Соңына Рүстем Мүсілімәліұлы Досымқұлтегі деген азаматтың аты-жөні жазылған Жолдау  Abai.kz ақпараттық порталының электронды поштасына ай жаңалап келіп тұратыны бар. Қазақстан халқына Жолдауын ол тек Abai.kz порталына ғана емес, "Халық сөзі", "Қазақ Әдебиеті", "Алаш айнасы", "Жас қазақ" пен "Жас Алаш" газеттерінің адресіне де жіберіп отырады екен. Өкінішке қарай6 Рүстем Досымқұлтегінің бұқара жұртына арнаған сөзін  бұқаралық ақпарат құралдарының бірі әлі толық жарияламаған сияқты. Сол жайтты ескеріп біз бүгін Ақ Орданың алдына суретін жапсырып түскен жігітке сөз бергенді жөн көрдік. Рүсекең де алдыңғы толқын ағалар салтымен орысша сапыра келіп, қазақтың танауын таңқитатын жолдарды қазақ тілінде аңқытыпты. Оқып көрейік.

Abai.kz

 

 

Дорогие друзья!

 

Соңына Рүстем Мүсілімәліұлы Досымқұлтегі деген азаматтың аты-жөні жазылған Жолдау  Abai.kz ақпараттық порталының электронды поштасына ай жаңалап келіп тұратыны бар. Қазақстан халқына Жолдауын ол тек Abai.kz порталына ғана емес, "Халық сөзі", "Қазақ Әдебиеті", "Алаш айнасы", "Жас қазақ" пен "Жас Алаш" газеттерінің адресіне де жіберіп отырады екен. Өкінішке қарай6 Рүстем Досымқұлтегінің бұқара жұртына арнаған сөзін  бұқаралық ақпарат құралдарының бірі әлі толық жарияламаған сияқты. Сол жайтты ескеріп біз бүгін Ақ Орданың алдына суретін жапсырып түскен жігітке сөз бергенді жөн көрдік. Рүсекең де алдыңғы толқын ағалар салтымен орысша сапыра келіп, қазақтың танауын таңқитатын жолдарды қазақ тілінде аңқытыпты. Оқып көрейік.

Abai.kz

 

 

Дорогие друзья!

Сегодня я хотел бы с Вами поговорить о нашей отeчественной правовой системе. О ее проблемах и перспективах, о задачах стоящих перед работниками отечественной правовой системы. Для чего я хотел бы обратиться с личным посланием к судейскому корпусу страны, работникам прокуратуры и сотрудникам полиции. Вместе с тем, с двадцатилетием казахской полиции я хотел бы поздравить сотрудников полиции.

Однако как обычно сначала я хочу поделиться с Вами своими мыслями, о государстве, о символах государства, о нашем гражданском долге.

Уважаемые соотечественники!

Казахское государство — бесценный Божий дар Казахскому народу, драгоценное орудие его исторического обустройства, непобедимое оружие для борьбы с врагами, наша надежная крепость, благодатный инструмент реализации промыслительной миссии Казахской души, как священного хранилища Божественных истин. Этот небесный дар оплачен кровью, потом и слезами многих поколений наших великих и славных предков, выстрадан ими на поле брани, вымолен у Бога. Границы нашего государства священны и неприкосновенны. Защищать казахское государство наш священный долг, укреплять его наша почетная обязанность. Вот о чем я призываю задуматься каждого гражданина нашей страны.

Я Считаю, что отношение к символам государственности является  одним из показателей культуры общества. Ведь они отражают историю народа, его прошлое и настоящее, говорят о любви к родной земле, патриотизме.

Государственный флаг, герб и гимн Республики Казахстан - символы, призванные объединять всех граждан, живущих на нашей земле. В них полно и емко отражен казахский национальный колорит как свидетельство связи времен. Наш Государственный флаг гордо реет над нашей страной. Государственный флаг Казахстана – наша гордость, наша честь, наша святыня – символ независимости, государственности и величия Отчизны, свидетельство патриотизма, нравственности и возрождения нации. Он символизирует нашу необъятную Родину с ее непростой судьбой, ее славным прошлым. Долг каждого гражданина – оберегать честь казахского флага и герба.

Национально-государственные символы Казахской Республики - одни из немногих, которые помимо своего официального значения являются также художественно-поэтическими образами Родины. Через них мы соприкасаемся к богатству нашей истории и традициям, они подпитывают нашу любовь к родной земле, укрепляют патриотические чувства. И по тому,  как мы относимся к символам нашей Родины, можно судить и об отношении к Родине.

Сейчас каждый гордый житель нашей независимой страны должен глубоко осознать, что священной задачей каждого гражданина является верное служение Родине, народу и государству Казахстан.

Каждый настоящий гражанин своей страны должен быть преданным своей прекрасной Родине. Преданность Родине означает образцовый труд, постоянное совершенствование профессиональных навыков и знаний, патриотизм, уважение национальных ценностей и признание интересов государства и нации превыше всего.

Я считаю, что Каждый представитель казахского народа – есть созидатель нашего национального единства. Каждый из вас – без преувеличения – сеятель общей будущности нашего народа. Наша мощь и сила будет прирастать благодаря нашей сплоченности, единству, самоотверженному труду и нашей непреклонности в решении общенациональных проблем, преодолевая все брошенные нам вызовы. Мы должны просто закалить свою волю, верить в себя и действовать решительно.

Залог нашей национальной принадлежности – Казахстан. С ним казах связывает свое будущеее. Его прошлое как святыня хранится в земле Родины. Его настоящее всеми нитями связано с Родиной. Беречь Родину наш сыновний долг.

Необходимо помнить что Сила и величие каждого казаха находятся в прямой зависимости от мощи и благосостояния Родины. Каждый из нас должен участвовать в её усилении. Будьте уверены – это единственная формула жизнеспособности народа – его ключ к вечности.

Все достижения нашей независимой государственности являются результатом труда, борьбы, вклада и усилий всего казахского народа. Мы должны продолжать дело наших отцов и дедов.

Наша казахская молодежь продолжая и развивая лучшие традиции дедов и отцов, должна четко осознавать, что нелегкая но славная задача по усилению Родины и решению общенациональных проблем возложена и на их плечи. Мы должны идти в ногу со временем и созидать казахское будущее для наших потомков.

 

Құрметті отандастар!

Мы должны четко понимать что самым прочным гарантом сохранения казахского народа является независимое казахское национальное государство. Казахское государство есть, пока есть казахский народ, поэтому сохранение казахского народа и казахского государства является центральным вопросом обеспечения нашей национальной безопасности.

22 года назад для нашего суверенного государства наступил особенный исторический момент, которого мы ждали долго, о котором мечтали веками и ради которого пожертвовали собой лучшие сыны нации. В этот день мы повернули колесо истории, и повернули в желанном направлении. 22 года назад была принята Декларация о государственном суверенитете Казахстана. Этот правовой акт открыл казахскому народу путь к независимости. В этот день мы заявили всем, что мы есть и не собираемся перестать существовать, что мы нация и государство, обладающие интересами и целями, что мы решительно будем защищать себя, свои интересы и будем преследовать национальные цели.

Ключевые постулаты Декларации о государственном суверенитете Казахстана остаются краеугольным камнем новейшего отечественного государственного строительства, фундаментом внутренней и внешней политики. Положения, определенные актом более двух десятилетий назад, и сегодня являются руководством и источником вдохновения для тех, кто проводит реформы во всех сферах общественной жизни.

Мы можем с уверенностью сказать, что основные принципы, заложенные в принятом 25 октября 1990 года документе, реализованы. Казахстан развивается как независимое государство и уверен и дальше будет развиваться если мы приложим для этого усилия.

С другой стороны, наша страна взяла на вооружение самые прогрессивные идеи, высочайшие планки демократии и права, существовавшие на тот момент в мире. Мы на государственном уровне взяли на вооружение общечеловеческие и национальные ценности, будучи уверены, что они взаимодополняют друг друга.

Наш Казахстан — это большая страна, которая находится в центре Евразии. Со своими интересами, со своим уникальным народом, своими национальными традициями. И задача любого президента и правительства — обеспечить реализацию коренных национальных интересов. А национальный интерес Казахстана сегодня заключается в развитии и модернизации. Нам необходимо вернуть народу и государству в лице нацональных компаний наши богатые подземные кладовые, нашу нефть, наш газ, наши цветные и черные металлы. Это приведет к увеличению налогооблагаемой базы, а следовательно возможностей государственного бюджета в социальной сфере что приведет к улучшению жизни наших граждан. Например если бы все основные крупные месторождения нефти в нашей стране разрабатывал Казмунайгаз это очень сильно бы увеличило налогооблагаемую базу. Вместе с тем нам необходимо реализовывать индустриально инновационную политику, обеспечивать стабильность курса национальной валюты, эффективно бороться с инфляцией, эффективно использовать ресурсы государственного бюджета, бороться с коррупцией, укреплять нашу обороноспособность, укреплять позиции государственного языка, благоустраивать города и села нашей страны, строить для народа новые школы, детские сады и больницы, развивать спортивное движение, развивать транспортную инфраструктуру, совершенствовать правовую систему. Сейчас к сожалению, мы отстаем, особенно в экономике — значит, нам надо развиваться. И всё, что работает на развитие, отвечает нашим национальным интересам. 

Для развития тоже нужны средства и немалые, значит нам тем более необходимо национализировать наш минерально – сырьевой комплекс. Нас не должна устраивать роль сырьевой колонии. Для нас главная задача — развитие и модернизация нашей страны и, прежде всего, улучшение благосостояния нашего народа, модернизация отечественной экономики, повышение социальных ориентиров в жизни наших людей, повышение правовых ориентиров. Повышение правовых ориентиров предполагает, прежде всего, внедрение самых высоких международных правовых стандартов в отечественную правовую систему. Без решения этой задачи развитие нашей страны будет сильно тормозиться.

Например, уже сейчас можно все отечественные изоляторы временного содержания граждан оснастить камерами видеонаблюдения, повысит ли это прозрачность работы правоохранительных органов, думаю что да. Необходимо нам также повышать роль адвокатуры и дать больше прав адвокатам, это позволит гражданам получать более квалифицированую правовую помощь. Думаю, есть необходимость создания в нашей республике института омбудсмена по защите прав предпринимателей, который станет надежным заслоном для малого и среднего бизнеса от чиновничьего произвола.

В целом, наша правовая система требует реформирования для более эффективной защиты прав и свобод человека и гражданина. Одним из важнейших элементов отечественной правовой системы является суд. Думаю, все согласятся со мной что нашим гражданам нужен справедливый суд, а для того чтобы суд был таким, нам необходим высокопрофессиональный, объективный и грамотный судейский корпус неукоснительно следующий букве и духу закона и для которого защита прав и свобод человека и гражданина является приоритетом. Поэтому я хотел бы обратиться в первую очередь к представителям судейского корпуса.

Уважаемые судьи!

Вы представители профессии, которая по праву считается вершиной карьеры в сфере юриспруденции. Ваше упорство и знания, высокие деловые и моральные качества позволили вам стать судьями.

Ваша обязанность - защищать права и свободы граждан, служить интересам казахского народа, обеспечивать беспристрастность и объективность правосудия.

Ваше призвание и важная роль в жизни нашего государства возлагают на вас значительную ответственность за принятые решения, поскольку они оказывают непосредственное влияние на судьбы людей.

Ваш ежедневный труд направлен на утверждение верховенства права в обществе, обеспечивает гражданам защиту их прав и интересов, несет веру в справедливость правосудия и способствует построению Казахстана как правового государства.

Именно по деятельности судов наши граждане формируют свое отношение к власти и государству в целом: справедливое судебное решение – значит, и государство справедливое.

Хочу, чтобы вы помнили: Фемида должна быть слепой лишь к званиям, должностям и деньгам, но не к человеческим судьбам.

Убежден, что вам по силам эти ответственные задачи. Вы сделаете свой вклад в усовершенствование правовой системы государства, укрепление веры людей в справедливость правосудия и утверждение верховенства права в обществе.

Всегда будьте верны своему призванию и помните, что профессиональная честь и ответственность перед обществом и государством являются основными постулатами вашей профессии.

Убежден, что ваша работа будет ярким примером служения интересам казахского народа, а каждое ваше решение будет утверждать веру граждан в справедливость отечественного правосудия.

Помните: авторитет судебной ветви власти и доверие к суду со стороны общества зависит от ваших действий, от содержания каждого решения, которое вы провозгласите именем Казахстана.

Я верю в то, что избранный вами профессиональный путь - это путь служения интересам казахского народа.

Каждый ваш шаг на этом пути будет свидетельством того, что вы осознаете важность своего предназначения.

Сегодня казахское общество нуждается в образованных, уверенных в своих силах судьях, которые не побоятся стать преградой беззаконию, смогут занять принципиальную позицию в защите интересов граждан и общества.

Поэтому наша цель - привести систему правосудия к лучшим международным стандартам, усилить авторитет и престиж судейской профессии, укрепить независимость судей.

Повышение независимости судей и эффективности их деятельности - одно из ключевых условий для развития нашего государства, без достижения которого невозможно успешное реформирование в других сферах, прежде всего в экономике.

Считаю, что независимый судья - это, в первую очередь, судья образованный, судья, профессионализм которого является залогом доступного, справедливого и честного судопроизводства.

Справедливость судебных решений - это тот критерий, по которому общество оценивает качество правосудия, а уважение к суду - это, в первую очередь, уважение к государственной власти.

Именно суд является воплощением одной из высших ценностей казахского народа – справедливости.

Я считаю, что именно профессионализм судей – главная составляющая в построении в нашем государстве справедливого и честного суда, действующего по закону и защищающего права каждого гражданина. Достижение этой цели зависит в значительной степени и от дальнейшего реформирования действующего законодательства Казахстана.

Сегодня государству необходимо предпринять меры по улучшению правовых, социальных и финансовых гарантий независимости судей.

Через реформы судебной системы необходимо внедрение прозрачной и объективной процедура отбора кандидатов на должность судьи. Процедура назначения на должность судьи должна обеспечивать объективный и непредвзятый процесс, основными критериями которого должны стать –  уровень знаний и моральные качества кандидатов на должность судьи.

На законодательном и практическом уровне необходимо создать условия для того, чтобы судьями становились наиболее квалифицированные юристы, способные сделать судебную систему открытой, доступной и независимой.

Считаю необходимым внедрение в деятельность судов современных информационных технологий, призванных облегчить работу судей, а также сделать их деятельность более открытой для общества. Необходимо предоставлять обществу открытую информацию о деятельности судей, анализ которой позволит существенно повысить независимость судов.

Значительное внимание сегодня следует уделить и вопросам усовершенствования организации работы судов, их аппаратов, создания в судах надлежащих условий для возможности реализации гражданами своих прав.

Каждый гражданин должен ощущать поддержку государства в доступе к правосудию в судах всех уровней и специализаций.

Для этого, в первую очередь, необходимо обеспечить доступ граждан к информации о судебных заседаниях, дать возможность оперативно и беспрепятственно подавать в суд и получать документы, создать удобные условия для ожидания судебного заседания и ознакомления с материалами дела и др.

Следующим шагом в сфере улучшения системы отбора судей должно стать введение специальной подготовки кандидатов на должность судьи. Такой шаг позволит будущим судьям глубже овладеть навыками профессии, усовершенствовать свои знания и перевести их из теоретической плоскости в практическую.

Считаю, что весомым вкладом в развитие Казахстана как правового государства станет внедрение качественно новой системы правовых средств защиты человека, общества и государства от уголовных правонарушений, а также усовершенствование процедуры уголовного судопроизводства.

Для достижения этих целей необходимо усовершенствовать Уголовный процессуальный кодекс Казахстана. В результате усовершенствования Уголовно процессуального кодекса Казахстана необходимо обеспечить подлинную состязательность и равенство сторон в уголовном процессе, повысить оперативность уголовного производства, а также установить действенную систему гарантий защиты прав и свобод участников уголовного производства.

На утверждение стандартов гуманизма в сфере применения уголовных наказаний, а также  уменьшение случаев применения предупредительных мер в виде содержания под стражей, направлен и закон Казахстана о гуманизации ответственности за правонарушения мелкой и средней тяжести. Что тоже необходимо нашим гражданам.

В то же время уверен, что реальное функционирование принципа состязательности невозможно без существования в Казахстане сильной и профессиональной адвокатуры.

Убежден, что состояние адвокатуры является показателем защищенности лица и одним из индикаторов продвижения государства в направлении утверждения и обеспечения прав и свобод человека.

Важность задач, которые возлагаются на адвокатов, и их особая роль в жизни казахского общества требуют, чтобы адвокатура в Казахстане была высокопрофессиональной, независимой и эффективной.

Именно для этого необходимо разработать новый проект Закона РК «Об адвокатской деятельности». Для чего необходимо создать рабочую группу.

Основными идеями этого закона должны быть следующими построение качественной модели адвокатуры, основами деятельности которой будет самое широкое самоуправление, независимость от государственных органов, законность, соблюдение адвокатами профессиональных и моральных требований.

В законопроекте особое внимание необходимо уделить также расширению профессиональных прав адвоката и определению их содержания, закреплению возможностей для сбора доказательств и совершения других действий, необходимых для предоставления правовой помощи, предусмотреть механизмы привлечения к ответственности за воспрепятствование деятельности адвоката. Вместе с тем считаю что настоящий адвокат должен постоянно повышать свой образовательный уровень и это необходимо прописать в законопроекте.

Адвокатура в Казахстане должна стать основным институтом, осуществляющим эффективную защиту прав, свобод и интересов граждан и  гарантирующим право на качественную правовую помощь.

Уверен, что принятие нового закона станет важным шагом в направлении реального утверждения конституционного принципа предоставления каждому лицу квалифицированной правовой помощи.

Все эти законодательные и практические меры нам необходимо предпринять для одной цели - чтобы у судей была возможность принимать непредвзятые и высокопрофессиональные решения, которые соответствуют букве и духу закона.

Считаю, что какие-либо изменения в сфере судопроизводства должны, прежде всего, учитывать интересы обычного гражданина, обеспечение прав и свобод которого должно стать основной целью деятельности органов власти всех уровней.

Дорогие друзья!

Принципы развития нашего государства, предъявляют серьезные требования к отечественному правосудию, требуют безусловного верховенства общечеловеческих ценностей, прав и свобод граждан.

Достижение этой цели зависит в значительной степени от единства судебной практики, отсутствия несогласованности между решениями судов в применении одной и той же нормы права и разного подхода судей при толковании положений действующего законодательства.

Значительная роль в преодолении этого негативного явления возлагается на Верховный Суд Казахстана, судьи которого – наиболее квалифицированные представители судейского сообщества.

Убежден, что предоставленное Верховному Суду Казахстана право принимать новые решения, а также обязанность всех судов общей юрисдикции учитывать его выводы во время рассмотрения аналогичных дел, будут способствовать утверждению единой судебной практики.

Мое главное требование - в стране должен работать справедливый, честный суд, действующий по закону и защищающий права каждого гражданина. Именно это - требование и надежда граждан Казахстана.

Убежден, что судебная реформа - это практический шаг к модернизации страны.

Предлагаемые мною новации, а также успешное проведение реформ – залог построения в Казахстане правового государства и гражданского общества, что выступает одной из главных гарантий соблюдения прав человека в нашей стране.

Мировой опыт свидетельствует, что судебная реформа – процесс постоянного усовершенствования, поскольку на сегодня нет ни одной страны, которая считала бы, что ее правосудие настолько совершенно, что дальше его улучшать не нужно.

Однако уверен, что не только от усовершенствования действующего законодательства Казахстана зависит повышение авторитета казахского правосудия и его качественная трансформация, а в первую очередь – от нашего общего желания изменить существующую ситуацию и настойчивой работы в этом направлении.

Знаю, что судейское сообщество приложит все усилия для улучшения работы судебной системы и преобразования суда в эффективный институт защиты прав, свобод и интересов человека и гражданина.

Уважаемые судьи, Ваше призвание и огромная роль в жизни нашего государства возлагает на вас такую же ответственность за принятые решения, поскольку их содержание влияет на судьбы людей.

Надеюсь на вашу поддержку, понимание и активную позицию в деле развития казахского общества.

Искренне желаю вам крепкого здоровья, оптимизма и плодотворной работы во имя казахского народа.

Желаю вам достойно исполнять судейский долг и достойно нести высокое звание судьи.

Крепкого вам здоровья, жизненной мудрости и плодотворной работы во имя народа!

 

Еще одним важнейшим элементом правовой системы нашей страны является прокуратура. На мой взгляд, прокуратура нашей страны также нуждается в реформировании.

Необходимо четко понимать, что работа в направлении создания эффективного механизма защиты прав граждан не ограничивается лишь реформированием судебной системы и сферами уголовного и уголовно-процессуального законодательства.

Пересмотра требуют роль и функции прокурора за рамками уголовного судопроизводства. Необходимо кардинальное обновление законодательного регулирования деятельности прокуратуры и адвокатуры на принципах гарантирования соблюдения конституционных прав граждан и внедрение общепризнанных международных демократических стандартов в этой сфере.

Осозновая что без высокопрофессиональной прокуратуры невозможно построить правовое государство, я хотел бы обратиться и к работникам прокуратуры.

Уважаемые работники прокуратуры!

Прокуратуре независимого Казахстана в этом году исполнится 20 лет. За эти годы ее работниками сделан весомый вклад в становление современного правового государства. Ваша добросовестная повседневная работа, направленная на утверждение верховенства закона, укрепление правопорядка, защиту прав и свобод человека и гражданина завоевала прокуратуре авторитет как одного из самых эффективных государственных институтов.

От своего имени я хочу выразить благодарность ветеранам прокуратуры. Благодарю вас за многолетний доблестный труд, который приумножил авторитет профессии!

Для меня  приоритетом является улучшение жизни каждого человека, и успех этой работы напрямую зависит от того, будет ли в стране царить законность. Лично я убежден – будет если мы приложим усилия.

Сейчас на мой взгляд, основываясь на лучшем международном опыте нам необходимо комплексное реформирование сферы уголовной юстиции. Оно должно охватить сферы уголовного права и уголовного процесса, оперативно-розыскную деятельность органов правопорядка, порядок исполнения судебных решений по уголовным делам.

В этой связи необходимо  доработать Уголовно процессуальный кодекс Казахстана. Привести его в соотвествие с лучшими мировыми стандартами. Для чего на мой взгляд необходимо создать рабочую группу.

Думаю, что в процессе доработки уголовно  процессуального кодекса необходимо обеспечить приведение отечественного уголовно-процессуального законодательства в соответствие с европейскими стандартами. Прежде всего это касается реализации принципов состязательности и равенства сторон, гарантий высокого уровня защиты прав и свобод человека и гражданина.

Кроме того, новый Уголовно процессуальный кодекс должен дать в распоряжение правоохранительных органов современные и действенные механизмы борьбы с преступностью, должен содействовать повышению оперативности, эффективности и справедливости уголовного судопроизводства.

Воплощение абсолютно новых подходов в сфере уголовной ответственности и уголовного правосудия должно привести к ожидаемым обществом качественным изменениям в казахской правовой системе.

Этой высокой цели должны служить не только органы досудебного следствия и суда, но и новая адвокатура и новая прокуратура.

Реформирование системы органов правопорядка - это наш следующий шаг. И это означает, прежде всего, модернизацию форм и методов их деятельности, которые будут соответствовать самым современным демократическим принципам.

Cчитаю необходимым, разработать новый Закон Казахстана «О прокуратуре», который должен позволить развивать качественно новый институт, с новыми профессиональными стандартами служебной деятельности его сотрудников. Считаю что основными принципами в работе прокуратуры должны быть законность, справедливость, беспристрастность, объективность и приоритетность прав и свобод человека независимо от его социального статуса.

Стратегической задачей правоохранительных органов на ближайшие годы определяю жесткое противодействие коррупции, терроризму и наркобизнесу. Отмечая весомый вклад прокуратуры в искоренение этих крайне опасных явлений, я требую, чтобы и впредь вы действовали в этом направлении инициативно, настойчиво и решительно.

Прокурорская деятельность всегда привлекала к себе внимание общества. Поэтому стандартом прокуратуры должен быть не только высокий профессионализм, но и безупречные моральные качества.

В современных условиях к прокурорам выдвигаются новые повышенные требования, перед ними ставятся более сложные задачи, которые требуют огромного напряжения сил и готовности следовать своему профессиональному долгу.

Казахская прокуратура внесла значительный вклад в создание правового государства и укрепление законности. Прокурорский надзор в современных условиях является неотъемлемой частью национальной системы государственно-правовой защиты граждан, интересов общества и государства.

От четкой и слаженной деятельности прокурорских работников во многом зависит стабильная работа государственного механизма, направленная на решение социально-политических и экономических задач.

Уверен, что вы и впредь будете с полной ответственностью и самоотдачей честно и преданно служить государству, обществу и закону.

От чистого серда желаю вам крепкого здоровья, новых профессиональных достижений на благо Казахского народа, а вашим семьям - счастья и семейного благополучия!

 

Уважаемые соотечественники!

Невозможно представить себе нашу отечественную правовую систему без правоохранительных органов, одним из важнейших правоохранительных органов является полиция. В этом году отечественной полиции исполнилось 20 лет. Поэтому я хотел бы от своего имени поздравить полицейских работников с праздником и обсудить с ними проблемы и перспективы стоящие перед отечественной полицией.

Уважаемые работники и ветераны полиции!

Поздравляю Вас с праздником - двадцатилетием полиции независимого Казахстана.

Сегодня время вспомнить ветеранов полиции, всех тех, кто отдал свои силы, ум, а иногда и жизнь, делу защиты справедливости, законности и правопорядка.

И нынешние работники, и ветераны с честью несут славное имя казахского полицейского.

Вы, представители народа, должны быть самоотверженными защитниками его прав и законных интересов.

Человек, его жизнь, честь, достоинство и собственность должны всегда оставаться в центре внимания органов внутренних дел.

Именно защищенность гражданина является основным содержанием и определяющим критерием оценки вашей непростой службы.

Помните, что полицейский в глазах наших граждан должен быть надежным помощником и защитником, так как он представляет государственную власть.

Поэтому даже отдельные случаи нарушения закона со стороны работников полиции, их непрофессиональные действия враз перечеркивают все положительные результаты работы десятков тысяч других полицейских.

И как это не досадно, но приходится говорить о коррупции, случаях насилия над личностью, правонарушениях со стороны работников полиции.

Такие их действия разрушают авторитет государства, подрывают доверие к закону.

Когда работники полиции задерживают гражданина, то государство полностью несет ответственность за его жизнь и здоровье.

Поэтому усиление контроля за местами временного содержания граждан, введение видеонаблюдения с целью предотвращения нарушения их прав - первый, но далеко не последний шаг.

Каждый человек должен чувствовать себя защищенным. Главное - каждый должен чувствовать поддержку и быть уверенным, что государство стоит на страже его жизни и интересов.

Работа, как говорят, для «галочки», по формальным показателям искажает саму суть правоохранительной деятельности. Мое категорическое требование - работайте для человека и ради человека.

Одной из важнейших задач стящих перед нашей страной является модернизация казахской полиции по лучшим международным образцам.

Этот процесс должен быть органично связан с реформой уголовной юстиции.

Стратегической целью реформы должно стать поэтапное преобразование МВД в современное правоохранительное ведомство использующее в работе самый передовой международный опыт и которое стоит на страже прав, чести, достоинства и законных интересов граждан и государства.

Должна быть усилена профилактическая деятельность органов внутренних дел, особенно в вопросах борьбы с детской и подростковой преступностью.

На мой взгляд, отечественной полиции необходимо усилить работу по улучшению отбора и подготовки кадров, повышения их образовательного, культурного уровня, и что самое важное - моральных качеств.

Правомерное и профессиональное поведение должно поощряться.

Первоочередной задачей должно стать раскрытие и расследование преступлений против личности, привлечение к ответственности правонарушителей.

Основное бремя этой работы возлагается на подразделения уголовного розыска. Поэтому статус их работников должен быть повышен.

Необходим качественно новый подход к организации работы досудебного следствия. Нужно уже сегодня обеспечить реальную процессуальную независимость следователей. Это позволит избежать карательного уклона следствия, ошибок и нарушений прав человека.

Убежден, что улучшение кадровой работы и усиление контроля приведет к качественным переменам к лучшему.

Ожидаю усиления традиционных для полиции направлений служебной деятельности.

Прежде всего, эффективная работа служб внутренней безопасности и борьба с коррупцией и злоупотреблениями в сфере служебной деятельности.

Считаю необходимым усилить борьбу с терроризмом.

В поле постоянного внимания органов внутренних дел должна быть и борьба с организованной преступностью, в частности, наркобизнесом.

Ставлю перед полицией задачу и впредь инициативно и решительно противодействовать этому бедствию. Помните - от вас зависит здоровье нашего народа.

Обращаюсь к руководству МВД: мною будут поддержаны все основательные инициативы, направленные на оптимизацию структуры Министерства и его территориальных подразделений, меры, направленные на усиление прозрачности работы полиции, мотивации работников, улучшение сотрудничества с общественностью.

Считаю также необходимым более активно решать вопросы технической модернизации и переоснащения, усилить социальную защиту работников полиции.

Для эффективной реализации функций полиции считаю важными несколько факторов.

В первую очередь, считаю важным гражданскую сознательность полицейских. Хороший полицейский должен быть хорошим гражданином и патриотом, состоявшимся и уверенным в своей миссии человеком.

Во вторых. Наделяя полицейского важнейшими полномочиями, закон предъявляет к служащему правоохранительной системы требования, налагает ограничения. Личное отношение полицейского к какому-либо вопросу или явлению никоим образом не должно мешать выполнению этих строжайших требований. Это, действительно, сложнейшая проблема. Однако, не справившись с этой проблемой, невозможно быть хорошим полицейским. А хорошие полицейские нам очень необходимы. Врач не может с предубеждением подходить к больному, имеющему иные политические или гражданские убеждения. Полицейский - также.

В третьих. Полицейским даны полномочия принимать решения и ответственность. Поэтому при принятии решений полицейский должен действовать в рамках защиты прав человека и гражданина, принципов равноправия, запрета самоуправства.

В четвертых. Считаю необходимым также последовательное и эффективное развитие способностей полицейских, их профессиональной подготовки. Нам не нужны непрофессиональные полицейские. Не нужны ни правоохранительной системе, ни обществу. Если человек носит погоны генерала, полковника, подполковника или, вообще, офицера полиции, этот человек должен хорошо знать, а кроме того, должен любить это дело и всегда быть верным присяге. Вот профессиональный подход к этому вопросу.

Уважаемые работники полиции!

Хочу, чтобы вы осознавали свою исключительную роль. Уверен, что недалек тот день, когда каждый житель Республики Казахстан будет воспринимать полицейского как символ государства и государственности, безопасности и благополучной жизни, силы и справедливости, права и законности, как защитника прав человека. На ваши плечи возложено тяжелое бремя. Это бремя часто становится еще тяжелее.. Подчас, вы сгибались под этой тяжестью, однако вы никогда не были сломлены под бременем трудностей. Это очень важное обстоятельство. Вы исполняете свой важный труд с осознанием долга. Верьте, это действительно, великая миссия.

Еще раз хочу поздравить всех работников полиции и ветеранов полиции.

Поблагодарить за труд, за повседневный подвиг, за то, что ваш вклад в безопасность общества неоценим.

Желаю Вам покоя, благосостояния, здоровья вам и вашим семьям.

Мира и счастья, добра и вдохновения в работе.

Спасибо за внимание.

 

Дорогие соотечественники!

Сегодня я хотел бы обратиться к представителям творческой интеллигенции, и как обычно высказать ряд своих мыслей.

