Elimizde Qazaqstan halqy Assambleyasy el sayasatynda erekshe oryn alady. Býginde Assambleya ýlken qúrylymgha ainalyp, qúramyndaghy úiymdar elimizding damuyna ózindik ýles qosyp jatyr. Ásirese Assambleyagha qatysty Jastar úiymdarynyng belsendiligin erekshe atap ótken jón. Abai.kz tilshisi «Qazaqstannyng orys, slavyan jәne kazak úiymdary qauymdastyghy» jastar qanatynyng jetekshisi Semyon Shihotovpen Qazaqstan halqy Assambleyasyna qarasty jastar úiymdarynyng júmysy  men atqaryp jatqan is-sharalary tónireginde súhbattasty.

- Semen aitynyzshy, Assambleya jastarynyng ókili retinde kópúltty orta Qazaqstan túrghyndaryna qanday artyqshylyqtar beredi? Jastar sayasatyn jýrgizude Qazaqstan halqy Assambleyasynyng orny qanday?

- Qazaqstan kópúltty memleket bola otyryp, óz azamattaryna mәdeny әrtýrlilik arqyly bayytugha biregey mýmkindik beredi. Jasalghan orta ashyqtyqty, oilau iykemdiligin jәne әrtýrli mәdeny jәne etnos ókilderimen ortaq til taba biludi damytugha yqpal etedi. Sondyqtan búl qasiyetter qazirgi jahandanu әlemindegi sózsiz artyqshylyqtar bolyp tabylady. Assambleya elimizdegi kóp últtyng bir-birimen tatulyghyn, birligin kórsetedi. Jastar ózderining armandary men maqsatyn jýzege asyryp, elimizding órkendeuine ózindik ýlesimizdi qosqanymyzgha quanyshtymyz. Assambleya jastarynyng da maqsaty Qazaqstannyng damuyna tittey de bolsa ýles qosu. Meninshe bizding jastar qazirgi tanda elimizding algha qaray jyljuyna óz kýshterin saluda. Men de osy elding jas azamaty retinde elimning algha qaray jyljuyna qolymnan kelgendi jasaymyn.

- Cizding basqaratyn jastar úiymynyng negizgi maqsaty  qanday, ol qashan qúryldy jәne oghan qansha adam kiredi? Qanday jetistikteriniz bar?

- Qazaqstannyng orys, slavyan jәne kazak úiymdarynyng qauymdastyghy (ARSK) 1999 jyly qúrylyp, belsendi qyzmetin bastady, elimizding barlyq aimaqtarynda filialdary men ókildikteri bar, onyng qúramyna 45-ten astam derbes úiymdar kiredi. Úiymnyng negizgi missiyasy – qoghamdyq birlestikterdi biriktiru, salt-dәstýrdi, til men biregeylikti saqtau, barlyq etnostarmen dostyq, mәdeny jәne әleumettik baylanystardy nyghaytu jәne damytu. Bizding úiymda jeksenbilik mektepter men memlekettik tildi ýirenu kurstary bar. Bizding qyzmetimiz mәdeny is-sharalardy, sporttyq jarystardy, bilim beru baghdarlamalaryn jәne birneshe әleumettik manyzdy jobalardy úiymdastyrudy qamtidy. Elimizding órkendeui jolyndaghy syndarly qyzmeti ýshin belsendiler qoghamdyq jәne memlekettik nagradalarmen marapattalady. ARSK Qazaqstan halqy Assambleyasynyng barlyq bastamalaryn qoldaydy, respublika boyynsha jastar «Jastar Assambleyasy» RQB-nyng mýsheleri bolyp tabylady jәne jýzege asyrylady. Sonday-aq, «Jýrekten jýrekke» arnayy jobasyn jýzege asyru ayasynda múqtaj jandargha atauly kómek kórsetilude.

- Nelikten jastarmen júmys isteu manyzdy dep oilaysyz?

- Jastarmen júmys jasau óte manyzdy, óitkeni memleketimizding bolashaghyn qúraytyn jastar. Sóitip, olardyng әleumettik-mәdeny qyzmetke, oqu-aghartu isine, qoghamdyq isterge aralasuy qogham ómirine sanaly, sanaly kózqarastyng qalyptasuyna yqpal etedi.

- Sizding oiynyzsha, toleranttylyq pen últaralyq kelisim damuy ýshin jastardyng boyynda qanday túlghalyq qasiyetterdi tәrbiyeleu kerek?

