Aydyn-kýnning amanynda Reseydegi últtyq respublikalardyng basshylary ýsh sózden ózderine ýkim shygharyp jatyr. Ramzan Qadyrovtyng riyasyz bastamasynyng tezdetip qoldau tapqanyna «tanymyz» bar.

Qadyrovtyng deputattaryna arnaghan sózine Daghystan, Ingushetiya, Qabardy-Balqar, Qarashay-Sherkes respublikalarynyng basshylary da әskery búiryq alghanday, bastaryn shúlghyp qaldy. Udmurtiya preziydenti Aleksandr Volkov qazir-aq «preziydenttikten» qútylugha asyq. Ol «Respublikada preziydentter emes, aitalyq respublika basshylary boluy tiyis», - degen pәlsapagha kóshipti. Mariy El respublikasynyng preziydenti Leonid Markelovtyng de aitary osy. Buryatiya basshysy Vyacheslav Nagovisyn óz lauazymyn basqasha atau turaly ótinishin Halyq Huralyna (parlament) joldap jiberdi. Sonda olargha esiktegi altyn jalatylghan taqtayshalaryn auystyru arman bop kelipti... osy kezge deyin. Búghan, әriyne eshkim senbeydi. Sebebi, at auystyru aksiyasynda aq jaymany qara jippen kóktegen Kremli sayasaty jatyr.

Aydyn-kýnning amanynda Reseydegi últtyq respublikalardyng basshylary ýsh sózden ózderine ýkim shygharyp jatyr. Ramzan Qadyrovtyng riyasyz bastamasynyng tezdetip qoldau tapqanyna «tanymyz» bar.

Qadyrovtyng deputattaryna arnaghan sózine Daghystan, Ingushetiya, Qabardy-Balqar, Qarashay-Sherkes respublikalarynyng basshylary da әskery búiryq alghanday, bastaryn shúlghyp qaldy. Udmurtiya preziydenti Aleksandr Volkov qazir-aq «preziydenttikten» qútylugha asyq. Ol «Respublikada preziydentter emes, aitalyq respublika basshylary boluy tiyis», - degen pәlsapagha kóshipti. Mariy El respublikasynyng preziydenti Leonid Markelovtyng de aitary osy. Buryatiya basshysy Vyacheslav Nagovisyn óz lauazymyn basqasha atau turaly ótinishin Halyq Huralyna (parlament) joldap jiberdi. Sonda olargha esiktegi altyn jalatylghan taqtayshalaryn auystyru arman bop kelipti... osy kezge deyin. Búghan, әriyne eshkim senbeydi. Sebebi, at auystyru aksiyasynda aq jaymany qara jippen kóktegen Kremli sayasaty jatyr.

Bәrinen búryn bauyrlas bashqúrt, tatar aghayyn ýshin tarylghan óriste tynystau, imperiyalyq sayasatqa iyilmeu qiyndap barady. Esterinizde bolsa, Bashqúrt qúryltayy ortalyqtyng astamshyl sayasatyn ashyq aiyptaghan bolatyn. Sondaghy Mәskeu baghytyna aitylghan mirdey sózderden son, preziydent Múrtaza Rahymov mansabyn qidy. Osydan son, basshylyqqa kelgen Rýstem Hamitovtyng jan-jýikesi kimmen jaqyn bolatyny ayan shyghar. Ol da «preziydent» sózinen pәle kóripti. Tatarstan ghana búl dýrmekten tys. Mәskeuding yzgharyna Rustam Minnihanovtyng (Tatarstan preziydenti) qashan yghatynyn uaqyttyng enshisine qaldyrdyq. Ázirge... Kremli zannamasynda bekitilgen federativtik qúrylymdy qayta qarap, unitarly el boludyng qamyna kiristi. Keshendi kirisipti. Alghashynda Reseyding Konstitusiyalyq soty arnayy úigharymmen birqatar últtyq respublikalardaghy zandardan «suvereniytet» turaly baptardy alyp tastaudy talap etti. Endigisi mynau. Búdan keyin últtyq respublikalar men oblystardy qosyp jiberuge qarekettenui kәdik. «Asa qúpiya» griyfi qoyylghan qújattardyng syzbasy «ontaylandyru», «budjet qarjysyn ýnemdeu» degen jeleulermen kórinis tauyp jatsa, qaytesiz? Aytalyq, Orynbor oblysyna aparyp Bashqúrtstandy qosa salsa.. Qalay desek te, búl týbi týrki tatar, tyva, saha, bashqúrt, chuvash últtarynyng ózin-ózi saqtau qabyletine synaq bolmaq. Tek osy synaqtyng tarihtyng qayta keler әleuetine tap boluyn tileyik.

«Abay-aqparat»