Я думаю что каждый сознательный казах должен быть государственником. Лично я — государственник. Всей моей верой и страстью, всей душой и всеми своими силами, радею казахскому государству. У меня одна цель: сберечь казахское государство и казахскую землю. Отыскать среди моего народа активных, деятельных и отважных. Соединить их многомерные интересы. Сложить противоречивые векторы в параллелограмм жизнеутверждающих сил, выстраивающих казахскую государственность. И направить все творческие силы страны в дело ускоренного развития и модернизации нашей Родины. Развития всестороннего, динамичного и инновационного.

Наша главная цель – сделать наше государство процветающей страной, основанной на развитой экономике с ориентацией на сильную социальную политику, безусловном соблюдении гражданских свобод и прав человека, обеспечить формирование высокого человеческого потенциала, создать достойные условия жизни всем гражданам государства. И в центре внимания государства должен быть гражданин, его свободы и возможности, его работа и социальное обеспечение.

По моему мнению у народа, не знающего свою историю, нет будущего. Поэтому необходимо как зеницу ока беречь независимость, укреплять ее, воспитывать молодежь в духе верности и преданности Родине. Она должна уметь отличать добро от зла, правду от лжи. Никто не в силах победить поколение, сознание которого глубоко пронизано патриотизмом, обладающее широким мировоззрением, всесторонними знаниями, отличающееся трудолюбием и бдительностью.

На мой взгляд, беречь как самую великую ценность каждую пядь родной земли, не жалеть себя ради защиты Отечества, дальнейшего повышения потенциала Родины – священный долг всех нас, каждого человека, живущего в Казахстане.

Также я считаю, что потенциал колоссальных природных богатств Казахстана должен быть нацелен на интенсивное развитие нашего Отечества, значительное повышение социально-бытового уровня жизни населения.

 

Уважаемая интеллигенция!

Во все времена священным делом для нашей культурной, трудолюбивой и героической нации было празднование Наурыза. Даже в самые сложные исторические периоды, когда иноземцы запрещали Наурыз, он всячески сохранялся и почитался в качестве отражения давних чаяний и надежд.

Государственная независимость, это бесценное достояние, выпавшее на тысячелетнем пути истории сегодняшнему поколению, создала благоприятные условия для торжественного и величественного празднования вечно живущего и радостного Наурыза. Мы должны высоко ценить это достояние и гордиться независимостью своего государства как бесценным даром.

Уважаемые представители интеллигенции!

Целью моего обращения к вам заключается, в первую очередь, в серьёзном, глубоком и откровенном обсуждении и анализе самых злободневных проблем, которые ставит перед нашим обществом сегодняшнее динамично развивающееся и полное противоречий время.

Ранее я неоднократно говорил, что развитие любого государства, нравственное преобразование общества и воспитание нового поколения, обладающего мышлением, соответствующим веку современных наук и технологий, невозможны без опоры на интеллектуальный потенциал страны, на деятелей науки и интеллигенцию.

В судьбоносные для Родины моменты интеллигенция должна занимать прочную политическую позицию, избегать колебаний и безучастности, быть выразителем чаяний и надежд своей нации.

Наряду с этим, государство и народ вправе рассчитывать на получение от вас, уважаемая интеллигенция, более весомых результатов в деле развития науки, образования и культуры, повышения в целом уровня просвещённости общества во имя интересов народа и Отечества.

Нам также следует ещё раз серьёзно обсудить вопрос о нынешнем состоянии и перспективах развития нашего родного языка.

Национальный язык и его последовательное формирование в статусе государственного языка являются символами и основой нашей государственной и политической независимости. Следует всегда помнить о том, что в трагическом прошлом наш язык сыграл огромную роль для сохранения и существования нации, величия и стойкости её государственности.

Чувство гордости и достоинства вызывает то, что в любых обстоятельствах казахская нация не утрачивала свой надёжный оплот, бесценное сокровище предков – свой родной язык.

Сегодня, в период независимости, родной язык, будучи фундаментальной основой нашего государства, нации, науки и культуры, должен получить дальнейшее и всестороннее развитие. Теперь казахский язык должен соответствовать потребностям времени и отражать все политические, социально-экономические и культурные перемены в обществе.

Согласно Конституции казахскому языку придан статус государственного. Это означает, что всё делопроизводство в стране должно вестись на этом языке.

К сожалению, несмотря на все эти меры, в некоторых министерствах, ведомствах, организациях и учреждениях казахский язык всё ещё не обрёл подобающего ему статуса государственного языка. Причина этого заключается, прежде всего, в том, что там чётко не осознали суть предпринимаемых государством и правительством мер, а также в безответственности некоторых руководителей и государственных служащих.

Пренебрежение и неуважение в отношении государственного языка наблюдаются и в общественных местах, и в делопроизводстве, и в средствах массовой информации.

Вульгарные и полные ошибок тексты вывесок, плакатов и рекламных объявлений, радио- и телевизионных интервью, статьи некоторых журналистов свидетельствуют о неуважении к родному языку.

Большинство руководителей не только на работе и общественных местах, но даже на заседаниях Правительства и парламента, по радио и телевидению, говорят на просторечном диалекте. Очень мало руководителей знают правильный литературный язык, соблюдают нормы его орфографии и показывают высокий пример в общении на родном языке. Можно подумать, что они никогда не учились в школе или за всю жизнь не прочитали ни одной художественной книги.

Этому нежелательному явлению нужно решительно положить конец. Руководители всех ветвей власти, в целом государственные служащие, на каком бы уровне они ни находились, в своих выступлениях должны быть примером во всех отношениях.

Не следует забывать о том, что этика руководителя в первую очередь начинается с культуры его речи и общения.

Посредством языка сохраняется национальная самобытность, во все времена и эпохи он являлся мощным средством сплочения нации и обеспечения территориальной целостности страны. История знает много примеров того, как с исчезновением языка исчезает и нация. Иными словами, сохранение языка – это сохранение нации.

Сегодня, в противоречивый период развивающейся глобализации, этот процесс превратился в настоящую опасность. Мы, и, прежде всего, вы, интеллигенты, должны быть готовы к противостоянию этим процессам.

Не будем забывать о том, что уважение к языку означает уважение к матери, уважение к Родине, гордость за национальную государственность.

На нынешнем этапе структурам, отвечающим за реализацию Закона «О языке», то есть, Комитету по языкам Министерства культуры и информации, Институту языказнания им. А. Байтурсынова, Правительству Республики Казахстан, Парламенту Республики Казахстан, Администрации президента, министерству образования и науки, Государственным телерадиовещательным компаниям, необходимо активизировать свою работу в этом направлении и достойно выполнить возложенные на них обязанности. Думаю, есть необходимость создания при Правительстве республики постоянно действующей Комиссии по внедрению и развития казахского языка и к работе в этой комиссии необходимо привлекать нашу национальную интеллигенцию.

Огромная роль в почитании, пропаганде и сохранении родного языка принадлежит интеллигенции – учёным, поэтам, писателям, работникам сферы образования, здравоохранения, а особенно – средствам массовой информации.

Средства массовой информации считаются мощной и влиятельной трибуной общества, они формируют общественное мнение, и каждое их слово должно быть поучительным и доступным массам. Однако в последние годы люди высказывают много нареканий на язык газет, журналов, радио и телевидения, и для этого есть причины. И в письменной, и в устной речи встречается много ошибок. В целом, язык средств массовой информации требует серьёзного улучшения.

Поэтому творческим людям, в том числе журналистам, следует соблюдать нормы родного языка, особенно правила орфографии, орфоэпии и красоты слога, не допускать ошибок в языке своих письменных работ, поскольку сегодня одним из средств появления массовых ошибок в речи является именно язык периодической печати.

Труженик пера несёт огромную ответственность перед родным языком, и любая его ошибка может повлиять на тысячи людей. Союзу писателей Казахстана и газете «Ана тілі» необходимо провести обширные беседы и круглые столы с участием учёных-языковедов по проблемам языка литературы и печати. Это был бы хорошим и поучительным шагом.

Именно в знак уважения к нашему родному языку и с целью обеспечения его всестороннего изучения в прошлом году я дал поручение обеспечить к октябрю нынешнего года издание полного толкового словаря казахского языка в нескольких томах. Надеюсь, что этот ценный словарь уже в скором времени будет издан и станет настольной книгой каждого культурного человека, преданного своей нации.

Верно, что в советское время мы, казахи, как и другие нации этой великой державы, в какой-то мере были лишены своего литературного языка и национальной самобытности. Из учебников по истории мы получали подробные сведения об истории всего мира с древнейших времён до наших дней, однако практически ничего не знали о прошлом своей нации, о важнейших событиях в истории нашего народа.

Главная цель этого созидательного национального движения заключалась в защите существования и культуры нации в интересах её будущего, а это в наше время глобализации приобретает особое значение.

В рамках решения этого вопроса, и особенно – во время независимости, многие выдающиеся учёные Казахстана внесли достойный вклад в области исследования, перевода и издания бесценного научного, литературного и философского наследия. В результате были изданы несколько тысяч книг, отражающих вклад казахов в развитие мировой науки и культуры. Интеллигенция страны должна и сегодня продолжать эти патриотические традиции движения национального возрождения. Сегодня казахская наука, литература и философия, какими они были в прошлом, должны быть подобающим образом представлены в мире. Нам следует доказать, что научные, литературные и философские произведения наших великих предков не устарели, а, напротив, и сегодня являются источником для решения проблем современного общества.

Кроме того, в советское время казахкская наука занимала передовые позиции в таких областях, как геология, химия, математика, астрономия, физика.

Наши научные школы славились на всём советском пространстве и за его пределами, ставились в один в ряд с ведущими научными центрами мира. Нет сомнения в том, что и сегодня интеллектуальный потенциал нашего общества располагает возможностями для развития казахской науки по важнейшим направлениям.

Сегодня настало время, чтобы как в науке, как в литературе, так в театре и кино смело ставились новые жизненные проблемы, появлялись новые личности. Сегодняшние жизненные процессы требуют творческого подхода и пересмотра позиций.

Если деятели науки и интеллигенция не смогут осознать это и выполнить свою миссию перед своим народом и историей, им не помогут никакие высокие научные или почётные звания.

В связи с этим я хотел бы затронуть ещё один вопрос. Я считаю важными факторами укрепления национальной государственности национальное самосознание и чувство патриотизма. По сути дела, все мои выступления направлены на укрепление национального самосознания.

Более того, процесс роста национального самосознания, берущий своё начало ещё с эпохи Гуннского государства и древних тюрков, после обретения независимости мы должны поднять на государственный уровень. Мы должны познать свои истоки, историю своей нации и вклад наших предков в развитие мировой цивилизации.

Оглянувшись в прошлое, мы убедимся в том, что ни в какие времена и эпохи наш народ не совершал деяний, за которые было бы стыдно последующим поколениям.

Уважаемые друзья!

С древнейших времён визитной карточкой казахской нации является плод науки и литературы – то есть книга.

Сегодня Правительство Казахстана должно продолжить политику развития литературы, науки и культуры, а также оказания поддержки талантливым учёным и писателям.

Следует издавать такие книги, которые разъясняют историческую миссию нации, пробуждают интеллектуальный потенциал, призывают нас к постижению наук и знаний, разжигают в сердцах людей огонь любви к Родине, её земле и священным национальным символам. Они должны заставить задуматься о том, кто мы такие, откуда мы произошли и к чему стремимся, пробуждать в нас чувства национальной и культурной самобытности и политической бдительности, чтобы мы знали, кто нам друг, а кто – враг.

Вот тогда мы сможем сказать, что выполнили свой священный долг перед нацией и Родиной. Недавно в одной из газет мне попалось на глаза одно стихотворение покойного Жубана Молдагалиева «Мен қазақпын». Стихотворение написано в духе безграничной любви к своей нации и патриотической гордости, что по тем временам требовало огромной смелости. Мне бы очень хотелось, чтобы и в наше время создавались такие же патриотические произведения, исполненные чувством гордости за свою древнюю нацию.

Сегодня наши читатели всё больше нуждаются в таких произведениях, которые бы реально и с высоким художественным вкусом отражали положение народа, дела и свершения героев нашей эпохи.

Для того, чтобы будущие поколения знали о славных делах и свершениях своих отцов и дедов на благо независимого Казахстана, следует создавать достойные и нетленные произведения. В это дело свой активный вклад должны внести и писатели, и работники театра и кино, и художники, и композиторы. В этом заключается их священная гражданская и творческая миссия.

Сегодня художественный перевод является важным фактором укрепления литературных связей. Лучшие произведения мировой литературы следует переводить на казахский язык, и, в свою очередь, лучшие произведения нашей литературы должны переводиться на иностранные языки. В связи с этим в списке государственной премии необходимо предусмотреть и премию за перевод и развитие литературных связей.

Наряду с этим, для отражения перемен и достижений нашей страны за последние годы в областях политики, экономики, науки, образования, здравоохранения и других сферах крайне необходимо составление нового Национального атласа Казахстана. Национальный атлас, являющийся зеркалом народа и страны, должен представить мировому сообществу прошлое, настоящее и будущие перспективы экономического и культурного развития, окружающую среду страны, наши огромные богатства полезных ископаемых. Это будет способствовать привлечению иностранных инвестиций и развитию туризма. В связи с этим, целесообразно создать Главную редакцию Национального атласа Казахстана, с целью его подготовки и издания на высоком, отвечающем современным требованиям, уровне.

Дорогие соотечественники!

В XXI веке, который считается веком информации, мы не можем быть безучастными к расширению информационного пространства и развитию средств массовой информации.

К сожалению, казахский язык недостаточно хорошо представлен в Интернете. Сайтов на казахском языке очень мало. В связи с этим, соответствующим государственным органам необходимо серьёзно задуматься об обеспечении информационной безопасности и защите национальных интересов в этой сфере.

В последние годы всё больше растёт количество независимых средств массовой информации. Это хорошо, поскольку свободная деятельность СМИ является одним из основных показателей развития демократического общества.

Независимые СМИ по своей инициативе обсуждают те проблемы, которые должны решать различные госорганы.

Повторяю, что это является хорошее начинание, так как свобода мысли и критические взгляды на событиях предупреждает многие недостатки и способствует улучшению обстоятельства.

Но в то же время, СМИ не должны пропагандировать идеи экстремизма, местничества, ненависти, унижения заслуженных людей.

Да, мы должны сказать правду, но критика должна иметь свою основу, и её надо предоставлять на почве серьёзных анализов и уверенных фактов. Повторяю, народ Казахстана ждёт от журналистов не пустых фраз, а конструктивных слов! Как сказал в своё время великий китайский философ Конфуций «Зажигать одну свечу лучше, чем тысячу раз сказать о тьме».

К сожалению, иногда в СМИ печатаются материалы, которые являются свидетелем безответственности, недальновидности и необдуманности их авторов и издателей. Этим она не уважает наследие своих предков, опозорят имена великих представителей нации.

Сегодня, в условиях суверенитета, мы должны на первом месте ставить духовное возрождение нации и развитие науки и просвещения. Без этого нам не добивать упрочению и прогресса и общества.

Признаюсь что меня беспокоит отчуждение и отстранение детей и подростков от чтения книг. Ещё раз отмечу, что чтение художественной литературы, усвоение современных знаний новейших технологий и знакомство с культурными достижениями способствует воспитанию подрастающего поколения, как всестороннего развития человека.

В связи с этим, министерство образования, культуры и местным исполнительным органам государственной власти необходимо принять меры для увеличения количества книжных магазинов, обеспечение книгами этих магазинов, и в местных бюджетах предусмотреть отдельной статьей выделение средств для обогащения фондов библиотек.

Дорогие друзья!

Наша сегодняшняя первостепенная задача – беречь, защищать и укреплять суверенитет нашего государства как бесценное достояние нации.

Это является нашей наивысшей целью, для достижения которого заложены прочные фундаменты государственности, для этого определены наши дальнейшие пути и шаги.

Теперь нам, необходимо, посредством каждодневного труда и стремления к созидательной работе увеличить достижения нашего суверенитета, придать новый стимул с использованием всего потенциала и умственных сил нашего народа экономическому, социальному и культурному развитию страны.

Мы должны добиться того, чтобы воспитать подрастающее поколение в духе ответственности за нынешний и завтрашний день Родины и нации. Только в этом случае мы сможем с достоинством выполнить свою миссию перед историей и перед будущими поколениями, которые дадут реальную оценку нашей работе. Только в этом случае мы станем достойны нашей древней национальной государственности и сегодняшнего независимого Казахстана.

Также мы с вами должны с осознанием высокой ответственности перед народом и государством на пути строительства суверенного государства, отвечающего всем потребностям, нуждам, национальным надеждам и чаяниям, верно и беспристрастно служить интересам народа и Отчизны.

Я полностью уверен в том, что, опираясь на наш великий народ, мы преодолеем все проблемы и достигнем новых высот. Я верю в Казахстан, в его успех и процветание. Убежден, что мы как единый народ обязательно достигнем новых вершин.

Каждый государственный служащий, каждый свободомыслящий,  самостоятельно рассуждающий и самопознающий человек, наравне с плодотворным трудом во имя развитии страны, должен вливаться в созидательный труд и внести свой вклад в благоустройство Родины. И только этим путем, обеспечивая экономическое, социальное развитие страны, ее благоустройство и процветание, приведем свой народ к счастливой и достойной жизни. На этом пути желаю всем вам,  дорогие соотечественники,  больших успехов, добросовестного труда и высоких достижений.

Я возношу молитвы к Всевышнему, чтобы он не оставил своей милостью солнечную землю Казахстана и наш любимый народ, что он сохранил наш край от разрушительных стихийных бедствий, даровал ему навеки мир, безопасность и национальное единство, благополучие и процветание.

Ты – судьба моя, счастье мое, родной, независимый Казахстан!

Да здравствует Казахстан!

Будьте здоровы и счастливы!

 

 

Уважаемые соотечественники!

Сегодня мы с Вами поговорим о нашей внешней политике, и как обычно перед этим я хотел бы высказать ряд своих мыслей.

Я считаю что нам казахам необходимо беречь свои национальные обычаи и традиции ибо это особый порядок защищающий духовный мир и менталитет казахского народа. Ибо тот народ который силен духовно неодолим никем и ничем. Никакая сила не может сокрушить нацию которая верно хранит свои древние обычаи и традиции а через них и свой духовный мир и свое мировоззрение от распада. Наши народные традиции и обычаи надо пропагандировать в народе, молодое поколение необходимо обучать древним казахским обычаям и традициям. Это залог того что казахская нация не исчезнет из исторической арены, не утратит своей казахскости.

Еще на мой взгляд, нам надо беречь и сохранять казахскую традиционную музыку, это кюи, песни, жыры и дастаны. У казахов особенная, самостоятельная музыка, ибо музыка любого народа рождает и распространяет свои звуковые интонации. Казахский язык обладает своим особым звучанием, а, следовательно, у нас своя особенная музыка. Казахская музыка ни на что не похожа, у нее своя особенная красота, в казахской музыке и песнях слышится широта казахской души, привольность родной земли, богатство и сочность казахского языка, красота родной природы. Все эти факторы переплетясь между собой внесли свой вклад в красоту казахской музыки и песни, сделав ее поистине бесценным достоянием. Передать это бесценное достояние казахскую музыку в своей первозданной красоте нашим потомкам вот наша задача.

В предыдущей статье я говорил о государственном языке, а до этого предлагал объявить 2012 год Годом семьи к сожалению этого сделано не было, конечно если бы у меня были соответствующие полномочия я бы дал соотвествующее поручение государственным органам, но у меня таких полномочий нет и я могу только предлагать. Поэтому я предлагаю 2013 год год объявить Годом государственного языка и предусмотреть проведение ряда соответствующих мероприятий.

На мой взгляд, независимость и демократия не противоречат друг другу. Более того, они друг для друга служат мощным оплотом. Да, люди - индивидуумы, приносят в жертву свои интересы, права, собственность и даже жизнь во имя совокупного интереса, но разве можно забывать об интересах, правах этого человека – индивидуума, о его личном счастье.

Сегодня мы, как нация и государство, достаточно крепки, чтобы осуществить новое психологическое преобразование, воплотить в жизнь новую формулу: интересы и права личности столь же святы, сколь совокупный – национальный интерес. Я убежден, что в действительности противоречия нет, есть лишь поверхностное восприятие.

Конечно для безопасности государства нужна сильная армия, однако сильная армия – это хорошо, а армия сильных, свободных и защищенных граждан – это намного лучше. Свободный гражданин – самая надежная защита и против внешнего врага, и против правонарушений внутри страны. Если человек не обладает полноценной свободой и правами на своей родине – от кого и что он будет защищать? Думаю, этот вопрос все должны задать себе. Поэтому интересы и свободы нации можно и нужно сопоставлять с интересами и свободами личности. Совершенно не обязательно жертвовать одним ради другого. Как раз наоборот, они являются единым комплексом.

Ну а теперь я хотел бы обратиться к дипломатическому корпусу нашей страны, обсудить с ними задачи стоящие перед ними и соотвественно перед нашим Министерством иностранных дел.

 

Уважаемые дипломаты!

Вы являетесь высшим звеном политического моделирования сферы внешней политики, и от Вас зависит какими будут наши взаимоотношения с иностранными государствами, какой имидж будет у нашей страны зарубежом, каким будет формат взаимодействия с проживающими за пределами страны казахами, насколько будут защищены наши национальные интересы в иностранных государствах и международных организациях.

Необходимо отметить, что Казахстан сегодня предстает перед миром как стабильный, предсказуемый и надежный партнер, подходы которого воспринимаются и ценятся. Важные мировые акторы и центры с уважением относятся к нашей стране – стране, своей позицией доказавшей свою надежность как на региональном, так и международном двустороннем и многостороннем уровне. В итоге, то, что мы говорили, с тех пор как обрели независимость, сегодня нашло отклик на международной арене; и мировое сообщство в отношении основных вопросов, касающихся нашей страны и региона, проявляет позиции, которые в основном созвучны нашей точке зрения.

С имеющими стержневую роль странами и структурами была сохранена высокая интенсивность политического диалога. Многочисленные контакты и взаимные визиты, в том числе с руководителями стран - постоянных членов Совета безопасности ООН, носили регулярный характер. Отношениям и связям с рядом дружественных стран удалось придать новое качество и содержание. Казахстан активно участвует в важнейших процессах, направленных на обеспечение международной безопасности. Наши позиции на международной арене укрепились, наш голос стал более слышимым и авторитетным.

На мой взгляд, Казахстан и дальше должен проводить внешнюю политику, основанную на открытости и гласности, уважительном отношении ко всем государствам мира, на дружбе, но при этом всегда исходить из приоритета национальных интересов. Я уверен, что любые возникающие в мире ситуации необходимо регулировать политико-дипломатическими средствами.

В межгосударственных отношениях мы должны активно продвигать вперед экономические темы. Мы должны активно продвигать экономические интересы наших предприятий зарубежом. Послы должны активнее работать в этом направлении. Мы должны стимулировать деятельность казахских компаний за рубежом. Казахские компании – и государственные, и частные – должны выйти на внешние рынки в качестве инвесторов, подрядчиков и контракторов. Посольства также должны обеспечивать деятельность казахских компаний. Так должно быть. Развитые страны постоянно прилагают усилия для создания своим компаниям хороших условий в других странах. Мы тоже должны идти этим путем. Поскольку экономическое направление является относительно новым, послы должны уделять этому постоянное внимание.

Я считаю что мы должны помочь этническим казахам в зарубежных странах создать сильные диаспорские организации, и посольства нашей страны должны быть в тесной связи с диаспорскими организациями. Так как это еще больше повышает нашу силу, еще больше связывает живущих за рубежом казахов со своей Родиной. Казахи зарубежом должны знать и ощущать, что за ними стоит сильное Казахское государство. Этой работе мы должны уделять постоянное внимание.

Разумеется, наши послы должны быть в тесной связи с представителями государственных органов, поддерживать связь с министерствами стран, где они работают.

Мы – молодая независимая страна. В некоторых странах считают, что за 20 лет Казахстан обрел свое место на карте мира. На политической карте мира это действительно так. Но мы на протяжении столетий присутствуем на карте мира. Наша древняя культура, история, искусство являются нашим национальным достоянием. Мы должны пропагандировать это достояние, преподносить его миру. При этом работа посольств очень значима. Думаю есть необходимость создания в посольствах нашей страны служб культуры.

Особо хотел бы коснуться содержательного и широкомасштабного сотрудничества с нашим стратегическим союзником, дружественной Россией – сотрудничества, по углублению и укреплению которого во всех сферах мы предпринимали и предпринимаем все возможные шаги.

Я думаю нам теперь необходимо углублять взаимовыгодное многоплановое сотрудничество и с регионами Российской Федерации, особенно с теми регионами где проживают казахи, а это в основном приграничные с нами регионы. Уверен, что работа с субъектами Российской Федерации содержит огромный потенциал как в плане стимулирования казахско-российских экономических связей, так и воодушевления наших соотечественников, укрепления их связей с Казахстаном.

В рамках Организации Договора о коллективной безопасности, были разработаны и приняты основополагающие решения в плане повышения эффективности организации. Cозданы коллективные силы быстрого реагирования. Проведены учения коллективных сил быстрого реагирования. Я расцениваю это как важный компонент повышения уровня безопасности Республики Казахстан.

С удовлетворением могу отметить, что день ото дня расширяется наше дружественное партнерство с Соединенными Штатами. В плане еще большего развития этих отношений имеются взаимное желание и воля. Многочисленны программы активизации в плане демократизации, безопасности, экономических связей. Нам необходима отмена поправки Джексона - Веника в отношении Казахстана. Думаю нам и дальше необходимо поддерживать высокий уровень взаимодействия и углубления взаимовыгодного сотрудничества с США.

Я считаю что мы должны продолжать и углублять активное сотрудничество с Европой как в двустороннем формате, так и в рамках Европейских структур. Нам необходимы лучший европейский опыт, экспертное содействие. Мы должны быть последовательны и инициативны в поиске и максимальном использовании всех возможностей, существующих как в Брюсселе, так и европейских столицах. Мы должны также потребовать от Европейского Союза и европейских партнеров увеличить оказание помощи и содействия Республике Казахстан.

На мой взгляд, Казахстан должен добиваться предоставления возможности пользоваться льготным торговым режимом в станах ЕС. Мы должны быть более инициативны в вопросе содействия продвижению казахских товаров на европейские рынки. Необходимо оперативно решить те внутренние проблемы, которые приблизят нас к возможности предоставления упрощенных въездных виз в Европейский Союз.

Основным звеном, связывающим Казахстан и Европу, является общность ценностных систем. Для того, чтобы сделать эту общность движущей силой новых результатов, необходима активизация общения наших обществ и личностей.

Развиваются наши отношения с НАТО, удовлетворяют результаты осуществления Казахстаном Программы индивидуального партнерства, а также результаты и уровень участия Казахстана в международных миротворческих действиях.

Мы будем продолжать взаимовыгодное сотрудничество с непосредственными соседями – Узбекистаном, Кыргызстаном и Туркменистаном, дальнейшее развитие добрососедских отношений с которыми имеют для внешней политики Казахстана основополагающее значение.

Еще одним важным для нашей внешней политики направлением является активизация сотрудничества со странами СНГ и Балтии. Здесь мы также должны сделать особый упор на укрепление экономических связей. Активнее продвигать казахские товары и услуги на пространстве СНГ и Балтии. Считаю необходимым усилить и гуманитарные связи со странами Содружества Независимых Государств, а это предполагает обмен студентами, активизацию научных связей, проведение совместных культурных мероприятий.

Крайне важным для внешней политики Казахстана остается активизация отношений со странами арабского мира и Ираном. В Астане был проведен саммит организации исламского сотрудничества, что придало новый импульс взаимоотношениям с государствами Ближнего Востока. Во  взаимотношениях с указанными странами нам также надо усилить прежде всего экономическую составляющую, здесь также необходимо активнее продвигать казахские товары и услуги. Для этого я думаю посольствам нашей страны необходимо скоординировать работу с нашей торгово промышленной палатой.

Сохранилось также тесное сотрудничество с Китаем и Индией, отношения с которыми играют большую роль во внешней политике Казахстана в Азиатском регионе. Особенно необходимо отметить что с КНР у нас сложились взаимовыгодные партнерские взаимоотношения как в двустороннем формате так и в рамках Шанхайской организации сотрудничества. Необходимо отметить что взаимный товароооборот между нашими странами год от года растет. Конечно это положительный процесс, но вместе с тем я считаю что мы должны экспортировать в Китай больше готовых изделий и услуг. Здесь наши дипломаты тоже должны совместно с отечественными предпринимателями и другими государственными органами приложить максимум усилий.  

На мой взгляд, назрела необходимость обратить внимание на развитие отношений как со странами, с которыми имелись традиционные связи, так и с теми, уровень отношений с которыми пока недостаточен. Это может относиться как к странам Юго-Восточной Азии, Австралии, так и Латино-американским странам. Это новые рынки сбыта наших товаров и услуг, это новые горизонты взаимовыгодного сотрудничества.

Очень плодотворное взаимовыгодное сотрудничество сложилось у нас и с Турецкой Республикой. Растет взаимный товарооборот, укрепляется инвестиционное и гуманитарное сотрудничество. Многие наши граждане уже успели побывать в этой стране. Я думаю достигнутый с Турцией высокий уровень взаимодействия необходимо сохранить. Вместе с тем, мы очень мало казахских товаров и услуг предлагаем на турецком рынке, а это большей рынок. Думаю мы недостаточно внимания уделяем проживающим в этой стране этническим казахам, а они нуждаются в поддержке Родины. Нашим дипломатам надо обратить на это самое пристальное внимание.

Еще одним важнейшим напралением работы наших дипломатов является защита прав и интересов наших граждан за пределами нашей страны. К сожалению, есть отдельные случаи когда наши граждане в зарубежных странах попадали в очень сложные жизненные ситуации, кто то попал в тюрьму, кто то получил ранение и попал в лечебное учреждение, кого то бывает удерживают насильно, а кого то и убили. Моя личная просьба к нашим дипломатам не оставлять наших граждан в зарубежных государствах одних в беде, помогать им всеми имеющимися в наличии силами и средствами.

Вместе с тем, нашим дипломатам зарубежом необходимо вести и разъяснительную работу. Это предполагает прежде всего информирование общественности в зарубежных странах о проводимой нами политике, информирование государственных органов страны пребывания о нашей точке зрения, продвижение наших интересов через обсуждения на различных диалоговых площадках.

Уважаемые работники дипломатического корпуса!

Внешняя сфера - одно из стержневых направлений нашей национальной безопасности, а значит, на вас возложена важнейшая и ответственная миссия. Дипломатические представительства Казахстана - ворота нашей страны, иностранцы составляют первое представление о Казахстане, переступая за этот порог и общаясь с вами. А значит от вашей подготовленности, отношения и поведения зависит формирование положительных представлений о Казахстане.

Лично, я рассматриваю работу послов как вид профессиональной деятельности, в основе которой - ваши профессиональные качества и преданность Родине, а не личности. Считаю что наш казахский дипломат должен постоянно повышать свой образовательный уровень, быть профессионалом своего дела и беззаветным патриотом своей Отчизны.

Я говорю Вам: всегда помните, что и вы являетесь солдатами, стоящими на передовой линии, на страже интересов Родины в иностранных государствах. Казахский народ ждет от Вас успешной работы.

Носить звание казахского дипломата - великая честь, этой чести нужно быть достойным каждый день и каждую секунду, и это звание нужно нести с величайшей ответственностью.

Желаю, чтобы вы, движущая сила дипломатии нашего независимого государства, почувствовали себя более уверенными, преисполненными энтузиазма, энергичными и целеустремленными, готовыми к новым дипломатическим успехам.

 

Дорогие соотечественники!

