Azat Sәlmenov: «Bizding tilimiz orys tilinen sorly ma?»
Olar - bizding ayauly әri taghdyrly bauyrlarymyz! Olar - Reseyding qúramyndaghy avtonomiyaly týrki tektes respublikalar. Resey avtonomiyaly respublikalardy birjol joymaqqa bekinip, jan-jaqtan qyspaqqa alyp keledi. Al, bizding bauyrlarymyz Tәuelsizdigi men últtyq qúndylyqtary, tili men dini, dili ýshin talmay kýresip keledi. Biz - tilekshimiz.
Bashqúrtstanda orys basqynshylary bashqúrt tilindegi mektepterdi jauyp, bashqúrt tilin túnshyqtyryp, tili arqyly bashqúrt halqyn joyyp jibermekke jantalasyp jatqan kórinedi. Ony tughan tilin qorghap, shyryldaghan Azat Sәlmenovtyng janayqayynan biluge bolady.
Azat Sәlmenov:
- Olar «(Resey. - red) bashqúrt tiline qarsymyz» demeydi. Biraq, bildirmey bizding tilimizdi mektepterde oqytudy toqtatu arqyly tartyp alyp jatyr.
Biz bәrimiz nege orys tilin ýirenemiz? Men oryspyn ba? Joq, әlde osyndaghy bәriniz oryssyzdar ma? Joq, әriyne! Alayda biz memlekettik til retinde orys tilin ýirenemiz, bilemiz. Al, Bashqúrtstanda bashqúrt tilin bilmey, ýiretpey baryp túrghan әdiletsizdik! Sonda biz ekinshi sortty adamdarmyz ba? Álde bizding tilimiz orys tilinen sorly ma?
Olar - bizding ayauly әri taghdyrly bauyrlarymyz! Olar - Reseyding qúramyndaghy avtonomiyaly týrki tektes respublikalar. Resey avtonomiyaly respublikalardy birjol joymaqqa bekinip, jan-jaqtan qyspaqqa alyp keledi. Al, bizding bauyrlarymyz Tәuelsizdigi men últtyq qúndylyqtary, tili men dini, dili ýshin talmay kýresip keledi. Biz - tilekshimiz.
Bashqúrtstanda orys basqynshylary bashqúrt tilindegi mektepterdi jauyp, bashqúrt tilin túnshyqtyryp, tili arqyly bashqúrt halqyn joyyp jibermekke jantalasyp jatqan kórinedi. Ony tughan tilin qorghap, shyryldaghan Azat Sәlmenovtyng janayqayynan biluge bolady.
Azat Sәlmenov:
- Olar «(Resey. - red) bashqúrt tiline qarsymyz» demeydi. Biraq, bildirmey bizding tilimizdi mektepterde oqytudy toqtatu arqyly tartyp alyp jatyr.
Biz bәrimiz nege orys tilin ýirenemiz? Men oryspyn ba? Joq, әlde osyndaghy bәriniz oryssyzdar ma? Joq, әriyne! Alayda biz memlekettik til retinde orys tilin ýirenemiz, bilemiz. Al, Bashqúrtstanda bashqúrt tilin bilmey, ýiretpey baryp túrghan әdiletsizdik! Sonda biz ekinshi sortty adamdarmyz ba? Álde bizding tilimiz orys tilinen sorly ma?
Sondyqtan, kimde kim bәrining bashqúrt tilin biluine, ýirenuine qarsy bolsa, ol adam - últqa qarsy adam. Onday adamgha osylay dep ashyq aitynyzdar! Ol ózin demokrat, kosmopoliyt, jaqsy adammyn dep oilamasyn! Ol - satqyn, últyn satqan opasyz! Respublikamyzda túratyndardyng bәri bashqúrt tilin biluge mindetti! Búl Bashqúrttardyng oilap tapqany emes. Býkil әlemde solay. Kez kelgen elge barsan, bizding tilimizdi ýiren deydi.
Bizge «senderding sandaryng az, tilderinde eshkim sóilemeydi» deydi. Yaghni, bizdi ekinshi sortty etip kórsetip otyr jәne olardyng oiynsha biz múnda bolmauymyz kerek. Búl mýmkin emes! Árkimning bashqúrt tilinde sóileuin talap etiniz!
Bizding zanger dayyndaghan rezolusiyany Preziydent Hamitov (Bashqúrtstan preziydenti. - red) pen Putinge jiberdik. Preziydent Hamitov «Bashqúrt tilin oqymaugha bolady» degen sóz arqyly Bashqúrt halqyn satyp ketti. Búl - satqyndyq! Preziydent kim bolsa da, onyng búlay aitugha qúqy da, qaqy da joq! Býgin Mәskeu aitty, erteng bәri soghan kóne qalady degen eshqashan bolmaydy. Preziydent jogharydaghy sóz arqyly zor kýnә jasap otyr. Búl isi ýshin ol jәne onyng úrpaqtary jauap beredi. Mektepterding jabyluynyng bәri sonyng isi.
