Tayauda Túrghyn ýy qúrylys jinaq bankining eki top menedjeri qyzmetinen bosatyldy. Búdan búryn Mәjilis deputaty Núrlan Jazylbekov atalmysh bankting qyzmetinde birqatar zanbúzushylyqtardyng oryn alghanyn aityp, tergeu jýrgizudi talap etken edi.

Biraq aldyn ala qamdanghan bank basshylyghy mausymda «eshbir qate jiberilgen» joq deuden tanbaghan bolatyn. Alayda...

2013 jyldyng mausym aiynda «Aq jol» partiyasynyng deputaty Núrlan Jazylbekov «Memleketten bólingen jenildikterdi halyqqa qúlaqqaghys etpedi, al óz qyzmetkerleri elitaly yqsham audandardan jenildikpen pәter aldy» dep jar salghan edi. Áuelde bank búl naqaqtan naqaq aiyptau dep týsindirdi. Tipti, Túrghyn ýy qúrylys jinaq bankining tórayymy Núrbiybi Nauryzbaeva deputattyng bergen mәlimdemesin teriske shygharyp, shyndyqqa janaspaytynyn baspasózge jariyalaghan edi. Búl turaly gazetimizde «Aldanghan halyq pa, deputat pa?» degen maqala basyldy. Alayda Núrbiybi hanym onda bylay dedi: «Halyqqa arnalghan jenildikterdi mәlimdeytin hat 4 nauryzda týsipti-mys. Biraq búl kýn jeksenbimen dәlme-dәl. Bankting qyzmetkerleri qyzmetin asyra paydalanghan joq jәne bir otbasy bireuden artyq ýy alghan joq». 

Tayauda Túrghyn ýy qúrylys jinaq bankining eki top menedjeri qyzmetinen bosatyldy. Búdan búryn Mәjilis deputaty Núrlan Jazylbekov atalmysh bankting qyzmetinde birqatar zanbúzushylyqtardyng oryn alghanyn aityp, tergeu jýrgizudi talap etken edi.

Biraq aldyn ala qamdanghan bank basshylyghy mausymda «eshbir qate jiberilgen» joq deuden tanbaghan bolatyn. Alayda...

2013 jyldyng mausym aiynda «Aq jol» partiyasynyng deputaty Núrlan Jazylbekov «Memleketten bólingen jenildikterdi halyqqa qúlaqqaghys etpedi, al óz qyzmetkerleri elitaly yqsham audandardan jenildikpen pәter aldy» dep jar salghan edi. Áuelde bank búl naqaqtan naqaq aiyptau dep týsindirdi. Tipti, Túrghyn ýy qúrylys jinaq bankining tórayymy Núrbiybi Nauryzbaeva deputattyng bergen mәlimdemesin teriske shygharyp, shyndyqqa janaspaytynyn baspasózge jariyalaghan edi. Búl turaly gazetimizde «Aldanghan halyq pa, deputat pa?» degen maqala basyldy. Alayda Núrbiybi hanym onda bylay dedi: «Halyqqa arnalghan jenildikterdi mәlimdeytin hat 4 nauryzda týsipti-mys. Biraq búl kýn jeksenbimen dәlme-dәl. Bankting qyzmetkerleri qyzmetin asyra paydalanghan joq jәne bir otbasy bireuden artyq ýy alghan joq». 

Osyghan qaramastan deputat kórsetken zan­bú­zushylyqtardyng teng jartysy dәleldendi, al jartysy negizsiz bolyp shyqty. Sonyng bi­ri qyzmetkerlerding óz tuystary men jaqyndaryna kezekten tys, elitaly audannan jenildikpen baspana alyp bergeni. Mau­symda deputat myrza naq osy mәlimetti naqtylap aitqan. 

– Almatyda Ál-Faraby men Rozybakiyev kóshelerining qiylysyndaghy «Áygerim» túrghyn ýy keshenin bank qyzmetkerleri ózara bólisip alghan. Tizimde kósh bastap Núrbiybi Nauryzbaeva men onyng eki orynbasary túr. Olardyng bireui de kezekke túru syndy resmy talaptargha pysqyrmaghan. Sondyqtan Ýkimet pen Bas prokurtura «Túrghyn ýy qúrylys jinaq bankinin» basshylaryna qatysty tergeu jýrgizsin, – degen bolatyn. Tergeu nәtiyjesinde memlekettik baghdarlama boyynsha túrghyzylghan «Áygerim» shaghyn audanynan qyzmetkerlerding jaqyndaryna ýy alyp bergeni belgili boldy. Olardyng qatarynda qarapayym qyzmetkerler de, sonday-aq Túrghyn ýy qúrylys jinaq banki basshylary da bar eken. Basshylar alys-jaqyn tuystaryn tegis baspanamen qamtamasyz etse kerek. Alayda múnyng esh әbestigi joq, tipti qylmys bolyp sanalmaydy eken. Búl mәlimetti bank basshylyghy rastay kele, bankting saytynda jariyalaghan mәlimdemesinde mynaday týsinik beredi. «Aq jol» partiyasynyng deputattary túrghyn ýy satyp alu boyynsha bank qyzmetterin bank basshylyghynyng mýsheleri men tuystary paydalandy dep kórsetken derekterge baghdarlama talaptarymen jol berilgen, búl deputattar men qatardaghy azamattardyng keri pikirin tudyrghan. Osyghan oray Bankting Diyrektorlar kenesi qorytyndy shygharyp, atalghan súranys bo-yynsha úiymdastyru sharalaryn qabyldady. Onyng ýstine bank baghdarlamalaryna qatysu boyynsha QTQJB-nyng basshy qyzmetkerleri ýshin belgili bir shekteuler engiziletin bolady, puldardy qúru men filialdar júmysynyng aiqyndyghyn kóteru boyynsha qadamdar belgilenetin bolady» delingen. Osylaysha basshylargha qyzmetin asyra paydalanugha shekteu qoyyldy. Bayqap otyrsaq, memlekettik baghdarlamagha kezekke túrghansha, basshylyqtyng alys tuysy bolghan tiyimdi siyaqty. Óitkeni búl zangha qayshy әreket emes. 

