«Úly qorghannyn» úlyqtary" qazaqqa nege qyryn qaraydy?
Aqtóbedegi qazaq-qytay búrghylau kompaniyasynda taghy shu shyqty. Múnayshylar jalaqynyng azdyghymen qosa, kez kelgen uaqytta júmystan quylatynyn aityp, baspasóz mәslihatyn ótkizdi. Olar kәsiporyn basshysyna hat ta jazypty. Ázirge naqty jauap joq.
«Úly qorghan» qazaq-qytay búrghylau kompaniyasy - Ortalyq Aziyadaghy iri búrghylau oryndarynyng biri. Ol ónirdegi birneshe ken oryndaryn iygerip jatyr. Múnda 2,5 mynnan astam júmysshy bar.
«Enbekaqy kólemi az. Basshylyq eki jyl búryn ailyqty kóbeytemiz dep edi. Áli oryndamay keledi. Ras, 10-15 payyzgha kóbeytti, esesine syiaqydan qaghyldyq. Búghan shyday alar emespiz». «Úly qorghan» QQBK» JShS Bas diyrektory Hu Ertaygha jazghan hatynda múnayshylar janayqayyn osylay dep jetkizgen.
Aqtóbedegi qazaq-qytay búrghylau kompaniyasynda taghy shu shyqty. Múnayshylar jalaqynyng azdyghymen qosa, kez kelgen uaqytta júmystan quylatynyn aityp, baspasóz mәslihatyn ótkizdi. Olar kәsiporyn basshysyna hat ta jazypty. Ázirge naqty jauap joq.
«Úly qorghan» qazaq-qytay búrghylau kompaniyasy - Ortalyq Aziyadaghy iri búrghylau oryndarynyng biri. Ol ónirdegi birneshe ken oryndaryn iygerip jatyr. Múnda 2,5 mynnan astam júmysshy bar.
«Enbekaqy kólemi az. Basshylyq eki jyl búryn ailyqty kóbeytemiz dep edi. Áli oryndamay keledi. Ras, 10-15 payyzgha kóbeytti, esesine syiaqydan qaghyldyq. Búghan shyday alar emespiz». «Úly qorghan» QQBK» JShS Bas diyrektory Hu Ertaygha jazghan hatynda múnayshylar janayqayyn osylay dep jetkizgen.
Júmysshylar sonymen birge jalaqyny qazirgi inflyasiyany eskere otyryp, indeksteu jóninde ótinish aitady. «Enbekaqyny toqsan sayyn qayta eseptep otyru jónindegi újymdyq shartqa ózgeris engizilse», «shetelden kelgen mamandar jergilikti júmysshylargha adam sekildi qarasa» deydi. Sonday-aq «kәsipodaq komiytetining tóraghasy qayta saylansyn» degen de talaptary bar.
- Hu Ertaymen bolghan kezdesu kónilimnen shyqpady. Óndiriste bolyp jatqan kelensizdikter turaly sóz qozghadym. Júmysshylardyng kәsipodaq júmysyna kónili tolmaytynyn, basshylyqtyng qarapayym júmysshylargha qatysty ózin-ózi ústau mәdeniyetining joqtyghyn algha tarttym. Demalys uaqytynda ýlestirilui tiyis joldama ataulynyng júmysshygha berilmeytinin tilge tiyek ettim. Biraq mening aitqandaryma qúlaq asyp jatqan basshylyq joq. Ol az bolsa, basshylyqtaghy óz elimizding azamattary aldymdy keskilep, sóz sóileuge múrsha bermey, ýnemi әlgilerdi qorghashtaumen boldy. Tipti әkimdiktegilerding de bizding emes, sol qytaylyq basshylardy jaqtap otyrghanyna ne dersiz?! Eger jaghday ushygha berse, ekinshi Janaózen oqighasynyng qaytalanbasyna kim kepil?! Al men jaghdaydy ushyqtyrmay, mәselening beybit jolmen sheshilgenin qalaymyn. Eger jergilikti әkimqaralarmen kezdese almasam, júmysshylardyng janayqayyn Preziydentke jetkizuge barmyn, - deydi búrghylaushylardyng atynan sóz alghan oraldyq jazushy, zanger Alpamys Bektúrghanov.
Eger qytaylyq basshy qazaq múnayshylarynyng talaptaryn oryndamasa, bastamashyl top mún-múqtajyn aityp, jergilikti atqaru organdary men tәuelsiz kәsipodaqtargha jýginbekshi. Alpamys Bektúrghanovtyng aituynsha, qazaqstandyq júmysshylar qysymgha úshyrap keledi. Qalypty shamadan tys júmys isteydi. Aspan asty elinen kelgen mamandar jergilikti qyzmetkerlermen qalay sóilesuding retin bile bermeytin sekildi. Bir ghana mysal, qytay aspazy qazaq esepshisine qolyna týsken shalqandy laqtyrghan. Bir qújattargha qol qoy kerektigin aityp jolyqqan esepshi múndaydy әste kýtpese kerek.
