Senbi, 23 Qarasha 2024
Jón-aq 4445 0 pikir 13 Qazan, 2016 saghat 08:41

TALDYQORGhANGhA KIREBERIS DANGhYLGhA KEREY MEN JÁNIBEKTING ATY BERILSE...

Juyrda Jetisudyng әsem de kórikti kenti Taldyqorghangha baryp qayttym. Almatydan shyqqan jol birshama qysqarypty, dittegen jerine jetkenshe taqtayday tegis. Qalagha ýsh-tórt shaqyrym qalghannan bastap, asfalit keneytilip jatyr eken. Shygharmashylyq adamnyng aldyn key-keyde qiyaly orap ketetini bar. Kóz aldyma bolashaq ýlken danghyl, onyng boyyndaghy zәulim ýiler elestedi. Oiyma aituly bir oqigha oraldy...

2002 jylghy erte kóktemde Astana qalasy әkimining orynbasary Tólegen Múhametjanov shaqyrdy. Rymghaly Núrghali, Aqseleu Seydimbek, Qoyshyghara Salghary, Túrsyn Júrtbay, Myrzatay Joldasbekov, Serik Túrghynbekov siyaqty alash balasyna jaqsy tanys túlghalar, qala aqsaqaldary jinalypty. Tólegen Múhametjanov әngimeni ortagha saldy:

- Preziydentimiz Astanagha Áz-Jәnibek pen Áz-Tәukening eskertkishin qoysaq degen pikirge kelgen eken. Sizdermen osy mәsele jóninde aqyldassaq dep otyrmyz. Oilarynyzdy aitsanyzdar.

Azamattar du etip qoldady. Biraq, ile-shala týzetu engizdi. Preziydentting úsynysy óte oryndy. Dese de, Qazaq Memleketin qúrghan Kerey  han men Jәnibek handy bóluge bolmaydy. Aldymen osy eki hangha eskertkish qoyyp alayyq, keyin ózge de Úly túlghalarymyzdy oralsaq bolady degen ortaq ústanymgha toqtady. Tókeng aldynda dagharyp qalsa da, oryndy sózge iylikti. Osy oidy Preziydentke jetkizudi moynyna aldy.

Onshaqty kýn ótpey ótkendegi top taghy bas qostyq.

- Preziydent Sizderding ózgertulerinizdi óte oryndy sanaydy. Kerey men Jәnibekti bóluge bolmaydy jәne qanday qúrmetke bolsa da layyqty dep Sizderge sәlem aitty. Sondyqtan eki Hangha eskertkish qoi Astana qalasynyng әkimshiligine tapsyryldy...

Býgingi Taldyqorghannyng kire berisi naq sol tústaghy Astanany elestetti. Salynyp jatqan jol, túrghyzylyp jatqan ýi. Kórkeyip, damyp jatyr eken. Qalagha kireberis danghyldy qalay ataytynyn súrastyryp kórip edim, qala, oblys әkimshiligindegi maghan tanys azamattar habarsyz bolyp shyqty. Ne deseniz, o deniz jolaushy ýshin qalagha kire bergende qalyptasqan tújyrym asa manyzdy ghoy. Sondyqtan da búl mәseleni әldeqashan sheship, danghylgha beriletin Úly Túlghanyng aty atalyp qoyghan shyghar dep oilaghanmyn. Sóitsem, әli kelisilmegen synayly.

Kýni keshe ghana Qazaq Memleketining 550 jyldyq  merekesi dýbirlep ótti. Biyl Tәuelsizdigimizding 25 jyldyghy. Keler jyly Qazaq Memleketin qayta qúramyn dep alash balasyn atqa mingizgen Kensary hannyng Últ azattyq kóterilisining bastalghanyna 180 jyl, ayarlyq pen opasyzdyq saldarynan opat bolghanyna 170 jyl, tughanyna 215 jyl tolady. Oilanghan, qazaq halqynyng qily taghdyrynan shókimdey habary bar adam búl kýnderdi esten shyghara ma?

Taldyqorghan qalasynda kýlli Týrik dýniyesi әulie tútatyn Ázireti Súltannyng atynda kóshe de joq sekildi. Aytqandayyn, biyl Qoja Ahmet Iassauiyding dýniyeden ótkenine 850 jyl tolady. Qala әkimshiligi ony da qaperge alsa...

Ótken jylghy merekeler túsynda Taldyqorghanda Kerey men Jәnibek hangha attaryna layyq kóshe atalghan shyghar degen oy kelgen. Alayda qalada Kerey men Jәnibek, Kenesary han atyndaghy kóshelerdi estimedik. Qatelessek – keshirersizder. Álemdik mәselelerge aralasyp, Qazaqstannyng qat-qabat sharuasynyng arasynan uaqyt tauyp, oy bólip jýrgen Elbasymyzdyng bastamasymen Astanada Kenesarynyng zәulim eskertkishi ashylghanyna neshe jyl. Kerey men Jәnibek handargha, Kensary hangha ózi baqylaugha alyp otyryp, kóshe atatqany jәne bar. Almaty oblysynyng әkimi A.Batalov, orynbasary Ónerbaev, qala әkimi B.Qarasaev Preziydentimiz Núrsúltan Nazarbaevtyng babalarymyzgha degen erekshe qúrmetinen ónege alsa bolar edi. «Óli razy bolmay, tiri bayymaydy».

Qazaq Memleketining alghashqy handary men songhy hany eskerilmey jatqandyqtan  Almaty oblysynyng әkimi Amandaq Batalovqa, Taldyqorghan qalasynyng әkimi Baghdat Qarasaevqa úsynys aitayyn dep otyrmyn. Taldyqorghan qalasyna Almaty jolymen kelip kiretin danghyldy Kerey jәne Jәnibek handar atymen nemese osy handardyng úrpaghy Kenesary hannyng atymen ataugha múryndyq bolynyzdar. Ázireti Súltannyng atyn berip jatsanyzdar, tipti, qúba- qúp! Ayday әlemge jariya etip, attaryn adam boyy әriptermen jazyp qoysanyzdar qúba-qúp. Alash balasy rahmet jaudyrady.

Almaty oblysynyng ótken tarihyna kóz jiberip kórip edim, qozghaytyn, kóteretin mәseleler oblys pen qala әkim- qaralardyng basynan asady eken. Solardyng birshamasyn attaryn atap otyrghan әkimderge, ara- túra, ghalamtor arqyly esterine salyp otyrsam dep sheshtim. Bireui dәp qazir sanamda jazylyp jatyr.

Dostar! Menen qalys qalyp bara jatsa sizder de at salysyp otyrynyzdar.

Kamal Ábdirahman

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1468
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3243
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5396