Qazaqtyng әnúrannyng әuede qalyqtap, kók bayraghymyzdyng zanghar aspanda jelbiregenine jýregimiz ýlpildep, әlemdik arenadaghy qazaq sportynyn, alash mәdeniyetining baghy aspandanyghyna quanatynymyz jasyryn emes. Tap osynday quanyshqa, әsire kónil kýidegi shattyqqa bauyrlas ózbek pen qyrghyz qalay bólenip jýr.

Olardyng rәmizderdi qúrmetteuine qatysty ózekjardy oiymyzdy osy maqalagha ózek etpekpiz. Bizben birge egemendikke qol jetkizgen Ózbekstan men Qyrghyzstan júrtshylyghy da memlekettik rәmizderin maqtan etedi. Biz bauyrlas elderding memlekettik rәmizderi qalay qabyldandy sol tónireginde sóz etpekpiz.

BÚÚ 203 memleketting azamattary ózderining memlekettik rәmizderin maqtan túta alady. Solardyng qataryna bauyrlas әm qorada qoyy, jastyqta basy qosylghan qos el Qyrghyzstan men Ózbekstandy da qosar edik. Tap bizdegi siyaqty әr qyrghyz ben ózbek bayraghynyn, әnúrannyn, eltanbasy qanday maghyna beretinin jýregining týpkirine saqtay otyryp, maqtanyshpen auyzgha alady.

QYRGhYZSTAN

Ómirge kelgen әr nәrsete ózine Otan tanday almaydy, biraq kindik qany tamghan jerin ózine Otan sanap, onyng ystyghyna kýiip, suyghyna tonatyn azamat bolyp ósip jetiledi. Ár qyrghyzstandyq ýshin «Qyrghyzstan» sózi qasiyetti úghym-týsinik ekendigi esh dau tudyrmaydy. Barsha memlekettik rәmizder osy sózding boyyna syiyp ketken desek esh artyq aitpaymyz.

Álemdik kartada shaghyn biraq ór el tanbalanghan ol – kógildir mәngilik kóktemdi, azattyqty, kýn sәulesining arayyn, asqaq ta, danqty jenisterdi pash etetin respublika Qyrghyzstan! IYә, әr tәuelsiz memleketting ózindik derbes aishyghy bayraghy, әnúrany, eltanbasy bar. Osynday derbes rәmizderge qyrghyz eli 19 jeltoqsanda iyelik etti. Sondyqtan búl kýni Qyrghyzstanda Memlekettik Rәmizder kýni sanalyp, keng kólemde atalynyp ótilip keledi.

Biz bauyrlas qyrghyz eli turasynda ózindik tarihy, ózindik memlekettik tili, Qyrghyz Respublikasynyng Konstitusiyasymen bekigen Rәmizderi bar qalyptasqan әm kemeldengen memleket dep aita alamyz. Memlekettik Rәmizderi Qyrghyz Respublikasynyn  Konstitusiyasymen bekigen ony elding әrbir azamaty bilip, qadir tútugha tiyis.

Qyrghyz Respublikasynyng Konstitusiyasymen bekigen Memlekettik Rәmizderi elding týpqazyghy bolyp tabylady. Onda tek qana kórkem obrazdar aishyqtalyp qoymaydy, barsha qyrghyzdyng ómirilik múraty men mýddesi aishyqtalghan. Óitkeni, qay elding bolmasyn azmattary óz eilining Rәmizderin maqtan tútady. Búl ýshin sol elding tarihyn, rәmizderining tarihy asqan asulary men belesterin úghyna biluge tiyispiz.

1991 jyldyng 31 tamyzynda Qyrghyz KSR óz tәuelsizdigin alyp, ózin Qyrghyz Respublikasy dep jariyalady. Ári kóp keshikpey HH ghasyrdyng 90-shy jyldarynyng basynda tәuelsiz elding jana simvoly memlekettik rәmizderi ómirge keldi.

Qyrghyz Respublikasynyng J.Sadykov, Sh.Kuluevterding sózine jazylghan, muzykasyn N.Davlesov, K.Moldobasanov shygharghan Ánúrany 1992 jyldyng 18 jeltoqsanyda qabyldandy.  Atalghan әnúranda qyrghyz últynyng erkindikke talpynysy men bolashaqqa degen ýmiti kórinis tapqandyghyn beymaral anghara alamyz.

