«Jas Alash» gazetinin 10 qyrkýiek kýngi  №71 sanynda shyqqan  «Baqytjan Júmaghúlovtyng basyna búlt ýiirildi» degen E.Kósherbaydyng dýbara sózge toly dýniyesin oqydym. Pah-pah shirkin! Bireuge kýie jaghu onay-aq! Maqala avtory Kósherbaydyng jazuy boyynsha, Júmaghúlov myrza әpsette Áblyazov bola qalypty-mys! Baqytjan Túrsynúly Respublikanyng budjetine orasan zor qarjylyq daghdarys alyp kepti. Siz aittynyz solay, - biz aitayyq bylay: Baqytjan Túrsynúly Júmaghúlovty Ál-Faraby atyndaghy Qazaq Últtyq Uniyversiytetining Rektory bolghan tústan beri  jaqsy tanimyn.  Ol – bilimge, bilmekke úmtylghan  qazaq jastaryna qol úshyn berip, qamqorlyq kórsetuden sharshamaghan abzal jan. Jeke ózime Almaty oblysy әkimining az qamtylghan, kóp balaly, jetim jesirlerge bólinetin bilim granty  týrli sebeptermen berilmey qoyghanda osy Baqytjan Túrsynúly qol úshyn sozyp, azamattyq tanytqan bolatyn. Elimizding týrli ónirlerindegi sany bar sapasy joq, qiraudyng az-aq aldynda túrghan Bilim oshaqtarynyng boyyna qan jýrgizip, kýrdeli jóndeulerden ótkizip,  eng alys týkpirdegi auyldargha deyin balabaqshalardyng júmysyn jolgha qoyghan da osy Júmaghúlov boldy. Júmaghúlovqa deyin aty bar da  zaty joq, әnsheyin aqsha jasaudyng ainalasynda qalghan uniyversiytet,  kolledjderden ayaq alyp jýre almay qalghan edik.

«Jas Alash» gazetinin 10 qyrkýiek kýngi  №71 sanynda shyqqan  «Baqytjan Júmaghúlovtyng basyna búlt ýiirildi» degen E.Kósherbaydyng dýbara sózge toly dýniyesin oqydym. Pah-pah shirkin! Bireuge kýie jaghu onay-aq! Maqala avtory Kósherbaydyng jazuy boyynsha, Júmaghúlov myrza әpsette Áblyazov bola qalypty-mys! Baqytjan Túrsynúly Respublikanyng budjetine orasan zor qarjylyq daghdarys alyp kepti. Siz aittynyz solay, - biz aitayyq bylay: Baqytjan Túrsynúly Júmaghúlovty Ál-Faraby atyndaghy Qazaq Últtyq Uniyversiytetining Rektory bolghan tústan beri  jaqsy tanimyn.  Ol – bilimge, bilmekke úmtylghan  qazaq jastaryna qol úshyn berip, qamqorlyq kórsetuden sharshamaghan abzal jan. Jeke ózime Almaty oblysy әkimining az qamtylghan, kóp balaly, jetim jesirlerge bólinetin bilim granty  týrli sebeptermen berilmey qoyghanda osy Baqytjan Túrsynúly qol úshyn sozyp, azamattyq tanytqan bolatyn. Elimizding týrli ónirlerindegi sany bar sapasy joq, qiraudyng az-aq aldynda túrghan Bilim oshaqtarynyng boyyna qan jýrgizip, kýrdeli jóndeulerden ótkizip,  eng alys týkpirdegi auyldargha deyin balabaqshalardyng júmysyn jolgha qoyghan da osy Júmaghúlov boldy. Júmaghúlovqa deyin aty bar da  zaty joq, әnsheyin aqsha jasaudyng ainalasynda qalghan uniyversiytet,  kolledjderden ayaq alyp jýre almay qalghan edik. Sonyng barlyghyn qysqartatynyn qysqartyp, jabatynyn jauyp, elimizdegi jogharghy jәne tómengi bilim salasynyng júmysyn jolgha qoyyp kele jatqanda myna tirlik –  enbekqor erdi ekpetinen qúlatudyng qaytalanbas ozyq ýlgisi boldy. Osyny úiymdastyrghan adamgha Nobeli «syilyghyn» beru kerek meninshe. Aqordagha jii ayaq basatyn aghasy Kóshekenning balasyna  tyng derekter aitypty: «Júmaghúlovtyng doktorlyghy úrlanghan, kóshirme» dep.  Oihoy-ou,  Kóshekenning balasy da, Aqordagha jii ayaq basatyn aghasy da Júmaghúlov «úrlanghan» doktorlyghyn qorghap jatqanda, bótelkeden staqangha su qúiyp qarap túryp pa?..

Ereke, myng ret estigennen bir ret kórgen artyq. Almaty qalasynda  ghylymnyng tóresi, akademiyk, professor, memlekettik syilyqtyng iyegeri Smaghúlov Shaltay Smaghúlúly atynda fizika men matematikany terendetip oqytatyn oblystyq mektep-internat bar, sol bilim ordasyndaghy Shәkenning aruaghyna arnalyp ashylghan memorialdyq muzeyge bas súqqanynyz abzal, eger bilmey jatsanyz ol jerge men aparayyn sizdi. Sebebi men sol qara shanyraqtyng týlegimin. Ol jerden «atamnyng basyn izdeymin be?» -deuiniz әbden mýmkin, biraq janaghy siz synsyp syr shertken Júmaghúlovtyng doktorlyghyna qatysty talay shyndyq, әri derekter  jatyr ol jerde. Siz bilesiz be, bilmeysiz be, aita otyrayyn aiyp bolmasa, zamanynda Baqytjan Túrsynúlynyng birden-bir ghylymy jetekshisi – marqúm Shaltay Smaghúlov bolghan. Áuelgi  ghylymy izdenis jolyn Baqytjan Túrsynúly Qyrghyzstannan bastaghan. Sovet ýkimetining uaghy bolatyn. Qazirgishe 5000 dollargha ghylym kandidatyn satyp alatyn kez emes-tin ol. Al siz aityp otyrghan sóz – bazardaghy eki qatynnyng «Pәlenshening bayy keshe týnde qostan qos jylqy úrlap kelipti» degenning týri ghoy . Aqqa qara jaghu onay, biraq, júqpaydy. Erekeng taghy bir sózinde «Gen. Prokurotura tekserip tauypty» deydi. Sol Gen. prokurorlar týieni týgimen, halyqtyng qazynasyn qazanymen jútyp jatqandardy nege kórmeydi eken, qyzyq! Al ne deymiz? Bizding oy – osy. Biylikting jayy da, oiy da bólek. Áytsede, jaqsynyng jaqsylyghyn aitu azamattyq paryzym dep esepteymin. Qysqasy, Baqytjan Júmaghúlovtyng basyna búlt ýiiru kimderge kerek boldy? Ne ýshin kerek boldy? Búl súraqtardyng da aq-qarasy aldaghy ómirde aiqyndala jatar. Sәl kýteyik... 

Masa.kz