 

В этом году исполнилось двадцать лет государственным символам Республики Казахстан. В связи с чем я хотел бы поздравить соотечественников с этим знаменательным событием.

Становление нашего государства на путь независимости – событие огромной важности. Значение этого события с годами не снижается, а напротив, еще более возрастает. Потому что обретение нашим государством независимости - есть воплощение в жизнь многовековой мечты и самых заветных чаяний наших предков. Поэтому мы должны беречь наше независимое государство как зеницу ока и укреплять его своим самоотверженным трудом.

Своими вдохновенными и полезными делами мы призваны крепить политическую и экономическую независимость Отчизны, идти дорогой, не похожей ни на чей путь. И это возлагает на всех нас особую, поистине историческую ответственность. Нынешнее поколение людей нашей страны отвечает перед потомками за судьбу независимости Казахстана, за процветание Казахстана.

Двадцать лет назад у нашей суверенной Отчизны появились свои государственные символы это Государственный герб и Государственный флаг Республики Казахстан. Они дороги нам.

Эти государственные символы по праву олицетворяют суверенитет нашей страны, утверждают, что казахский народ - хозяин на своей земле и ему решать, как лучше обустроить свой дом, какой дорогой идти.

В них отражена славная многовековая история Казахстана, наполненная страницами мужества и героизма во времена тяжелых испытаний и великих свершений.

Убежден, что благодаря трудолюбию, сплоченности, патриотизму мы преодолеем любые невзгоды и добьемся новых успехов на пути укрепления и процветания нашего Отечества.

Поздравляю всех соотечественников с двадцатилетием государственных символов нашей Родины!

Желаю Вам крепкого здоровья, успехов во всех добрых делах и благополучия!

Да здравствует наша суверенная Отчизна!

Да здравствует Отчизна наша - Казахстан!

Будьте всегда здоровы и счастливы!

Спасибо.

 

Дорогие соотечественники сегодня мы с Вами поговорим о перспективах развития отечественной науки. Как обычно сначала я хотел бы высказать свои мысли. Лично меня очень беспокоит большой внешний долг нашей страны, который достиг 120 млрд. долларов особенно меня беспокоит долг государственный и квазигосударственный. Размер нашего внешнего долга уже сравнялся с нашим ВВП. По данным МВФ если долг страны превышает планку 60% ВВП то греческий сценарий этой стране обеспечен. Наш внешний долг уже превысил эту планку. Есть над чем задуматься гражданам нашей страны и соотвествующим государственным органам.

Ну а теперь давайте поговорим о перспективах отечественной науки. 

 

Уважаемые ученые, профессора, преподаватели!

Дорогие аспиранты, студенты!

Как Вам известно, в нашей стране реализуется Стратегия форсированного индустриально – инновационного развития. Целью этой стратегии является превращение нашей страны в могучую, высокоразвитую,  индустриальную и инновационную державу. Только при такой постановке вопроса мы имеем шансы занять место в ряду высокоразвитых стран. Поэтому нам всем надо четко понять без крепкой индустриальной базы, без инновационного и творческого развития наша страна никогда не сможет выйти на передовые рубежи.  В свою очередь инновационное развитие немыслимо без науки, а наука без качественного образования. Говоря образно: Как не может быть плодов без дерева так и не может быть инноваций без науки. Именно наука в 21 веке стала решающим фактором обеспечения конкурентоспособности стран мира.

В любом современном развитом государстве наука занимает ведущее место. Время диктует, чтобы и мы шли в ногу с ее новейшими достижениями. Поэтому нам надо обсудить сегодняшний и завтрашний день отечественной науки, направления ее дальнейшего развития, связанные с этим задачи. И в своей речи я хотел бы поделиться с Вами уважаемые ученые своим видением перспектив отечественной науки.

Во все времена интеллект и творческая мысль исследователя являлись движущей силой общественного прогресса, важнейшей составляющей национального богатства и благосостояния народа. Сегодня Казахстану особенно нужны новые конструктивные идеи и их успешное практическое воплощение. Только так возможно решение масштабных задач социально-экономического развития, стоящих перед нашей страной. Опережающее инновационное развитие с выходом на мировой уровень должно стать стратегическим ориентиром казахской экономической модели. По моему мнению, наша страна должна стать своего рода площадкой для развития высоких технологий и прорывной научной мысли.

Я считаю нам нужно особое внимание уделить развитию IT-сферы в нашей стране. Экономика, основанная на информационных технологиях, - уже реальность. Завтра потребители будут платить за цифровой продукт больше, чем за традиционные товары. Поэтому нам нужно форсировать развитие IT-сферы в Казахстане.

Интеллектуальный капитал отечественных ученых на мой взгляд, должен найти эффективный выход в сферу казахской экономики. При этом к внедрению перспективных открытий или новшеств можно и нужно привлекать как государство, так и частный бизнес. В этой связи я хотел бы отметить, что я за партнерство государства и бизнеса, честное выполнение ими взаимных обязательств и осознание социальной ответственности перед людьми. Это один из перспективных путей развития отечественной экономики и повышения благосостояния народа.

Дорогие друзья!

Я полагаю в сфере науки нам необходимы глубокие и продуманные реформы. Поддержку отечественной науки необходимо определить общегосударственным приоритетным делом. Глубокие реформы сфере науки необходимы для наращивания научного потенциала страны. Вот почему нам необходимо определить приоритетные направления большой работы. При этом мы должны исходить из насущных задач экономического, политического и культурного развития страны. Они диктуют, что объектами научных исследований должны, в первую очередь, стать энергетика, нефтегазовые и минеральные ресурсы, нетрадиционные источники энергии, здравоохранение, защита окружающей среды, сельское хозяйство, экономика, машиностроение, философия и ряд других направлений.

Я считаю, что нам необходимо вернуть прежнюю систему научных званий, реформы в сфере науки думаю надо начинать с создания Высшего совета по науке и технике при Президенте Казахстана. При Высшем совете по науке и технике необходимо создать Высший аттестационный комитет (ВАК). Он должен рассматривать научные работы и выносить решение о присуждении ученым, преподавателям, специалистам степеней кандидата и доктора наук, а также званий профессора и доцента.

Считаю, необходимо открыть при вузах и научно-исследовательских учреждениях по приоритетным направлениям науки аспирантуры, докторантуры и ординатуры и принять на обучение новых научных сотрудников.

В настоящее время в Казахстане есть все возможности для широкого использования нетрадиционных источников энергии. Несмотря на имеющиеся в стране огромные запасы нефти и газа, казахские ученые должны работать над новыми технологиями, поставив на службу народу энергию солнца и ветра. Эти источники энергии широко применяются в мировой практике. Мы располагаем большими возможностями для ведения исследований в этой области, и государство будет оказывать всяческое содействие в проведении этих работ.

Мы должны последовательно проводить государственную политику развития отечественной науки и ее институтов. Увеличивать финансирование перспективных научных разработок и сферу науки в целом. Возродить Академию наук и ее институты и выделить им государственное финансирование. Вырастить новое поколение ученых, владеющих современным научным инструментарием. Самые последние достижения мировой науки должны широко внедряться у нас в производство, науку, образование. Нам необходимо учредить премию имени Абая в области философии, и вручать ее за выдающиеся достижения казахским ученым в области философии. Нам необходим День казахской науки и этот день должен стать профессиональным праздником. Нам необходимо усиление научной кооперации и обмен опытом с зарубежными странами. Нам нужен системный подход к вовлечению молодёжи в научную и инновационную деятельность.

Нам предстоит провести очень большую работу. Мы должны воспитать поколение настоящих ученых, которые прославят нашу страну. Мы хорошо понимаем, как драгоценно образование, понимаем, что в нашей стране быть образованным и культурным человеком значит быть удостоенным всеобщего уважения. И поэтому мы должны сформировать в казахском обществе достойное отношение к высокообразованным людям, эрудированным, с широким кругозором, настоящим интеллектуалам.

Конечно, не каждому дано добиться успеха в науке. Одних способностей для этого мало. Успех приходит только к тем, кто обладает особым даром, кто целеустремлен, умеет трудиться не покладая рук. Сам я не понаслышке знаю, какой это тяжкий труд, какого упорства и настойчивости он требует.

У казахов издревле с особым уважением относились к деятелям науки, так должно быть и впредь. И пусть их труды, их достижения станут достойны славы первооткрывателей, видных ученых и мыслителей Востока.

Я считаю что нам необходимо совершенствовать работу ученых советов в научных учреждениях и высших учебных заведениях. К участию в заседаниях ученого совета необходимо привлекать известных ученых, профессоров и преподавателей, научных сотрудников высокой квалификации, опытных специалистов. Свою работу они должны организовывать в соответствии с приоритетными направлениями науки, уделять особое внимание актуальности научных трудов, добиваться, чтобы разработки ученых служили прогрессу всей страны.

Ученые Казахстан должны организовать свою работу в свете новых требований, чтобы придать развитию отечественной науки инновационный характер. Развитие науки и образования, культуры и национального искусства должно составлять ядро государственной политики, ее основные направления, которым и впредь будет уделяться особое внимание. Нам необходимо поощрять настоящие таланты, стимулировать творческий поиск. Повторю еще раз, научные разработки должны приносить народу пользу, возвышать дух нации, служить фактором социального и экономического развития.

Создание в стране необходимых условий для развития и вывода на мировой уровень отечественной науки, повышения авторитета казахских ученых, научного творчества молодых исследователей в интересующих их областях радует как ученых со стажем, профессоров и преподавателей, так и молодых, целеустремленных, с широким кругозором ученых, повышает их ответственность.

Хотел бы остановиться на значении научных конкурсов. Они предоставляют широкие возможности для активизации научно-исследовательских работ, касающихся решения важнейших вопросов развития отраслей, разработки и внедрения новых технологий, повышения научного потенциала страны в целом. И в дальнейшем мы должны уделять особое внимание научно-исследовательским работам, имеющим прикладное, практическое значение, необходимым для решения неотложных вопросов социально-экономического развития, создания и внедрения в производство новых технологий. Наши ученые должны активно привлекаться и к экспертизе ввозимых в Казахстан техники, технологий, дорогостоящего оборудования на предмет их соответствия мировым стандартам.

Уважаемые ученые!

Мы должны взять за правило, чтобы результаты фундаментальных и научно-практических исследований внедрялись в производство. В этих целях необходимо весь научно-технический потенциал страны, все научные силы подчинить решению конкретных задач отраслей с учетом условий и особенностей Казахстана, в контексте приоритетных направлений экономики и самой жизни.

В настоящее время считаю необходимым создать в стране национальную научно-образовательную сеть, благодаря чему научные учреждения и высшие учебные заведения, в том числе средние школы, должны быть подключены к сети Интернет. Это создаст неограниченные возможности для мгновенного выхода в мировое информационное поле и приобщения к мировым достижениям в сфере науки и образования, а кроме того, открывает колоссальные возможности для демонстрации всему миру достижений отечественной науки и образования. Средние школы необходимо оснащать современной мультимедийной и компьютерной техникой, в них нужно использовать интерактивные методы обучения, что позволит казахской молодежи получать образование мирового уровня, обогащать свой внутренний мир, расширять кругозор, знакомиться с достижениями науки. Все это, безусловно, будет способствовать пробуждению у молодых интереса к науке.

Я считаю, что мы недостаточно используем интеллектуальный потенциал отечественных ученых. В связи с чем, необходимо широко привлекать отечественных ученых для проведения экспертно – аналитической работы при подготовке решений органов власти и управления.

Высшим учебным заведениям Казахстана необходимо активно участвовать в развитии научной системы страны. При этом особое внимание следует уделять курсовым студенческим работам на темы приоритетных направлений науки, дипломным работам, результатам научных конкурсов среди молодежи. Необходимо обращать внимание и на то, могут ли эти работы в дальнейшем найти практическое применение. Следует уделить внимание трудам работников научных учреждений и преподавателей высших учебных заведений, а также качеству подготовки учебников и пособий. Высшим учебным заведениям Казахстана необходимо также разработать программы партнерства с предприятиями по совместной подготовке специалистов и проведению исследований. Активно создавать корпоративные образовательно-производственные структуры, позволяющие вводить студентов в профессиональную среду их будущей производственной деятельности на ранних стадиях обучения. Общий контроль за всем этим должен на самом высоком уровне обеспечить Высший совет по науке и технике при Президенте Казахстана.

Одним из основных направлений в развитии отечественной науки является внедрение новых технологий. Внедрение в практику отечественной медицины новейших медицинских технологий является насущной необходимостью. Поэтому данной работе необходимо уделять постоянное внимание со стороны Правительства и Министерства здравоохранения нашей страны. Это нужно для улучшения здоровья нашего народа. И здесь особое место отводится телемедицине. Современная телемедицина позволяет врачам отдаленных клиник незамедлительно получать консультации по лечению тех или иных болезней из центральных научно-клинических центров медицины. Помимо этого, с помощью этого метода врачи и специалисты могут заслушивать лекции известных ученых по важнейшим вопросам медицинской науки, поддерживать связь с передовыми медицинскими центрами зарубежья, наладить с ними сотрудничество. Врачи могут обмениваться с клиническими центрами Казахстана и других стран необходимыми медицинскими заключениями, снимками, видеоизображениями. Сегодня, когда так высоко развиты информационные технологии, день ото дня ширятся возможности организации с помощью Интернета видеоконференций.

Уважаемые ученые!

Профессоры и преподаватели, аспиранты и студенты!

Здание с крепким фундаментом становится вечным. И если реализуемые государством реформы есть само здание, то наука является его несокрушимым фундаментом.

Как говорили наши предки, приравнивавшие науку к бесценной сокровищнице, Оқу – білім азығы, Білім - ырыс қызығы. Учение – основа знания, знание – основа счастья.. Продуманная политика государства по развитию науки - это крепкая основа нашего будущего, гарант развития и расцвета государства.

Уважаемые ученые!

Уверен в том, что вы, не жалея сил, таланта, с усердием и вдохновением будете трудиться во имя подъема нашей науки на мировой уровень, возвышения имени казахского народа.

Уверен что современное поколение казахских ученых приумножит традиции своих предшественников, будет способствовать разработке прорывных технологий и их внедрению в производство.

Уверен, что вы всегда будете стремиться к достижению высоких научных результатов, плодотворно трудиться во имя нашей Родины.

Поручаю соответствующим руководителям подготовить до осени нынешнего года предложения о новом государственном статусе Академии наук Казахстана и соответствующем финансировании, решить другие организационные вопросы.

Желаю вам, дорогие друзья, великих открытий, крепкого здоровья, долгой жизни, неиссякаемого счастья и реализации самых смелых планов. Счастья, благополучия и здоровья вам и вашим близким!

Желаю всем вам больших успехов в деле развития национальной науки!

Будьте здоровы! Пусть будет высоким ваш дух!

Да здравствует наша Отчизна!

Благодарю.

 

Дорогие соотечественники сегодня мы с Вами поговорим о математическом образовании в нашей стране. Вы знаете инновационное развитие государства закладывается в школе, у той страны у которой хорошая система образования та страна имеет хорошие перспективы инновационного развития. Это значит что вопросы образования в стране приобретаю стратегический характер. При этом я думаю в нашем школьном образовании надо сделать особый упор на естественно научные предметы. Формирующую у детей научную картину мира. Но сначала как всегда я хотел бы поделиться с Вами некоторыми своим мыслями.

У нас в Казахстане с большой любовью и уважением относятся к культурным и духовным ценностям. Домбра является нашим национальным музыкальным инструментом и есть практически в каждой казахской семье, поэтому для нас очень важно его продвижение. Мы должны добиться того, чтобы домбра была признана культурным феноменом ЮНЕСКО. Министертву культуры РК я думаю надо взяться за эту непростую но необходимую работу.

Нам также надо добиваться чтобы древние казахские эпосы Кобланды батыр, Қыз Жібек, Козы Көрпеш - Баян Сүлу ЮНЕСКО провозгласило шедеврами нематериального культурного наследия человечества, а национальный парк «Тамғалы тас» должен быть внесен в список Всемирного наследия. Прошу министерство культуры проработать и этот вопрос.

Ну а теперь давайте поговорим о математическом образовании в нашей республике.

Практически все выдающиеся государственные деятели осознавали значение математических и естественных наук  для совершенствования национальной экономики, укрепления военной мощи, роста научных инноваций. Учитывая этот факт мы должны сделать математику и естественно научные предметы фундаментом среднего образования в нашей стране.

Необходимо разработать и внедрить новые методы преподавания математики, способствующие активизации процесса обучения, самостоятельности мышления учащихся, выработке творческих практических навыков. Ведущими принципами преподавания математики должны стать сознательность и прочность усвоения знаний.

Необходимо отметить что подходы и принципы преподавания математики в советской школе, лучшие в мире. Равных им по методической эффективности до сих пор не создано и это один из серьезнейших недостатков современного школьного математического образования. На мой азгляд, необходимо провести широкую дискуссию среди преподавателей математики, посвященную методике преподавания данной дисциплины в школе, а затем объявить конкурс на лучший учебник для начальной и средней школы. Сегодня нужны новые учебники и методики преподавания математики, которые будут формировать математическое мышление с учетом реалий ХХI – го века – всесторонней информатизации нашей жизни.

 Советская система математического образования развивалась в русле традиций, сложившихся за предыдущие два столетия. На их основе были созданы новые формы работы со школьниками. Важнейшая среди них - работа с одаренными детьми, которые выявлялись в процессе всесоюзных олимпиад и обучались в специализированных физико-математических школах. Появление в начале 60-х годов таких школ было обусловлено многократно возросшей потребностью науки и экономики в математиках и росте физико-математической грамотности. Появилась такая школа и в Алматы, это республиканская физико-математическая школа.

Все физико-математические школы объединяло стремление к фундаментальности образования, раннее привлечение учеников к научной работе, обучение навыкам самостоятельного мышления, умению ставить и решать исследовательскую задачу. Иными словами, обучение тому, «как нужно думать». Это принципиальный компонент образования, которого даже сегодня фактически нет в общеобразовательных школах и многих университетах.

Отличительной чертой всех этих школ было то, что они непременно создавались по инициативе, либо с непосредственным участием неординарных людей - выдающихся ученых и преподавателей.

Практика показывает - при понижении масштаба личности деятельность организации начинает постепенно угасать. Именно так произошло со многими из этих учебных заведений. Часть их из сильных, ярких и самобытных учебных заведений превратилась в обычные по существу школы с несколько большим объемом часов, отводимых на математику и физику. Они лишились главного – атмосферы научного поиска и интереса, стремления к творческой деятельности.

Эти школы взяли на себя функцию отбора и подготовки кадров для технических Вузов. С ней они справились. Но, как ни парадоксально, эти школы не дали стране выдающихся ученых физиков, химиков или математиков, которые сделали открытия мирового уровня.

Почему так произошло?

Возможно для того, чтобы стать великим ученым недостаточно лишь увлеченности математикой и другими естественными науками. Необходима еще высокая общая культура, понимание закономерностей познания и духовность. Может быть, именно этого не хватало в физико-математических школах. Они помогали делать жизненный выбор учащимся, давали качественное математическое образование, но слабо приобщали к мировой культуре и мало внимания уделяли формированию духовного мира учащихся. Поэтому нам нужно переосмыслить накопленный опыт работы физико-математических школ и, сохранив все лучшее, создать новую концепцию преподавания математики и естественных наук в специализированных общеобразовательных школах. Надо провести республиканскую конференцию выпускников и преподавателей физико-математических школ и обсудить на ней стратегию развития физико-математического образования  в средней школе.

В настоящее время в обычных школах стала нарастать гуманизация образования. Значительно увеличился объемом изучаемых гуманитарных предметов и соответственно сократился объем времени для естественных предметов и математики. По сравнению с учебными планами конца тридцатых и начала пятидесятых годов прошлого века это количество существенно уменьшилось.

Но сегодня математика и, основанные на ней новые дисциплины и технологии, такие как информатика, логика и другие все больше проникают во все сферы жизни. Потребности практики и реальные тенденции в сфере образования становятся разнонаправленными. Нельзя допустить нарастания данного противоречия и превращения его в антагонизм.

Современное общество просто не может существовать без высокой математической культуры. Все развитые страны, стремящиеся сохранить лидерство, стремятся к распространению математических знаний и формированию массового интереса к естественным наукам – физики, химии, биологии. Только на основе открытий в этих отраслях знаний возможен качественный технологический прорыв.   

 С учетом этого, например, Президент США Барак Обама в своем выступлении 27 апреля 2009 года на ежегодном собрании американской Национальной академии наук объявил о решении особо поддержать математическое и естественнонаучное образование. По его мнению, страна, которая будет лидировать в математическом и естественнонаучном образовании сегодня, завтра станет мировым научным лидером. Поэтому математическое образование становится высшим приоритетом в образовательной политике Соединенных Штатов Америки.

Самое интересное, что американский президент предложил привлечь к преподаванию в школах ученых физиков, химиков, математиков, способных преподавать в школах. Именно так поступили в СССР в 60-е года, создавая физико-математические школы. Сегодня мы порядком позабыли этот опыт, зато им решили активно воспользоваться американцы. 

Нам нужно не отказываться от опыта и традиций, созданных в сфере образования в советский период времени, а изучать их и креативно использовать. В первую очередь, в преподавании математических дисциплин и внедрении элементов математического мышления в процесс преподавания других учебных предметов. Математика должна рассматриваться как неотъемлемая часть общей культуры.

Надо дать мощный импульс развитию физико-математических школ и специализированных классов по всей республике. Они должны научить учащихся уже в школе создавать на основе полученных знаний новые машины, материалы и инструменты, программное обеспечение. Их задача - не только давать теоретические математические и естественно-научные знания, но и прививать вкус и навыки их творческого практического использования.

Для этого нужны новые учебные программы, принципиально иное техническое оснащение, новая организация учебного процесса. Все школы и, в первую очередь, физико-математические нужно оснастить учебными лабораториями нового поколения, которые имеют возможности не для простой демонстрации физических и химических законов, а позволяют заниматься научным моделированием, вести научные исследования уже на школьном уровне. Цель таких исследований – не великие научные открытия, а формирование у учащихся желания и умения творческого поиска, привитие исследовательских навыков и любви к естественным наукам.

Создание принципиально иной системы преподавания математики и естественных дисциплин следует начать в рамках нового образовательного проекта создания сети Президентских школ Казахстана для одаренных детей. Его суть – появление в регионах нашей страны школ XXI-го века, призванных стать своеобразными локомотивами для развития общеобразовательных учреждений страны. В этих школах должны быть сосредоточены одаренные дети, талантливые педагогики, лучшие методики обучения и самое лучшее техническое оснащение.

В целом же для совершенствования физико-математической подготовленности учащихся средних школ на системной основе необходимы три слагаемых. Во-первых, решение и воля государственных органов власти. Во-вторых, активность институтов гражданского общества – сообщества математиков и педагогов. В - третьих, массовое осознание значимости математики в жизни человека, общества и государства.

  Мы должны объединить усилия по всем трем направлениям и добиться решения поставленной задачи – формирования нового поколения граждан, обладающих высокой культурой мышления, основанной на глубоких знаниях математики и естественных наук. Ведь как утверждал величайший философ Платон человек, «способный к математике изощрен во всех науках». Развивая математическую культуру и образование, мы создаем предпосылки для перехода всего человечества на качественно иной уровень.

Благодарю Вас за внимание!

 

Дорогие соотечественники сегодня я хотел бы обратиться к депутатам парламента нашей страны и высказать им ряд пожеланий которые помогут им в их работе. Но сначала как обычно я хотел бы высказать ряд своих мыслей.

У Казахстана очень большая и богатая история. У нас есть национально-духовные ценности. Эти ценности являются для нас основой. Мы разделяем общечеловеческие ценности. Однако приоритетными для нас остаются национальные ценности и построение на этой основе современного государства, вот что является нашей целью. Построение на национально-духовных ценностях современного, светского, открытого миру государства является нашей основной целью. Для этого должны быть экономические возможности, экономическая независимость, политические свободы.

Для обеспечения экономической независимости, в нашем суверенном Казахстане должна действовать своя модель экономического развития, в основе которой должно быть сочетание институтов рыночной экономики с действенными механизмами государственного регулирования и реализацией сильной социальной политики. Эта экономическая модель должны стать стратегической основой устойчивого развития казахского государства. При этом она должны быть не закостеневшей конструкцией, а постоянно совершенствоваться и модернизироваться.

На мой взгляд, государственные руководители и лица осуществляющие властные функции, должны четко понимать, что власть это, прежде всего, ответственность перед народом и компетентность. Власть, прежде всего, служит народу, власть должна быть нравственной и культурной. Поэтому я желаю нашим государственным руководителям быть примером для наших граждан.

Ну а теперь я хотел бы обратиться к депутатам Парламента нашей страны.

Уважаемые депутаты!

21 год назад мы все вместе заложили на родной земле фундамент демократического, правового государства, гражданского общества, создали основные демократические институты, в том числе, Парламент республики..

Вся система социальных отношений, государственных структур, общественных институтов, идеология, нравственные устои, правовая система претерпели коренное преобразование и обновление. Мы видим, что за эти годы процесс законотворчества резко активизировался. При этом роль законов в жизни общества существенно повысилась.

Построение новой жизни потребовало глубокого осмысления и разработки концептуальных положений для правового регулирования в новых условиях.

Дорогие друзья!

Движение к новому государству предполагает совершенствование системы права и законодательства и их приоритетов. Правотворчество - одно из важнейших направлений государственной деятельности.

В связи с чем, я выскажу несколько пожеланий рабочего порядка, на мой взгляд, приоритетных.

Прежде всего, пожелаю, чтобы Парламент страны продолжил традицию творческого развития и укрепления государственности Республики Казахстан. Никогда не стоять на месте, не довольствоваться достигнутым. При этом продвигаться к высокой цели не методом проб и ошибок, но опираясь на демократизм и гласность, профессионализм, законность, научность, на правоприменительную практику, богатый исторический опыт.

Всегда помнить, что каждый самостоятельный народ призван быть историческим деятелем.

Надо также всегда отчетливо представлять себе наиболее благоприятные перспективы развития республики. Надо чутко улавливать положительные тенденции, смело развивать и закреплять их стимулирующими законодательными и нормативными актами. Было бы полезно сформулировать и осуществить такую, например, идею, как стратегия правового развития Республики Казахстан

Совершенствование законодательства направлять на то, чтобы не только утвердились гуманистические идеи и иные начала правового государства. Необходимо добиваться того, чтобы заработали правовые принципы и конструкции, обеспечивающие стабильность государства и юридическую защиту прав и свобод личности.

Сила каждого народа вытекает из его государственного сознания. Важнейшим условием внутренней силы народа является его способность организоваться. Вот почему, говоря о творческом развитии государственности республики, надо сознавать, что достойный ответ любому вызову времени может дать только хорошо организованное, эффективно управляемое демократическое правовое государство, высокий государственный статус республики.

Всё это особенно важно понимать в непростых условиях современного глобального финансово-экономического кризиса.

В большой судьбе нашего народа нет других альтернатив сильному государству для сохранения внутренней стабильности и достигнутой самостоятельности в экономическом, политическом, социальном и культурном развитии.

Дорогие друзья!

После пожелания всем творческого развития государственности нашего народа я хочу также пожелать вам неустанной правотворческой работы в развитии производительных сил республики, конкретно - в формировании и становлении у нас инновационной экономики. Это теперь задача каждого дня.

Я глубоко уверен что нам надо найти человека творческого – истинного творца новых для республики производительных сил. Ставка необходимо делать на человека творческого, образованного, на создание мощных производительных сил

Сегодня, рассматривая богатейшие природно-сырьевые ресурсы республики как благо, дарованное народу Богом, мы начинаем всё более отчетливо сознавать, что главное богатство республики – это человек, народ.

Мы должны учитывать в своей стратегии, что наши неисчерпаемые природно-сырьевые ресурсы вполне исчерпаемы. При этом никто из нас не должен допускать даже и мысли о том, что у нашего народа после этого наступит конец истории. Наоборот, мы должны четко осознавать, что человек - человек творческий - для нас не средство, а высшая цель всей политики. Только сбережением человека, повышением его жизнеспособности, самодостаточности, можно сберечь и весь народ.

В связи с этим, возникает более высокое стремление к этой цели: не просто накопление богатства, а способность народа уверенно создавать своё богатство при любых поворотах истории – вот наш путь. Нам нужны производительные силы высочайшего уровня, ядром которых должен быть наш народ – здоровый физически, высокообразованный, умелый, любящий труд, духовно и нравственно стойкий, с вечной и прекрасной своей историей.

Инновационная экономика – вот наш ответ на неминуемое истощение природных ресурсов, на высокие перепады в мировых ценах на них сегодня. Это также умелое использование благоприятных возможностей для роста, появляющихся вместе с бурным развитием системы образования, науки, коммуникационной системы, энергетики нашей республики.

Сегодня на первый план выходит производство и потребление идей. Движущей силой уже стала человеческая креативность - способность создавать значимое новое. Творческая деятельность становится непрерывной практикой, конкурентным преимуществом, а главным ресурсом стал человеческий капитал с его креативной, творческой составляющей.

Создание наукоемких производств в нашей республике - назревшая необходимость. В инновациях нуждаются все отрасли экономики, в том числе и сырьевая, и агропром. С внедрением крупных научных идей и разработок отдача растёт, но их следует достраивать новыми индустриальными звеньями с высокой добавленной стоимостью и основанными на инновационных технологиях. Необходимо минимизировать торговлю сырым продуктом.

Сельское хозяйство особенно остро нуждается в инновациях. Его доходность остается нестабильной, а качество жизни сельских тружеников повышается медленно. Применительно к АПК «инновации» – это новые технологии, новая техника, даже системы сельскохозяйственных машин и оборудования, новые сорта растений и породы животных, новые удобрения и средства защиты, новые формы организации труда и кредитования производства, а также новые подходы к подготовке и переподготовке, к расстановке кадров. Необходимо упорядочить и земельные отношения.

Товарная продукция северного села имеет громадное конкурентное преимущество за счёт экологической чистоты и высоких потребительских качеств. И воспользоваться этим преимуществом надо в полной мере.

В целях ускорения процессов внедрения современных отечественных и зарубежных технологий производства сельхозпродукции нужны специальные службы инновационного консультирования, действующие в тесной взаимосвязи с научными и обучающими организациями, опытными и передовыми хозяйствами. Такие службы в ряде регионов должны выступить ключевым звеном инновационной системы и быть определяющим фактором в современных экономических условиях.

Они должны осуществлять техническое и технологическое консультирование, разработку и доведение до сельхозпредприятий рекомендаций по внедрению современных комплексов машин и технологического оборудования.

Влияния государства на инновационную политику в АПК должно быть усилено. Нужна государственная инновационная политика, подкрепленная законодательными и нормативно-правовыми актами, регулирующими инновационные процессы в сельском хозяйстве.

Надо помочь селу стать зажиточным. Государство и крупный агробизнес должны вернуть на село середняка, изгнанного оттуда в 30-е годы. Здесь Парламенту РК благодатное поле для работы. Наделение сельского жителя землёй, доступными кредитами, движимым и недвижимым имуществом, средствами производства, современными достижениями цивилизации и культуры даст человеку возможность своим трудом обеспечить достаток в семье, укрепить домохозяйство, повысить уровень жизни как на селе, так и в целом по республике.

Тенденция роста закупочных цен на экологически чистую продукцию создаёт благоприятные возможности для создания прибыльного производства традиционной сельхозпродукции, позволяет выйти с ней на мировой рынок. При этом сверхзадачей должно оставаться сохранение народного, национального быта, народной культуры неизменно связанной в каждой стране с государственной поддержкой развития села.

