Mәjilis deputaty Amanjan Jamalov qazirgi tenge baghamyna qatysty óz pikirin bildiripti. Búl turaly dalanews.kz sayty jazdy.

Onyng oiynsha, tengeni erkin baghamgha jiberu Qazaqstan ekonomikasyn devalivasiyanyng shoghynan qútqara almady.

Biyl nauryzda dollar baghamy 320 tenge bolsa, bes aidyng ishinde tenge 14 prosentke arzandaghan. Búl bayaghy bir rettik devalivasiyalarmen birdey ghoy. 2009 jyldyng aqpanynda tenge 18 payyzgha devalvasiyalanghan (122 tengeden 144 tengege), al 2014 jyldyng aqpanynda — 19 payyzgha (155 tengeden 185 tengege). Qazir bolsa Últtyq bank bagham «auytqyp» túr deydi. Shyn mәninde múnday auytqu devalivasiya dep atalady. Tek búrynghyday bir rettik emes, onyng «bayau» týri«, – dedi deputat.

Ol taghy dollarsyzdandyru sayasatyn da syngha aldy.

«Últtyq bank depozitterdi dollarsyzdandyryp, dollarlyq depozitterdi 2016 jyldyng qantar aiyndaghy 70 payyzdan biyl jazda 45 payyzgha deyin tómendetti.

Sonda Últtyq bankke sengender aldanyp qalyp otyr. Olardyng tengeleri qúnsyzdanyp barady.

Búryn tenge baghamy múnaymen baylanysty dep keldi. Nauryzda múnay barreli 65-70 dollar túrghanda dollardyng baghamy 320 tenge bolghan, qazir múnay 72 dollar túrady, al tengening baghamy – 360 tenge. Búl degenimiz, bagham múnay baghasynan tolyqtay bas tartty.

Bizge endi federaldyq jýiening sayasaty men antiyreseylik sanksiyalar dep «qúlaqtan teuip» otyr.

Syrtta bireu týshkirip qalsa da devalivasiyany sodan kórudi qashan dogharamyz«, — dep qosty Mәjilis deputaty.

Onyng oiynsha, qazirgi jaghdayda halyq pen kәsipkerler abdyrap túr.

«Valuta baghamynyng erteng qanday bolatynyn eshkim bilmeytin kezde biznes qalay kelisimsharttar jasaspaq? Halyq ta әne-mine bolady degen devalivasiyyalar men inflyasiyyany kýtip otyr. Importqa tәueldi elmiz. Árbir devalivasiya bizde inflyasiyany kýsheyte týsedi. Biz bәrin ózi óndiretin Týrkiya da emespiz, Resey de emespiz. Olar ghoy, importtyng ornyn óz óndirisimen almastyra alady«, — deydi deputat Jamalov.

Deputat jaghday qiyn deydi.

«Álsiz bagham elding bәsekege qabiletin arttyrady deydi.

Biraq Qazaqstan syrtqa shiykizat satqannan basqa nesimen bәsekeles? Endi budjettik baghdarlamalar toqtap qaluy mýmkin.

Budjetti bir dollar 340 tenge dep eseptep qoyghanbyz. Últtyq bank óz mindetin orynday almady, almaydy da. Qazir biznesten bastap barlyghymyz devalivasiya bolady dep kýtip otyrmyz, spekulyasiyalyq sipat órship túr. Qazirgi jaghdayda shúghyl da naqty bir sheshimder kerek«, — dedi deputat.

Abai.kz