Keshe Halyqaralyq Olimpiyalyq komiytetti (HOK) on eki jyl basqarghan nemis Tomas Bah resmy týrde óz ornyn bosatyp, úiym jetekshisi bolyp Zimbabve elining ókili Kirsty Koventry saylandy.

Suret: sport.kg

– Dýniyejýzilik Olimpiada sarayynyng kiltin men asa zor quanyshpen jәne rizashylyqpen Kirsty Koventry hanymnyng qolyna tabystaymyn. Ol – HOK-tyng onynshy preziydenti ghana emes, sonymen qatar osy bir aituly úiymdy basqarushy túnghysh әiel jәne de osynday dәrejege jetken Afrikanyng da birinshi ókili. Ol – Olimpiada qúndylyqtaryn jastayynan boyyna siinirip ósken jan, ózi de әigili sportshy. Onyng júmysyna sәttilik tileymin! – dedi Tomas Bah qoshtasu sózinde.

Nemis sport funksioneri Olimpiada qozghalysyn damytu baghytyna qosqan eleuli ýlesi ýshin, jalpy sport salasyndaghy jemisti enbegi ýshin «Olimpiada ordenine» ie boldy. Ol sonday-aq HOK-tyng qúrmetti preziydenti retinde de qajet kezde jana jetekshige baghyt berip, aqyl-kenesin ayamaytynyn mәlimdedi.

Al HOK-tyng jana preziydenti turaly biz ne bilemiz?

Suret: sportbox.ru

Kirsty Koventriy – Afrikanyng ontýstigindegi Zimbabve elining ókili. 1983 jyldyng 16 qyrkýieginde ol kezinde osy eldi otarlaugha qatysqan aghylshyn kolonisterining úrpaghy – Rob jәne Linn Koventriylerding otbasynda dýniyege keldi. Kirstiyding ata-anasy Zimbabve astanasy Hararedegi himiya kompaniyasyna jetekshilik etetin. Olardyng ýilerining aldynda ýlken hauyz (basseyn) bar edi. Kishkentay Kirsty sol hauyzda sugha jýzudi ýirendi.

Biraq ol jýzu sportyna degen osy balalyq qyzyghushylyghynyng bolashaqta ómirin kýrt ózgertetinin bilgen joq. Sporttyng osy týrine degen ynta-yqylasynyn, ata-anasynyng qoldauynyng arqasynda Kirsty Zimbabve elining atyn әlemge tanytty.

Suret: olympics.com

2004 jylghy Afina Olimpiadasynda 21 jastaghy Kirsty Koventry jýzu sportynan altyn medali jenip alyp, Olimpiada chempiony atandy. Búghan deyin Zimbabve Olimpiyalyq oiyndar tarihynda bir ghana altyn jýlde alghan bolatyn, ol – 1980 jylghy Mәskeu Olimpiadasynda kógaldaghy hokkey jarysynan top jarghan zimbabvelik qyzdar komandasy edi. Biraq búl komanda qúramynda jergilikti afrikalyq arular mýlde joq edi, hokkeyshilerding bәri derlik bayaghy otarshylar úrpaqtary – aqjýzdi qyzdar bolatyn. Kóp úzamay olardyng kópshiligi tarihy otandary – Úlybritaniyagha kóship ketti de, Zimbabve sport jankýierleri ekiúday sezimde qaldy.

Qarshadayynan qara týsti sportshylarmen tize qosa jarystargha qatysqan, ózin «naghyz zimbabvelikpin» dep esepteytin Kirsty Koventriyding kózaqarasy basqasha boldy. Terisi aq bola túra ol «men afrikalyqpen» degen ústanymynan esh ainyghan joq. Sondyqtan onyng Afinadaghy tendessiz tabysy Zimbabve sportynyng tarihyna altyn әrippen jazylarday jetistik edi. Atalmysh Afrika elining sport әuesqoylary da Kristy Koventriydi bayaghy kógaldaghy hokkeyshiler sekildi «jartjúrttyq degionerler» sipatynda emes, «óz júldyzymyz», «óz maqtanyshymyz» dep qabyldady.

K.Koventry tek búl tabyspen ghana shektelip qalghan joq. Ol 2008 jyly Beyjinde ótken Jazghy Olimpiadada da top jardy – Zimbabve sporty tarihynda Olimpiyalyq oiyndardyng qos altynyn qanjyghagha bókterer sayypqyran endi qay uaqytta shyghar eken?! Búdan bólek ol Olimpiadanyng tórt dýrkin kýmis jýldesine, bir mәrte qola medaline de ie bolghan. Ýsh ret әlem chempiony atanghan. Yaghny Zimbabve sportyn әlemge tanytu ýshin eleuli enbek sinirgeni anyq.

Birneshe jyl Zimbabve elining sport ministri, sosyn Últtyq Olimpiada komiytetining tórayymy bolghan Kirsty Koventry hanymnyng endigi mindeti – әlemdegi Olimpiada qozghalysynyng júmysyn jýieleu, osyghan deyingi tabystardy eseleumen qatar kemshilikter men qiyndyqtardy enseru. Sporttaghy doping mәselesi, әielder jarystaryndaghy interseks dauy, tóreshilerding kәsiby dayyndyghy men olardyng qara qyldy qaq jarar әdil ústanymnan ainymas adaldyghyn qamtamasyz etu sekildi san-sapalaq júmystar shash-etekten. Búghan qosa Olimpiada jarystaryna әser etpey qoymaytyn sayasy shiyelenister de órship túr. Resey-Ukraina dauy az bolghanday, byltyrdan beri Izraili-Palestina, endi, mine, Izraili-Iran janjaly da uayymgha uayym qosa týskeni mәlim.

«Men bala kýnimnen beri kileng erik-jigeri myqty, kýshti adamdardyng ortasynda óstim, – deydi Kirsty Koventri. – Ájem marqúm bastaghan isin mindetti týrde sonyna deyin jetkizetin maqsatker adam boldy. Anam tipti sportpen de ainalysty. Bapkerlerim de kil jigerli adamdar-tyn. Solardyng tәlimin alghan men de alghan betten qaytpaytyn, qiyndyqqa esh moyymaytyn janmyn. Demek, qay júmysqa da bel sheshe kirisip, belsene atqarugha dayynmyn».

Bir qyzyghy, K.Koventry hanymdy Zimbabve halqy «Mangveniya» dep ataydy eken. Jergilikti shona halqynyng tilinde búl sóz «qoltyrauyn» degen maghyna beredi. HOK-tyng jana basshysynyng bolmysy da osy bir óte saq, alayda sheshushi sәtte shapshang da batyl qimyldaytyn jyrtqyshtyng minezine úqsaydy desedi.

Sәken Sybanbay

Abai.kz