Ruhany janghyru elding últtyq-ruhany tamyrynan nәr aluy tiyis
Elbasymyzdyng «Bolashaqqa baghdar: ruhany janghyru» atty maqalasyn shiyrek ghasyrdy artqa tastaghan Tәuelsiz Qazaqstannyng jahandanu dәuirindegi ruhany kenistigimizding jana bastauy dep baghalauymyz kerek. Elbasy Núrsúltan Ábishúly Nazarbaevtyng búl maqalasy el damuynyng jarqyn ýlgisi men naqty qadamdaryn kórsetetin keleli oi, saliqaly pikir, batyl sheshimderge qúrylghan manyzdy qújat.
Búl maqalada sanany janghyrtu, últtyq bolmystan, últtyq kodtan aiyrylyp qalmay, ony әlemdik qúndylyqtarmen ýilestirip, Qazaqstannyng iygiligine jaratu jolyndaghy maqsat-mýddeler turaly ózekti mәsele kóterilip otyr. Onda el Preziydenti Qazaqstan ýshin qayta týleuding aiyryqsha manyzdy eki ýderisi – sayasy reforma men ekonomikalyq janghyrudy qolgha ala otyryp, Birtútas Últ bolu ýshin bolashaqqa qalay qadam basatynyn jәne búqaralyq sanany qalay ózgertetini jóninde alysty boljaytyn kózqarastarymen bólisedi.
Memleket basshysy atalmysh janghyrudyng negizgi qyzmeti men erekshelikterine oy jýgirtip, búl janghyrudyng manyzdylyghyna toqtalady: «Janghyru atauly búrynghyday tarihy tәjiriybe men últtyq dәstýrlerge shekeden qaramaugha tiyis. Kerisinshe, zamana synynan sýrinbey ótken ozyq dәstýrlerdi tabysty janghyrudyng manyzdy alghysharttaryna ainaldyra bilu qajet. Eger janghyru elding últtyq-ruhany tamyrynan nәr ala almasa, ol adasugha bastaydy. Sonymen birge, ruhany janghyru últtyq sananyng týrli polusterin qiynnan qiystyryp, jarastyra alatyn qúdiretimen manyzdy». Sayasi, ekonomikalyq reformalarda egemendi elimiz birqatar jaqsy nәtiyjelerge qol jetkizgeni barshagha mәlim. Ol adamy qúndylyqtar, ruhany qazyna, jastardy tәrbiyeleu, olardyng boyyna patriottyq ruhty sinire bilu júmysynda ruhany salagha basymdyq beruding qajettiligin algha qoyyp otyr. Búl degenimiz – últymyzdyng barlyq últtyq salt-dәstýrlerin, memlekettik tilimiz ben әdebiyetimizdi, mәdeniyetimizdi, últtyq ruhymyzdy janghyrtu degen asyl úghymgha kelip sayady. Elbasymyzdyng ruhany janghyrugha, ruhaniyatqa, bilim, ghylymgha manyz berui – ýlken kóregendik pen últtyng algha ilgerleuin jyldam qarqynmen jyljytatyn qozghaushy kýsh. Búl – tәuelsiz elimizding baqytty bolashaghy men alansyz keleshegi ýshin jasalyp jatqan júmys. Óitkeni, ruhany baylyqtyng kemel bolghany búl jeke azamattarymyz ýshin de, әrbir jeke túlghadan qúralghan qogham, tughan elimiz ýshin de óte manyzdy ýderis.
N.Á.Nazarbaev búl rette, tútas qoghamnyng jәne әrbir qazaqstandyqtyng sanasyn janghyrtudyng birneshe baghytyna jeke-jeke toqtalady. «Sanany janghyrtudyn» mazmúnyn negizdey otyryp, Preziydent janghyrudyng alty baghytyn belgileydi:
1. Bәsekege qabilettilik;
2. Pragmatizm;
3. Últtyq biregeylikti saqtau;
4. Bilimning saltanat qúruy;
5. Qazaqstannyng revolusiyalyq emes, evolusiyalyq damuy;
6. Sananyng ashyqtyghy.
Atalmysh baghyttardyng bәri barynsha ózektendirilgen jәne uaqyttyng talaptaryna naqty jauap beredi. «Mәngilik el» boluymyz ýshin bizge auaday qajetti qasiyetter men qúndylyqtardyng qaynary toghysyp, aqyl-parasaty tolysqan, ghalamdyq ghylymdy iygergen adamdar kóp bolsa, elimiz órkeniyetti, bәsekege qabiletti bolatyny aqiqat. «Bolashaqta últtyng tabysty boluy onyng tabighy baylyghymen emes, adamdarynyng bәsekelik qabiletimen aiqyndalady… Sondyqtan, әrbir qazaqstandyq, sol arqyly tútas últ HHI ghasyrgha layyqty qasiyetterge ie boluy kerek. Mysaly, kompiuterlik sauattylyq, shet tilderin bilu, mәdeny ashyqtyq siyaqty faktorlar әrkimning algha basuyna sózsiz qajetti alghysharttardyng sanatynda. Sol sebepti, «Sifrly Qazaqstan», «Ýsh tilde bilim beru», «Mәdeny jәne konfessiyaaralyq kelisim» siyaqty baghdarlamalar – últymyzdy, yaghny barsha qazaqstandyqtardy HHI ghasyrdyng talaptaryna dayarlaudyng qamy», – dep ashyp kórsetedi. Bәsekege qabilettilik sayasat pen ekonomikada, bilim, ghylymda, tehnologiyada, yaghny barlyq salada boluy tiyis. Latyn әlipbiyine kóshu – Mәngilik Elding ruhany janghyruynyng basy bolsa, «Tughan jer» baghdarlamasy jana ghasyrdaghy әlemdik, ónirlik, ishki-syrtqy tәuekelderge qarsy túra alatyn otanshyldyq tәrbiyenin, últjandylyqtyng kepili bolmaq.
Núrgýl Júmaliyeva
Abai.kz