Приоритетное направление по инновационному пути развития, конечно, определяет политическая система, состоящая как из государственных, так и из общественных институтов власти. Поэтому при формировании инновационной экономики без государства, без его общественных институтов власти и решающего участия самого народа не обойтись. Прежде всего, в вопросах выбора стратегии, определения целей, научно-технической, информационной, нормативно-правовой и социальной политики.

Эта политика, реализуемая через государственные и общественные институты власти, также должна быть инновационной. Следовательно, и сами институты, Парламент нашей страны, должны иметь инновационные свойства и качества. Отойти сегодня от линии обновления – значит действовать вопреки воле народа.

Дорогие депутаты!

Глубина мудрости, энергия мужества, стойкость и самоотверженный труд требуются Парламенту республики для того, чтобы оставаться лидером гражданского общества. Становление гражданского общества в нашей республике происходит в условиях реформы государственной власти и всех сфер общественной жизни и требует к себе повышенного внимания Парламента страны.

Гражданское общество, будучи формой добровольной самоорганизации общества, должно действовать в рамках закона, на правовой основе, в которой права будут уравновешены гражданской ответственностью. Основным предназначением гражданского общества является создание условий, обеспечивающих наиболее полное удовлетворение разнообразных материальных, духовно-культурных и иных потребностей личности. В условиях развитого гражданского общества создаются реальные предпосылки для наиболее полной реализации возможностей и способностей

У нас в Республике Казахстан есть зачатки всех институтов гражданского общества, которые в мире существуют. Это общественные организации, двухпалатный парламент, местное самоуправление. Это организации благотворительные, медицинские, экологические, образовательные, творческие союзы, ветеранские, правовые, созданные по инициативе населения и отстаивающие свои некоммерческие цели. Все это огромные концентрирующие силы интеллектуального потенциала активистов, способствующих развитию республики.

Мы не отстаём от окружающего мира. Однако, для выполнения поставленных целей, данные институты нуждаются во всесторонней поддержке государства.

Задача содействия развитию гражданского общества носит комплексный характер и должна быть реализована в виде пакета мер законодательного и организационного характера.

Дорогие друзья!

В заключение ещё одно пожелание: особый характер в нашем государстве принадлежит кодифицированным актам. Кодексы относятся к наиболее высокому уровню законодательства.

В республике следует также принимать системные акты. Ведь каждый кодекс - это как бы самостоятельное, развитое юридическое "хозяйство", в котором должно быть все, что необходимо для юридического регулирования той или иной группы отношений, - и общие принципы, и регулятивные институты всех основных разновидностей данных отношений, и правоохранительные нормы, и т.д. Причем весь этот нормативный материал приведен в единую систему, распределен по разделам и главам, согласован.

Это поможет нашим гражданам лучше ориентироваться и уверенно действовать на обновляемом правовом поле.

Дорогие друзья!

Нам выпало счастье работать в удивительно динамичное, творческое время. Нам удалось решить многие сложные национальные задачи государственного строительства. Но их число не уменьшается, а сложность нарастает. Для успешного их решения требуется атмосфера единства и согласия, взаимной ответственности и взаимного доверия. Особенно в отношениях законодательной и исполнительной властей. В Парламенте работают не для того, чтобы сколотить политический капитал, а для того, чтобы помочь нашему народу, нашей республике продвинуться ещё дальше вперед на её трудном пути исторического развития.

Будем же всегда едины и сплочённы!

Вместе мы победим!

Благодарю Вас за внимание!

 

Дорогие друзья 16 декабря исполняется 21 год нашей государственной независимости. Поэтому я от себя лично хотел бы поздравить соотечественников с этим праздником.

Уважаемые соотечественники!

Сердечно поздравляю вас с историческим выбором народа республики – 21-й годовщиной независимости, открывшей совершенно новые горизонты на рубеже двух веков для нашей страны и коренным образом изменившей судьбу нашего народа. Пройдут годы но значение этого события не будет снижаться никогда.

По случаю этого великого национального праздника с особой радостью и гордостью искренне поздравляю весь славный народ Казахстана, а также наших соотечественников, проживающих за рубежом.

Независимость считается самым ценным достижением трудолюбивого и миролюбивого народа Казахстана.

Государственная независимость, которую приобрел Казахстан 21 год тому назад, явилась итогом длительной борьбы и стараний казахского народа на своём историческом и длинном пути развития. Мечта о государственной независимости жила в течение столетий в умах представителей нашей нации. Свободолюбивый дух наших предков, дела и старания государственных деятелей, политиков, передовой интеллигенции, любящих Родину полководцев для достижения независимости Родины нашли свое отражение в истории нашей нации, в наследии великих представителей науки и литературы, а также в нашей культуре.

Ход истории свидетельствует, что сегодня мы не только видим осуществление тысячелетней мечты наших предков, но и сами строим государство, которое на международной арене приобрело свое место.

Государственная независимость для нас, казахов, является самым священным достижением, и мы ее ставим выше всех других ценностей.

В нынешних условиях укрепление независимости государства, повышение уровня и качества жизни людей для нас приобретают жизненно важный смысл.

Мобилизация всего казахского народа на созидание государственности казахов, на благоустройство земли отцов должно стать центральной основой политики казахского государства.  Основой мобилизации должны быть исторические и культурные ценности казахского народа, гордость за Отчизну, высокое национальное самосознание.

Другими словами, национальные ценности, позитивные исторические и культурные традиции должны быть подняты на государственный уровень. Как мы видим сегодня, такие понятия, как независимость и свобода, национальное единство, государственный язык, территориальная целостность, благоустройство Родины и созидание не только приняты как общенациональные идеи, но и служат маяком в сознании и мировоззрении наших граждан.

В течение столетий наши известные мыслители всегда направляли народ к свободомыслию и независимости, самопознанию и самосознанию, единству и сосуществованию, партнерству и сплоченности, созиданию и благоустройству.

Я считаю, что трудолюбие нашего народа, его беззаветная любовь и преданность своей республике, умение жить в мире и согласии ещё более украсят нашу Отчизну.

Уверен, что, отдавая дань благодарности за независимость и суверенитет, чувство любви и верности патриотичного и трудолюбивого казахского народа к Казахстану  будет только укрепляться и приумножаться день ото дня, и гордый народ страны в дальнейшем также не будет жалеть своих усилий во имя дорогой и любимой Родины.

Пусть высшие чаяния независимости, благородные, созидательные цели будут вдохновителем доброго будущего и достойной жизни нашего народа!

Пусть луч независимости станет для нас – казахов светилом на пути будущих триумфов и побед!

Ещё раз искренне поздравляю всех дорогих граждан страны, всех соотечественников, проживающих за рубежом по случаю двадцать первой годовщины величайшего национального праздника – государственной независимости Казахстана, и желаю каждой казахской семье мира, спокойствия, благополучия, счастья и успехов.

Желаю всем Вам добра, новых свершений, процветания во благо могущества нашей единой неделимой и суверенной страны!

Будьте горды и счастливы, дорогие соотечественники.

 

Дорогие соотечественники сегодня мы поговорим о шахматном образовании. Вы знаете шахматы это удивительная игра которая достойна особенного отношения к себе. Но сначала я как обычно хотел бы поделиться с Вами некоторыми своими соображениями.

Защитой от негативного воздействия глобализации, мирового развития для нас являются традиционные занятия, наша самобытная казахская культура. Понятие «уста» (мастер) пришло с нами из древнейших времен и является частью нашей духовной культуры. В ХХ веке эта профессия, это высокое звание стали забываться. Но мы должны опомнится и начать возрождать казахское национальное прикладное искусство. Сегодня, я думаю, пришло время развивать казахские народные промыслы и ремесла не только как бизнес, как ремесло, приносящее доход, а как национальную черту, возвышающую значение народа.

Поэтому я хотел бы попросить Министерство культуры РК разработать в месячный срок программу поддержки казахского национального прикладного искусства и казахских народных промыслов и ремесел.

Ну а теперь давайте поговорим о щахматном образовании в РК.

Интеллектуализация общества означает не просто механический прирост знаний в целом и у каждого человека в отдельности. Это, прежде всего, освоение логического мышления и творческого поиска для принятия оптимального решения в той или иной конкретной ситуации. Такие навыки и способности могут  сформировать только лишь шахматы.

Мы до сих пор не определились с тем, как воспринимать шахматы. Это развлечение, игра или наука, а может искусство? Никто не может определить их значение для человеческого общества только лишь потому, что оно многогранно и неисчерпаемо. Бесспорно лишь одно – полезность шахмат для формирования и развития личности.

Китайцы осознали это и стали преподавать их в школе. Сейчас Китайская Народная Республика все увереннее занимает лидирующие позиции в мировой экономической системе, а китайские  шахматисты – в мировых шахматах.

Взаимосвязь лидерства в шахматах и экономическом развитии очевидна и вполне объяснима. Чем больше распространенны в стране шахматы, тем больше креативно мыслящих людей, способных принимать ответственные и логичные решения, готовых бороться для претворения их в жизнь. Как справедливо подметил многократный чемпион мира по шахматам А.Карпов, «шахматы учат контролю за временем, анализу, планированию, прогнозированию и самодисциплине». Могу добавить к этому, что шахматисты обладают высокой стрессоустойчивостью, они не теряются в критических ситуациях, не впадают в панику, а думают и ищут способ выхода из сложившейся обстановки. Именно такие качества необходимы людям для преодоления кризиса, для создания новой социальной и экономической действительности.

Бесконечные обсуждения и многочисленные разговоры о пользе очевидных вещей - одна их наших национальных особенностей. Вместо того, чтобы использовать накопленный в ХХ-м веке опыт их преподавания, мы ведем бесполезные дискуссии. Между тем, величайший педагог В.А.Сухомлинский в конце 60-х годов ХХ-го века в книге «Сердце отдаю детям» написал: «Без шахмат нельзя представить полноценного воспитания умственных способностей и памяти. Игра в шахматы должна войти в жизнь начальной школы как один из элементов умственной культуры». Эту мысль оценили за рубежом. Шахматы как учебная дисциплина внедряются в общеобразовательные школы США, Канады, Китая, Испании, Перу, Бразилии, Франции. К шахматам в США прибегают и в случаях, когда детям нужно помочь бороться с зависимостями - алкогольной и наркотической.

Исходя из вышесказанного я считаю что нам необходимо внедрять шахматы в школьную программу Казахстана.

Ускорить этот процесс можно лишь при условии преподавания предмета «Шахматы» в общеобразовательных школах в основной сетке занятий, в первой половине дня (как предмета по выбору учащихся).

Одна из сложных проблем в процессе внедрения шахматного всеобуча заключается в подготовке квалифицированных педагогических кадров, способных заинтересованно и с любовью обучать детей игре в шахматы. На первый взгляд, самый простой выход – привлечь к преподаванию в школах спортсменов-шахматистов, имеющих высокие разряды и звания. Но если так поступим, то мы сразу же погубим на корню замысел шахматного всеобуча.

Некоторые из них, наверное, могли бы работать тренерами, но школьными учителями - лишь единицы. Большинство из них не имеет педагогического образования и не знакомо с особенностями детской психологии. Вряд ли они смогут преподавать шахматы как учебную дисциплину, а не вид спорта. Поэтому данный вариант решения проблемы неприемлем.

Необходимо дать шахматное образование учителям. Для этого надо использовать систему повышения квалификации Министерства образования и науки РК, создать специализированный методический портал для преподавателей шахмат в Интернете, провести конкурс на лучшее учебное пособие. Следует ввести в государственный классификатор специальностей «Учителя шахмат начальных классов общеобразовательной школы».

Министерству образования и науки Республики Казахстан нужно разработать образовательный стандарт учебного предмета «Шахматы» в рамках государственного образовательного стандарта общего образования нового поколения.

Высшим учебным заведениям педагогической направленности следует приступить к созданию кафедры шахмат, готовящих учителей шахмат, педагогов-организаторов шахматной работы в школах и детских клубах. Надо развернуть в Вузах страны массовую подготовку учителей и тренеров по шахматам

Преподавание шахмат требует создания нового научного направления – шахматной педагогики.

Внедрение шахматного всеобуча должно сопровождаться популяризацией шахмат и созданием условий для роста спортивного мастерства юных шахматистов. Этой цели призваны служить массовые и специальные соревнования среди школьников по шахматам. В нашей стране необходимо открывать детско-юношеские шахматные спортивные школы. Следует увеличить их количество с каждым годом. Их создание не требует наличия дорогостоящей инфраструктуры. В каждом городе должна быть такая спортивная школа. Еженедельно должны проходить детские спортивные шахматные состязания на местном уровне. Итогом их должно быть участие юных шахматистов – победителей местных и региональных соревнований в республиканских и международных турнирах. Только так можно подготовить высококлассных шахматистов и завоевать мировое первенство в шахматах.  

Для шахматного всеобуча и роста спортивного мастерства нужно активнее использовать методики дистанционного обучения и возможности всемирной сети «Интернет».

Министерству образования и науки РК и общественным объединениям шахматистов надо не только организовать отбор сильнейших юных игроков, но и развернуть в СМИ информационную кампанию об истории шахмат, их пользе для человечества, о традициях отечественной шахматной школы. Её цель – формирование массовой шахматной культуры в обществе. В эту работу обязательно должно включиться телевидение. На детском канале следует создать передачу, посвященную шахматам. В течение 2013-2014 годов нужно провести республиканскую и областные конференции по шахматному образованию.

Обучение шахматам и освоение шахматной теории учащимися общеобразовательных учебных заведений, безусловно, будет способствовать росту их духовных возможностей. Благодаря этому  возрастет интеллектуальный потенциал всего общества и через небольшое время у нас появится целая плеяда новых молодых и талантливых ученых, управленцев, предпринимателей, способных обеспечить качественный скачок в развитии Казахстана. Наша задача – активно содействовать этому.

Да здравствует наша Отчизна!

Благодарю за внимание!

 

Дорогие соотечественники сегодня я хотел бы поздравить всех Вас с наступающим новым годом и как и обычно высказать ряд своих соображений!

В моей работе самый главный принцип — правильно формулировать задачи. Верная постановка задачи  — уже половина успеха. Я на этом стою и своих коллег постоянно нацеливаю задачи ставить правильно.

Я думаю для развития государственного языка необходимо принятие нового закона, а также законодательно закрепить обязанность премьер министра Казахстана один раз в год представлять в парламенте на совместном заседании палат доклад о защите государственного языка.  На мой взгляд это эффективная мера.

Ну а теперь я хотел бы поздравить соотечественников с наступающим новым годом.

Дорогие соотечественники!

Поздравляю вас всех с наступающим новым годом

Я счастлив тем, что всегда ощущаю неразрывную связь с вашими добрыми и чистыми сердцами, нахожу надёжную поддержку крепких плеч, мудрость и весомость ваших слов.

По давно заведённой традиции, все мы непременно встречаем Новый год по астанинскому времени. Где бы каждый из нас ни находился. Всюду звучат поздравления и здравицы нашему благословенному краю, нашей прекрасной родине. И это согревает и радует наши сердца.

Мы уже давно договорились между собой и согласились, что казахское время – это наступивший XXI век.

Это время, когда неисчерпаемый талант нашего народа раскроется во всей его полноте, с наибольшей широтой, глубиной и силой. Для этого мы имеем сегодня все необходимые возможности и способности.

Мой призыв на модернизацию нацелен на решение совершенно новых задач развития. На мой взгляд, требуется всесторонняя модернизация и технологическое обновление всей производственной сферы. Необходимо определить ключевые приоритеты, обозначить системные шаги в рамках реализации общей стратегии. Всё это находит понимание и поддержку в нашей республике. И я уверен, что наша республика делом докажет свою способность работать и жить по-новому. Страна уверенно поднимется на более высокую ступень развития цивилизации.

Нам надо идти не только в ногу со временем, но и опережать его.

Дорогие друзья!

 Радость и обретение высокого смысла жизни нам Аяз ата не подарит. Найти достойное место в новом веке, в новых условиях жизни можно лишь при условии внутреннего обновления каждого из нас. Обновления к лучшему.

И это будет первый в нашей истории опыт модернизации, основанной на ценностях и институтах демократии. При этом модернизацию страны и республики мы проведём с более значительным успехом, если освежим духовное пространство общества, нравственный и духовный мир человека.

Решающий вклад в возрождение национальной культуры, морали и нравственности, высокой духовности должна внести казахская интеллигенция. Вспомним, что такую задачу ставили почти век назад наши выдающиеся мыслители, патриоты Алихан Бокейханов, Ахмед Байтурсынов, Мағжан Жумабаев, и другие деятели партии Алаш Орда. Их идеи должны продолжать и развивать последующие поколения нашей интеллигенции. Теперь, в переходное время, тема повышения уровня культуры общества снова стала актуальной.

Наш Казахстан должен оставаться республикой высокой культуры, благородной народной традиции, высокой нравственности, морали и духовности. Растущие внешние связи республики не должны ослаблять наш духовный и культурный суверенитет, суверенитет национальных ценностей. В XXI веке Казахстан должен жить, прежде всего, по-казахски, не растворяясь, а наоборот, кристаллизуясь в глобальном мире.

Возрождению высоких ценностей и богатой народной традиции, воспитанию достойного поколения должна послужить, например, подготовка и проведение юбилея столетия партии Алаш Орда.

Дорогие земляки!

Считанные дни отделяют нас от нового, уже 13-го года XXI века.

Этот год я предлагаю объявить Годом государственного языка. Я от всей души поздравляю вас, каждую семью, с наступающим Новым годом. Поздравляю с волнующим и радостным событием в жизни каждого человека. От всей души желаю вам крепкого здоровья, мира и любви в каждой семье, радости сердечной, достатка и во всём благополучия!

Мы с вами верим в неисчерпаемые духовные силы, в безграничные талант и мудрость нашего народа. И мы построим процветающий цивилизованный Казахстан!

С Новым годом, дорогие друзья! С новым счастьем!

 

Дорогие соотечественники сегодня мы поговорим с Вами об отечественной системе здравоохранения и ее перспективах, но сначала я как всегда хотел бы высказать свои мысли.

Задача государства как института власти и управления – создать в обществе реальные условия для наиболее полного раскрытия творческого потенциала каждой личности, сообщества людей, целого народа. И мы с вами дорогие соотечественники должны все вместе неустанно работать над этим.

Язык это душа народа. Именно через родной язык мы постигаем мир, учимся отличать белое от чёрного, хорошее от плохого. Благодаря родному языку, мы впитываем в себя наследие предков, духовную энергию своей земли. Звуки, слова, интонации родного языка не просто передают его красоту и силу, они отражают характер, исторический путь, национальную самобытность народа.

Такие понятия, как патриотизм, гражданственность, духовность  изначально тоже воспитываются в человеке через родной язык. Потому что именно с любви к родному языку начинается любовь к Отечеству, осознание своих обязанностей по отношению к своей Родине. Поэтому знать и беречь наш родной казахский язык это обязанность каждого гражданина Казахстана. Нам необходимо на государственном уровне создать все условия для поддержки и гарантированного развития казахского языка.

Ну а теперь давайте поговорим об об отечественной системе здравоохранения.

В современной мировой экономике инвестиции в «человеческий капитал» являются одним из основных двигателей устойчивого экономического роста. Во многом этому способствуют созданные здесь национальные системы здравоохранения. Нужно особо отметить, что они создавались с учетом рекомендаций Всемирной организации здравоохранения (ВОЗ), определенных в ее стратегической программе «Здоровье для всех в XXI веке». К сожалению, в нашей стране на государственном уровне не принята программа ее реализации. Как и в прежние годы, мы не используем лучший мировой опыт, на который опирались многие страны и благодаря этому достигли значительных успехов в оздоровлении работающего населения.

Основной целью государственной политики в области здравоохранения на период до 2020 года должно стать формирование устойчивой системы, обеспечивающей эффективную медико-социальную профилактику различных заболеваний, своевременную высокотехнологичную медицинскую помощь и повышение доступности всех видов медицинских услуг.

Для коренного улучшения ситуации с состоянием здоровья граждан необходимо обеспечить качественный прорыв в системе здравоохранения. Нужны инновационные разработки в области диагностики, лечения и профилактики заболеваний.

Ускорить процесс повышения доступности медицинской помощи можно, внедряя электронные информационно-коммуникационные системы. Современные высокотехнологичные информационные медицинские системы должны стать не диковинкой, а обыденным делом практической медицины как в городе, так и на селе. Сегодня электронные медицинские услуги пронизывают всю систему здравоохранения Швеции и Норвегии. Необходимо внедрять телемедицину в сельской местности. А у нас же пока больше разговоров, бумажных проектов и презентаций, чем реально действующих медицинских телекоммуникационных установок.

Министерство здравоохранения и Министерство транспорта и связи должны разработать и приступить к внедрению нового национального проекта «Электронное здравоохранение». В его рамках нужно предусмотреть формирование единой информационной системы учета граждан и каналы передачи медицинских данных. К ней должны быть подключены все лечебно-профилактические и аптечные учреждения, страховые медицинские организации.

«Электронное здравоохранение» должно содержать обширные медицинские научные и образовательные ресурсы, которые расширят возможности для повышения квалификации медицинского персонала. И, конечно же, надо думать об оказании электронных медицинских услуг населению.

Наряду с этим, необходимо пересмотреть всю работу по подготовке и переподготовке медицинских кадров. Сегодня, на мой взгляд, недостаточно внимания уделяется ключевой проблеме - квалификации медицинского персонала. Всем нам нужно понять: сколько бы мы денег не потратили на оборудование и лекарства, если врач не владеет современными знаниям, он не обеспечит эффективную диагностику и лечение. Так что без масштабной программы подготовки квалифицированных медицинских кадров мы проблему модернизации здравоохранения не решим.

Прежде всего, надо пересмотреть учебные планы и программы отечественных медицинских высших учебных заведений и обновить их с учетом опыта ведущих медицинских университетов мира. Необходимо внедрить международные стандарты медицинского образования. Этим должны заняться специалисты Министерства образования и науки РК и Министерства здравоохранения РК.

Мы должны быть включены в медицинское мировое сообщество, а это невозможно пока дипломы наших врачей не признаются за рубежом. Только лишь когда мы модернизируем систему медицинского образования и дипломы казахских медицинских высших учебных заведений будут признаваться во всем мире, мы сможем говорить о том, что готовим высококвалифицированных специалистов.

Также серьезной модернизации требует последипломное образование. Должна быть внедрена система непрерывного образования и повышения профессионального уровня медицинских кадров. Основное внимание нужно сосредоточить на освоении ими передовых медицинских технологий. Необходимо более широко применять современные информационные технологии, Интернет.

На мой взгляд, повышение квалификации медицинских работников должно сопровождаться ростом оплаты их труда. А деньги надо платить деньги не за должность, а за реальные знания и умения и оказанную медицинскую помощь.

Думаю, нам необходима всеобщая обязательная диспансеризация населения. Обследования населения должны быть направлены на раннее выявление хронических неинфекционных заболеваний, являющихся основной причиной инвалидности и преждевременной смертности. А также на выявление основных факторов риска их развития.

В последние годы государство сделало серьезные инвестиции в здравоохранение. Но кардинального изменения ситуации со здоровьем работающего населения не произошло. Потому что они не сопровождались масштабными и высокоэффективными финансово-экономическими, технологическими, организационными и идеологическими мероприятиями. В результате в Казахстане не снижается уровень сердечно-сосудистых и онкологических заболеваний, остается высокой распространенность туберкулеза.

Количество заболевших туберкулезом в Казахстане значительно выше цифры, которая у Всемирной организации здравоохранения считается эпидемиологическим порогом. Государственные органы должны осознать, что данное заболевание составляет угрозу для здоровья всей нации. Борьба с ними должна быть одной из главных их задач.

В республике зарегистрировано 2250 случаев ВИЧ-СПИД. При этом 87% - наркоманы, а пятая часть - женщины детородного возраста. Есть и дети до 14 лет. Эпидемия идет с нарастающими темпами. По прогнозу на ближайшее время, в Казахстане будет не менее 20 тысяч инфицированных. Дальнейшее распространение СПИДА (ежегодно на 20-25%) и убыль населения от этого заболевания могут привести к сокращению внутреннего валового продукта в будущем. Также из-за его дальнейшего распространения может произойти замедление темпов ежегодного роста ВВП.

Мы явно недооцениваем масштабы и последствия данного заболевания. Существует единственный способ борьбы с ним - повышение нравственности и духовности людей. Сегодня никто не отвечает за духовное здоровье народа и, соответственно, никто им не занимается. А без него не может быть и физического здоровья.

Эту истину много веков назад усвоили наши предки и попытались передать нам через народные традиции и обычаи. Мы утратили их и стали духовно больным обществом. Поэтому настало время говорить о духовной медицине. Сумеем возродить традиции – восстановим духовность и сделаем людей физически здоровыми. Для этого нужно на местах, при акиматах создавать общественные духовно-нравственные советы с участием представителей духовенства, органов образования, здравоохранения. Они должны формировать духовно-нравственный климат в казахских городах и селах.

Отставание казахского здравоохранения от развитых стран значительно сильней, чем во многих других ключевых отраслях экономики. Без устранения этого разрыва мы не можем рассчитывать на человеческий капитал как решающий фактор социально-экономического развития. Один из способов преодоление отставания в медицине – разработка и внедрение в систему здравоохранения медицинских стандартов соответствующих мировому уровню.

Парламенту РК совместно с Министерством здравоохранения РК надо конкретизировать и законодательно закрепить государственные гарантии и стандарты видов, объемов и условий оказания бесплатной медицинской помощи. Только на основе современных стандартов медицинской помощи можно повсеместно внедрить инновационные медицинские технологии для лечения наиболее распространенных заболеваний. Медицинские стандарты сформируют предпосылки для поэтапного перехода к оплате медицинской помощи на основе обоснованных тарифов. Их наличие создаст возможность для рационального планирования финансовых средств, несмотря на различные региональные экономические возможности.

Важнейшая задача модернизации здравоохранения - создание более эффективной системы формирования и управления финансовыми ресурсами отрасли. Необходим переход на одноканальное финансирование медицины через систему обязательного медицинского страхования. Благодаря этому повысится ответственность страховых медицинских организаций. Они станут настоящими покупателями медицинских услуг, предоставляемых медицинскими организациями.

Нужен единый для всех организаций и работодателей тариф страховых взносов на обязательное медицинское страхование независимо от отраслевой принадлежности. Министерство финансов РК совместно с Министерством здравоохранения РК должны заняться решением этих вопросов.

Очевидно, что нельзя всех причесывать под одну гребенку и начислять на всех одинаковые страховые взносы. Надо ввести минимальный размер годового заработка, с которого они берутся. И, конечно же, следует стремиться к выравниванию финансовых условий государственных гарантий бесплатной медицинской помощи вне зависимости от территорий проживания. Региональные различия не должны влиять на качество и объем медицинской помощи. Преодолеть данную проблему можно, установив минимальный подушевой норматив территориальной программы государственных гарантий.

Особое внимание нужно уделить сельскому здравоохранению. Парламенту страны необходимо детально рассмотреть проблему здоровья сельских тружеников на парламентских слушаниях.

К сожалению, нынешние сельские жители стали больше болеть и умирать по сравнению с городским населением. Они не имеют качественной медицинской помощи. Пришло время повернуться лицом к селу и помочь ему не на словах, а на деле. Повышение доступности и качества медицинской помощи сельскому населению должно стать безусловным приоритетом здравоохранения Казахстана в XXI веке. Необходимо произвести инвентаризацию материально-технической базы сельской медицины. Нужно отремонтировать и реконструировать здания сельских медицинских организаций, которые находятся в ненадлежащем состоянии. Село нужно обеспечить типовыми модульными сооружениями, предназначенными для фельдшерско - акушерских пунктов и больниц. Они должны быть оснащены современными лечебно-диагностическими технологиями и цифровым медицинским оборудованием. Всех сельских врачей надо обеспечить жильем, транспортом, установить более высокую, чем в городе заработную плату. В первоочередном порядке осуществить их переподготовку.

Как в сельской местности, так и в городе требует оптимизации система стационарной помощи населению. Именно здесь необходимо расширить инновационную деятельность медицинских и научных организаций для разработки, внедрения и освоения новых, в том числе высоких, медицинских технологий. В настоящее время потребность населения в высокотехнологичной помощи удовлетворяется всего лишь на 20%. Нужно, чтобы эти показатели составляли не менее 80%. Для этого надо увеличить государственные инвестиции в материально-техническую базу медицинских учреждений. Требуется оснастить их современными медицинскими технологиями, а не просто оборудованием, которое зачастую бывает несовместимым друг с другом.

Современная медицина немыслима без эффективных лекарственных препаратов. Особой задачей является активное развитие национальной фармацевтической промышленности. Именно здесь, в первую очередь, должны быть реализованы достижения нанотехнологий. Министерству финансов РК надо применить возможности налогового стимулирования отечественных фармацевтических компаний для создания научно-исследовательских центров по разработке новых лекарственных средств и их производству на территории республики.

Модернизация здравоохранения должна опираться на достижения медицинской науки. Научным медицинским организациям республики необходимо определить приоритеты направлений научных исследований с учетом реального состояния здоровья населения и тенденций его изменений.

Мы с Вами неоднократно отмечали крайнюю необходимость формирования у населения здорового образа жизни. Республиканскому центру формирования здорового образа жизни необходимо активизировать свою работу.

Республиканский центр формирования здорового образа жизни должен вооружить людей знаниями о здоровье, научить их его беречь и поддерживать, создать условия и возможности для этого. А уже затем мы можем потребовать ведения здорового образа жизни, используя законы и экономические стимулы и рычаги. Только при таком последовательном подходе мы сможем сохранить трудовые ресурсы Казахстана.

В завершение еще раз хочу отметить, что превращение Казахстана в лидера мировой экономики невозможно без кардинального улучшения здоровья всех граждан Казахстана и, в первую очередь, работающих граждан. Для достижения этого нужно искать новые модели и способы организации здравоохранения. Делать это должны мы все. Ведь речь идет о будущем нашей Родины, о будущем наших детей, о будущем нашей жизни. Спасибо за внимание!

 

Мен өзім интеграция процесстеріне қарсы емеспін, мәселенің бәрі интеграцияның тереңдігінде жатыр және интеграцияның ұлттық мүделерімізге сәйкестігінде жатыр. Мысалы Қазақстан ҰҚҰК мүшесі болғанын мен қалаймын, бірақ ұлттық әскерлерді толық біріктіруді қаламаймын. ҰҚҰК кіретін елдердің ұлттық әскерлерінің бір біріне көмектескенді, тәжірибе алмасқанды, қару жарақ жағынан көмектескенді мен қалаймын, ал бірақ толық әскерлерді біріктіруді мен қаламаймын. Біз дербес әрі егеменді елміз. Солай экономика жағынан мен екіжақты тиімді қарым қатынастар болғанын қалаймын, ал бірақ толық бәрін одақтың құзырына бергенін қаламаймын.

 

Дорогие соотечественники!

Сегодня мы с Вами поговорим о спорте, о перспективах отечественной сферы спорта, о мерах которые необходимо предпринять для развития спортивного движения в нашей стране. Но как всегда я сначала хотел бы высказать ряд своих мыслей.

Кто такой казахский воин. Казахский воин – это звание. Необязательно, чтобы он был в окопе или с автоматом в руках. Важно то, чтобы человек ощущал себя солдатом Отчизны. Я думаю, что нет выше звания и большего счастья, чем быть солдатом Отчизны. Нет ничего большего, чем служить Родине. Я хочу, дорогие соотечественники, чтобы с сознанием этого вы прожили всю свою жизнь. Наш народ очень долго живет на этой земле, очень длинную дорогу мы прошли. На этом пути были успехи, были неудачи, но мы, слава Богу, есть, и уверен, что будем всегда. Мы есть, потому что в большинстве своем, во многих случаях мы считали себя солдатами Отчизны. Я тоже считаю себя солдатом Отчизны и защиту Родины считаю своим священным долгом. И где бы я ни был, в какой бы сфере не работал национальные интересы Казахстана я защищал, защищаю и всегда буду защищать. 