Qyrghyz Respublikasynyng avtorlary   Aseyin Abdraev pen Sadyrbek Dubanaev bolyp tabylatyn Eltanbasy 1994 jyldyng 14 qantarynda Jogorku Keneshte qabyldandy. Onda qanatyn jayghan taudyng erkindik sýigish aq súnqary elding azamattarnyng bostandyq sýigish ruhyn tanytady.

Sarqyrap aqqan Esikkólding suy ómirding bastau búlaghyn tanytsa, maqta men biday masaqtary Qyryghyzstan halqynyng enbekqorlyghy men bereke-birligin aishyqtaydy.

Qyrghyz bayraghy da asa zor simvolikalyq mәnge iye. Tudyng qyzyl týsti boluy Manastyng alyp túlghasyn tanytsa, ondaghy qyryq tarmaqty kýn sәulesi qyrghyz últynyng qalyptasuyna týrtki әm týpnegiz bolghan 40 kóne taypalardyng aishyqtaluy der edik. Osy shuaghyn shashqan 40 sәuleli kýnning tura ortasyna qyrghyzdyng Týndýgi ornalastyrylghan. Ol otbasynyng jylylyghymen, qyrghyz últynyng mәngilik múratyn tanytady.

Osylaysha, Qyryghyzstan Rәmizderi atalghan elding ótkenin, býginin jәne bolashaghyn beybarmal tanytyp, ózge elding azamattaryna osy bir el turasynda molynan maghúlmat bere alady.

Bizding Qazaqstan siyaqty qyrghyz eli de kópúlty el sanalady. Qazir olar ortaq rәmizderi ayasynda beybit qatar ómir sýrip jatyr. Qyrghyz elining әr túrghyny óz jýregining týpkirine últtyq rәmizderin úyalatqan desek әste qate aitpaymyz.

ÓZBEKSTAN

Ózbekstannyng óz rәmizderin qabyldauy atalghan elding óz derbestigin әlem aldynda aishyqtaudan tuyndady. Rәmizderde ózbek últynyng bir ortalyqqa toptasuy, Otangha degen sýiispenshilik sezimin qalyptastyruy kórinis tapqandyghyn jaqsy anghara alamyz.

Ózbek bayraghy men әnúrany әlemge tanymal desek artyq aitpaymyz. Ortalyq Aziyadaghy halyq sany kóp jәne sporttyq qaghanatqa ainalyp otyrghan Ózbekstandy býkil әlem tanidy. Oghan kuә 2023 jyldyng 23 qyrkýiegi men 08 qazan aralyghynda QHR Hanchjou qalasynda ótken HIH Jazghy Aziya oiyndarynda Ózbekstan Respublikasynyng Últtyq qúramasy 5 oryndy iyelenip zor jetistikke jetti.

Ózbekstan óz tәuelsizdigine qol jetkize salysymen memlekettik rәmizderin ómirge әkelu jolynda qyzu júmystar jýrgize bastady. Tap osy baghytta әnúrandy, eltanbany, tuyn ómirge әkelu jolynda izdenister bastalyp ketti. Memleketik Rәmizder tek qana boyaulardyng ondy soldy qoldanysy emes, atalghan memleketting halyqynyng tarihy basyp ótken barsha kezenin tanytatyn kórkem obraz, onda el tarihynyng barsha jýrip ótken joly aishyqtylyp, últtyng algha qoyghan maqsaty men mýddesi kórinis tabady. Ári búnyng barlyghy jiylyp kelgende azat elding óz tәuelsizdigin pash ete biluining tóte jolyn aishyqtap kórsete biledi.

Ózbekstannyng óz memleketik rәmizderin qabyldauy tek qana sәn-saltanat emes, sonymen birge әlemdik qauymdastyqtan ózine tiyseli mýshelik ornyn oiyp túryp aluynyng tarihy arayly da, aibyndy mezeti boldy desek esh artyq aitqandyghymyz emes.

