Júma, 2 Mamyr 2025
Bilgenge marjan 412 0 pikir 2 Mamyr, 2025 saghat 09:39

Sertine berik samuray...

Suret: wikipedia.org saytynan alyndy.

Japon sarbazy Hiro Onoda ekinshi dýniyejýzilik soghys bitkennen keyin otyz jyl boyy qolynan qaruyn tastamaghan. Sebebi nede ekenin bilesizder me?

Araldaghy tórteu

Hiro Onoda 1922 jyly Japoniyanyng Kamekava degen shaghyn auylynda dýniyege kelgen.  Mektep bitirgen son, 1939 jyldyng kókteminde Qytaydyng Hanikou qalasynda ornalasqan sauda kompaniyasynda júmysqa ornalasady. Ol kezde Qytay Japoniyanyng qaramaghyndaghy el bolatyn. Júmys istep jýrip japondargha tәn qaghylezdikpen qytay jәne aghylshyn tilderin erkin mengerip alady. 1942 jyly oghan әskery boryshyn óteu ýshin Japoniyagha oralugha tura keledi.  Áskerden keyin barlaushy ofiyserlerdi dayyndaytyn uchiliyshege týsedi. Biraq Kiro oquyn tolyq bitire almaydy, býkil kursanttardy bir-aq kýnde maydangha attandyrady. Ekinshi dýniyejýzilik soghysqa qatysqan Japoniya jaudan jenilip qalady.

1945 jyldyng qantarynda kishi leytenant Onodany Filippin elindegi (ol kezde Japoniyagha qarasty aumaq)  Lubang aralyna jiberedi. Komandiyri oghan qasyq qany qalghansha araldy jaugha bermey ústap túru jóninde búiyrady. Aralgha kelisimen ol sarbazdardy tas týiin bekiniske kóshuge ýndeydi. Biraq, soghystan әbden mezi bolghan qaramaghyndaghy japon sarbazdary onyng aitqandaryna qúlaq aspaydy. Kemelermen kelgen AQSh әskeri әp-sәtte qorghanysty búzyp, araldy basyp alady. Onoda bastaghan jasaqqa aral ortasyndaghy ormangha qashugha tura keledi. Ormangha jasyrynghan sarbazdar shaghyn baza salyp, partizandyq soghysqa kóshedi. Jasaq dep túrghanymyz tórt adam, yaghny Onodanyng ózi, Yuity Akasu, Kinsity Kodzuky jәne Seity Simada.

Sol jyldyng qyrkýieginde Japoniyanyng soghysta jenildegenin moyyndap, kapitulyasiya turaly aktige qol qoyghany tarihtan belgili. Degenmen, jogharyda atalghan tórteuding qolbasshylyqpen baylanysy joq edi. Al Japoniya bolsa, ol sarbazdardy habar- osharsyz ketkender tizimine engizip te jibergen edi. Bes jyldan song Yuity Akasu Filippin polisiyasyna beriledi. Ol jarty jyl tergeuden keyin Otanyna oralady. Japon júrtshylyghy Onoda jasaghy mýshelerining tiri ekenin osylaysha biledi.

Onoda toby, sol araldaghy sharualardyng kýrishine shabuyl jasap, eldimekenderdi tonap, tamaqtaryn tauyp,  kýnderin kóredi.

1974 jyly japoniyanyng Norio Sudzuky degen studenti sayahattap Filippinge barady. Orman ishinde kele jatyp, ol kezdeysoq Onodamen úshyrasyp qalady. Sodan eki japondyq úzaq әngimelesedi. Student soghystyng әldeqashan bitkenin jәne onyng elge qaytuyn qolqalap súraydy. Onoda bolsa «Joq, men ózimning qolbasshylyghymnan onday búiryq alghan joqpyn. Búl araldan eshqayda kete almaymyn»- dep kelte qayyrypty.

Eline kelgen student, Japoniya qolbasshylyghyna jol tauyp jolyghyp,  araldaghy sarbazdar turaly habar beredi. Sóitip, әskery basshylyqtyng jibergen adamdary ony eline alyp keledi.

Antyna myqty japon sarbazynyng otyz jyldyq soghysy osylaysha bitedi. Tropikalyq ormanda ómir sýruge әbden ýirenip qalghan Onoda bir aidan song Braziliyagha qonys audaryp, sonda shanyraq qúryp, mal ósirumen ainalysady. Degenmen,  1984 jyly  eline qaytyp oralady. Egde tartqan shaghymda ol «Lubang aralyndaghy otyz jyldyq soghysym» atty estelik kitap jazady. Hiro Onoda 2014 jyly 92 jasynda Tokioda qaytys bolady.

Beysenghazy Úlyqbek,

Qazaqstan Jurnalister Odaghynyng mýshesi

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Ádebiyet

Altyn sandyq

Bauyrjan Omarúly 377
Bilgenge marjan

Sertine berik samuray...

Beysenghazy Úlyqbek 412
Bәrekeldi!

«Rodoslovnaya kazahskih hanov»: vsemirnoe priznanie

Kerimsal Jubatkanov 387