Дорогие земляки!

Мы не добьемся новых качественных результатов, если не искореним застойные явления и преступную халатность в структурах государственного, местного, производственного и хозяйственного управления,  пассивность и головотяпство, чёрствость и бездушие в повседневной жизни.

Поэтому, я обращаюсь, прежде всего, ко всем представителям органов власти с настоятельным требованием – проявлять высокую профессиональную и гражданскую ответственность, инициативу, добросовестность.

Также я прошу всех жителей нашей страны – честно и бескорыстно относиться к работе на любом участке, чувствовать сопричастность ко всему, что происходит рядом: в своем коллективе или в собственной семье, в родном городе или ауле, районе или поселке.

Помните, что ответственность за судьбу республики, за её достойное будущее лежит на каждом из нас!

Одна из сложнейших проблем, тормозящих сегодня развитие республики – это низкий уровень ответственности. Я говорю об ответственности всех без исключения, имея в виду хотя бы соблюдение элементарных человеческих правил и норм поведения, проживания. Об ответственности людей за свои поступки, за свой участок работы, за свои семьи, за своих детей и родителей. Ну а теперь давайте поговорим об отечественном спорте.

Дорогие друзья!

Роль физической культуры и спорта в современном мире очень велика. Спорт, как и прежде, остается посланником мира, укрепляет дружбу народов, популяризирует здоровый и трезвый образ жизни, учит справедливости и честности, потому что в любой игре или единоборстве всегда побеждает сильнейший.

Как говорил Лев Николаевич Толстой, спорт – это не только здоровье физическое, но еще и здоровье нравственное. Спорт удлиняет молодость, стимулирует творческую активность и работоспособность, вселяет волю и уверенность в своих силах, делает людей более уравновешенными, терпимыми, дисциплинированными, ответственными. То есть, по сути, спорт одномоментно решает все те сложнейшие проблемы, о которых день и ночь думает власть.

Давайте вместе зададимся вопросами и попробуем найти ответы…

Как добиться того, чтобы снизить смертность населения? Уменьшить детскую безнадзорность и уровень преступности? Не допустить распространения алкоголизма и наркомании? Поднять уровень общей культуры, гражданственности и патриотизма? Повысить производительность труда, а значит и экономическую мощь государства? Ответ на все эти вопросы один – надо развивать физическую культуру и спорт.

Есть такое понятие «национальная идеология». Это комплекс идей, вокруг чего или благодаря чему можно создать великую и могущественную, гармоничную и процветающую страну. Так вот мне кажется, что спорт тоже может быть частью нашей национальной идеологии, наравне с языком, независимостью, единством. Казахстан – спортивная держава. Вот наш лозунг.

Дорогие друзья!

В казахской народной традиции издревле заложены основы бережного отношения к своему здоровью, воспитания будущих воинов, развитию у них ловкости, выносливости, силы, быстроты. Национальные традиционные игры и состязания до сих пор сохранены в своем первозданном виде и в современных условиях должны получить новый импульс к развитию.

Казахские национальные виды спорта кокпар, казакша курес, байге, аламан байге, тогызкумалак необходимо включить в реестр видов спорта и всемерно культивировать их в нашей стране.

Для координации развития национальных видов спорта необходимо создать Государственное учреждение  «Республиканский центр национальных видов спорта». На его базе нужно создать систему непрерывной подготовки спортивного резерва по национальным видам спорта, начиная с сети специализированных отделений в ДЮСШ и групп спортивной подготовки молодежи в областных образованиях. Затем необходимо их включить в реестр FILA и проводить регулярно чемпионаты и первенства по казахским национальным видам спорта.

Уважаемые соотечественники!

Наряду с национальными видами спорта в Республике Казахстан необходимо активно развивать и традиционные виды спорта, как олимпийские, так и неолимпийские.

В развитии массовых видов спорта в Казахстане особенно популярны, конечно же, борьба и бокс, а также волейбол, баскетбол, мини-футбол, футбол, шахматы, легкая атлетика. На сегодняшний день в республике зарегистрировано более 20 общественных спортивных федераций.

Для развития физкультурного движения в нашей стране необходимо регулярное проведение спартакиад. Например спартакиады среди трудовых коллективов, спартакиады по зимним видам спорта, спартакиады женщин, спартакиады инвалидов, спартакиады среди работников государственной службы, спартакиады среди студентов.

Раз в четыре года я думаю целесообразно в разных регионах проводить республиканскую спартакиаду по олимпийским видам спорта и Спартакиаду по казахским национальным видам спорта. Причем всякий раз к этим спортивным праздникам необходимо приурочить активное строительство спортивных и социальных объектов, благоустройство населенных пунктов.

Дорогие друзья!

Я думаю мы должны уделять большое внимание развитию массовой физической культуры в нашей стране. Думаю ежегодно необходимо проводить «Дни оздоровительного бега и ходьбы», «Национальный день здоровья», в теплое время года на площадях городов необходимо организовать массовые утренние зарядки.

Оздоровление населения, пропаганду здорового и трезвого образа жизни все органы власти республики должны сделать приоритетным направлением в своей деятельности.

В республике необходимо принимать меры по борьбе с пьянством и алкоголизмом. Считаю целесообразным Указом Президента РК с 2013 года на территории республики ввести ограничение по времени на продажу винно-водочных изделий.

Серьезная тема, требующая нашего внимания и обсуждения – спорт среди инвалидов и людей с ограниченными физическими возможностями.  Сегодня в создаваемых республиканских специализированных детско-юношеских спортивных школах нужно открывать отделения адаптивной физкультуры и спорта для детей с ограниченными возможностями. Необходимо разработать и принять республиканскую государственную программу «Безбарьерная среда на 2013-2018 годы», в которой необходимо предусмотреть средства на организацию спортивных соревнований, приобретение специального спортивного оборудования, инвентаря для занятий адаптивной физкультурой и т.д. К сожалению, охват инвалидов занятиями физической культурой  и спортом остается недостаточным. Давайте вместе подумаем над тем, как изменить эту ситуацию.

Дорогие соотечественники!

Думаю, все согласятся, что первостепенное значение должно отводиться развитию детского спорта. Спорт играет поистине гигантскую роль в становлении и воспитании молодого поколения. Именно там в детско юношеских спортивных школах и секциях закладываются задатки будущих чемпионов. Именно там куются предпосылки для будущих спортивных побед. К сожалению для сельских ребят и ребят из глубинки спортивные секции и спортивные объекты в большинстве своем недоступны.

Среди проблем отечественной сферы физкультуры и спорта – недостаточное финансирование со всеми вытекающими отсюда последствиями, слабая подготовка тренерских и педагогических кадров в сфере физической культуры, излишняя коммерциализация спорта, упадок в сфере спортивной медицины, нехватка доступных для населения спортклубов и секций, стадионов, дворовых площадок, укомплектованных простыми уличными тренажерами.

Для решения вышеуказанных проблем я хотел бы внести ряд предложений.

Во первых неободимо увеличить финансирование на развитие физической культуры и спорта.

Во-вторых, предлагаю открыть Центры спортивной подготовки республиканского подчинения в каждом областном центре, что позволит более качественно организовать выявление, паспортизацию и спортивную подготовку юных спортсменов. Одних только усилий местных государственных органов недостаточно – нужны колоссальные средства на формирование спортивной инфраструктуры, способной охватить всех школьников страны, в том числе инвалидов, уже показавших, что они способны на равных защищать честь страны на мировой спортивной арене.

В-третьих, для обеспечения качественной подготовки юниоров и взрослых атлетов на мировом уровне необходимо усилить подготовку кадров в спортивной медицине, спортивной психологии, хронобиологии, климатогеографической адаптации, реабилитологии.

В-четвертых, для создания комфортных условий для развития массового спорта необходимо ужесточение градостроительного законодательства в части обязательного выделения территорий под спортивные объекты и сооружения, а также поддержка частных инвесторов по организации услуг в сфере физической культуры и спорта, в том числе путем налоговых преференций.

 

Предложения в адрес Агентства Республики Казахстан делам спорта и физической культуры:

1.Внедрять новые научно-методические разработки и современные технологии в области спортивной и физкультурно-оздоровительной работы.

2.Разработать программу развития детско-юношеского и студенческого спорта.

3.Рассмотреть возможность открытия в республике экспериментальных площадок, на базе которых будут разрабатываться, и апробироваться современные методы и технологии по сохранению и развитию казахских национальных видов спорта и казахских народных игр, а также региональных центров спортивной подготовки спортсменов высокого класса.

Спасибо!

 

Мен өз өзімді ұлт жауынгері деп есептеймін және сіздерді құрметті отандастар ұлт жауынгері болуға шақырамын. Ұлттық мүдделерді қорғау бұл қасиетті парыз. Қай салада жұмыс істесеңіз де, қай жерде жүрсеңіз де мен сіздерді құрметті отандастар ұлттық мүдделерді жоғары қойып оны әрқашанда қорғауға шақырамын. Сонда ғана біздің тәуелсіздігіміз баянды, ұлттық мемлекетіміз мықты, егемендігіміз мәңгі болады.

Қазақ зиялы кауымның өкілі бұл кім, деп мен жиі ойлаймын, ол әшейін тақпақтар жазатын адам ба, әлде кітап жазатын адам ба, жоқ менің ойымша қазақ зиялысы бұл қазақтың таза, көркем сөзінің сақтаушысы, қазақ тілінің сақшысы деп есептеймін. Сондықтан қазақ зиялы қауымның өкілі күнде күнде қазақ тілінің байлығын, тереңдігін, әсемділігін, сырларын зерттеу керек. Қазақ зиялысы қазақ тілінің, қазақтың көркем сөзінің қызметкері һәм зерттеушісі болу керек деп есептеймін. Сонда ғана қазақтың зиялысы қазақ оқырманға қазақ тілінің әсемділігін, терең мағынасын әрі оның байлғыны ашушы бола алады. Қазақтың әрбір көркем сөзі асыл тастай бағалы. Біреуі маржан, біреуі алмас, біреуі зүбаржат, ал қазақ зиялысы көркем сөздің шебері болғандықтан зергер сияқты қазақ көркем сөздерді пайдаланып қазақ оқырмандарға өзінің туындыларын сыйға тарту керек деп есептеймін.

  Сонымен қатар қазақ зиялы қауымның қазақ халқының алдында парызы бар, ол парыз қазақтың рухани әлемін дамыту және шындықты айту.

Қазақтың зиялысы бұл қазақтың рухани көшбасшысы, ол халықтың потенциалды күшін оята білу керек, қазақты біріктіріп жарқын болашағы үшін күреске жетелеу керек, ал ол үшін қазақтың зиялылары өзі де бірігу керек. Қазақ зиялысы Алаш Орда партиясының қайраткерлерінің ізбасары, олардың істерін жалғастырушы болу керек деп есептеймін. Қазақтың зиялысы ұлттың тәрбиешісі, олай болса ол әрқащанда алдыңғы сапында турып ел мүддесін қорғайтын болу керек. Қазақтың зиялы қауымы өзінің туындыларымын, өзінің өнегелі істерімен менің ойымша халықтың арасында адамгершілік қағидаларын насихаттау керек, бұл қазақ зиялы қауымының парызының бірі.

 

 

Дорогие соотечественники!

Сегодня мы с Вами поговорим о развитии государственного языка, это немаловажный вопрос, и я считаю что необходимо в этом направлении нам предстоит большая работа, но сначала я как обычно поделюсь с вами некоторыми своими мыслями и высказаться относительно нескольких моментов, которые связаны с основными направлениями сегодняшнего этапа развития нашей государственности.

Первым направлением является защита государственности. Мы до сегодняшнего дня в основном завершили весьма сложный этап возрождения и восстановления своей национальной государственности и решили много проблем, связанных этим периодом.

Однако, вопрос защиты этого великого достижения, то есть защита государства и национальной государственности остается очень важным жизненным вопросом.

Этот вопрос приобретает еще большую значимость в осложнившемся геополитическом положении региона и мира, усилении столкновения интересов сверхдержав и угрозы для независимости национальных государств в условиях глобализации.

Быстроменяющаяся ситуация современного мира не предоставит нам возможности проявить хотя бы миг беспечности в отношении вопроса защиты государства, государственности и безопасности страны.

Вы прекрасно знаете о том, что какое количество наций сегодня в мире ведут борьбу за приобретение своей независимости и национальной государственности. Многие из них имеют все, однако, из-за того, что лишены своей национальной государственности, они неудовлетворенны своей жизнью.

Поэтому для каждого народа, который стал хозяином своей Родины и независимого государства, вопрос социально-экономического развития с учетом национальных интересов приобретает большое политическое и жизненное значение.

Вторым направлением является всестороннее повышение политической и правовой культуры, национального самопознания и самосознания. Этот вопрос приобретает особую значимость в процессе глобализации и век информатизации.

В последние годы мы становились свидетелями того, как некоторые международные круги посредством информации используя неосведомленность населения, во что превратили политические и социально-экономические процессы некоторых стран.

В результате деятельности разрушительных сил независимость некоторых стран мира, предстала перед лицом угрозы. Очевидно, что теперь для выхода из сложившейся ситуации этим странам потребуются десятилетия.

Поэтому, народ Казахстана должен понимать суть информационных войн, внутренних и внешних политических процессов, а также правильно осознать цель и суть государственных программ.

У нашего государства одна стратегическуя цель, это повышение уровня и качества жизни населения страны и укрепление государственной независимости.

Третье направление заключается в том, чтобы сплотить народ страны вокруг идеи «Независимый Казахстан – наша единая и суверенная Родина».

Нам необходимо, чтобы защита свободного, независимого Казахстана и национального единства была признана в качестве общенациональной идеи.

Ибо только такая идея является связующей нитью и центром протяжения всего народа Казахстана, невзирая на нацию, язык, религию, вероисповедание и политическую позицию.

Поэтому, защита национальной государственности, её безопасности всегда должно быть нашей главной задачей.

Четвертое направление можно назвать политикой «Обращения к молодежи». Основная суть этого направления заключается в создании благоприятных возможностей для улучшения условий духовно-нравственного развития, учебы и деятельности молодежи.

Мы должны прививать в сердцах молодого поколения высокое национальное чувство патриотизма, самопознания, культуру хорошего поведения, выдержку и терпение, любовь к науке, современным профессиям и специальностям, серьезность, трудолюбие, уважение к верховенству закона с тем, чтобы они смогли в будущем в качестве достойных представителей своего народа представлять нашу дорогую Родину на международной арене.

На мой взгляд, высшей целью всего казахского народа должно быть усиление Родины. Осознание этого мы должны воспитать в казахской молодежи. Мы должны воспитывать казахскую молодежь на великих примерах Алихана Бокейханова, Жусипбека Аймаутова, Халела Досмухаммедова, Динмухаммеда Конаева.

Пятое направление является защита национального менталитета и национальной культуры в условиях глобализации.

Сегодня человечество в процессе глобализации стоит перед лицом ускоренного смешивания ценностей, идей и культур. Мы никогда не выступаем против сближения культур, цивилизаций и знакомства друг с другом, ибо это является естественным процессом.

Однако, из-за того, что это смешивание и близость происходят в условиях политического, экономического и технологического неравенства, в большинстве случаев приобретают односторонний характер, общества со сравнительно слабой экономикой и технологическим развитием ощущают сильное воздействие культур и ценностей стран с более мощным технологическим развитием.

С другой стороны, мы являемся сторонниками диалога культур и должны использовать общечеловеческие научные и культурные достижения Запада и Востока для укрепления светской системы своего государства. То есть наш народ, наряду с защитой своей национальной и религиозной подлинности, должен иметь современное научное мировоззрение.

Пятое направление нашей государственной политики должно стать укрепление института семьи в нашем обществе, при этом мы должны уделить особенное внимание многодетным семьям. Семья ячейка общества, семья опора нации, народ у которого крепкие и дружные семьи имеет замечательные перспективы. В связи с чем я думаю нам нужен новый государственный праздник День семьи. Нам необходимо внедрение материнского капитала в нашей стране. Нам нужно активно решать жилищные проблемы многодетных семей в нашей стране. Ценность семьи нам надо воспитывать в наших гражданах с самого раннего возраста.

Шестым направлением нашей государственной политики должно стать развитие сферы здравоохранения. Здоровье народа - показатель национального престижа, стабилизирующий фактор доверия ко всем ветвям власти, органам управления и политико-экономической системе государства в целом. В здоровье не только благополучие человека и семьи, но и необходимое условие высокого трудового потенциала, показатель уровня культуры, наиболее яркий критерий эффективности государственного управления.

Сегодня уже никто не сомневается в том, что охрана здоровья людей - это не только раздел социальной политики государства, это всеохватная система и каждодневная реальность жизнеобеспечения нации в целом и каждого конкретного человека. Это один из важнейших институтов национальной безопасности, высший приоритет цивилизованного государства!

Поставив в центр государственной политики человека, его достоинство, интересы и права, которым служит государство, мы должны придать концепции развития отечественного здравоохранения статус императива безопасности и благополучия нации.

Разработав государственную политику в области охраны здоровья населения, нацеленную на получение максимального эффекта от использования ресурсов здравоохранения, обеспечение конституционных прав людей на охрану здоровья, нам необходимо внедрить в практику более широкий подход к вопросам здравоохранения. Суть такого подхода в том, что кардинальным методологическим принципом казахской медицины должно стать качество жизни народа. Исходя из этого положения, отрасль, перейдя с экстенсивного на интенсивный путь развития, должна реформироваться не фрагментарными изменениями отдельных ее компонентов, а системно, комплексно, с акцентом на долгосрочных программах и мерах превентивного, упреждающего характера.

Дорогие друзья!

Я убежден, что в дальнейшем каждый честный человек и все  гордые сыны Отечества приложат еще больше усилий для укрепления независимости, национального единства и защиты целостности Казахстана и внесут свой заметный вклад в решении имеющихся проблем и на этой основе - обеспечения высокого качества жизни нашего народа. Ну а теперь давайте поговорим о развитии государстенного языка.

Уважаемые соотечественники!

На мой взгляд, развитие государственного казахского языка является одними из весьма важных задач государства, ибо государственный язык является нашей национальной святыней, душой казахского народа, высшей национальной ценностью.

Для развития государственного языка я думаю, нам необходим День государственного языка и этот день, думаю должен получить статус государственного общенационального праздника и отмечаться по всей стране.

На мой взгляд, Государство и Правительство Казахстана с первых дней независимости должны были использовать все необходимые условия и возможности для развития казахского языка в статусе государственного языка.

В своем выступлении я хотел бы дать несколько поручений и указаний, связанных с реализацией государственной политики относительно развития государственного языка.

Одной из таких важных задач является подготовка «Программы развития государственного языка на 2013-2016 годы», подготовка нового закона о государственном языке, подготовка и предложение «Правил грамматики казахского языка», подготовка и издание «Орфографических правил казахского языка», которую я поручаю Комитету по развития языков Министерства культуры РК с привлечением специалистов-языковедов. Правительству поручается за счет имеющихся финансовых возможностей профинансировать издание данных правил.

С целью укрепления статуса государственного языка Правительству Казахстана необходимо внести изменения и дополнения в нормативные правовые акты.

Внесение изменений и дополнений в ряд нормативных правовых актов, в том числе в конституционные законы Республики Казахстан «О выборах», Закон Республики Казахстан «О местном самоуправлении», Закон РК «О государственной службе» и в другие соответствующие законодательные акты Республики Казахстан, связанные со знанием государственного языка, в ходе выдвижения кандидатур на государственные должности, являются из числа подобных мер, направленных на укрепление статуса государственного языка в период независимости.

В связи с этим вопросом хочу в очередной раз подчеркнуть, что все руководители министерств и ведомств, объединений, учреждений должны проявить большую ответственность в деле знания государственного языка.

Я считаю, что нынешний метод преподавания казахского языка, основанный на старых правилах, устарел этот стиль и метод должны быть пересмотрены. Ибо подобный метод преподавания казахского языка является малоэффективным для носителей языка и представителей других языков, являющихся жителями страны.

Поэтому министерству образования и науки поручается в кратчайшие сроки принять меры в связи с обновлением и совершенствованием метода преподавания государственного языка в средних и профессиональных общеобразовательных школах и высших учебных заведениях.

Изучение родного языка, которое начинается в семье, детском саду и школе, прежде всего, требует серьезного отношения и полной решительности родителей и учителей в обучении поколений языку.

В воспитании изучения языка детей и молодежи, который является подходящим возрастом для развития интеллектуальных способностей, родители должны проявить сравнительно большую ответственность.

В знании ребенком родного языка следует повысить ответственность родителей, особенно матерей. Первое слово ребенок берёт у своей матери, он всегда нуждается в её помощи и наставлении в качестве своего воспитателя.

Поэтому, мы в обществе должны уделять больше внимания вопросу обучения девушек и женщин. Ибо сейчас не все семьи имеют возможность привлекать репетиторов для воспитания своих детей в дошкольном возрасте.

Казахский язык является одним из основных наших объединяющих факторов. Это значит что для укрепления единства нашего народа необходимо укреплять позиции государственного языка. Будущие поколения на мой взгляд должны беречь казахский язык как национальную святыню.

Сегодня это предписание является требованием времени на пути единства и сплоченности соотечественников. Мы и будущие поколения должны беречь казахский язык как национальную святыню.

Нам надо помнить, что родной язык во все времена был лицом и паспортом нации, сегодня также является важным фактором в представлении нашей национальной культуры и государственности.

Ибо казахский народ остался незыблем именно благодаря своему прекрасному, выразительному, глубокому и поэтическому казахскому языку.

Одним из проблемных вопросов является вопрос объявлений, реклам, названий учреждений, уголков, точек продаж и центров обслуживания.

В некоторых случаях наружные рекламные надписи и другие вывески готовятся вопреки Закону «О государственном языке Республики Казахстан», что является одним из видов нарушений.

Поэтому исполнительным органам государственной власти городов и районов поручается обеспечить обязательное выполнение требований Закона «О государственном языке Республики Казахстан».

Неправильные надписи не должны быть представлены народу. Необходимо строго положить конец неправильному правописанию и искажению, что уже стало привычным для некоторых людей.

Сегодня на улицах и проспектах города наблюдаются многочисленные иностранные названия, что противоречит нашему законодательству.

Поручаю, Комитету по развитию языков Министерства культуры РК путем привлечения других соответствующих органов с мая текущего года в столице страны приступить к контролю исполнения закона индивидуальными предпринимателями и создав рабочие группы заняться исправлением этих иностранных названий.

На мой взгляд, присвоение иностранных названий является знаком неуважения к национальным ценностям, независимости и национальному самосознанию.

В связи с этим, местным исполнительным органам государственной власти, министерствам и ведомствам следует регулировать порядок присвоения названий, прежде чем регистрировать названия объединений, учреждений и форм индивидуальных предпринимателей.

С учетом национальных интересов страны названия должны соответствовать нормам и требованиям законодательства Республики Казахстан.

Одним из важных вопросов в истории нации является собрание, изучение, точное исследование топографических названий. На основе исследований, проведенных отечественными или зарубежными учеными, любое географическое название на основе письменных источников должно быть научно изучено.

Топографические названия регионов связаны с историей и судьбой народа, и отражают историю развития и совершенствования нашего языка.

В связи с этим, нам следует объективно взглянуть на свою историю. Географические названия каждой местности и региона считаются ценнейшим богатством истории и наследием этого края.

Эти названия являются живой историей нации, многие из них берут начало из далекого прошлого. Поэтому, Министерству культуры РК совместно с учеными поручается наладить научное исследование исторических и географических названий.

К сожалению, некоторое количество этих названий на протяжении истории были заменены на чуждые названия, что сегодня представляется несправедливыми и не отражают историческую действительность.

Как известно, средства массовой информации, особенно радио и телевидение, являются важными средствами информационного воздействия на общество.

Не раз я обращался к этому вопросу, однако, до сих пор наблюдаются недостатки в плане соблюдения грамматики казахского языка.

В истории нашей прозы сохранились высшие образцы различных литературных стилей. Язык этого наследия в нынешнем веке и в будущем также достоин использования. Этот благородный стиль соединил наш язык со своей основой и освобождает его от всякого нелогичного внешнего красноречия и фразёрства.

Как мной было не раз отмечено, сегодня одним из основных и воздействующих источников в соблюдении норм литературного языка являются СМИ.

Соблюдение правил грамматики и норм литературного языка является обязательным для всех СМИ и учреждений, занимающихся изданием и печатью.

В нашем распоряжении имеется образец национального языка, который прочен на основе изящного классического языка, формировавшегося более 5000 лет в устных и письменных традициях. Защита этого языка с подобной выразительностью и красотой является обязанностью нашего народа.

Нам следует должным образом посредством СМИ использовать все богатство казахского языка и представить народу лучшие его образцы. Однако, в этом направлении со стороны СМИ наблюдаются многочисленные недостатки, исправление которых является обязательным во имя развития государственного языка.

По моим наблюдениям, некоторые ведущие и дикторы радио и телевидения не могут правильно и безошибочно читать текст, что вызывает удивление и сожаление.

В связи с имеющимися недостатками в деятельности СМИ Министерству культуры, поручается принять решительные меры для исправления и устранения этих недостатков.

В этой весьма ответственной работе вся интеллигенция страны, особенно учителя, журналисты и ученые должны внести значительный вклад.

Одним из достижений на пути реализации государственной политики в стране является утверждение Программы развития государственного языка Республики Казахстан на 2013-2016 годы.

В Программе необходимо предусмотреть поэтапную реализацию развития государственного языка во всех социально-экономических сферах.

Осуществление целей этой Программы в течение установленных лет и последующие этапы будут способствовать развитию государственного языка и его норм.

Дорогие соотечественники!

Одной из важных задач в соответствии с международными нормами и требованиями в сфере ввоза товаров и продукций из зарубежных стран является перевод и упорядочение их инструкций, а также названий этих товаров и продукции на государственный язык Республики Казахстан.

Поэтому Таможенной службе и Комитету по стандартизации, метрологии, сертификации и поручается всесторонне изучить и регулировать это в рамках законодательства.

Всем нам следует помнить, что казахский язык во все периоды долгой истории нашего народа являлся главным признаком нашего бытия и наиважнейшим фактором бесценного и бесподобного наследия наших добрых и мудрых предков.

Этот язык является языком мира, дружбы, любви, верности и братства. Наши предки также воспевали свой язык именно благодаря этим высшим качествам.

Благодарю!

 

Менің саясатымның ұраны ол қазақ халқыны аялау. Бүкіл саясат осыған арналады. Билікке менің ойымша қазақты аялайтын саясаткерлер келу керек деп ойлаймын.

 

Дорогие друзья!

Сегодня мы поговорим о перспективах развития нашей страны, я поделюсь с Вами своим видением перспектив республики, поговорим и о задачах стоящих перед нашей страной. Но сначала как обычно я хотел бы поделиться с вами о том во что я верю.

Я верю, что каждый человек, рождается свободным и должен иметь возможность жить свободно и развиваться, преследуя свои личные, семейные, общественные и национальные цели.

 Все отмеченные уровни важны и взаимосвязаны. Человек не может быть честным и порядочным на одном из этих уровней – за счет другого. Человек не может быть честным и порядочным в своей семье – за счет общественности и нации. Человек не может созидать личное и семейное счастье, грабя и эксплуатируя общественность и нацию. Если кто-то ворует у общества и нации, то он также ворует у себя лично и у своей семьи.

 Я верю, что наше общество должно развиваться в условиях свободной конкуренции. Но свободная конкуренция никогда и ни при каких условиях не означает преимущество больших капиталов и возможность этими огромными деньгами душить и поглощать малых конкурентов.

 Я верю, что основной и самой прочной крепостью, гарантирующей наше национальное существование, является семья – наша традиционная и консервативная семья, в которой молодые уважают и слушаются старших, столпом которой является женщина и мать. Однако «слушаться» не означает быть заложником диктата старших, а быть «столпом семьи» не значит быть узником кухни.

Я верю, что наше общество – это нечто намного большее, чем просто механическое сообщество людей. Я верю, что нация – это нечто намного большее, чем объединенные общественным договором и охарактеризованные общими чертами люди. Я верю, поскольку этот общественный договор основан не столько на букве и обусловлен не столько буквой, сколько духом нации.

Ну а теперь давайт поговорим о перспективах развития нашей страны, о задачах стоящих перед нами как нацией. Начнем пожалуй прежде всего, с нашей внешней политике.

Реализация стратегии обновления общества происходит в современном независимом Казахском государстве на фоне широкого и конструктивного сотрудничества с различными странами мира и авторитетными международными организациями, прежде всего с ООН. Казахстан не стоит в стороне от решения крупнейших глобальных вопросов, в этом он солидарен с международным сообществом. Выступая надежным оплотом мира и благополучия в регионе, наша страна выдвигает прогрессивные инициативы, подтверждая свой неизменный курс на открытость и взаимовыгодное сотрудничество во всеобщих интересах, получивший широкое признание и одобрение мирового сообщества.

Мы и в дальнейшем должны на равноправной основе проводить открытую для взаимовыгодного партнерства и конструктивного диалога со всеми странами внешнюю политику.

 Уважаемые соотечественники!

Сама суть следующего этапа развития государства заключается в постоянной эволюции и стабильности преобразований. Поставив и во многом решив задачи первого периода становления государства, мы неизбежно стоим на пороге следующего этапа – этапа дальнейшего развития. Мы должны быть нему готовы. Лозунгом следующего этапа развития нашей страны является «Для тебя, Казахстан!». С этим лозунгом мы должны и дальше укреплять наш суверенитет, совершенствовать наши государственные институты, укреплять нашу обороноспособность, преобразовывать нашу Родину, улучшать материальное благосостояние наших граждан.

Наша задача – построить на прочном фундаменте сильную, благополучную, высокоразвитую, конкурентоспособную страну – Казахстан XXI века.

И здесь в числе первоочередных задач – превращение Казахстана из страны производителя сырья в индустриально - инновационную державу.

Развитие науки должно стать стратегическим курсом политики государства.

Для претворения в жизнь этих масштабных задач необходимо делать ставку на укрепление экономической мощи страны за счет внедрения новейших технологий, научно-технических достижений и, как следствие, на дальнейший качественный рост отечественной науки и образования, которые должны стать, одним из главных приоритетов развития Казахстана.

Это значит, что повсеместно должны вырасти не просто новые заводы и фабрики, а индустриальные гиганты с законченным циклом производства, оснащенные по последнему слову техники. Нам необходимо широко внедрять инновационные технологии.

Я считаю, что объективной основой появления инноваций в казахском обществе являются закономерные процессы, свойственные новой исторической эпохе.

Инновация следующего этапа развития – это комплексный, целенаправленный процесс, нацеленный на качественное изменение жизни людей и способствующий повышению стабильности, жизнеспособности и эффективности развития казахского общества. Новый период неизбежно требует подготовки общества к восприятию перемен и их поддержки.

Мы должны больше внимания уделять подготовке кадров, нового поколения специалистов, владеющих всеми современными коммуникационными и мультимедийными технологиями.

За этими людьми – будущее страны, которую я вижу высокоразвитым информационным обществом, решающим самые сложные задачи, выдвинутые на авансцену современной цивилизации безудержным полетом человеческой мысли.

Мы должны ставить перед собой конкретную задачу, отвечающую всем природно-географическим и социально-психологическим аспектам нашей экономической стратегии.

Мы должны подчинить цели благополучия людей все наши минерально-сырьевые ресурсы и добиться их стопроцентной переработки, будь то сельскохозяйственное, промышленное или нефтегазовое производство.

