OITAMYZDYQ
Ánshilerimiz Tәuelsizdikti qay jyly alghanymyzdy úmytyp, esterinen tanyp jatqanda, esime qaydaghy joq Japoniya týse ketkeni. Alash ziyalylary bekerden-beker Japoniyagha eliktedi deysiz be?
Mysaly, onda Hoshy Riyokan degen qonaqýy bar. Qarapayym oteli. 1300 jyldan beri bir toqtamay júmys istep keledi. Dzengoro-Hosy degen bireu irgesin qalaghannan beri sol Hosy әuletining mine 46-shy buyny iyelik etip keledi. Ne pәle, 1300 jyl boyy ýzilissiz qyzmet kórsetu degen? Aytayyn degenim, menshik qúqyghy qanday alapat zaman bolsa da, ózgermegen. Bizde she, birde feodalizm, birde kollektivizm, kommunizm, kapitalizm boldy.
Qazirgi imperatory Akihitony aitam da, bizding dәuirimizge deyingi 711 jyly biylik etken Dzimmu imperatordyng tikeley úrpaghy. Jay oilap qaranyzshy, songhy 2700 jyl boyy shejiresi bir ýzilmegen. Ne degen bitpeytin sabaqtastyq! Áriyne, búdan keyin japonnyng tamyry tereng bolmay, kimdiki tereng bolsyn..
Territoriyasynyng ýshten eki bóligin orman japsa da, aghashyn kespeydi. Meyramhanagha er men әiel kelse, aldymen er kisige tapsyrysyn әkelip beredi, aldymen sonymen amandasady. Kelimsekter joq. Sebebi, oghan beretin tómengi aqyny әdeyi japonnyng ortasha jalaqasynan joghary qylyp qoyghan. Sosyn qanday júmys bolsa da, japonyn alady ghoy.
Halqynyng 98,5 payyzy japon, tilinde izettilik kórsetuding tórt dengeyi bar dep artyqshylyghyn tize berse bolady. Qanday nәrse shygharsang da, akulanyng asqazany sekildi eritip, qorytyp, ózinikin jasap shygharady. Mysaly, Batys mulitfilim jasady ma, búlar aniyme qylyp jiberdi, komiks bastady ma, búlar manga qyla salady.
Búl jazbanyng týiini joq. Oitamyzyq qoy. Sahaba Osmannyng (Alla oghan razy bolsyn) "Jaqsy adamdarmen aralas-qúralas bolu sauapty is. Al olardan ýlgi alu - paryz" degeni sekildi, jaqsy memleketterden ýlgi alu bizge paryz bolyp túr qazir.
Foto - Eduard Sviktyng "Songhy samuray" filiminen. Áriyne, ony kóru kerek kórmegen jan bolsa.
Órken Kenjebek
Facebook-tegi paraqshasynan
