joq kinolardy kórsetip, nege tek Berdibek Soqpaqbaevtyng ýlken enbegimen jazylghan «Mening atym Qojany» kórip qaldy eken!? Mysaly, men qansha tiym salsa da, «Mening atym Qojany» da, «Mening de atym Qojany» da kóretin bolamyn. Yaghni, men jaqút shygharmanyng ekrannan alynyp tastauyna ýzildi-kesildi qarsymyn!

Mening ashuyma tiygeni, ruhy biyik qazaghymnyng kinolarynyng dәrejesin asqaqtatudyng ornyna basa beredi. Bir nәrse aitayyn: búrynda Qúdaydyng qazanynda 10 orys, 10 nemis, 10 qazaq qaynap jatsa kerek. Sonda 10 nemisting әrqaysysyna jýz-jýzden, 10 orysqa on-onnan kýzetshi qoyypty. Qúdaydan bireu súrapty «nege qazaqqa kýzetshi qoymaghansyn?» dep. Sonda jýz nemisting bireui shyqsa, yaghny býkil nemis qashyp ketedi degen sóz. Bireui shyqsa, qaytse de qalghandaryn qútqarady. Al orystyng bireui shyqsa, óz jayymen kete beredi. Qazaqtyng bireui shyghyp bara jatsa, bireui ayaghynan tartyp, «biz osynda jatqanda, sen qayda barasyn?» deydi eken.

Áy, qazaq-ay! Ózimizding elimizde, jerimizde oryssha sóilep, júldyzday jarqyraghan tuyndylarymyzdy kóre almay qalmasaq bolghany.

Jaqsylyq Áygerim,

Almaty oblystyq

IY.Nýsipbaev atyndaghy

№4 mektep-internattyng

10-synyp oqushysy.

Abai.kz