В аграрном секторе нам надо переходить от отгонного животноводства к многоотраслевым агрогородкам, которое мы должны обеспечить всеми передовыми автоматизированными технологиями.

На новый уровень должно шагнуть отечественное растениеводство за счет создания новых высокоурожайных сортов и широкого внедрения тепличных хозяйств.

Многофункциональная ирригационная система и многовековой опыт орошаемого земледелия позволяют полностью решить проблему водообеспеченности отрасли, которая, в свою очередь, должна обеспечить не только полную продовольственную независимость, но и обеспечить широкий экспорт высококачественной, экологически чистой плодоовощной продукции.

Что касается нашей базовой – энергетической отрасли, то и здесь, помимо разведки и эксплуатации крупных месторождений, дальнейшего развития газотранспортной инфраструктуры с учетом поставки «голубого топлива» отечественным потребителям, мы должны также обеспечить глубокую переработку углеводородов на основе самых современных технологий и производить разнообразную высококачественную продукцию, будь то бензин, полипропилен, сжиженный газ, нефтепродукция, широко востребованные во всем мире.

В центре нашего внимания должны быть задачи по созданию высоких стандартов жизни граждан в каждом регионе, в каждом отдельном районе, городе и селе, предусматривающие:

– постоянный рост реальных доходов населения,

– увеличение заработной платы, пенсий, стипендий, пособий, сохранение социальных льгот,

– строительство комфортабельного жилья, образовательных, спортивных, санаторно-курортных, оздоровительных и медицинских центров, объектов социально-культурного назначения,

– материальную поддержку семьи.

Принимая во внимание особое отношение нашего народа к семье, детям, сохранению семейных традиций, способствующих воспитанию физически и нравственно здорового поколения, считаю целесообразным в 2013 году выделить больше средств на решение социальных проблем семьи, что будет способствовать дальнейшему успешному решению вопросов охраны семьи, материнства и детства.

Дорогие соотечественники!

Мы должны продолжить дальнейшее обустройство нашей земли, на которой должны появляться все новые и новые города, вырастать новые жилые массивы, школы, больницы, музеи и стадионы. В будущем у нас должно быть все больше городских и сельских новостроек, в которые придут все блага цивилизации.

Мы продолжим развивать и внедрять культуру в жизнь общества в самом широком смысле этого слова. Во все времена казахская земля произрастала талантами, причем не единичными, а в национальном масштабе, и мы должны стремиться к тому, чтобы всемерно стимулировать тягу народа к прекрасному.

В центре внимания государства должно быть развитие туризма, обновление санаторно-курортной инфраструктуры государства. Необходимо полностью реализовать крупномасштабный проект создания Национальной туристической зоны «Кендирли» на побережье Каспия, где необходимо возвести фешенебельные отели и благоустроенные оздоровительные центры. Национальная туристическая зона «Кендирли» – один из самых масштабных и впечатляющих проектов.

Нам предстоит развивать политическую систему, укреплять позиции местной исполнительной власти, проводить дальнейшую демократизацию общественных институтов. Уже сегодня появилась необходимость придать новое содержание работе общественных организаций и объединений. Их дальнейшая деятельность и принимаемые решения должны соответствовать требованиям времени, отвечать концепции и политике нового этапа развития государства.

Искать и находить правильные решения, советуясь со своим народом, его старейшинами, – это величайшее демократическое наследство наших отцов и дедов, которое мы должны возродить в практике политической деятельности.

И в этом особая роль отводится организациям гражданского общества, без которых немыслим дальнейший процесс демократизации государства.

Важно отметить, что для решения этой задачи наша страна располагает как высокой политической волей, так и солидной нормативно-правовой базой. Конституция Казахстана является главным гарантом реализации права граждан страны создавать общественные объединения, содействуя дальнейшему развитию и процветанию государства.

Поддержке государством предпринимательства, развития малого и среднего бизнеса является одной из важнейших задач. И в этом направлении нам надо предпринять конкретные шаги, в том числе по совершенствованию национального законодательства и либерализации налогового и инвестиционного климата.

И в дальнейшем мы должны активно развивать негосударственный сектор экономики, способствовать созданию высокотехнологичного, конкурентоспособного на мировом рынке частного бизнеса, а также обеспечивать благоприятные условия для развития частного предпринимательства в сельском хозяйстве.

У нас уже есть положительный опыт работы общественной организации, объединяющей промышленников и предпринимателей и активно содействующей развитию предпринимательства в Казахстане. Союз промышленников и предпринимателей Казахстана в последние годы стал авторитетной не только в нашей стране, но и за ее пределами организацией.

Повторю, общественные организации гражданского общества должны рассматриваться нами как надежные партнеры в решении задач государственного строительства и, прежде всего, реализации социальной политики.

Весьма важен и тот факт, что развитие демократических институтов обуславливает усиление участия граждан в общественно-политических процессах, способствует формированию их гражданской культуры.

Общественное доверие, гражданская активность, способность к солидарным действиям, уважение прав и свобод человека – это не только решающие условия консолидации гражданского общества, но и необходимые предпосылки становления подлинного народовластия.

Хочу также подчеркнуть актуальность для нового этапа развития демократического Казахского государства активизации деятельности выборных представительных органов местной власти – городских. районных и областных маслихатов.

Их эффективная деятельность содействует справедливому распределению и стабильному росту ресурсов, улучшению предпринимательской среды, более активному участию гражданского общества в управлении и, думаю, настало время для повышения их статуса, делегирования им части государственных полномочий.

Мы также должны не ограничивать создание новых партий и организацию независимых средств массовой информации.

Но вот, что необходимо отметить, нам нужны партии, которые бы сплачивали народ, вдохновляли людей на созидательный труд во имя дальнейшего процветания нашей Родины.

Мы, должны тесно взаимодействуя с международными организациями, продолжать борьбу с международным терроризмом, экстремизмом, трансграничной организованной преступностью, незаконным оборотом наркотиков, с коррупцией.

Наша Военная доктрина носит оборонительный характер, но это не значит, что она будет стоять в стороне от новейших достижений в военной области.

Патриотизм и любовь к Родине, глубоко присущие нашему народу, в армии, которую мы совершенствуем в соответствии с современными требованиями, трансформируются в профессиональные навыки защитников территориальной целостности и суверенитета страны.

Национальная армия, флот, пограничные войска, правоохранительные органы, современное вооружение, социальные вопросы военнослужащих всегда должны быть в центре внимания нашего Правительства.

Это страна для людей и во имя людей. Это страна, в которой должны соблюдаться, все права личности, уважаться достоинство человека, цениться его талант и профессионализм, создаваться максимально благоприятные условия для свободного развития и самореализации личности.

Дорогие соотечественники!

Я свой долг перед народом вижу в создании всех условий для уверенности граждан страны в благополучном и мирном завтрашнем дне, укреплении международного авторитета независимого Казахстана, процветании родного Отечества. Моей главной опорой на этом пути является народ Казахстана.

Я уверен, что в результате дружной совместной работы мы сумеем успешно претворить в жизнь все наши мечты и идеи по строительству современного высокоразвитого информационного общества и могучего государства, обеспечивая благополучие и счастье каждого гражданина Казахстана.

Да здравствует наш суверенный Казахстан!

Благодарю за внимание!

 

Менің ойымша, қазақ тілі біздің рухани негізіміз. Біздің бүкіл тарихымыздан мен үш олжамызды ерекше бөліп айтар едім. Оның біріншісі әрине ата бабаларымыз өздерінің қанын төгіп, ақ найзаның ұшымен қорғап қалған қазақтың қасиетті жері. Екінші олжамыз сол бабаларымыздың арқасында бар бояуымен, сырлы сазымен осы күнге асан есен жеткен тұп тұнық, мөп мөлдір қазақ тілі. Тағы бір олжамыз егемендік, егеменді ел болу бұл үлкен бақыт, сонымен қатар үлкен абырой, егемендік бұл бабалардың орындалған асыл арманы, егемендішімізді сақтап қалу біздің қасиетті міндетіміз. Егемендігіміз болса, қазақтың жарқын болашағы болады, егемендігіміз болмаса біздің болашағымыз жоқ.

Әлем әдебиетіндегі әйгілі жүз кітапті емін еркін, жатық етіп аударып, бар бояуымен, өзгеше өрнегімен төгілтіп түсіретін тіл қуатты тіл, құнарлы тіл. Қазақ тілі сондай тіл.

Ана тілін білмеу қазақ азаматы үшін ұят санаулы тиіс. Біле білсек, ана тіліміз бәріміздің анамыз, өйткені, ол ұлтымыздың анасы.

Кеше болмағанның бүгін болуы мүмкін, бүгін болмағанның ертең болуы мүмкін, бірақ, ана тіліне мән бермеушіліктің, оны құрметтемеудің орны толмас олқылықтарына соқтыратыны сөзсіз. Қазақ тілі ғажап тіл. Оның болашағы да ғажап. Тек оны қамтамасыз етіп, насихаттай білуіміз керек, оқыта білуіміз қажет.

Қазақ тілі өзінің даласындай кең пішілген жайдары да, жалпақ тіл. Оған қысылып, қымтырылу, ерін ұшынан шүлдірлеп былдырлау мүлде жат. Қазақ нені айтса да ауызды толтырып айтады. Қазақ сөзі қашанда даланың қоңыр желіндей еркін есіп тұрады. Қазақ тілі дүние жүзіндегі ең бай, бедерлі де, бейнелі тілдердің бірі. Ол күні кеше өнер алды қызыл тіл деп ұққан көшпенділердің, ердің құнын екі ауыз сөзбен тындырған көшелі билердің тілі. Өз ана тілімізбен өмір сүрейік! Егер туған тілім ертең жоғалатын болса, мен бүгін өлуге даярмын деп Расул Гамзатов айтып кеткендей, еліміздің болашағы жастардың тілімізге, мәдениетімізге, дәстүрімізге отаншылдық сезімдерін нығайтуымыз керек.

Сайып келгенде қазақ тілі ең алдымен әлемдік өркениетке тәуелсіз ел ретінде бет алған Қазақстан мемлекеті үшін керек. Егер тіл, жер, егемендік деген қасиетті ұғымдарды өркениет жолында тәрік етіп, басқа тілдердің шылауына жармассақ, ана тіліміздің адымын тұсаған болып шығамыз.

Болашағы зор ұлт бүгінгі мен ертеңгі ұрпағының сана сезімін осы қазына байлық негізінде оятып, тәрбиелесе ғана ісіміз оңға басады. Өйткені, ұлттық даму рухани сабақтастық негізінде ғана жүреді. Әрбір ұрпақ алдыңғы буын жалғастырған ата баба өсиетін түсініп, сезініп барып өркендейді.

Мемлекеттің тілдің тағдыры көп ретте орта, арнаулы орта және жоғары білім, ғылым салаларына байланысты. Тіл саясатының жемістілігі, пәрменділігі осы салалардан көрінеді, тағдыры ең алдымен осы салаларда шешіледі. Қазақ тілінің мәртебесі мен бүгінгі таңда қоғамнан алатын орнының негізі орта және жоғары мектепте қаланары сөзсіз. Ендеше қазақ тілінің дамуы қоғамның дамуымен де байланысты. Бағзы замандарда бабалар қанымен бойға сіңген тілге, жерге деген сезім мен құрмет  Мен қазақпын! Деген әр отаншыл жастарымыздың көңіл түкпірінен орын алуы тиіс.

Олай болса, туған тіліміздің тұғыры биік, арнасы кең болсын десеңіз, шыр етіп дүние есігін ашқан сәттен бастап бала тілінің дамуына мән беріңіз, жастарымыздың ана тілінде сөйлеуіне ықпал етіңіз. Осы алтын қазынамызды сақтау, оны болашаққа дәріптеу біздің айқын міндетіміз. Жүректен шыққан ой, жүрекке жетеді дегендей, өз қаламымнан туындаған өлең жолдары арқылы айтар ойымды түйіндегім келеді:

Туған жердің қымбат маған әр тасы,

Өзен көлі, туған тілі баршасы.

Дауды шешкен, сөзге шешен қазақтың,

Тұғыры биік, ана тілі арнасы.

 

Талай сыннан ескірмей бізге жеткен,

Ерекше шешендікпен көзге түскен.

Ер басына күн туған замандарда,

Дау дамайды бір ауыз сөзбен шешкен.

 

Әр адамда бар ғой туған анасы,

Адамзаттың бар ғой туған даласы,

Ей, қазағым, ақылға сап ойлан сен.

Өз тіліңнің қазіргі күйіне қарашы!

 

Дорогие друзья!

Сегодня мы с Вами поговорим о книге, всем нам известно что книга источник знаний, но к сожалению в последнее время мы стали меньше читать книг, особенно молодежь. Такое положение дел нас не может устраивать поэтому в этой свере необходимо предпринять ряд действенных шагов, каких именно вот об этом мы с Вами и поговорим, но сначала я как всегда хотел бы высказать ряд своих мыслей.

 

Уважаемые соотечественники!

Казахстан – моя родная земля, самый дорогой сердцу край. Здесь мой дом. Здесь мои корни. Здесь родились и живут мои дети. Здесь я состоялся как человек. Все мои лучшие устремления и помыслы всегда были и будут связаны только с Казахстаном.

Мы не имеем права растерять те немногие позитивные результаты, достигнутые в предыдушие годы. Наоборот, мы должны приумножить их.

В ближайшие годы нам предстоит:

Укреплять государственнай суверенитет республики и обороноспособность нашей страны

Продолжать дальнейшую масштабную работу по созданию производственной и социальной инфраструктуры как основы всестороннего развития республики.

Создавать эффективные механизмы государственного регулирования, способствующие поступательному развитию агропромышленного комплекса, местного производства, сферы ЖКХ, повышению активности малого и среднего предпринимательства.

Реализовывать наш главный приоритет в социальной политике, которым отныне является обеспечение граждан доступным и качественным жильем. 

Внедрять современные инновационные технологии в целях дальнейшей модернизации экономики и социальной сферы.

Повышать эффективность государственного управления, исполнительскую дисциплину и  ответственность руководителей на уровне министерств, ведомств, местных исполнительных органов, хозяйствующих субъектов.

Устранять недостатки в работе властных институтов, способствующие распространению элементов коррупции.

Содействовать появлению в республике многоступенчатой системы подготовки кадрового резерва, трудоустройству молодых специалистов, совершенствованию качества высшего и профессионального образования, чтобы не только давать полноценные знания, а еще прививать навыки практического применения этих знаний.

Заботиться о качестве и доступности медицинской помощи путем комплексной модернизации здравоохранения, активно привлекать население к занятиям физкультурой и спортом, здоровому образу жизни.

Осуществлять продуманную государственную политику по повышению статуса государственного языка. 

Приумножать культурный и духовный потенциал общества. В условиях продолжающейся глобализации оберегать родную казахскую культуру и традиционные ценности казахского народа.

Объединять усилия всех жителей республики при формировании позитивного имиджа Казахстана на основе конкретных достижений в любой сфере.

Искоренять преступность, наркоманию и алкоголизм. Использовать в полной мере созидательные инициативы жителей республики, особенно молодежи. 

 

Дорогие друзья!

В этой работе мы должны тесно взаимодействовать со всеми ветвями и уровнями власти республики, со всеми политическими партиями, профсоюзными организациями и общественными движениями, средствами массовой информации. Считаю, что от наших совместных активных действий с институтами гражданского общества во многом зависят наши результаты в работе по профилактике преступности,  асоциальных явлений, по воспитанию правовой культуры граждан.

Мы и дальше должны проводить традиционные отчеты органов исполнительной власти перед населением, позволяющие нам отчетливее видеть свои упущения и недоработки.

Уважаемые соотечественники!

Главная целью руководства республики должно быть– повышение уровня и качества жизни населения.

Для этого у нас есть все необходимое – богатейшие природные ресурсы, стабильная социальная и демографическая ситуация, высокий образовательный уровень, молодые экономически активные трудовые ресурсы.

Темп происходящих в республике преобразований требует от нас предельной собранности и консолидации. Мы все – каждый руководитель, каждый отдельно взятый житель республики – в ответе за то, что происходит и будет происходить в нашем общем доме!

В добрый путь, дорогие соотечественники!

А теперь давайте поговорим о книге. Для меня книга — это средоточие не только знаний, но и духовности, традиций, нравственности и морали. И вообще имидж казаха — это человек с книгой. Если мы бросим, забудем книгу, — исчезнет казах… Главная задача — возродить любовь всей нации и, прежде всего, молодого поколения, к литературе, заставить задуматься и поразмышлять о жизни и вечных ценностях… Не важно, на каком носителе молодой человек будет читать произведения Абая, Есенберлина или Ауэзова — на бумаге или на компьютере. Главное, чтобы живое слово в любом виде доходило до человека, особенно до молодежи. Главное — чтобы они это прочитали.

Мы живем в век новых технологий. Телевидение, радио, Интернет — эти средства массовой информации стали неотъемлемой частью жизни современного человека. И, кажется, что в этом потоке совсем не осталось места книге. Неужели она отживает свой век? Нет! Чтение книг по-прежнему актуально. Книга все еще жива, и будет жить очень долго.

   Сегодня книжные магазины и библиотеки предлагают нам огромный выбор изданий на любой вкус и возраст. Все они ждут и обязательно дождутся своего читателя!

   Влияние книги на человека огромно. Она помогает учиться, расширяет кругозор, лечит душу, обогащает жизненный опыт, воспитывает вкус, формирует взгляды и характер. В этом ее чудесная сила.

   Мы слишком привыкли к книге, чтобы оценить это. Ведь если вдуматься, разве неудивительно, что книга  переносит нас в другой мир, в прошлое или будущее, вызывает у нас радость и грусть, возмущение и надежду, заставляет плакать и смеяться?

   Но книга — это не только текст (как в компьютере), у неё есть обложка, оформление, иллюстрации, наконец, свой запах. Все это — единое целое, продукт человеческого разума.

    Книга — лучший источник информации, нежели компьютер и телевизор. И, следует заметить, более надежный и безопасный для здоровья.

    А теперь представим на минуту, что книги исчезли из нашей жизни. Что тогда? Что будет, если исчезнет печатное слово? Достижение, к которому человек шел так долго? Ведь и бессмертные пьесы Шекспира, и современную литературу приятнее и удобнее читать, держа в руках книгу, перелистывая страницы, наслаждаться каждым мгновением, «впитывать» в себя каждое слово. Нет, по крайней мере, в ближайшем будущем человечество точно не откажется от книг.

    Так пусть же книга остаётся вашим верным и надежным другом не только в этом году, а на протяжении всей жизни.

Роль книги в развитии человечества, жизни каждого современного человека нельзя переоценить. Без неё были бы невозможны ни образование, ни культура нашего общества. Именно книга хранит в себе всё то, что накопило человечество за все века своего существования в различных областях. Даже в век информационных технологий книга по-прежнему остаётся основным источником информации.

В процессе формирования молодых казахских граждан книге отводится одна из главенствующих ролей. Именно поэтому, книга и чтение, будучи важнейшим способом освоения знаний, ядром национальной письменности и культуры, должны еще в большей степени сохранять ключевую позицию в современной мировой культуре, несмотря на то, что письменные источники информации существенным образом дополнились новыми аудиовизуальными.

Только читающая страна, может претендовать на достойное место в мировом сообществе и способна развиваться как демократическое государство. Вот почему государство должно осуществлять постоянную поддержку казахского книгоиздания.

Вместе с тем, нам нужно популиризовывать нашу национальную литературу. Произведения классиков казахской литературы не только возвеличивают нашу Родину, но до сих пор оказывают глубочайшее влияние на души людей, на их самосознание.

В нашей стране мы должны большое внимание уделять образованию, сохранению культурного и духовного наследия. В целях просвещения, развития осознания культурных традиций, повышения роли книги и чтения в современном обществе, воспитания у молодого поколения любви к художественному слову, а также развития отечественной литературы, обеспечения государственной поддержки национального книгоиздания думаю будет целесообразным объявить следующий 2014 год Годом Книги.

 

Менің ойымша кәзіргі кезде қазақ көбірек кітәп оқу керек, кітәп бұл руханияттың пен білімнің, дәстүр мен адамгершіліктің қайнар көзі, кітапты көп оқитын халықтың болашағы жарқын болады өйткені ол ойшыл халық, білімді халық болады. Менің ойымша қазақтың жан серігі кітап болу керек. Егер де қазақ кітапты оқымайтын болса онда қазақ алысқа бармайтыны айдан анық. Сондықтан мен ойлаймын, 2013 жылы мемлекеттік тілі жылы болса, ал 2014 жыл кітәп жылы болса жақсы болар еді. Не үшін бізге мемлекеттік тіл жылы керек, мемлекеттік тілдің дамуына жаңа серпін беру үшін, ал кітап жылы не үшін қажет, халықтың әсіресе жастардың қазақ әдебиетіне, қазақ ұлтына, адамгершілікке махабатын нығайту үшін, қазақтың қоғамдық ойына жаңа серпін беру үшін.

Менің ойымша, біз елімізде ұлттық ойыншықтарды, ұлттық мультфильмдерді, балаларға арналған кинофильмдерді, кітәптарды шығаруға көп көңіл бөлуіміз керек. Ұлттық ойыншықтар мен ұлттық мультфильмдер жас ұрпақтың бойына ұлттық тәрбиені беретуге көмектесетін маңызды құрал болғаны айдан анық. Сондықтан менің ойымша біздің Мәдениет министрлі осы мәселені шешуге күш жұмсағаны жақсы болар еді.

Ана тілі! Ана сөзімен байланысты барлық сөз атауы құдіретті ғой шіркін! Осы киелі ұғымның түп тамырында қаншама асыл ой, терең мағына жатыр. Ана тілі аяулы анамыздың аппақ сүтімен, асыл бөбек жырымен өн бойымызға дарыған ғажап тіл. Елді мызғымас күнге келтіретін, бүгінгі ұрпақпен келешекті жалғастыратын берік көпір, сыры мен қыры көп, тамыры тереңге кеткен тарихымызды танытатын, жүрегіңдегі бар сырыңды, жырыңды жеткізетін керемет құрал.

Көңіліміздегі ащы сыр мен балдай тәтті сөздерді сыртқа шығаратын, бізді барлық адамдар қатарына қосып отырған да аяулы ана тіліміз емес пе?!

Кіндік қанымыз жерге тамып, шыр етіп дүниеге келген сәтімен құлағымызға әсем ән болып жеткен, бойымызға күш қуат болып тараған анамыздың бөбек жыры. Анамыз әрине, бөбек жырын өз туған тіліміз — қазақ тілінде шырқады.

Қазақ тілі — тұлпардың шапса тұяғы талатын, қыранның ұшса қанаты талатын ұлан — ғайыр даласындай, кең пішілген көйлектің етегіндей жалпақ та, мағыналы, мәнді, ең бай тіл.

Осы бір ғажап тіл жайында Қожаберген жырау былай деген екен:

Асан Қайғы жиренше

Сөйлеп өткен қазақ тіл

Жәнібек пен Қойлыбай

Сыйлап өткен ғажап тіл

Ата-анамыз әлдилеп

Уатқан бізді баба тіл

Сол туған тіл атауы — 

Ежелгі біздің қазақ тіл

Тағылымы мол тарихымызға көз жүгіртсек, қалмақтың аузын аштырған, жоңғарды састырған, қоқанды қаштырған осы найзағайдай жарқылдаған — Қазақ тілі екенін көреміз.

Біздің қазақ елінің басына нелер келіп, нелер кетіп, нелер кетпеді?!

Тілімізден, мәдениетімізден, салт дәстүрімізден айырыла жаздадық. Міне көптен күткен, ғасырлар бойы армандаған жаима шуақ күн туды. Қазір тәуелсіздік алған, аса зор мәртебеге ие, мәдениетті іргелі ел болдық. Жылдар өте келе ана тіліміз мықтап бекіп, қазақ елі қалпына келді. Ең бастысы, халқымыздың тұрмысы жақсарды.

Қазіргі, ақпарат пен техника, ғылымының дамыған дәуірінде ұлттық санамызды, тілімізді құрметтеу, ұлтық құндылықтарымызды көрсете білу әрбіреуіміздің парызымыз. Жүгі нарда, қазаны теңде болып, көшпелі ғұмыр кешкен қазақ халқы ертеден, ақ төрт нәрсені қасиетті деп санап, бойтұмар еткен. Олар ана тілі, туған жері, әдет ғұрпы мен тарихы.

Ұлттылығымыздың белгісі тілімізді қастерлеп аялайық! Мен қазақпын деген әрбір азамат өз ана тілінде жетік сөйлесе- кешегі өткен өмірдің қаймағы бола білген зиялы қауымның арманы орындалды деп ойлаймын!

Қазақ тілінің дамып, жарқын болашаққа жетуіне, еліміздің белгісі болып қалуына себепкер болайық ағайын!

 

Дорогие соотечественники!

Сегодня мы с Вами поговорим о национальной идеологии. На мой взгляд для успешного существования государства нужна национальная идеология. Основой нашей национальной идеологии является сохранение суверенитета нашей страны и возрождение государственного языка, успешное развитие отечественной экономики и воспитание патриотичного духовно развитого молодого поколения. Об все этом я и хотел бы с Вами сегодня поговорить, но сначала как обычно я хотел бы поделиться с Вами своими мыслями.

На мой взгляд, национальные игрушки, сказки и мультфильмы играют важную роль в воспитании наших детей личностями, обладающими высокой духовностью и потенциалом, формировании у них чувства гуманизма и доброты.

Нынешнее время требует создания современных игрушек и мультфильмов в национальном духе, глубокого изучения и упорядочения духовных и воспитательных аспектов подобной продукции, поступающей из-за рубежа.

Не секрет, что в условиях глобализации в нашу страну проникают некоторые виды игрушек и мультфильмов, произведенных за рубежом и пропагандирующих под маской «массовой культуры» такие негативные явления, как жестокость, легкомыслие, насилие, что серьезно угрожает воспитанию наших детей. В недопущении подобных явлений важную роль играет производство отечественных национальных игрушек и мультфильмов, отвечающих интересам и кругозору наших детей, национальным ценностям, использование при этом современных технологий. Целесообразно в этом процессе широко использовать возможности народного ремесленничества, прикладного и изобразительного искусства, образы храбрых и отважных народных героев, призывающих детей к добру и здоровому образу жизни. 

Думаю будет целесообразно сформировать при Министерстве образования и науки художественно-технический совет который будет вести определенную работу по созданию игрушек, отвечающих гигиеническим, педагогическим и эстетическим требованиям. А Республиканскому учебно-методическому центру переподготовки и повышения квалификации работников дошкольных образовательных учреждений  необходимо разработать наименования игрушек, необходимых для воспитанников детских садов, и перечень требований к этим изделиям. Ну а теперь давайте поговорим о государственной идеологии.

С обретением независимости в Казахстане восстановлена имеющая древние корни национальная государственность. За годы независимости созданы и укреплены политико-правовые, социально-экономические и духовные основы возрождения и дальнейшего развития казахской государственности в новых исторических условиях. Осуществляется внутренняя и внешняя политика, отвечающая высшим интересам народа, ставшего истинным творцом своего будущего. Произошло разделение ветвей власти на законодательную, исполнительную и судебную. Сформирован и функционирует двухпалатный парламент.

Однако, становлению развитой страны, помимо политической системы и конкурентоспособной экономики, способствует также мощная духовная база, высокая культура правовых и политических отношений. В данном направлении есть необходимость сформулировать и развивать национальную идею, суть которой составляет защита суверенитета, развитие государственного языка и совершенствование духовности гражданина, личности, имеющей собственную позицию в отношении происходящих процессов.

На мой взгляд, нашей главной целевой задачей является сохранение национальных традиций и ценностей. Я выступаю за построение правового демократического государства и справедливого гражданского общества, обеспечение научно-технического прогресса и достойного места Казахстана в современном мире. Я ставлю целью защиту интересов людей, являющихся приверженцами идеи сохранения национальных традиций и ценностей, которыми мы гордимся. Я выступаю за последовательное, поэтапное и системное продолжение начатых в годы независимости таких благородных дел, как возрождение национальных ценностей, глубокое познание самих себя, формирование национальной идеи и укрепление идеологии национальной независимости, возрождение религиозных традиций в духовной жизни народа. Важно поднять эту работу на качественно новый уровень, повысить ее эффективность.

«Наша цель – воспитание и укрепление в сознании граждан Казахстана чувства гордости за историческое прошлое, настоящее и будущее своей страны!» – это является основным политическим лозунгом для меня.

 

I. Общеполитические задачи стоящие перед республикой.

Я поддерживаю путь развития страны, основанный на сплочении казахского общества вокруг общенациональной идеи – Ел бірлігі (Единство Родины), Отан дамуы (Прогресс Отечества), Халықтың дәулеттілігі (Благосостояние народа), – составляющей нашу заветную мечту, нашу стратегию, суть общей идеологии и всеобъемлющей программы национального возрождения и развития на базе адекватного восприятия и понимания гражданами страны своего места и роли в современном мире, тактических и стратегических целей и задач государства, его практических шагов по реализации и защите национальных интересов в новых международных условиях и геополитических реалиях.

Я вижу будущий Казахстан как экономически развитое и политически влиятельное государство, основанное на богатом духовном наследии, где гарантированно защищены права, свободы и законные интересы человека.

Казахстан в моем видении – это страна, развивающаяся по демократическому пути, опирающаяся на гармонию между фундаментальными общечеловеческими и многовековыми национальными ценностями социальной и духовной жизни. Такая гармония призвана помочь находить адекватные ответы на вызовы и угрозы XXI века. На мой взгляд для достижения высоких стандартов развития продвинутых стран Казахстану необходимо дальнейшее последовательное углубление социально-экономических и общественно-политических реформ.

Это требует кардинального повышения ответственности гражданина, общества и государства за управление делами общества, судьбу реформ, демократизации и модернизации системы власти, ее подконтрольности обществу, укрепление основ подлинного самоуправления. Именно здесь заложена созидательная основа всей конструкции новой казахской государственности, важнейшим приоритетом которой является правовое направление развития.

Я глубоко уверен, что глубоко укоренившаяся в народном сознании и вдохновляющая идея «Казахстан – государство с великим будущим» является стержневой идеей, на которой развивается национальная идентичность в Казахстане в ХХI веке.

Казахстан нашей мечты – это страна, развивающаяся по формуле: свободная личность – сильное общество – прогрессирующая экономика – демократическое правовое государство.

Из этого вытекают конкретные общеполитические задачи стояшие перед нами, которые выражаются в необходимости:

- дальнейшего углубления демократических реформ и обогащения духовной сферы, как обязательных условий качественного роста политической культуры, демократического сознания, мышления людей;

- обеспечения условий для прихода в органы власти и управления всех уровней людей с высокими моральными, профессиональными качествами и ответственностью за судьбу страны и народа, с высокоразвитым патриотическим сознанием;

- искоренения стяжательства, коррупции, местничества и кумовства, бюрократизма, бездушия к нуждам граждан и других негативных явлений в деятельности органов государственного управления путем привлечения внимания общественности к данным проблемам, усиления общественного контроля;

- дальнейшего развития институтов гражданского общества, обеспечения свободы слова как одного из действенных средств защиты прав, свобод и законных интересов человека;

- поддержания и защиты традиционных для Казахстана нравственных, духовных и религиозных ценностей;

- дальнейшего сплочения всех граждан Казахстана, независимо от их этнической и конфессиональной принадлежности, вокруг единой общенациональной цели, символов государственности и общенациональной гордости;

- консолидации всех социальных групп и слоев населения в решение задач по непрерывному духовному совершенствованию как основы роста благополучия общества, благосостояния народа и защиты его интересов от различных угроз и вызовов.

