Jalpy, bizding Qostanay oblysynyng әkimi Arhiymed Múqanbetov – erekshe jaratylghan túlgha desek qatelese qoymaspyz. Jas ta bolsa, qanday da biylik tútqasyn ústaugha әbden jarap qalghan keyingi tolqyndardyng biri. Al endi oblysymyzda ózining tikeley basshylyghymen tyndyrylyp jatqan iygi isterdi sóz etkende oghan bóten ónirlerding әkimderi tipti ilese almaydy. Búl kisi sifrlar men faktilerdi toghytyp kelip jibergende, oibay-au oblysymyzda júmaq ornap, qoy ýstine boztorghay júmyrtalaytynday zaman tudy ma dep qalaryng taghy da anyq. Qysqasy, jaqsylyq pen jetistik atauly tek osy jigigtting esimimen ghana baylanystyrylady.

Al kemshilik degenge kelsek, ony eshbir jymyn bildirmey on ainalyp ótuge kelgende de aldyna jan salmaydy. Bir ghana mysal. Jyldaghy qalyptasqan dәstýrmen jana jyl aldynda ipotekamen ýy alghandargha óz qolymen kilt tapsyru saltanaty ýlken dangharamen ótti. Kýnning qaqaghan suyghyna qaramastan beyne bir osy pәterlerdi óz qarajatymen salghanday-aq әlgi kilterdi qyzyl kilem ýstinde túryp tapsyryp, túrghyndardy bir marqaytyp tastady. Bәri jaqsy-au, alayda kóp úzamay búl pәterlerding tym asyghys salynghandyghy, sondyqtan olarda túrudyng mýldem mýkin emestigi bilinip qaldy. Jana baspana aldym dep shattanghandardyng quanyshy alysqa barmady. Pәterlerdin  ishi azynaghan suyq, esik-terezelerinen azynap soqqan suyqtan adam boyy titirkenedi. Qabyrghalarynyng sylaqtary týsip, bayaghy jyltyraq kýiinen airylyp, arsa-arsasy shyghyp túr.

Ánsheyinde bolsa «e, neghylar deysin, «Qol synsa jeng ishinde, bas jarylsa bórik ishinde» degendey «jabuly qazan jabuly kýiinde» qalar ma edi, eger orys tildi bir portal osynau siyqsyz oqighany jayyp salmasa. Onda әlgi pәterlerding saltanatty tapsyrudan keyingi kýii naqty surettermen aiqyndalypty. Sodan әdette qazaq tildi baspasóz qúraldaryna mýrnyn shýiire qaraytyn әkimimiz jedel iske kirisip ketsin. Ayaq astynan jinalys jasap, ashugha basty. Sondaghysy qaramaghyndaghylargha qarap: «Sender maghan kilt tapsyrudy ótinesinder. Qazir mynaday bolyp jatyr. Alayda men osy pәterlerding kiltin tapsyrghanda bәri de jaqsy siyaqty kóringen» dep qoryta kele, qúrylysty salghan mekelerge kemshilikti dereu týzetuge mindettedi.

Qysqasy, búl jerde eshkim de kinәli emes. Ákim kilti tapsyrdy, demek óz missiyasyn oryndady. Al qalghan shiykili-pisili dýniyeler osy ýilerdi salghan qúrylysshylardyng moynynda. Múnyng ózi ghajap qisyn eken. Sonda ýy salynyp bitken song ony qabyldaghan komissiyanyng mýsheleri qayda qaraghan? Onyng basy-qasynda jýrgen, sol komissiyanyng mýshesi osy әkimning qaramaghandaghy basqarma basshylary sudan taza, sýtten aq bolghany ma? Eng aldymen jauap beretin osylar, yaghny Arhiymed basqaratyn әkimdikting qyzmetkerleri emes pe? Nege solardan talap etpeske?

Múny az deseniz, osy ýilerdi salghan qúrylys mekemesining de shiykiligi jeterlik. Ony maman qúrylysshylar emes, pәter salugha ýsh qaynasa sorpasy qosylmaytyn «Agrofirma «Irina y K» degen jauapkershiligi shekteuli seriktestik jýrgizgen. Al búl seriktestik  aty aitip túrghanday eng aldymen auyl sharuashylyq ónimderin shygharumen ainalysady. Búdan shyghatyn qorytyndy bireu-aq,  bizde ýy salugha degen tenderdi kim bolsa sol útyp alady degen sóz. Al nәtiyjesi әlgindey.

Biz  jogharyda Arhiymedting júmys stiylinde  kemshilik ataulyny jasyryp jauyp, onday dýniyeler mýldem bolmaghan degen sayasat ústanady degendi aittyq. Oghan da mysal jeterlik. Byltyrghy jyly osy oblys ortalyghynda jana ghana salynghan bes qabatty ýiding ayaq astynan shanyraghy ortasyna týsip, opyryla qúlaghan. Ony da az deseniz taghy bir osynday ýy ózinen-ózi shóge bastaghan. Sodan ne boldy deysiz ghoy? Eshtene de. Bayaghy qalyptasqan әdispen «jabuly qazan jabuly» kýiinde tym-tyrys qala berdi. Eshkim jauapqa da tartylghan joq, eshkimge de shara qoldanylghan emes. Yaghny qazir bizding oblysta bәri de tamasha. Tek kishkene bir kemshilik kórse, jerden jeti qoyan tapqanday quanatyn keybir jurnalisterding júrttyng mazasyn alghany bolmasa.

Jaybergen Bolatov

Abai.kz