Preziydenttik jastar kadrlyq rezervine kezekti irikteu ótkizedi. Búghan deyin MQIA basshysy Darhan Jazyqbaev әleumettik manyzdy salalarda – densaulyq saqtau, energetika, bilim beru salalarynda rezervtegilerding sany mardymsyz ekenin atap ótken bolatyn. 

Sondyqtan agenttik rezervting salalyq toptaryn qayta qaraudy josparlap otyr.

Sonymen qatar, 2022 jyldyng jeltoqsan aiynda rezervten shygharu tәrtibin bekitu turaly qauly qabyldandy.  Endi basqa elding azamattyghyn alghan, Qazaqstan azamattyghynan aiyrylghan jәne kelensiz sebeptermen júmystan bosatylghan rezervshiler oqudan shygharyluy mýmkin.

Darhan Jazyqbaev sonday-aq agenttik býkil respublika boyynsha ónirlik jastar kadrlyq rezervterin qúrudy josparlap otyrghanyn, búl ónir jastary ýshin әleumettik satygha ainalatynyn atap ótti.

Óz kezeginde agenttik bizge osy әleumettik satygha qalay ótuge bolatynyn aityp berdi.

Kadr rezervine irikteu qalay jýrgiziledi?

Preziydenttik Jastar kadrlyq rezervine irikteu 2019 jәne 2021 jyldary jýrgizildi. MQIA irikteuding ashyqtyghy men әdildigi ýshin kezenderding basym bóligi onlayn formatta arnayy qúrylghan elektrondyq platformada ótetinin atap ótti.

Mәselen, 2019 jylghy irikteu mynanday kezender arqyly jýzege asty:

- qújattardy qabyldau;

- qabiletterdi synau;

- testileudi tekseru;

- esse jazu;

- jobalardy tanystyru.

Al saraptamalyq komissiyada qúzyretterdi baghalau jәne әngimelesu ýmitkerlerding tikeley qatysuymen jýrgizildi, - dep habarlady MQIA.

2021 jyly irikteu kezenderine situasiyalyq esepterdi sheshu (esse jazudyng jәne jobany tanystyrudyng ornyna) jәne qúrylymdyq minez-qúlyq súhbaty (qúzyrettilikti baghalau júmysynyng bóligi retinde) siyaqty jana baghalau qúraldary engizildi. Sonday-aq ýmitkerler memlekettik tildi orta dengeyden tómen emes biletindigin rastaugha tiyis boldy. Biraq búl joly da tandau mýmkindiginshe onlayn formatqa baghyttaugha tyrysqan.

Qújattardy qabyldau, qabilettilik testinen ótu, situasiyalyq esepterdi sheshu elektrondy platformada jýrgizildi.  Qúzirettilikti baghalau jәne saraptau komissiyasynda әngimelesu oflayn formatta ótti, - dep habarlady vedomstvo.

Ýmitkerlerdi irikteuge tek MQIA, Memlekettik basqaru akademiyasy ghana emes, basqa da memlekettik organdar qatysty.  Qajet bolghan jaghdayda qogham qayratkerleri, akademiyalyq orta men biznes-qauymdastyq ókilderi tartyldy.  Biraq songhy sheshimdi Últtyq komissiya qabyldaydy.

Irikteu kezinde qanday kriyteriyler eskeriledi?

Búl joba birinshi kezekte jas jәne talantty qazaqstandyqtar ýshin әleumettik saty retinde qúrylghanyn eskere otyryp, MQIA kriyteriyler tizimin qayta jýktemeuge sheshim qabyldady. Osylaysha, talaptardyng eng tómengi tizbesi qalyptastyryldy. Atap aitqanda kandidat Qazaqstan Respublikasynyng 35 jastan aspaghan azamaty boluy, joghary bilimi jәne bes jyldyq júmys ótili bolugha tiyis.

Tandau qanshalyqty qiyn?

Jastar kadrlyq rezervine bәsekelestik óte qatal. 2019 jyly irikteuge 13 mynnan astam adam qatysty. Biraq rezervke tek 300 adam kirdi – búl 2,2 payyzdy qúraydy.

2021 jylghy irikteu qorytyndysy boyynsha ótinimder sany segiz mynnan asty, onyng 50-i ghana óz maqsatyna jetti, búl 0,6 payyz.

Memlekettik organdarda qansha rezervshi lauazymgha ie boldy?

Aldynghy eki irikteuding qorytyndysy boyynsha rezervke 350 adam qabyldandy. 258-den astam rezervshi lauazymdargha ie boldy.

Ortalyq memlekettik organdarda 129 rezervshi, ónirlerde – 39, últtyq kompaniyalarda – 49, jeke jәne ózge de úiymdarda – 41 rezervshi júmys isteydi. Osylaysha, memlekettik organdarda 168 rezervshi júmys isteydi. Rezerv mýsheleri kәsipter arasynda ókildikting keng spektrin alady. Mysaly, zangerler, ekonomister, IT, Múnay jәne gaz jәne t.b., – dep atap ótti MQIA.

Qanday jaghdayda rezervshiler tizimnen shyghady?

Lauazymdy alu rezervten shygharu ýshin negiz bolyp sanalmaydy. Rezervshiler tizimde qalyp, basqa lauazymdargha taghayyndalugha jәne qayta taghayyndalugha qúqyly. Jalpy, 2019 jylghy rezervshiler ýshin bolu merzimi bes jyl, al 2021 jylghy rezervshiler ýshin ýsh jyl.

Osylaysha, 2024 jylgha deyin rezervshiler rezerv shenberinde lauazymdargha taghayyndalugha qúqyly. Búl rette rezervke qabyldau lauazymgha mindetti taghayyndaudyng sharty bolyp tabylmaydy. Barlyq taghayyndaular memlekettik organdardyng qoldanystaghy qajettilikteri shenberinde jýrgiziledi, - dep atap ótti agenttik.

Biraq rezervten shygharugha әkeletin elementterding mynanday tizimi bar:

- óz erkimen;

- Qazaqstan Respublikasynyng azamattyghynan aiyrylu, shet memleket azamattyghynyng boluy;

- Memlekettik qyzmetke kir keltiretin tәrtiptik teris qylyq;

- onyng qyzmetining tiyimdiligin baghalau negizinde lauazymyn tómendetu nemese júmystan shygharu;

- qoghamdyq tәrtip pen adamgershilikke qol súghatyn qúqyq búzushylyqtar ýshin әkimshilik jauaptylyqqa tartu;

- әkimshilik sybaylas jemqorlyq qúqyq búzushylyq jasau;

- qylmys nemese qylmystyq teris qylyq jasau;

- sybaylas jemqorlyqqa qarsy shekteulerdi qabyldaudan bas tartu;

- sottyng әreketke qabiletsiz nemese әreket qabileti shekteuli dep tanuy,

- QR zandaryna sәikes teris sebeptermen júmystan shygharu.

Abai.kz