Qyzmetten bosatylghan menedjerlerding biri – nesie beru men filialdargha jetekshilik etse, biri Almaty filialynyng tóraghasy. Sonday-aq audit jәne qauipsizdik qyzmetining basshylaryn júmysynan alu qarastyryluda. Túrghyn-ýy qúrylys jinaq bankining qyzmetin baqylaytyn diyrektorlar kenesi de auystyryldy, oghan banktik jýiening qyr-syryna mәlim mamandar keldi. Al bank tórayymy Núrbiybi Nauryzbaeva óz ornynda qaldy. Keybir aqparat kózine sensek, tórayymdy qyzmetinen alu kýn tәrtibine qoyylghan. Dese de ol – kәsiby maman, osy isting basyn­da otyrghanyna 10 jyl boldy. Biraq tóra­gha­nyng auysatyny anyq delingen. Atalmysh aqparat kózining taghy bir mәlimetinshe, Túrghyn ýy qúrylys jinaq banki – damu instituttarynyng biri ghana jәne eleusiz júmys istey beredi. Osy institut pen bas­qalarynyng júmys nәtiyjelerine kýmәn bar. Al «Bәiterek» holdingining maqsaty tap osy jerde tәrtip ornatu deydi. Búl rette deputat Núrlan Jazylbekov: 

«Bizdin, yaghny aqjoldyqtardyng mәlim­demesining basty maqsaty – bireudi týrmege otyrghyzu emes, halyqqa qoljetimdi baspana beru jýiesin retteu», – dedi. 

Rastalmaghan mәlimetter de barshylyq. Mәselen, memleket qarajatyn óz paydasyna júmsau turaly aqparat negizsiz dep tabyldy. 

Núrlan Jazylbekov partiya súranysy boyyn­sha tergeu jýrgizilip, keybir mәli­met­terding rastalghany halyqtyng ensesin kó­terip tastady deydi. «Aq jol» QDP depu­tat­tyq fraksiyasy jәne Qazaqstannyng Túrghyn ýy qúrylys jinaq banki deputattyq súra­nystarda kóterilgen mәselelerdi talqylau qo­rytyndysy boyynsha baspana aludyng memlekettik baghdarlamasyn jetildiru jәne Qazaqstannyng Túrghyn ýy qúrylys banki operatorynyng qyzmetin jaqsartu boyynsha Ýkimetke birlesken úsynys jasaydy. Olar óz qatelerin moyyndady, etikalyq normalar búzylghanyn rastady. Býginde bizge alghysyn jaudyrghan hattar aghyluda, bank qyzmetining ashyq bola bastaghanyn aituda», – dedi deputat myrza. 

Atalghan mәsele bank saytynda berilgen mә­limdemede kórsetilgen. «Aq jol» depu­tat­tyq fraksiyasy jәne «Qazaqstannyng túr­ghyn ýy qúrylys jinaq banki» AQ basshy­lyghy 2013 jylghy 14 aqpandaghy jәne 2013 jylghy 21 mausymdaghy deputattyq sú­ra­nystarda kóterilgen mәselelerdi talqylau qo­rytyndysy boyynsha ýsh mәsele anyq bol­dy. Birinshi, «Aq jol» deputattary jәne bank basshylyghy jalpy túrghyn ýy mәselesining de, bank iske asyryp otyrghan «Qoljetimdi túrghyn ýi» baghdarlamasynyng da әleumettik mәnining zor әri asa ózekti ekenin atap kórsetedi. Ekinshi, pikirtalas halyqtyng az qamtylghan bóligi ýshin túrghyn ýy mәselesining manyzdy ekenin eskere otyryp, atalghan baghdarlamany iske asyruda júrtqa mәn-jaydy tolyghyraq týsindiru men ony jetildiruding qajet ekenin kórsetti. Ýshinshi, pikirtalas Qazaqstannyng túrghyn ýy qúrylys jinaq banki AQ baghdarlamalaryndaghy tabysy kóp emes jәne jeke menshik baspanasy joq azamattar ýshin qatysu mýmkindigin keneytu qajettiligin kórsetti.

Bastapqyda Jazylbekov myrzanyng súra­nysyna kópshilik kýle qarady. Ásirese qos palata deputattarynyng qoldauy bol­ghan joq. Qarapayym halyqtyng ortasha kýnkórispen bas­pana aluyna negizdelgen bankting sayasatynyng ashyqtyghyna kópshilik kәmil sendi. Zandy kezegin kýtip, qarjysyn auyzdan jyryp saqtaghandar bankke bar ýmitin artty. Tipti redaksiyagha habarlasyp, sengenimiz bank bolatyn, endigi kýnimiz ne bolmaq dep egilgen analarymyz boldy. Túrghyn ýy qúrylys jinaq bankining basshylyghy óz tuystaryna anau-mynau emes, qymbat ýilerden jenildikpen baspana alyp bergenin estigende, qara halyq «bizding kezegimizdi búzghandar osylar» dep týsindi. Biraq banktegiler qyzmetin paydalanyp, jaqyndaryna ýy alyp beru – zangha qayshy emes deydi. Búl әdildikke jata ma? Bank bir serpilip qaldy, kemshilikti silkip tastady. Olay bolsa, zaryqqandardyng baspanaly bolatyn kýni alys emes dep senemiz.

"Týrkistan" gazeti