Я также считаю, что в ходе осуществления реформ, политической и экономической модернизации страны роль и значение государственной службы в Казахстане должны существенно повыситься. Это обусловлено, главным образом, прогрессирующим усложнением функций органов государственного управления, которое требует обеспечения их высокопрофессиональными и ответственными кадрами. Исходя из этого, государство должно идти по пути формирования высококвалифицированного корпуса государственных служащих, для которых служба своей Родине – Казахстану является делом чести и престижной профессией. Я считаю, что при поступлении на государственную службу, эти служащие должны давать клятву верности Казахстану, идеалам независимости.

В данном контексте, основными политическими принципами, которых я придерживаюсь, выступают: ПАТРИОТИЗМ, ОБЩЕНАЦИОНАЛЬНАЯ СОЛИДАРНОСТЬ, НАРОДОВЛАСТИЕ, СПРАВЕДЛИВОСТЬ, ПРОГРЕСС и ДУХОВНОСТЬ.

 

II. Задачи в сфере экономики

Я рассматриваю достижение последовательного и стабильного экономического развития Казахстана как целостную экономическую стратегию, направленную на создание и укрепление экономических основ национального возрождения и развития, повышение в целом потенциала страны, формирование социально ориентированной рыночной экономики, и, в конечном счете, повышение уровня жизни населения.

Рациональное использование природных ресурсов, формирование развитой рыночной инфраструктуры, создание широких возможностей для свободного предпринимательства и реализации потенциала деловых людей также рассматриваются мною в качестве важного направления экономического развития государства и обеспечения его экономической безопасности.

Своими главными задачами в сфере экономики я считаю активное содействие разработке, принятию и реализации мер, направленных на:

- использование богатых минерально сырьевых ресурсов на процветание Отечества;

- постоянное совершенствование бюджетно-налоговой политики, разработка и претворение в жизнь практических мер по повышению стимулирующей роли финансовых рычагов;

- эффективную реализацию инновационной политики государства;

- повышение эффективности затрат от микро- до макроэкономическом уровнях;

- совершенствование индустриальной политики, направленной на насыщение внутреннего рынка качественной и необходимой продукцией, укрепление экспортного потенциала национальной экономики путем развития современных предприятий, основанных на прогрессивных формах экономической деятельности;

- дальнейшую поддержку отечественных производителей;

- повышение эффективности мер по борьбе с инфляционными процессами;

- поддержку и развитие сельского хозяйства;

- поддержку малого и среднего бизнеса;

- ведение бескомпромиссной борьбы против любых правонарушений в экономической сфере.

Я выступаю за последовательное развитие аграрной отрасли, как важной составляющей экономики страны. В рамках дальнейшего углубления рыночных реформ в этой сфере, необходимо:

- содействовать воспитанию у людей бережного отношения к земле;

- принимать активное участие в совершенствовании правовых и экономических механизмов, гарантирующих бережное и рациональное использование природных и материальных ресурсов в сельском хозяйстве;

- всецело поддерживать политику ускоренного развития и укрупнения хозяйств на селе, в том числе путем кооперации;

- выступать за дальнейшее развитие системы оказания услуг сельскохозяйственным субъектам, расширение спектра деятельности в этом направлении (закупка сельхозпродукции и ее хранение, оказание организационно-экономической помощи субъектам аграрной сферы, развитие научно-технического и технологического сервиса в сельском хозяйстве и др.);

- содействовать дальнейшей индустриализации аграрного сектора, ускорению процессов сближения социально-бытовых условий села и города.

Важнейшим приоритетом роста экономического потенциала страны является также ускоренное развитие малого бизнеса и частного предпринимательства. В этой связи я выступаю за осуществление целенаправленных мер по совершенствованию и дальнейшему упрощению механизмов оказания правовых и финансовых услуг субъектам малого и среднего бизнеса, усилению их стимулирующей роли, обеспечивающей дальнейшее развитие данного вида предпринимательства. Считаю необходимым углубление последовательной работы по выявлению и устранению недостатков, препятствующих развитию малого и среднего бизнеса и предпринимательства, основываясь при этом на действующее законодательство, используя для этого все необходимые правовые механизмы.

 

III. Задачи в социальной сфере

В качестве гарантии неуклонного роста благосостояния народа я выступаю за активное и полноценное участие граждан в социально-экономической жизни страны. Обеспечение устойчивого развития экономики, ее дальнейшей либерализации, практической реализации принципа социально-ориентированной рыночной экономики рассматриваются мною как надежная основа для повышения благосостояния народа и защиты законных интересов каждого человека. Исходя из этого, я поддерживаю любые инициативы, направленные на реализацию указанных целей.

Для обеспечения неуклонного роста благосостояния населения и увеличения его доходов я буду обращать особое внимание на:

- совершенствование организационно-правовых условий и механизмов решения проблемы занятости населения;

- претворение в жизнь законодательных актов, регулирующих экономические и правовые взаимоотношения между работодателями и работниками;

- совершенствование правовой базы, регулирующей вопросы, связанные с трудовой миграцией;

- совершенствование системы социальной поддержки малоимущих слоев населения;

- оказание всесторонней поддержки осуществлению мер, направленных на развитие социальной инфраструктуры в городах и сельской местности.

Я также считаю, что обеспечение стабильного роста и динамичного развития промышленного и сельскохозяйственного производства, экономики в целом, является основой роста благосостояния народа.

 

Своими важными задачами в социальной сфере я также считаю:

- оказание поддержки усилиям, направленным на разработку и осуществление целевых программ по укреплению здоровья населения, а также ликвидации социально опасных болезней (туберкулез и др.);

- активное участие в разработке и реализации мер, направленных на совершенствование человеческого фактора, укрепление интеллектуального потенциала страны через дальнейшее развитие образовательно-воспитательной системы и поднятие ее на качественно новый уровень с учетом мировых достижений;

- содействие расширению правовых и социально-экономических условий, направленных на защиту и развитие интеллектуальной собственности, рациональное использование современных достижений науки и техники;

- поддержание стремлений к созидательному труду одарённых и предприимчивых членов общества.

В центре социальной политики должна стоять молодежь. Молодежь – это будущее страны, опора и неотъемлемая часть общества, которая естественным путем приходит на смену старшему поколению. Своей задачей я вижу направление потенциала молодежи служению Родине. Чтобы эффективно решить эту задачу необходимо постоянно и целенаправленно улучшать условия для самореализации молодежи, при которых она будет с уверенностью продвигаться к своему будущему. Соответственно я буду поддерживать меры, которые отвечают данному требованию.

Считаю что нам необходимо активно участвовать в мероприятиях, связанных с изучением и обсуждением актуальных проблем молодежной политики, в том числе с целью развития сфер, где молодежь будет наиболее востребована. Необходимо также вести активную борьбу против распространения наркомании среди молодежи, по искоренению детской преступности и порождающих ее причин, других негативных явлений.

 

В молодежной политике мы должны стремиться:

- способствовать неукоснительному соблюдению принципов социальной справедливости в реализации молодежью своих социальных прав и творческих дерзаний;

- поддерживать усилия по гармоничному развитию молодежи, расширению доступа всех категорий молодежи, к образованию, труду, культуре, спорту, медицинскому обслуживанию и социальной поддержке;

- активно способствовать решению вопросов по трудоустройству и занятости молодежи во всех сферах экономики;

- участвовать и содействовать реализации целевых программ и задач, предусматривающих льготное налогообложение, кредитование, предоставление ссуд и других экономических стимулов молодым семьям, для приобретения жилья и других жизненно важных благ;

- содействовать и участвовать в организации содержательного досуга молодежи путем расширения деятельности различных кружков, секций и клубов по интересам и вовлечения в них как можно большего количества молодых людей;

- разрабатывать и реализовывать меры по воспитанию молодежи в духе патриотизма на основе исторического, культурного и духовного наследия народа Казахстана;

- прививать молодежи чувство долга, порядочности, любви и преданности своей Родине, присущее каждой личности с высокими моральными качествами.

- прививать молодежи любовь к шахматам.

 

IV. Задачи в духовно-просветительской сфере

Я считаю углубление духовно-нравственного воспитания и просветительство важнейшей задачей всего общества и государства в процессе национального возрождения. Я убежден в том, что решение этой фундаментальной задачи дает возможность осуществлять кардинальные преобразования в обществе и развитии человеческого потенциала. Нашей важнейшей задачей в этой связи должно стать укрепление национальной гордости и достоинства. Это – ценности, которыми живут абсолютное большинство населения, в том числе молодежь, и которые необходимо использовать в деле построения правового демократического государства, сильного гражданского общества.

Я всецело поддерживает концепцию о том, что духовно-нравственную основу жизни общества составляет национальная идея, которая имеет концентрированное содержание и отражает передаваемые в течение многих веков от поколения к поколению общественные ценности и идеи, укоренившиеся в сердцах каждого человека и всего народа, живущего на священной казахской земле, превратившиеся в его духовно-нравственные потребности и жизненные требования, отражающие его мечты и стремления, цели и надежды. Необходимо всемерно содействовать сплочению народа на основе национальной идеи и во имя великого будущего, побуждению граждан быть патриотами и ответственными за судьбу своей страны.

В этой связи я считаю, что патриотизм сегодня – это не только внутренняя готовность защищать страну от внешних врагов, но и глубоко осознанная решимость бороться с негативными общественными явлениями, социальными пороками. Истинный патриот должен думать в первую очередь о благе всего народа. Воспроизводству и укреплению патриотизма способствует также справедливое правовое государство и развитое общественное сознание, которые идеологически обосновывают патриотизм и пробуждают в человеке благородные чувства и высоконравственный порыв. Патриоты призваны защищать не только безопасность общества и государства, но и заботиться о благополучии народа, которое зависит от эффективности социальной политики и таких материальных факторов, как обеспечение высокого уровня, качества и продолжительности жизни, адресной поддержки нуждающихся членов общества и другие.

Я убежден что, национальная идея должна стать основополагающим ориентиром в укреплении социального и национального согласия, служить надежной платформой общественного и государственного строительства. Она должна, прежде всего, укрепиться в сознание масс, особенно охватить молодежную среду и, в конечном счете, привлечь на свою сторону всех патриотически настроенных слоев населения.

Именно торжество национальной идеи расширяет возможности сохранения национального и социального единства Казахстана, укрепления его места и статуса в мировом политическом и экономическом пространстве. Я уверен, что эти процессы будут способствовать национальному возрождению в Казахстане.

Национальный менталитет нашего народа формировался веками и всегда опирался на фундаментальные идеи справедливости, служения идеалам добра, милосердия и сострадания. В нынешних условиях общество, государство и закон должны гармонично сочетать эти ценности с современным пониманием прав человека. Это послужит тому, что идея национального возрождения Казахстана станет мощным двигателем прогресса с сохранением и дальнейшим развитием национальной самобытности и культуры казахского народа, созданием реальных предпосылок для осуществления стратегии прорыва Казахстана в будущее.

Главный принцип национального возрождения в моем понимании – это принцип единства традиций и прогресса. Именно единства, а не противопоставления. Мы должны стремиться к сохранению собственной социокультурной уникальности, составляющей основное содержание и смысл национального возрождения.

Я глубоко осознаю, что любовь к своей нации, независимому Казахстану – нашей общей Родине, и ответственность за ее будущее гарантируют концентрацию усилий для решения общих задач, придает смысл нашему движению к возвышению нации.

Лично я, всегда уделял большое внимание вопросам роста национального самосознания в народе, укрепления чувства национальной гордости и чести. Ответы на такие вопросы, как «Кто мы? Кто наши предки? За счет чего возвеличилась наша нация и стала известной во всем мире? Какие существуют сегодня возможности выхода на мировую арену? Раз мы намерены построить государство с великим будущим, то какие для этого существуют жизненные предпосылки?» – всегда будет в центре моего внимания.

При этом я считаю, что общечеловеческое содержание духовной культуры покоится на развитых национальных формах, поэтому национальное возрождение является возрождением духовности всего народа.

Вместе с пониманием духовно-нравственного значения традиционных ценностей казахского народа, я считаю, что актуальные задачи последовательного и поступательного развития страны невозможно решить без использования достижений современной цивилизации, без интеллектуальной открытости, без творческой интеграции с системами мировой науки и образования.

 

Я всецело поддерживая и принимая активное участие в процессах национально-духовного возрождения, буду выступать за:

- создание благоприятных условий для активной духовно-просветительской и благотворительной деятельности;

- возрождения и развития государственного языка;

- реализацию эффективных мер по охране памятников культуры, исторического облика городов Казахстана, сохранение и реставрация исторических сооружений и архитектурных памятников;

- углубленное изучение и анализ истории нашей национальной государственности, исчисляемой тысячелетиями, а также возрожденных на ее основе современных принципов развития казахской государственности, научно-теоретическое обоснование основных целей обновления общества и модернизации страны, осознание бесценного вклада наших предков в развитие мировой научной мысли, извлечение необходимых знаний из созданных ими правовых учений;

- возрождение и сохранение самобытной казахской культуры;

- развитие книгоиздательства по истории, философии, духовно-культурному наследию казахского народа, пропаганду подобных изданий и их распространение на различных языках;

- обеспечение преемственности традиционных для наших предков высоких гражданских качеств – патриотизма, самоотверженности, инициативности и предприимчивости;

- формирование духовно богатой, патриотичной и устойчивой личности, осознающей себя в равной степени как свободной, так и ответственной.

Я в качестве мощных источников постоянного воспроизводства в обществе духовных ценностей считаю этические традиции семьи, главенствующими принципами которой всегда были такие традиции, как почитание старших, взаимовыручка, забота о детях. Вместе с тем, я считаю, что укрепление семейных ценностей должны учитывать требования времени, постоянно меняющегося окружающего нас мира.

В целом я считаю, что духовно-культурное, демократическое развитие казахской нации, всего является залогом возрождения и обновления всей страны.

 

V. Задачи в области построения демократического правового государства и формирования основ гражданского общества

Национальное возрождение – неотъемлемая часть общего процесса построения демократического правового государства и формирования гражданского общества. В этой связи я считаю одной из важнейших задач – внедрение и укрепление демократических ценностей в сознании людей. В этом контексте я рассматриваю демократию – не только как теорию или политический процесс, но и как образ жизни народа, гармонирующий с его менталитетом, традициями, особенностями культуры, психологии. Демократию можно декларировать, можно «спустить» сверху, но от этого она не станет реальностью. Демократия должна стать общественной ценностью для каждого человека. Демократия – не единовременный акт. Демократия, не нашедшая места в культуре народа, не сможет стать и органичным компонентом его образа жизни. Достижение этой цели сопряжено с длительными процессами развития. В этом процессе для меня в равной степени важны усилия и быстро растущего в стране класса собственников, и интеллигенции Казахстана, и патриотически мыслящих широких народных масс во имя укрепления национальной государственности. Согласие и единство среди различных социальных слоев в рамках национального государства служит основой политической стабильности, без которой невозможна демократическая модернизация страны, ее политической и экономической системы.

Я выступая за внедрение демократических ценностей и углубление процессов построения демократического правового государства и гражданского общества, считаю, что это, прежде всего, должно найти свое отражение в гарантированном обеспечении прав, свобод и законных интересов человека.

Я выступаю за всемерную защиту прав человека, создание условий для реализации его чаяний и надежд. В этой связи я считаю одним из главных своих лозунгов, которое я буду поддерживать в ходе осуществления политической и экономической модернизации страны – «Реформы – для человека, удовлетворения его потребностей, поддержки его стремлений, защиты законных интересов».

Понятие прав человека связано, прежде всего, с идеей справедливости. Представления казахского народа о справедливости уходят своими корнями в глубокую древность. Пример Толе би, Казыбек би и Айтеке би наглядное тому подтверждение.

Считаю необходимым содействовать также формированию основ гражданского общества и считает важными следующие направления деятельности:

- укрепление системы институтов гражданского общества, роли и влияния негосударственных некоммерческих организаций в общественной жизни;

- либерализацию средств массовой информации, совершенствование законодательства в этой сфере, укрепление материально-технической базы СМИ, повышение квалификации журналистов;

- повышение роли и значения людей материального и интеллектуального труда в процессах национального возрождения;

- обеспечение верховенства закона, всемерное повышение правовой и политической культуры населения;

- укрепление активных гражданских позиций населения, прежде всего, молодежи в отношении осуществляемых в стране социально-экономических и общественно-политических реформ;

- дальнейшее усиление роли органов самоуправления граждан в решении конкретных социальных вопросов на местах.

 

VI. Задачи во внешнеполитической сфере

Я исхожу из того, что внешняя политика Республики Казахстан с первых дней независимости базировалась на принципах приоритетности национально-государственных интересов, невмешательства во внутренние дела других государств, решения всех спорных вопросов мирным путем, суверенного равенства государств, неприменения силы или угрозы силой, нерушимости границ и неукоснительного соблюдения других норм международного права.

Я глубоко осознаю, что реализация основных целей и задач внешней политики Республики Казахстан обеспечивается сегодня в сложных условиях сохранения угроз безопасности и стабильности.

Я поддерживаю реализацию внешнеполитического курса страны, направленного на:

- углубление взаимовыгодного сотрудничества со всеми странами в экономической, политической и гуманитарной сферах;

- обеспечение региональной, глобальной безопасности, являющееся важнейшим условием устойчивого социально-экономического развития страны;

- активное участие Казахстана в деятельности Организации Объединенных Наций, Организации по безопасности и сотрудничеству в Европе и других международных организаций, интеграцию в азиатские, европейские и мировые структуры безопасности, экономического, гуманитарного сотрудничества.

Я считаю, что Республика Казахстан должна и далее активно участвовать в деятельности международных и межгосударственных образований с целью предотвращения и разрешения конфликтов в центральноазиатском регионе и за его пределами.

Я уверен в том, что главной и непреходящей задачей внешней политики Республики Казахстан остается обеспечение высших интересов государства, народа, его благосостояния и безопасности.

 

Менің жүрегімде махаббат бар. Бұл махаббатты сатып алуға болмайды, қолдан да жасай алмайсың. Бұл махаббат маған бір күнде келген жоқ, ол менің санамда өмірбойы қалыптасты. Бұл қасиетті Отаныма шексіз сүйіспеншілік.

Отанға деген сүйіспеншілік мен үшін шынайы сезім, бұл сезім баланың анасына деген нұрлы махаббатымен іспеттес. Сонымен қатар Отанға деген сүйіспеншілік мен үшін қоғам сыйлаған ұлы игілік. Бұл сыйлық әрбір адамның санасында және жүрегінде. Бұл сыйлық ананың ақ сүтімен беріледі, туған халқымның дәстүрлері арқылы келеді, өмірбойы жинаған біліммен бірге келеді. Отан бұл қазақтың қасиетті жері, бұл жерде біздің бабаларымыз өмір сүрген, біз өмір сүріп жатырмыз, біздің балаларымыз өмір сұреді.

Сондықтан біздің ең басты адами міндетіміз осы біздің ортақ ұйімізді Отанымызды аялау, оны дамыту және күшейту, игі істермен оның даңқын арттыру. Келешек ұрпақтың бойына отаншылдықты сіңіру біздің абыройлы міндетіміз деп білемін.

Мен өз Отанымды сүйемін және онымен мақтанамын. Мен сияқты миллиондаған қазақтарда біздің Отанымызды сүйеді деп ойлаймын. Қазақ жері сұлу жер, ну орманы мен мөлдір көлдері бар жер, шексіз дала мен асқар таулары бар жер, ең бастысы дарынды еңбекқор халқы бар жер ол қазақ халқы. Отан - әр адамның жүрегінде жылы тиер қасиетті сөз. Отан – сенің туған жерің, өзінің туған – туысқанның, дос жарандарын мен тұратын елін.

Алатаудың етегінде ғажап әндер бар десті

Тек жаңғырақ ол әндерді жаятұғын хәл десті

Күн күркіреп жалт ойнаса, көктен хабар бар десті

Берекелі Атамекен жаңбырымды ал десті

Алаш ханның ұрпағына жіберген бұл бал десті

 

Отансүйгіштік - азаматтық санамен қалыптасатын қасиет. «Азаматтық сана» – біліммен қаруланған, аға ұрпақтың қалдырған мәдени-тәлім мұраларынан сусындаған, туған жері мен елінің рухани-материалдық, мәдени құндылықтарын бойына сіңіре білген,  ақыл мен парасаттылығы жетілген, жеке мүдде мен болашақ үшін жауапкершілікті  өткен мен келешек үрпақ алдындағы парызбен ұштастыра білетін, ұлтжанды саналы азаматы болуды талап ететін құбылыс. Бізге қажетті - жаны да, қаны да қазақы халықтың тілі мен дінін, тарихы мен салт-дәстүрін бойына ана сүтімен бірге сіңірген, егеменді елінің еңсесін көтеруді азаматтық парызым деп ұғатын  ұрпақ тәрбиелеу. Еліміздің елдігі  мен бірлігін сақтайтын ұрпақ тәрбиелеу, білім берудің барлық салаларының алдындағы негізгі міндеттердің бірі.

Отан... Атамекен... Атажұрт... Тарих... Бұл қай құлаққа да асқақ естілер асыл ұғымдар. Адам өмірге келіп, ес жиып, етек жия бастаған сәттен өз Отанының тарихына ден қоя бастайды.

Ата-бабаларымыздың асқар өмір тәжірибесінен өткен өнегелі істері - елін, жерін қорғады, бірлікте, ынтымақта өмір сүріп, еліне елеулі, халқына қалаулы болу сияқты жақсы қасиеттерді ұрпақтан-ұрпаққа мұра етіп кеткен. Сонау ғасырлар қойнауына көз салсаңыз, батыр бабалармыз өз жерін еш жауға бастырмаған, ұлын құл, қызын күң етуге төзбеген. Жауына қандай қатал болса, досына сондай адал, шыбын жанын шүберекке түйіп, садаққа кеудесін тосқан. Осындай найзаның ұшына үкі таққан ұлдары мен қыздарының жауынгерлік үлгісі бізге аманат болып жеткен.

Сан ғасырлық тарихымызда мақтан тұтар, бүгінгіміз бен келешегіміз үшін ғибрат алар оқиғалар мен Отан алдындағы адал қызметінен үлгі алар ұлы тұлғалар аз болмаған. Олардың қатарына: қазақтың ұлт болып ұйысуы мен оның ұлан ғайыр ата-қонысының қалыптасуына мол әсерін тигізіп қана қоймай, мемлекттігіміздің ірге тасын қалап, ата дәстүрлеріміздің сақталуына мол әсерін тигізген. Басқаша айтсақ, әлемдік өркениетке шексіз үлес қосып, ел тәуелсіздігі мен ата-қоныс тұтастығын сыртқы жаулардан қорғаған.

Ал жиырмасыншы ғасырдың соңында әлем келбеті ешқандай дүрбелеңдерсіз-ақ өзгеріп шыға келді. Оған жер жаһанның алтыдан бір бөлігіне иелік етіп, қаһарымен алыс-жақын жұрттардың бәрін ықтырып келген алып империяның ың-шыңсыз ыдырай бастауы себеп болды. Ыдыраған империяның орнына он бес тәуелсіз мемлекет пайда болды. Солардың бірі – Орталық Еуразия алабындағы ғажайып әрі қайталанбас тарихы бар Қазақстан Республикасы еді.

Азаттық -  қазақтың  ежелгі  арманы  еді. Түлкі бұлаң тарихтың бұрылыстарында ел азаттығы үшін талай тарланымыз аянбай тер төкті. Солай ете жүріп, бүгінгі біз үшін, ұрпақ келешегі үшін қажет жігерліліктің, батырлықтың, біліктіліктің, адалдықтың, Отансүйгіштіктің үлгі-өнегесін  қалдырды.

Қазақстан - қазақ халқының ата-баба мекені, ежелгі қонысы. Бұл жерде менің  ата-бабам туды, тұрды, өмір сүрді, оның топырағында ата-бабамның  кіндігі кесілген кең жазира жері. Бұл жерді мекен еткен көшпелілер мен отырықшылардың бір-бірімен шендескен әлемі ғасырлар қойнауында талай-талай ұлыстар мен ұлағаттарды дүниеге әкеліп, мәдениеті мен діні жаңғыра түлеп, әйгілі күре жолдардың үстінде саудасы қызып, Шығыс пен Батыс арасы тұтастанып жататын болған. Біздің еліміздің жерінен Жерорта теңізінен Қытайға дейін Еуразияны көктей өтіп жатқан «Ұлы Жібек жолының» керуендері тоғысқан кіндік Азияны басып өтетін қазақстандық телімі болған.

Қазақстанның табиғаты таңғажайып: мұнда аспанмен тілдескен мұзарт шыңдарды, тұңғиығы тұнжыраған жұмбақ көлдерді, ақ жал толқындары асау арғымақтардай көкке шапшыған шалқар теңізді, күні от шашқан шөлейтті, арналы өзен, ну орманды көруге болады. Қазақстан картасы - қазына картасы қазір. Даласы дархан, топырағы қасиетті, қойнауы қазыналы. Қазынаның барлығы да қазақ жерінің топырағында тұнып жатқанын екінің бірі айтпай-ақ біледі.

Менің санамда өшпестей орын алған қасиетті Отан ұғымы - әрқашан бәрінен де биік тұрады.

Сан ғасырлық қиын-қыстау жолдан, тар жол тайғақ кешуден өтіп, тәуелсіз елдер қауымдастығына қосылған Отанымыз - Қазақстанымыз туралы айтарымыз да мақтанарымыз да көп-ақ! Ендігі жеңіс те ерлік те біздің қолда. Дербес болуға бағыт алған егемен елдің еңсесі биіктей бермек!

 

Дорогие друзья сегодня я хотел бы поздравить Вас с наступающим праздником Наурыз и как всегда хотел бы поделиться сначала своими мыслями. На мой взгляд, нам необходимо больше внимания уделять пригородным населенным пунктам столицы нашей Родины Астаны. Как театр начинается с гримерки так и столица начинается с пригородов. К сожалению, пригордные населенные пункты Астаны неблагоустроенны, поэтому нам надо благоустроить эти населенные пункты, провести туда свет, дороги, газ, воду построить в пригодородных поселках школы, больницы и детские сады. Думаю надо ускорить строительство магистрального газопровода в Астану.

Ну а теперь перейдем к поздравлениям.

 

ПОЗДРАВЛЕНИЕ НА НАУРЫЗ

Дорогие и уважаемые соотечественники!

В эти чудесные, наполненные солнечным теплом дни, когда пробуждается природа, все больше ощущается дыхание весны, когда нашу прекрасную землю преображает зеленый наряд, мне доставляет большое удовольствие от всего сердца поздравить вас, дорогие мои, и в вашем лице весь народ Казахстана с наступающим праздником Наурыз – праздником возрождения и обновления.

Наурыз для всех нас – это начало нового года по восточному календарю, символ благих устремлений и надежд на богатый урожай, изобилие и достаток, самый древний, любимый нашим народом праздник, свободный от всяких политических веяний, неотъемлемая часть нашей духовности и национальных ценностей.

Наши предки еще тысячелетия назад, в такие же радостные весенние дни на берегах Сырдарьи и Иртыша, Волги и Урала, Тобола и Ишима, на широких просторах, в городах и селах Турана, ощущая себя частью родной природы, праздновали наступление нового дня – Наурыза.

Дух и философия Наурыза всегда способствовали тому, чтобы люди жили в гармонии с родной землей и природой, пробуждали в сердце каждого человека, независимо от его национальности и вероисповедания, стремление к созиданию и благоденствию, укреплению единства в обществе.

Все это находит яркое подтверждение сегодня, когда жители нашей страны на широких просторах и изумрудных склонах гор с большой радостью отмечают Наурыз народными гуляниями и различными представлениями, накрывают богатый дастархан с традиционным наурыз коже.

Повсюду, в каждом городе и ауле, в каждом районном центре еще больше проявляются присущие нашему народу благородные качества – доброта и милосердие, забота и внимание к почтенным аксакалам и матерям, к тем, кто нуждается в поддержке, бескорыстная помощь инвалидам, сиротам, малообеспеченным семьям.

В дни Наурыза забываются ссоры и обиды, каждый человек с открытой душой, от всего сердца, искренне поздравляет своих родных, близких и друзей, желает им здоровья, мира и спокойствия, чистого неба над нашей Родиной.

Насколько все добрые мечты и надежды, помыслы и устремления нашего народа созвучны и гармоничны с неповторимым духом и идеями Наурыза, в этом еще и еще раз убеждается каждый человек, живущий на нашей благодатной земле.

Именно поэтому все мы с таким нетерпением ждем этот светлый и прекрасный праздник, стремимся проявить свои самые благородные побуждения и безграничную радость.

Именно поэтому и в давние времена, и в недавней истории какие бы злые силы ни пытались, не смогли отнять у нас – у нашего народа праздник Наурыз.

Вне всякого сомнения, можно утверждать, что прежде всего благодаря воле и решимости народа, тому, что он сумел сохранить обычаи и традиции, немеркнущие ценности предков, в нашей стране и сегодня, спустя тысячелетия, Наурыз дарует нам свою жизнеутверждающую силу и красоту.

Думаю, выражу ваше общее мнение, дорогие соотечественники, если скажу: то, что мы являемся потомками и наследниками такого великого народа, который дорожит своим достоинством и честью, своим национальным самосознанием, переполняет наши сердца чувством огромной гордости.

Уважаемые друзья!

Естественно, после долгой и суровой зимы каждый человек, чувствуя нежное тепло солнечных лучей, вдыхая легкий, чистый весенний воздух, будто рождается заново, по-новому открывает для себя окружающий мир.

Наш народ издревле сравнивает молодость с весной, с добрыми помыслами сажает деревья, закладывает сады, заботясь о будущем своих детей. Сегодня, глядя на ни в чем и никому не уступающую, энергичную, целеустремленную, находящуюся в постоянном поиске нашу молодежь, хочу сказать:

Наша дорогая и священная Родина верит в каждого из вас.

Пусть всегда вас вдохновляет и придает силу это высокое доверие. И будьте всегда его достойны, мои дорогие!

Я уверен, что честные и благородные сыны Родины и в дальнейшем будут самоотверженно и преданно трудиться для достижения этой цели, для устройства и процветания родной страны.

Родина для каждого гражданина нашей страны священна, и не напрасно народ называет Родину «опорой веры».

Пользуясь случаем, в этот замечательный праздник от всего сердца мы приветствуем и выражаем самые добрые пожелания всем нашим друзьям и партнерам, государствам и народам ближнего и дальнего зарубежья, которые сотрудничают с нами и поддерживают нашу страну на пути динамичного развития.

Дорогие соотечественники!

Еще раз хочу выразить свое глубокое уважение и искренние пожелания всему нашему народу.

Пусть в каждой семье, во всей нашей стране царят мир и спокойствие, достаток и изобилие!

Счастья и здоровья всем вам!

Пусть Всевышний оградит наш народ и страну от различных бед и напастей!

С праздником Наурыз, дорогие мои друзья!

С праздником Наурыз! Пусть каждый день будет Наурызом!

Пусть будет вечным твой наурыз Казахстан!

 

Ардақты ағайын!

Менің ойымша, қазақ халқы кітаптарды ең көп оқитын, білімді халық болу керек. Оқымаған адам соқыр адам сияқты қайда барса да, не істесе де көретіні тек қиыншылық пен азап. Сауатсыздық менің ойымша, дерт сияқты түбінде адамды жақсылыққа апармайды. Ақылды деген сөз мен үшін оқымысты деген сөздің синонимы, кітап оқымау бұл тіпті ұят нәрсе.

