Juyrda Astana qalasyndaghy «Memlekettik til» qozghalysynyng tóraghasy Saylau Batyrshaúly, «24 kz» telearnasynyng tilshisi Jambyl Zeynullamen birge Astana qalasynyng Esil, Almaty jәne Saryarqa audany Halyqqa qyzmet kórsetu ortalyqtarynyng júmys barysyn baqylaugha bardym. Baqylaudy sol jaghalaudaghy Sauran kóshesi 7-shi ýide ornalasqan Esil audanynyng №1 HQKO-nan bastadyq. Qarsy aldymyzdan jas qazaq jigit bizdi kórip, «Vy komu prishliy?» - dep dýrse qoya berdi.

    Saylau Batyrshaúly «Aynalayyn, biz jeke kuәligimizdi auystyrugha keldik» - dep edi, «Ya ne ponimai po-kazahskiy, govoriyte po-russkiy» demesi bar ma? «Izdegenge súraghan» degendey, bizding taqyryp osy edi. «Ya stajer, ofisalino eshe ne rabotai» dep túr. Sodan inspektorlardyng qasyna jaqyndadyq. Olar: Kosymjanova Almaguli men Nushoneva Lyazzat. Sóitsek, is-qaghazdar ishinde «Perecheni dokumentov, neobhodimyh dlya registrasiy grajdan po mestu postoyannogo jiytelistva», «Perecheni neobhodimyh dokumentov dlya gosudarstvennoy registrasiy yuridicheskih liys» sekildi qújattardyng qazaq tilindegi ýlgisi mýldem joq bolyp shyqty. «Perecheni dlya posobiy na rojdenie rebenka y po uhodu za rebenkom» degen qaghazdy jarty saghat degende әzer shygharyp berdi.

    №1 HQKO-nyng basshysy Alimov Farhad Bauyrjanovichting ertennen qaldyrmay kemshilikterdi jóndeymiz degen uәdesine senip arttyq. Alayda, ertesinde kelgenimizde  bayaghy jartas - sol jartas ekenine taghy kuә boldyq.

Al, Almaty audany HQKO-nyng Mirzoyan kóshesinde ornalasqan bóliminde kelushilerding kezegin habarlap túratyn qúrylghy tek qana oryssha sóileydi eken. Qazaqshasyn bayaghyda úmytqan sekildi. Inspektorlar Shyngojaeva Indira men Bekmuratov Galymjan «Perecheni dokumentov na registrasii (propiska)» dep atalatyn qújattyng qazaqshasyn tauyp bere almady. Qyzmetkerlerding deni ózimizding qarakózder bolsa da aty-jónderine deyin orystanghan: Kurmanalina Aelita, Kamshybaeva Nazguli, Ramazanova Ayagoz bolyp kete beredi. Bólim basshysy Nurtaeva Sandugashty eki kýn kelip ornynan taba almadyq. Sandugashtyng orynbasary Janar esimdi qaryndastyng sózi «Kósh jýre týzeledi» degenge saydy.

Respublika danghyly boyyndaghy Saryarqa audany HQKO barghanymyzda bizdi inspektor Igisinov Samat Karekeevich qarsy aldy. Esil audanyndaghy kemshilikter búl jerde de aldymyzdan shyqty.  «Alty jyldan beri osynda istesen, nege aty-jónindi qazaqshagha auystyrmadyn?» degen súraghyma Samat «býkil qújattarymdy qazaqshagha audarugha uaqyt joq» degen syltau aitty.  Bólim basshysy Muhamedjanova Aynur Berikovna qazaqshadan mýldem maqúrym bolyp shyqty.

   Kóterilgen mәsele qanshalyqty manyzdy bolsa da memlekettik qyzmetkerler memlekettik tilde jasalghan úsynystar men oi-pikirlerge pysqyryp ta qaramaytyny nelikten? Búl memlekettik tildi ashyq týrde mensinbeu jәne qorlau emes pe?

   Elbasynyng «Qazaq qazaqpen qazaqsha sóilesin» degen talabyna qúlaq aspau, oghan ýzildi-kesildi qarsy shyghu degeniniz - osy. Memlekettik sayasatqa qarsy әreket etetin múnday adamdardy basshylyq qyzmetke qanday negizge sýienip otyrghyzyp qoyghany týsiniksiz. Memlekettik til turaly mәsele kóterile qalsa boldy, «bizde memlekettik til ekeu. Ata zanymyzda orys tilining resmy týrde qazaq tilimen teng qoldanylatyny aitylghan. Kýmәndansanyz, Konstitusiyany oqynyz» dep jelkesin kýdireytip shygha keledi.

Elimizdegi tirkelgen 3872 otandyq aqparat qúraldarynyng 482-si ghana taza qazaq tilinde әri olardyng taralymy da mardymsyz. Memlekettik tilding mýshkil halin osydan-aq shamalay beriniz. Qazir bizding respublikamyz ruhsyz aqparattar tasqynynyng astynda qaldy. Myna siqymyzben әli buyny qatpaghan jauqazyn úrpaqqa qanday ónege úsynbaqpyz?

Júmamúrat  Shәmshi

«Memlekettik til» qozghalysynyng mýshesi

Abai.kz