Ózbekting biyliktegi elitasy uaqytpen sanasa otyryp, jana zandardy, Konstitusiyagha ózgertuler men tolyqtyrular engizip, Ózbekstannyng eltanbasy men tuyna ózgertuler engizuge bel sheshe kiristi. Memlekettik kenepti әzirleuge birneshe ay qajet boldy. 1991 jyly 18 qarashada Ózbekstan tәuelsizdigin pash etken azattyq bayraghy barlyq memlekettik mekemelerinde kókke jelbiretildi.

Búl arada  bәrimiz eskeruge tiyis jayt qanday el bolmasyn óz  memlekettik rәmizderin ómirge әkelu kezinde óz últy bastan keshirgen barsha tarihy derekterge sýienip, eldik bayraghynyng boyyna óz halqyna tәn eng manyzdy qúndylyqtaryn aishyqtaudy maqsat tútady. Osy faktor Ózbekstan rәmizderin jasau kezinde basty baghdar boldy.

Búryn ózbek topyraghyn ayaq basyp kórmegen jan ony kózimen kórgen sәtte osy elding tuynyng jogharghy búryshynda ay men júldyz beynelengen birneshe týsti jolaqtardy ghana angharady.

Ózbekstan Respublikasynyng tuynyn  kenebi tarihy dәstýr, sabaqtastyq, memleketting kýshi men qúdiretin bildiru maqsatynda jogharydan tómenge qaray ýsh týske kók, aq jәne ashyq jasyl boyalghan. Sonymen elding tuyndaghy kók týs aspan kenistigi men móldir sudy, aq týs pәktikting belgisi – oidyn, oidyn, is-әreketting tazalyghyn,  qyzyl jinishke jolaqtar Ózbekstannyng negizgi ózenderi: Ámudariya men Syrdariyany pash etse,  tabighattyng qysqy úiqydan oyanuy, qúnarlylyqtyng jandanuy – osynyng barlyghy jasyl týspen beynelenip, osy renkpen Ózbekstannyng memlekettik tuyna qoldanylghan songhy jolaq kóp nәrseden syr shertedi.

Sonymen qatar, ashyq jasyl týsting diny mәni bar: búl týs músylmandyq senimin bildiredi. Ondaghy beynelegen júldyzdar men jarty ay negizgi senimi islam bolyp tabylatyn jana tәuelsiz elding payda boluymen tanytady. Jarty aidyng janynda bir jyldaghy әr aidyng sany on eki júldyzben aishyqtalghan. Sonymen birge olar ózbekting kóne mәdeniyeti men tarihynyng belgisi.

3 postkenestik elder Belarusi, Tәjikstan jәne Ózbekstan Respublikasy kenestik әnúran әuenin әli qoldananyp keledi. Ózbekstanyng memlekettik әnúranynyng (ózb. O‘zbekiston Respublikasining Davlat Madhiyasi) sózi 1991 jyly, tәuelsizdik jariyalanghanda kezde ózgertilip qabyldandy.

Búl elding memlekettik rәmizderine elding eltanbasy da jatady.

1992 jyly 2 shildede Jogharghy Kenes Ózbekstannyng eltanbasyn bekitken zang qabyldady.

Memleketting Eltanbasynda taulardyng ar jaghynan ashyq aspannan jarqyrap shyqqan kýn sәuleleri óz shuaghyn shashyp, tau angharyndaghy tóbelerden kógildir ózen suy sarqyrap aghady. Búnyng sakralidy mәni ózbekting aiqyn belgilengen maqsattaryn, asqaq ta adal múrattaryn aishyqtaydy desek, әste qalp aitpaymyz.

Respublika simvolyndaghy Humo qúsy beynesy halyqtyng erkindikke degen adaldyghy men sýiispenshiligin, eltanbanyng bir jaghy pisken maqta qozalarymen, al, kelesi jaghynda bidaydyng altyn masaghy kórinis tapqan. - Jarty ay men júldyz belgileri danalyqtyn, salt-dәstýrleri men qúndylyqtaryna adaldyqtyng nyshandaryn aishyqtaydy.

Bauyrlas qos elde óz rәmizderinde ótkeni men býginin әm bolashaghyn jan-jaqty ashyp kórsete alghandyghy ózge týrki halyqtary ókilderin ózine tәnti etedi.

Abai.kz