Almaty qalasynyng qylmystyq ister jónindegi mamandandyrylghan audanaralyq sotynda qashqyn bankir Múhtar Ábilyazov pen onyng sybaylastaryna qatysty qylmystyq isti qarau odan әri jalghasuda. Sottyng býgingi otyrysynda Múhtar Ábilyazovting «bir kýndik» kompaniyasyna milliardtaghan nesiyelerdi beruge qatysty qylmystyq kestesi jariya boldy. Atap aitarlyghy, BTA bankten nesiyege berilgen milliardtar  qaytarylmaghan, týptep kelgende Múhtar Ábilyazovting jeke shotyna týsip otyrghan.

2007 jyldyng tamyz aiynda Ábilyazov «Kamenskoe plato» jauapkershiligi shekteuli seriktestigining jarghylyq kapitalynyng 99 payyzdyq ýlesin satyp alu jóninde jalghan mәmileni iske asyrady. Ýlesti alayaq bankirding offshordaghy «Gambac Limited» kompaniyasy satqan.

Alayda, arada bir ay uaqyt ótkende Ábilyazov ózining baqylauynda ústaghan «Mitra kompaniyasy» atty jana kәsiporyn qúrylady. Sol kezende Ábilyazovtyng núsqauymen «Mitra kompaniyasy» jauapkershiligi shekteuli seriktestigin BTA bank 17,5 milliard tengege qarjylandyrady. Atap aitarlyghy, birneshe milliardtaghan nesiyeni alu ýshin M. Ábilyazov «Kamenskoe plato» JShS-ning ýlesin satyp alady. Ol alayaqtyq әreketin iske asyru maqsatynda «Kamenskoe plato» JShS-in bar-joghy 101 myng tengege satyp alypty.

Búl qaryzdy maqúldau kezinde BTA bankting nesie komiytetining mýsheleri qaryz alushynyng qaytadan qúrylghan aktiyvi joq kompaniya ekenine nazar audarmaghan. Óitkeni, olar qaryz alushynyng Ábilyazovting ózine tikeley baghynyshty kompaniya ekenin aldyn-ala bilgen.

2007 jyldyng qarasha aiynda Múhtar Ábilyazov pen «Mitra kompaniyasy» arasynda «Kamenskoe plato» JShS-ning ýlesin satyp alu-satu turaly mәmile jasalady. Al, atalghan qarajat Ábilyazovtyng banktegi jeke shotyna audarylghan. Ol osy aqshany BTA bankting aksiyalaryn satyp alugha júmsaghan kórinedi.

Osynday keste (BTA bankten nesiyege alghan aqshagha bankting aksiyalaryn satyp alghan) boyynsha Múhtar Ábilyazov BTA bankting negizgi aksioneri bolyp shygha kelgen. Múnday qylmystyq kestening kómegimen Ábilyazov kem degende eki ese paydagha kenelgen. Birinshiden, onyng BTA banktegi ýlesi úlghayady, ekinshiden, ol úrlaghan aqshasynyng tolyghymen izin jasyryp otyrghan.

2008 jyldyng qyrkýiek aiyna deyin Múhtar Ábilyazov baghaly qaghazdardy satudan qyruar paydagha keneledi. Keyinirek tapqan tabysyn 156 million AQSh dollaryna ózining «Johnson Quality Products» offshorlyq kompaniyasyna satu turaly sheshim qabyldaydy. Aytarlyghy, búl da BTA bankten alghan nesie aqshalar bolatyn.

Sayyp kelgende M. Ábilyazov 156 million AQSh dollaryn «Trasra Kommercbank» latviyalyq bankining kómegimen «Forest Management LTD» offshorlyq kompaniyasynyng shotyna audarady. Ol aqshagha shetelden qúny qymbat jyljymaytyn mýlik satyp alady.

Ayta ketelik, qashqyn bankir Múhtar Ábilәzovting qylmystyq isi boyynsha basty sot otyrysy aghymdaghy jyldyng 3-inshi sәuirinde bastaldy. Sot otyrystaryna ýsh memlekettik aiyptaushy, sottalushylardyng qorghaushylary jәne BTA bankining ókili qatysuda. Qylmystyq isting jalpy kólemi 2 224 tomnan túrady. Ayyptaushylar tiziminde 200-den astam kuәgerler bar. Múhtar Ábilәzovting ózi alghashqy sot otyrysynan bastap sotqa kelgen joq. Onyng mýddesin sotta memleket belgilegen qorghaushy Anjelika Ájighúlova qorghauda.

Abai.kz