- Múnay salasyna bar ghúmyrymdy arnadym deuge bolady, - deydi óz kezeginde atalghan kәsiporynda búrghylau sheberi bolyp qyzmet atqarghan Marat Qaramanov. - Bauyrlarymnyng barlyghy da әke jolyn quyp, múnayshy atandy. Endi balalarymyz da múnay salasynda. Bizding әuletti «múnayshylar әuleti» dep beker aitpasa kerek-ti. Osy kompaniyada úzaq jyldar enbek ettim, tek biyl júmystan shettetildim. «Bir júmys qúraldaryna bas-kóz bolmadyn» degen syltaumen qyzmetten bosatty. Shyn mәninde, sonyng aldynda ghana basshylyqqa bar mún-múqtajymyzdy jetkizgen bolatynbyz. Biraq mening janayqayyma qúlaq asqan basshylyq joq. Menen qútylghansha asyqty.
Múnayshynyng aituynsha, onyng sheteldik mamandardan kórgen qúqayy kóp.
- 2-3 ay mening qol astymda jýrip ýirengen qytay mamanyn maghan basshy etip taghayyndap qoyady. Endi mol tәjiriybemiz bolghandyqtan, júmys barysynda óz bilgenimizdi aitqymyz keledi ghoy. Alayda olar óziniki qate bolsa da, óz aitqandarymen jýredi, - deydi Marat Qaramanov.
Júmystan quylghan múnayshylardyng aitularynsha, tipti aspan astynan kelgen kelgen aspazdardyng ózderi de basynatyn kórinedi. Tayauda bir júmysshy kelinshekke qolyna týsken zatty laqtyrghan. Ol bayghúsqa dәrigerge jolyghugha tura keldi.
Marat Qaramanovtyng aituynsha, basshylyqqa Hu Ertay kelgeli jappay júmysshylargha sebepsiz tiyisip, júmystan qudalau jiyilep ketken.
- Búrghylau júmystaryna óte az uaqyt belgileydi. Qalay ýlgerseng de ol óz sharuan. Sondyqtan qauipsizdik erejelerin búzugha tura keledi. (Ayta keteyik, tayauda ghana «Úly qorghan» QQBK-da jazatayym jaghday tirkeldi. Tehnikalyq qauipsizdik talaptary saqtalmaghandyqtan, 26 jastaghy slesari 200 litrlik bóshkeni dәnekerleu kezinde auyr jaraqat alyp, auruhanagha jetkizilgen son, kóz júmdy. - avt.) Al búl degeniniz - syiaqydan qaghylasyng degen sóz. Men sheber retinde 150-160 myng tenge qolgha alyp jýrdim. Al 5 jyl joghary oqu ornynda oqyp kelgen injenerler 120 myng tenge alady. Al dalada, aptap ystyqta jýretin qara júmysshylardyng ailyghy turaly sóz qozghaudyng qajeti joq shyghar, - deydi ol.
- 8 tengening búrandalaryn 3,5 myng tengeden satyp alady, eki kran isten shyqty ma, ony qalpyna keltiru ýshin, 1,5 milliion tengege jóndeu júmystaryn rәsimdedi. Odan da bazardan eki kran satyp alyp, ózim-aq qondyra salghanym onay emes pe?! Men nelikten baghany sonsha sharyqtatady dep súrap kórgen edim. Qazir qújattargha baghalardy jazdyrtpaytyn boldy, - deydi injener-tehnolog Maqsút Múhametjanov.
Beyresmy mәlimetterge qaraghanda, qazaq-qytay kompaniyasyndaghy jaytqa qatysty oblys basshysy Arhiymed Múhametbetov jinalys ótkizbek.
«Úly qorghan» QQBK» JShS Bas diyrektory Hu Ertay birqatar basylymgha bergen týsiniktemesinde múnayshylar taqqan aiyptardyng negizsiz ekenin aitady. Onyng habarlauynsha, enbek újymy sәuir aiynda jalaqy mólsherin 100 payyzgha jogharylatu jóninde úsynys jasapty.
- Is jýzinde búl talapty oryndau mýmkin emes. Kompaniyadaghy ekonomikalyq jaghdaydy eskersek, mamyr aiynan bastap júmysshylargha jalaqyny tek 5 payyzgha kóteru mәselesi qaraluda. Al jappay qysqartu jóninde aitarym, búl shyndyqqa janaspaydy, - deydi ol.
Múnayshylardyng key tauarlardy asa qymbat baghamen satyp alady degen mәlimdemesi de, Hu Ertaydyng sendiruinshe, shyndyqqa janaspaytyn kórinedi. Óitkeni, mekemedegi lauazymdy túlghalar qadaghalap otyrady-mys.
Asqar Aqtileu,
Aqtóbe
"Jas qazaq" gazeti