- Jauapkershilik, borysh sezimi, basqalardy qúrmetteu, janashyrlyq, meyirimdilik, ashyqtyq jәne dialogqa dayyn bolu siyaqty qasiyetterdi tәrbiyeleu toleranttylyq pen últaralyq kelisimdi damytudyng kilti dep esepteymin. Búl qasiyetter jastargha ýilesimdi qogham qúrugha kómektesedi.

Ayta ketu kerek, jastar halyqaralyq forumdargha, ghylymiy-tәjiriybelik konferensiyalar men festivaliderge qatysyp, olarda Qazaqstannyng barlyq salalarynda layyqty atynan qatysady.

- Qazaqstan halqy assambleyasynyng jastaryn ne biriktiredi?

- Jastar býginde el halqynyng eleuli bóligin, 6 milliongha juyq adamdy qúraydy, búl Qazaqstan túrghyndarynyng ýshten bir bóligin.  Mening oiymsha, jastardy әdildik, elimizding damuy, túraqtylyghy men órkendeuine degen úmtylys biriktiredi. Jastardyng últyna qaramastan ekonomikanyn, mәdeniyettin, ghylym men bilimning damuyna ýles qosugha úmtylu mýmkindigi orasan zor. Byltyr el jastaryn biriktirgen forumda QazÚPU-dyng professory Georgiy Kan «Qazaqstan halqy Assambleyasy» kafedrasynyng mengerushisi «Últaralyq kelisim – halyq birligining negizi» atty bayandama jasady. Óz bayandamasynda «Etnosaralyq kelisimning qazaqstandyq modelinde jastardyng alatyn ornyna erekshe toqtaldy. Sonymen qatar elimizdegi últaralyq jәne konfessiyaaralyq túraqtylyqty saqtaudyng manyzdylyghy aitylady. Sonday-aq últaralyq sayasatty jýzege asyruda qazaq halqynyng mentaliytetine, onyng basqa etnostargha degen dәstýrli tolerantty kózqarasyna sýienudi de ortagha saldy. Professor «...últaralyq kelisim, qoghamdaghy toleranttylyq pen birlik últtyq mәdeniyetterdin, tilder men dәstýrlerding qayta janghyruyna, saqtaluyna jәne damuyna yqpal etedi» dep atap ótti. Odan bólek qiyn-qystau kezende Qazaqstan halqy Assambleyasy múqtaj jandargha, әsirese, qazir belsendi týrde volonterlik qyzmet atqaryp jýrgen jastargha kómektesu ýshin ýlken qadamdar jasauy da erekshe mәnge ie ekeni aityldy. Mine Assambleya jastaryn osynda yerekshelikter biriktiredi. Jastardyng kózdegeni de sol el birligin saqtay otyryp, elimizding algha qaray jyljuyna dem  beru, jastyq jalynyn qosu.

- Qazaqstan halqy Assambleyasynyng damuyna jastardyng qosyp jatqan ýlesi qanday? Assambleyadaghy jastardyng róli jayynda aityp berseniz?

- Jastar Qazaqstan halqy Assambleyasynyng qamqorlyghymen salt-dәstýrdi, auyz әdebiyetin jәne halyq shygharmashylyghyn nasihattau júmystaryna júmyldyrylghan. Mәdeniyet mekemelerinde, kitaphanalar men demalys oryndarynda kórmeler, bayqaular men qolóner ýiirmeleri týrindegi halyq biylerin, kórkem ónerdi, әdeby shygharmashylyqty damytu júmystary belsendi jýrgizilude.

Qazaqstan halqy Assambleyasynyng jastar qanaty kóptegen is-sharalar ótkizude. Elimizde ótip jatqan iri is-sharalar men forumdar jastar qanaty mýshelerining mindetti týrde qatysuymen ótedi. Elimizding Memlekettik rәmizderi kýnine arnalghan «Mening Otanym – Qazaqstan» jastar aksiyasy, «Mening Otanym – Qazaqstan» patriottyq әnder bayqauy  búl assambleya jastarynyng túraqqty ótkizetin merekelik sharasyna ainaldy. Sonday-aq, Jastar qanaty ishki sayasat bólimimen birlesip, toleranttylyqty nasihattau, Qazaqstan halqy Assambleyasynyng qazirgi kezendegi róli,  olardyng tanytu mәseleleri boyynsha dóngelek ýstelder, konferensiyalar, pikirtalastar ótkizude. Jastar әrkezde de belsendi. Assambleyanyng bir qanaty jastardyng belsendi qyzmet etui der edim. Bolashaq jastardyng qolynda dep bos úrandatpay, elimizding algha qaray damuyna óz ýlesin qosatyn jastarymyzdyng qatary kóp, әli de kóbeye týsedi degendi zor senimmen aita alamyn.

Abai.kz