Qaraghandy – talay talant pen daryndardyng kindigin kesip, tomaghasyn sypyrghan, qazaq ýshin qút daryp, baq qonghan qasterli meken. Songhy aptada osy bir ólkege elding nazary erekshe audy. Mәselening mәnisi de barshagha mәlim.

Býgin Ishki ister ministrining birinshi orynbasary Janat Sýleymenov arnayy baspasóz mәslihatyn ótkizip, mәselening mәn-jayyn týsindirip berdi. Atalghan is boyynsha naqty sharalar qolgha alynyp, tergeu amaldarynyng jýieli týrde jýrgizilip jatqandyghyn da aitty. Qazirding ózinde osy iske qatysy bar degen kýdikpen 8 adamnyng ústalghany, taghy bireuine izdeu jariyalanghany belgili bolyp otyr. Búl keshendi júmystar naqty nәtiyjesin berip, jauapty adamdar zangha sәikes jazalaryn alady.

Osy rette, oryn alghan jaytqa qatysty az-kem óz oiymyzdy bildirip, ýn qosqandy jón kórip otyrmyn. Búghan deyin tergeu amaldary bastalyp ketkendikten, iske kedergi keltirmeuding qamyn jasap, sabyr saqtaghan edik.

Aldymen, búl oqigha bizding de janymyzgha ayazday batyp, órimdey jigitting qazasy qabyrghamyzdy qayystyryp ketkenin aitqym keledi. Soghan baylanysty qaytys bolghan azamattyng otbasyna qayghylaryna ortaqtasyp, oblystyq filialymyz arqyly kónilimizdi bildirdik.

Jalpy osy bir jayt qoghamymyzda tatulyq pen túraqtylyqty saqtaugha qatysty әli de jetildirudi qajet etetin tústardyng bar ekenin kórsetip berdi. Biz múnday jaghdayda, eng birinshiden, barlyq is-әreketimizdi elding birligin saqtaugha baghyttauymyz kerek. Óitkeni qazirgidey әlemdik geosayasy jaghdaydyng ushyghyp túrghan shaghynda osynday kiykiljinderdi óz mýddesine paydalanyp ketkisi keletin kýshterding bar ekeni belgili. Olardyng kózdeytini bizding býgingi birtútastyghymyzgha jik týsirip, irgemizdi ydyratu. Sondyqtan osynday aitaqtargha ermey, eng әueli ishki túraqtylyghymyzdy saqtaugha, ony odan әri nyghaytugha asa mәn beruimiz kerek dep esepteymin.

Osy tústa osaldyq tanytqandardyng ghúmyr boyy tirnektep jighan-tergenin bir-aq kýnde joghaltyp, birligi men berekesinen aiyrylyp qalghanyn da kózimiz kórip jýr. Al sol birlik pen berekening ar jaghynda eldik, memlekettilik, tәuelsizdik deytin qasterli úghymdar túr. Sondyqtan qasyqtap jighanymyzdy shelektep tógip almau ýshin birligimizdi bekemdep, túraqtylyghymyzdy saqtaudy birinshi kezekke shygharuymyz kerek. Búl – Qazaqstanda túratyn barlyq halyqqa jýkteler jauapkershilik.

Áriyne, osy jaghdaygha baylanysty keybireuler әleumettik mәselelerdi de kóterip, isting bayybyn basqa baghytqa qaray búrudy kózdeytinderin bildirip qalyp jatyr. Desek te, elimizde әleumettik salany jaqsartu ýshin qyruar sharuanyng atqarylghanyn, ózekti degen mәselelerding ózi ong sheshimin tauyp, kóp týiinning kýrmeui sheshile bastaghanyn aituymyz kerek. Sol bastaghan isti jalghastyru ýshin de biz birligimizden aiyrylmay, ony qayta kýsheyte týsuge tiyispiz.

Sonday-aq Qazaqstandaghy әleumettik ahualgha tek qazaq últy emes, eldegi barlyq etnos ókilderi de jauapty ekenin jәne sony sezinui kerektigin erekshe atap ótkim keledi. Sol sebepti barlyq halyq ortaq maqsatqa úiysuy qajet. Birlik pen túraqtylyqty dәriptep, kez kelgen mәseleni aqylgha salyp sheshuge mashyqtanuymyz kerek. Búl – biz úmtylghan damyghan, bәsekege qabiletti qoghamnyng beynesi.

Bizding kez kelgen uaqytta kýn tәrtibinen týspeytin taghy bir eng basty mәselemiz – tәuelsizdigimizdi nyghaytu. Onyng kilti birlik pen yntymaqta ekenin ata-babamyz әu bastan aityp ketken. Sonyng arqasynda, yaghny Qazaqstandy mekendegen barlyq halyqtyng basyn bir arnaghan toghystyru arqyly biz býgingi jetistikterge qol jetkizdik.

Biz kópetnosty el boludy ózimiz tandap alghanymyz joq. Búl – tarihtyng tartuy. Sondyqtan osy basymdyghymyzdy óz paydamyzgha jarata biluding manyzy zor. Osy rette barlyq azamattargha birdey mýmkindikter qalyptastyru arqyly elimizdegi әr últ ókiline jauapkershilik jýkteletinin eskeruimiz kerek. Sonday-aq qazaq halqynyng da jauapkershiligi arta týsetini anyq.

Taghy bir manyzdy jayt, Qazaqstan kópetnosty memleket bolghanymen, qazaq halqynyng memleket qúraushy últ ekenin ashyq aituymyz kerek. Oghan eshkimning kýmәni de bolmauy tiyis. Tipti qazaq tilining memlekettik til boluynyng ózinde de ýlken mәn jatyr. Biraq eshkimdi alalamay, barlyq azamatqa ortaq mýmkindik qalyptastyru órkeniyetting belgisi jәne túraqty damudyng kepili ekenin úmytpayyq.

Sonymen qatar Elbasynyng «Ruhany janghyru» baghdarlamasy, «Úly dalanyng jeti qyry» atty baghdarlamalyq maqalasy, últtyq kodty saqtau, ata-babamyzdyng dәstýrin dәriptep, keng jazira dalamyzdyng әlemdik órkeniyettegi ýlesi siyaqty auqymdy júmystar últtyq sanamyzdy janghyrtugha baghyttalghany belgili. Osy júmystardyng barlyghy ata-babamyzdyng armany bolghan memlekettigimizdi kýsheytuge jәne tәuelsizdigimizdi mәngilik etuge arnalghanyn esten shygharmauymyz kerek.

Sondyqtan biz birlikti tu etip, eldikting irgesine syzat týsiretin kez kelgen qauipke qarsy túratyn immuniytet qalyptastyruymyz qajet. Últymyzdyng ertenine janymyz shyn ashysa, úrpaqqa birligi bekem, yntymaghy jarasqan memleket qaldyrudy oilauymyz kerek. Osy jolda bәrimiz bir kisidey atsalysyp, aqylmen әreket eteyik.

Mәulen Áshimbaev,

«Núr Otan» partiyasy tóraghasynyng birinshi orynbasary 

Abai.kz