Менің ойымша, адамның жеке басының алғашқы қалыптасуы отбасынан басталады. Оның ер жетіп өсуі, бойындағы алғашқы адамгершілік белгілер отбасында қалыптасады, сондықтан да туған үйдің жылуы – оның көкірегінде көп жылдар бойы сақталып, мәңгі есінде жүреді. Ақын сөзімен айтқанда: «Отбасы – табиғат сыйлаған кереметтердің бірі», - десек артық емес. Жеке адамның бойындағы ар-ұяты, ақыл-ойы, адамгершілігі, басқа адамдармен қарым-қатынаста, мәдениеттілікті тәрбиелеуде отбасы алғашқы қадам. Сондықтан, отбасы өте қажетті, басқадай ешнәрсемен өзгертуге (ауыстыруға) болмайтын баспалдақ. Отбасы – сыйластық, жарастық орнаған орта. Отбасы – бала тәрбиесінің ең алғашқы ұжымы.

Отбасының басты қазығы, алтын тіреу діңгегі – бала.  Баланың тәрбиелі болып өсуіне берекелі отбасының әсері мол. Отбасының әрбір мүшесі, өзара сөйлесіп, не болмаса ата-ананың, баланың міндетін атқару ғана емес, береке-бірлік, сүйіспеншілікпен араласса, босағасы берік, шаңырағы биік отбасына айналары сөзсіз.

  Ата мен ана – бала тәрбиесінің қамқоршысы, өнегесі.

  Ата-асқар тау,

  Ана – бауырдағы бұлақ,

  Бала жағасындағы құрақ – деп ата-ана мен баланы табиғаттың тамаша құбылыстарына теңеген халық мақалына қайран қаларсың.

 Отбасы – адам ғұмырының тірегі ғана емес,  қоғамның да басты негізі

Құрметті отандастар!

Сіздердің назарларыңызды күннің көкейтесті мәселелерінің біріне аударғым келіп тұр. Елдің әлеуметтік-экономикалық жағдайымен байланысқан және негізінде тиісті экономикалық салалары арқылы өнім өндірісі мен тауар айналысы факторларының ықпалында тұрған елдің тұтынушы нарығы.

  Әлі күнге дейін елдің тұтыну нарығының ең үлкен үлесін импорттық өнім құрайды, импорттық өнім бағасының көтерілуі ішкі нарыққа теріс әсер етеді.

  Сондықтан ел Үкіметі инфляцияны қалыпты деңгейде ұстау шараларын қолданып, оларды дәйекті түрде іске асыруы керек.

  Алдағы уақытта алғашқы қажеттіліктегі тауарлар бағасын белгілі бір деңгейде ұстау, нақтылы экономиканы дамыту, тұтыну нарығын экономикалық тетіктер арқылы реттеу қажет.

  Экономика саласындағы мемлекет саясаты бірінші орынға жеке бастамалар мен кәсіпкерлікті жан жақты қолдауды қоюға тиіс.

  Осы бағыттағы бірінші мәселе жасанды әкімшілік барьерлерді жою, құқықтық нормативтердің жалпыға түсінікті болуы, кәсіпкерлік субъектілеріне қатысты әкімшілік ережелерді жеңілдету. Яғни, біз осы бағыттағы заңдарды, лауазымды тұлғалар көзқарасын өзгертуіміз керек.

  Шағын және орта бизнестің дамуы, әсіресе, өндірістік кәсіпкерліктің дамуы – бұл салықтың бюджетке жүйелі түрде түсуі және жұмыс орындарының көбеюі.

  Инвестициялық климаттың және кәсіпкерліктің одан әрі ұлғаюы қажет, соның ішінде жасанды әкімшілік кедергілерді және жемқорлықты жою – Қазақстан Үкіметінің экономикалық саясатындағы стратегиялық бағыты.

  Осыған байланысты, өндірістік кәсіпкерлікті ары қарай дамыту, жаңа техника мен технология тарту мақсатында ел ішіндегі өнім өндірісін үлкейту арқылы кәсіпкерлер жұмысындағы түрлі тексерістер мен ревизиялар үшін алғашқы үш жылдық мораторий жариялауды, тиісті министрліктер мен ведомстволардың «Мемлекеттік жеке серіктестік туралы»  Заң құруын және оны Парламент пен Үкімет қарауына жіберуін ұсынамын.

 

  Қадірменді ағайын!

  Тәуелсіз және егемен мемлекет ретінде өзінің ішкі және сыртқы саясатын жақын және алыс келешекке құрған, әлемдік қауымдастықтың тең құқылы мүшесі болған Қазақстан бүгінде болашақтағы саяси, экономикалық, әлеуметтік және рухани мақсаттарына қарай нық қадамдап келеді.

  Қысқа тарихи мерзімде халықтың және ұлт ұлдарының риясыз қолдауы арқылы, соның ішінде сіздердің, отандастарым, қолдауларыңыз арқылы үлкен жемісті жұмыс жасалды, қиындықтар мен кедергілерге қарамастан біз алдағы онжылдықтарға жол бастадық. Бұл – экономикалық және саяси егемендік жетістігінің, мемлекеттіліктің нығаюының, отандық экономиканың динамикалық дамуының жолы.

  Болашақтың негізін бүгіннен бастап қалау және нығайту – уақыт пен жаңа ғасыр талабы. Әлемдік қауымдастық пен өркениетті елдер ғылыми-техникалық революция ғасырында алға қарай ғарыштық жылдамдықпен қарыштап барады.

  Жердегі нағыз жұмақ саналатын сүйікті Отанымызды жаңа бейнемен, үнемі өсетін экономикалық әлуетпен және тұрақты техникалық және технологиялық дамумен қамтамасыз етуіміз керек.

  Қарама-қайшылықтар мен өткір ғаламдық бәсекелестікке толы мына әлемде бүгінгі және келер тағдырымызды қолға алуға, тәуелсіздік пен ұлттық мемлекеттілікті қорғауға, елдің қауіпсіздігі мен экономикалық дамуды қамтамасыз етуге, ұлт мүдделерін қорғауға, сыбайлас жемқорлықпен күресуге, қоршаған ортаны қорғауға үлкен жемісті жұмыстар атқарып және алдағы онжылдықтарға стратегиялық жоспарлар құруымыз қажет.

  Осыған байланысты материалдық-қаржылық мүмкіндіктерге қарай біздің стратегиялық мақсаттарымыз – индустриалды-инновациялық стратегияны іске асыру, елдегі ақпараттық-коммуникациялық технологияларды дамыту, экономиканың тұрақты дамуын қамтамасыз ету, әсіресе, өндіруші саланың, ресурс жинау саясатын іске асыру,ел мен азаматтық қоғам тыныштығын және қорғанысын қамтамасыз ету.

  Сіз бен бізден ел халқы үлкен нәтижелер мен жетістіктерді, маңызды өмірлік мәселелердің шешімін – еңбекақының, зейнетақының және ақшалай жәрдемнің ары қарай жоғарылауын, жаңа жұмыс орындарының құрылуын, электроэнергия және газбен тұрақты қамтамасыз ету, қызметкөрсету жүйесінің жақсаруын, демалыс үйлері мен жаңа заманауи объектілердің, мектептердің, балабақшалардың құрылысын, заңның жоғарылығын, қылмыстың азаюын, өмір деңгейінің жоғарылауын күтеді.

  Қоғамның маңызды өмірлік  мақсаттарына жету үшін біз барлық әлеует пен мүмкіндіктерімізді мобилизациялауға, жауапты болуға, таза қолымыз жіне ыстық жүрегімізбен, жоғары отаншылдық сезіммен, азаматтық парызды түсінумен өзімізге артылған мәселелерді орындауымызға, қоғам рухын көтеріп және оны сүйікті Отанымыздың жағдайына бағыттауға тиіспіз.

  Уақыттан және өркениетті қоғамнан қалмау үшін, әр басқарушыдан, депутаттан, маманнан, мемлекеттік басқару саласының кез келген жауапты қызметкерінен, жалпы, ұлттың әрбір ұлынан белсенді еңбек және Отанның бүгіні мен ертеңіне деген қамқорлық талап етіледі.

  Сіз бен біз әрқашан халыққа сүйеу болып және жемісті де құраушы негіздің алдында болуымыз қажет.

  Бүгінде әрқайсымыздың миссиямыз – Отанымыздың жетістіктерін бекіте отырып, сүйікті еліміздің болашаққа сенімді қадамдау үшін, Қазақстанның үні әлемдік аренада жаңғыру үшін қазақ халқын игілікті және тыныш болашаққа бастау.

  Тағы да еске саламын, мемлекеттің жиырма жылдық тәуелсіздігінің жемісті жолы қиындықтар мен кедергілерге толы болды, бірақ біз оларды халықтың мықты ерігі, ұлт зиялыларының жемісті талабы арқылы жеңіп шықтық.

  Менің ойымша, қазақ ұлттық мәдениеті, тілі, дәстүрлері мыңдаған тұлғалардан құралған тұтас ұлтты біріктіреді. Денелер бір бірін жеңе алмайды және біріге алмайды, себебі олар материалды. Бірақ жан, ақыл, жүректер бірігіп, үлкен бүтінге айналады, себебі олар материалды емес және жоғарғы күшке бағынған. Жан, жүрек, сана рухтың терең заңдарымен өмір сүреді. Қазақша сөйлеп, қазақша ойлап, қазақша өмір сүретін адам қазақ рухының тереңіндегі тамшыға айналады! Сол кезде оның жанына теңізге тамған тамшының тыныштығы мен қуанышы ұялайды. Егер қазақ отаншылдық – қазақ рухы теңізіне бастайтын соқпақ екенін ұмытпаса, оның жүрегі әрқашан миллиондаған отандастарының жүрегімен бірге соғады. Сондықтан да туған тілді сүю мен сақтау, отаншылдық пен ұлттық құндылықтарды насихаттау өте маңызды. Сол үшін де мен барлық мақалаларымда отандастарымды отаншыл болуға шақырамын.

  Еркін, лайықты, ежелгі, өркениетті қазақ ұлты гүлденуші болашағы мен бабалар жерінің дамуы үшін одан әрі көптеген ұлы істер атқарады.

  Осы жылы Қазақстан ұлы тарихи күндерді – тәуелсіздіктің 20 жылдығын, Кенесары ханның 150 жылдығын, Абылай ханның 300 жылдығын атап өтпек. Осы ұлы күндер Қазақстанның әр тәуелсіз тұрғынының өзіндік танымын, ұлттық бірлігін, отаншылдық намысын нығайтатынына, сонымен қатар ары қарай бабалар Отанының игі құрылысы мен ұлылығына көмектесетініне үлкен сенімдемін.

  Аталған мерекелер өзіндік танымы, ұлылығы, ұлттық намысы бар, тек бірлікте болған халық пен мемлекет қана өзін өзі жоғалтпайтынына көз жеткізеді.

  Қымбатты достар! Тәуелсіз және егемен Қазақстанның өмір сүрген жылдарында көптеген нәрсе өзгерді. Адамдар санасы да өзгерді.

  Біз ел және біріккен ұлт ретінде нығайдық. Осы ұлы сезім ары қарай өмірді жақсартуға, еңбек пен шығармашылыққа, өмір сүруге және жаңа ұрпақ тәрбиелеуге жайлы қоғам құруға көмектеседі.

  Менің адал еңбекке, даналық пен менімге деген шынайы көзқарасым, құрметті отандастар!

  Барлықтарыңызға және отбасыларыңызға мықты денсаулық, табыс және Отанымыздың бейбіт аспанының астында бақытты болуларыңызды тілеймін!

Қазақ Елі және Қазақ халқы жасасын!

 

Уважаемые соотечественники!

Сегодня мы с вами поговорим о сельском хозяйстве, о перспективах развития Агропромышленного комплекса. Агропромышленный комплекс и его базовая отрасль – сельское хозяйство являются ведущими системообразующими сферами экономики страны, формирующими агропродовольственный рынок, продовольственную и экономическую безопасность, трудовой и поселенческий потенциал сельских территорий.

В сельскохозяйственном производстве занято почти 7 миллионов человек, что составляет 40% от общего количества населения, проживающего в сельской местности.

В то же время, проблемы сельских территорий не ограничиваются только развитием агропромышленного комплекса. Село, в первую очередь - это среда и образ жизни людей, а уже потом - сфера производства.

По моему мнению, создание современных условий жизни на селе в социальном, культурном и духовном смысле - первейшая задача для власти. Именно поэтому земельная, медицинская, образовательная реформы, реформа социального обеспечения должны работать на повышение качества жизни крестьян.

На мой взгляд, комплексное и сбалансированное развитие сельских территорий - это ориентир для государственной региональной политики в Казахстане. Рост доходов и качества жизни на селе один из базовых приоритетов государственной политики.

Считаю, что одна из важнейших задач Правительства, органов власти всех уровней - обеспечить создание новых рабочих мест в сельской местности, привлечь молодых специалистов к развитию села, поддерживать развитие сельхозпредприятий, способствовать формированию на селе крупного и многоотраслевого товарного производства с высоким экспортным потенциалом.

В связи с чем, прошу Правительство в рамках действующих бюджетных программ обеспечить полноценное финансирование мер, направленных на сельского хозяйства. Реализация этих задач создаст условия для достижения стратегических целей, которыми я считаю повышение товарности сельскохозяйственного производства и обеспечение внутреннего рынка продовольствием высокого качества.

Министерство сельского хозяйства прошу в месячный срок разработать Государственную программу развития АПК на период до 2020 года. Государственная программа должна четко определить цели, задачи и направления развития сельского хозяйства, пищевой и перерабатывающей промышленности, финансовое обеспечение и механизмы реализации предусмотренных мероприятий, показатели их результативности.

Приоритетами Государственной программы развития АПК на период до 2020 года должны быть определены.

В сфере производства –  зерновой подкомплекс,  включающий селекцию и семеноводство, размещение и технологию производства как обеспечивающий устойчивость в целом АПК и в значительной мере экономики страны;

Скотоводство (производство молока и мяса) как системообразующая подотрасль, использующая конкурентные преимущества страны, в первую очередь,  наличие значительных площадей сельскохозяйственных угодий;

В социальной сфере – устойчивое развитие сельских территорий, в качестве непременного условия сохранения трудовых ресурсов, территориальной целостности страны;

В сфере развития производственного потенциала – мелиорация земель сельскохозяйственного назначения, введение в оборот неиспользуемых пашни и других категорий сельскохозяйственных угодий;

В экономической сфере – повышение доходности сельскохозяйственных товаропроизводителей как условие перехода к инновационной модели развития АПК;

В институциональной сфере – развитие кооперации, интеграционных связей в АПК и формирование продуктовых подкомплексов, территориальных кластеров;

Научное и кадровое обеспечение – в качестве важнейшего условия формирования инновационного агропромышленного комплекса.

Развитие импортозамещающих подотраслей сельского хозяйства, включая овощеводство и плодоводство;

Обеспечение животноводства растительным кормовым белком;

Экологическая безопасность сельскохозяйственной продукции и продовольствия;

Наращивание экспорта сельскохозяйственной продукции, сырья и продовольствия по мере насыщения ими внутреннего рынка;

Минимизация логистических издержек и оптимизация других факторов, определяющих конкурентоспособность продукции с учетом рационального размещения и специализации сельскохозяйственного производства и пищевой промышленности по зонам и регионам страны.

Только через объединение усилий государства и производителей сельхозпродукции, через развитие кооперации - потребительской, сбытовой, обслуживающей, кредитной, через возрождение предпринимательской активности можно повысить экономическую результативность сельскохозяйственного производства, достичь высоких социальных стандартов жизни на селе.

Хочу отметить важность действенной поддержки развития кооперации на селе. Власть должна гарантировать государственную помощь развитию сельскохозяйственных обслуживающих кооперативов на этапах их создания. Власть должна гарантировать поддержку на этапе продвижения сельскохозяйственной продукции на рынок, создать благоприятные условия для приближения товаропроизводителя сельскохозяйственной продукции непосредственно к потребителю, сформировать современные рыночные механизмы.

Местным властям необходимо содействовать организации и проведению ярмарок и выставок по продаже сельскохозяйственной продукции и продуктов ее переработки, наладить эффективную работу оптовых рынков сельскохозяйственной продукции. Эффективность государственной поддержки села должна быть обеспечена внедрением программно-целевого подхода к развитию сельских территорий.

Приоритеты развития сельских территорий и социально-экономического развития села должны быть отображены в новом проекте Государственной стратегии регионального развития на период до 2020 года, а также при разработке и доработке соответствующих региональных стратегий экономического и социального развития. Современное казахское село должно иметь развитую инфраструктуру - платформу для привлечения инвестиций и возрождения предпринимательской активности. Ее неотъемлемой составляющей должно стать комплексное развитие аграрного рынка, развитие дорог, транспорта, жилищно-коммунальной и инженерной сфер. И это также должно быть приоритетом работы Правительства и местной власти.

Проблемы развития сельских территорий надо рассматривать как способ осуществления государством базовых функций воспроизводства собственного населения и содержания своей территории.
        Речь идет не о противопоставлении сельского хозяйства промышленному производству, а о новой роли аграрной сферы в современной жизни, наполненной высокими технологиями и техническими новшествами.

Мы создаем принципиально иное общество - общество знаний, в котором сельская местность должно стать самой комфортной средой проживания и работы человека. Только село может дать благоприятные экологические условия, отдельные, удобные и просторные дома, качественное продовольствие, постоянный контакт с природой и многое другое, что так необходимо для достойной и полноценной жизни человека.

Достичь этого можно, лишь коренным образом изменив мировоззренческие установки на сельскую жизнь, распространенные в нашем обществе. Нам нужны не только новые проекты и программы обустройства сельских территорий и решения их конкретных социальных и экономических проблем. Прежде всего, необходимо видение и понимание новых возможностей села, которые появляются в обществе знаний.

Без инноваций в аграрном секторе экономики не только наша страна, но и весь мир окажется в условиях жестокого и глубокого продовольственного кризиса. Не допустить его можно, лишь удвоив в первой половине XXI-го века производство продуктов питания. 

Без системы сельского образования, здравоохранения, культуры, транспортных и информационных коммуникаций невозможно дать импульс развитию человеческого потенциала в сельской местности.

Информационные технологии должны быть в кратчайшие сроки внедрены в казахскую сельскую действительность. Именно на их основе надо развивать сельскую экономику. Необходимо внедрение информационных технологий в управленческую и производственную практику аграрного сектора. Отсутствие качественной и оперативной информации приводит к снижению конкурентоспособности наших производителей.

В этой связи нам нужна точная оперативная информация о состоянии сельских территорий, о сельскохозяйственных угодьях, о посевах, о ситуации на рынках, о балансе производства и потребления сельхозпродукции. Только обладая современными информационно-техническими средствами, мы сможем быстрее и лучше оценивать ситуацию и принимать верные решения.

Катализатором изменений на селе должны выступить также банковские структуры совместно с «Фондом финансовой поддержки сельского хозяйства». Именно они определяют инвестиционную активность и её направленность. Без них невозможно создание современной сельской экономики. Необходимо на федеральном уровне разработать и принять меры, стимулирующие банки кредитовать сельских жителей. Кредитные ресурсы должны стать доступными для реальной экономики, расположенной в сельской местности. Для этого следует создать самостоятельную сельскую финансово-кредитную систему, включающую все виды кредитных организаций.

Сельским семьям нужны доступные кредиты и безвозвратные ссуды для того, чтобы приступить обустройству жизни и производству продуктов на современной основе с использованием новой техники и технологий. Необходим механизм экономического стимулирования создания многодетных семей в сельской местности. Нужно сделать налоговые послабления сельским работникам, имеющим несколько детей. 

  Достижения информатики, молекулярной физики, нанотехнологий, генетики и других наук должны воплотиться в биотехнологиях, используемых в сельскохозяйственном производстве. Для сельского строительства необходимо новое поколение строительных материалов и технологий. Утилизация отходов сельскохозяйственного производства может и должна стать новым источником производства биотоплива. Наука обязана помочь российскому селу обрести новое качество жизни. Эта одна из глобальных прикладных задач, стоящих перед ней в современных условиях. 

Уважаемые соотечесвенники!

Мне хотелось бы выделить основные приоритеты, направленные на формирование среднего класса на селе. Средний класс опора села.

Во первых. На селе должен быть открыт простор для организации структур малого, среднего бизнеса, которые в своей деятельности могут создать предпосылки для формирования среднего класса на селе.

Во вторых. Надо подумать о территориальном развитии сел, о размещение новых объектов социальных учреждений, учебных заведений, спортивных и туристических баз, предприятий пищевой и перерабатывающей промышленности и кооперативов.

В третьих. Главной формой хозяйствования сельского населения должна стать кооперация. Она может быть распространена на все сферы жизнедеятельности человека: производство и переработку сельскохозяйственной продукции, взаимное кредитование, жилищное строительство, развития предпринимательства.

Огромное значение имеет организация служб закупок и сбыта, открытие торговых точек на оптово-продовольственных рынках, развитие фирменной торговой сети сельскохозяйственных предприятий. Именно на этих предприятиях может проявиться предпринимательская жилка середняка.

В четвертых. Необходимо научить молодых специалистов создавать сельские кооперативы, малые и средние предприятия и вовлекать в них сельчан. В свою очередь, государство  должно выработать честные и справедливые правила игры по отношению к личным подсобным хозяйствам и фермерам.

В пятых. Учитывая социальную направленность усилий по развитию личных подворий населения и фермерских хозяйств и их значение в становлении среднего класса, считать выделение кредитов одним из приоритетных направлений поддержки сельской сферы, необходимо добиться  упрощения механизмов выдачи этих кредитов.

И еще о главном. Село сегодня очень нуждается в квалифицированных кадрах. Выпускники сельскохозяйственных вузов должны быть не только отраслевыми специалистами и образованными людьми, но и энергичными организаторами. Они должны ехать на работу в аул не в качестве рядовых наемных работников, а  как инициаторы создания новых сельских предприятий и производств.

Профессиональная ориентация на аграрные специальности должна дополняться ориентацией на жизнь в деревне. Любовь к  земле, своему селу, уважительное отношение к людям, знание истории и возможных перспектив развития, местных традиций и обычаев, это составные части сельского патриотизма, позволяющие успешно решать задачи становления состоятельного слоя наших граждан. 

Нам необходимо понять, что селу нужны солидные инвестиции, ведь  от этого зависит и качество жизни населения, и финансовое благополучие сельскохозяйственных предприятий и рост количества представителей среднего класса на селе.

Думаю, что инвестиции именно в социальную инфраструктуру села, в развитие среднего класса, позволят укрепить его материально базу и постепенно ликвидировать отставание от стандартов развитых стран.

Кроме того, Следует всемерно поощрять и низовую инициативу, направленную на поиск внутренних резервов с учетом местных особенностей и глубинных мотиваций человека.

Подытоживая вышесказанное я хотел бы сказать о том что наше сельское хозяйство должно быть высокорентабельным, многоотраслевым, высокомеханизированным производством с высоким экспортным потенциалом, главной опорой которого должны стать крупные хозяйства – агрогородки, вместе с тем нельзя забывать и о подсобных хозяйствах и приусадебных участках, на которые государство тоже должно уделять внимание. В развитии АПК мы должны сделать упор на глубокую переработку сельскохозяйственного сырья.

Наше село должно инновационным, там должен быть простор для развития малого и среднего бизнеса, вместе с тем в наших селах должны быть все блага цивилизации, детские сады, школы, больницы и очаги культуры. Вот таким я вижу казахский аул 21 века.

 

Менің ойымша, туған жер дегеніміз-ол біздің туып өскен жеріміз! Туған жерді біз әрдайым мақтан тұтып, тек алдына қарай итеруіміз керек... Осы қазақ қай жерде, қай елде тұрса дағы, жүрсе де, өз ана тілін, яғни қазақ тілімізді ұмытпай, тек өзіміздін тілімізде сөйлеуіміз керек... сонда ғана біздің қазақ атты даңқымыз биік шындардан көрінеді!

Менің туып өскен жерім - егеменді Қазақстан. Қазақстанның байлығы өте көп және қазынаға бай ел. Біздің еліміздің табиғаты өте сұлу. Биік-биік асқар тау, мөп-мөлдір көлдер, неше түрлі өсімдіктер мен дәрілік қасиеті бар шөптер өседі. Қазақстан жерінде аңдар мен құстар, неше түрлі жануарлар жасайды. Сол жерде біздің ата-бабаларымыз, батырларымыз, ақындарымыз, ғалымдарымыз туып өскен.

Қазақстандай жері шұрайлы, шөбі шүйгін өлкені мен әрқашан да мақтан тұтамын. Қазақстанның кең даласындай байтақ дала еш жерде жоқ шығар. «Отаның-алтын бесігің», «Отаны жоқтық – нағыз жоқтық»- деп дана халқымыз бекер айтпаған. Өз Отанын сүю, өз ана тілін ардақтау - әрбір азаматтың бірінші міндеті.

Ал біздің халқымызда атамекенді ардақтау сезімі өте терең деп ойлаймын. халқымыздың басынан қандай қиын кезеңдер өткенде де ата-бабаларымыз елімізді сыртқы жаудан қорғай білген. Өз елі үшін жанын да, барын да аямаған. Халқымыздың осы бір қасиеті жанымызға ана сүтімен тарап, ана тілімен дарып, ақ нанымен бекуі тиіс. Өйткені Отан біз үшін оттан да ыстық.

Туган жер - біздің ата-бабамыз жаудан қорған кеткен аруақты да киелі мекен. Біздің кіндік қаны тамған жеріміз.

 Міндетіміз: осы қасиетті мекенді әрі қарай дамытып, болашақта оны әлемге таныту. Сондықтан "жұмыла көтерген жүк жеңіл" дегендей бәріміз Туған жерімізді көркейтуге ат салысайық, ағайын!!!

 

Ардақты ағайын!

Бүгін біздің елімізде, барлық қалалар мен ауылдарда ұлы той, біз ұмытылмас тарихи күнді атап өтіп жатырмыз – туған Қазақстанымыздың  Тәуелсіздігінің жиырма жылдығы.

Екі онжылдық бұрын мемлекеттік егемендік туралы декларацияны қабылдай отырып, біз тарихи дамуымыздың жаңа белесі – нарықтық экономикаға әлеуметтік бағытталған, халқымыздың сан ғасыр аңсаған еркін және тәуелсіз өмір сүретін, ашық демократиялық мемлекет құруға қадам бастық.

  Құрметті отандастарым, сіздерді осынау барлығымыз үшін  ең ұлы, ең қымбат мерекемен құттықтау және қошеметімді көрсету үлкен рахат сыйлайды.

  Жылдар тізбегі, тұтас дәуірлер өтер, бірақ бесмыңжылдық тарихында талайды басынан өткерген халқымыз үшін өміріміз бен санамызды өзгерткен Қазақстан тәуелсіздігі ел тарихында үлкен масштабты оқиға ретінде қалады және ешқашан өзіндік құндылығы мен мәнділігін жоғалтпайды

Ардақты ағайын!

Құдай берген осы сыйдың, яғни Мемлекеттік тәуелсіздіктің арқасында бізде мыңдаған жылдардан кейін ұлттық түпнұсқалылығымызды, тарихымызды, тілімізді, мәдениетімізді, ұлттық дәстүрлер мен құндылықтарымызды, жалпы, өзіміздің ұлттық болмысымызды өте маңызды миссияны орындау мақсатында, яғни, демократиялық, құқықтық, зайырлы, тәуелсіз және еркін мемлекеттің жаңа қоғамын құру, бүгінгі және келер ұрпақтың бақытты өмірін құру мақсатында жандандырдық.

Міне, егемен Қазақстанның тәуелсіздік арқасында өз тағдырын құрып жатқанына, өміріміздің жаңа мән-мағынаға ие болғанына, күн сайын пәтер-үйлеріміздің, қалаларымыздың, ауылдарымыздың тыныштығы ұлғайып келе жатқанына 20 жыл. Жасыл қырларымыз бен тауларымыздың тамаша шыңдары тәелсіздік сәулесімен нұрланып тұр.

Бүгін, еркін мемлекеттің негізгі атрибуты, намыстың, отаншылдықтың нышаны, жайлы өмір кепілі, күнделікті өміріміздің күш-қуаты саналатын тәуелсіздіктің ең асыл және қымбат сый екенін Қазақстанның айтулы да намысшыл халқы терең түсінеді.

  Сондықтан, қуана да мақтана, шын жүректен тәуелсіз және егемен Отанымыздың тұрғындарын, әлемдегі бар қазақты осы айтулы да асыл мерекемен құттықтай отырып, тәуелсіз мемлекетіміздің жұлдызы әрқашан жарқырай берсін деп тілеймін.

  Еркіндіксүйгіш бабаларымыздың мемлекет пен мемлекеттілікке ие болудың сан ғасырлық үміттер мен армандарының бітпес күрестер нәтижесінде орындалып, сіз бен біздің бүгінде тәуелсіз ұлттық еліміздің бар екеніне қуануымыз қажет.

  Бабаларымыздың еркіндік пен тәуелсіздікке бағытталған барлық талпыныстары мен үміттерінің ұрпақтан ұрпаққа берілуі мәңгілік құнды тарихи, мәдени дәстүрлерімізге, тілімізге және әдебиетімізге ие болуға себепкер болды. Біз 21 ғасырдың басында өмір сүріп жатырмыз, ұлтымыздың ең асыл және ең жоғары жетістігі – бостандық пен тәуелсіздік екенін ұмытпауымыз керек және еркіндіксүйгіш және отаншыл бабалар кітабының атаулы беттері мыңдаған ержүрек отаншылдардың қанымен жазылған.

  Қазақстан тәуелсіздігінің 20 жылдық кезеңі ежелгі тарихымыздың тереңінен басталады және әрқашан оның қуатымен нәрленеді.

Тәуелсіздік пен ұлттық бірлік халқымыз бен мемлекетімізге ұлы күш берді, саяси, экономикалық және әлеуметтік өмірдің  дамуына игі жағдайлар жасады. Біз бүгін Қазақстанның қысқа уақытта егеменді ел болғанын нық сеніммен айта аламыз.

  Тәуелсіздік Қазақстанды әлемдік қауымдастыққа, ал әлемдік қауымдастықты Қазақстанға жақындатты. Салмақты және жан жақты қазіргі саясат пен өзара тиімді серіктестіктің кеңеюі Қазақстанның әлемдік аренадағы мәртебесі мен бейнесін асқақтатты.

  Қазақстанның көптеген мемлекеттермен, беделді әлемік ұйымдармен және қаржы институттарымен өзара тиімді серіктестігі әлемдік аренадағы тәуелсіз мемлекетіміздің мәртебесінің жоғарылауының берік негізін қалады.

  Қазақстан Республикасының өмірге келуі - біздің көпғасырлық арманымызды іске асыра алатындығымыздың анық дәлелі. Тәуелсіздігімізді жариялау да – біздің алдымызға ең үлкен және қиын мақсаттарды қоя алатындығымыздың және оларды шеше алатындығымыздың дәлелі. Осы күштің тамырлары ғасырлар тереңінен жайылды. Біз өз күшімізге, біріккен талпыныстарымызға, ішкі келісімге, өзара сыйластыққа, кеңпейілділікке сенгенде, осы күштің ағашы гүлдеп, әрқашан жемісін береді.

  20 жылда біз үлкен жолды жүріп өттік – тәуелсіздік жолы, егемендік жолы, еркіндік жолы. Тәуелсіз Қазақстан мәңгілік өмір сүретін болады. Осындай 20 жылдықтар 1120, 3220, 5520 жылдық болып жалғаса береді. Біздің тәуелсіз мемлекетіміз мәңгілік өмір сүреді. Қазақстанның қандай негізде басқарылатыны бізге байланысты.  Бүгін қаланған негіздер – тәуелсіздік, егемендік, демократия, мықты экономика, әлеуметтік әділеттілік принциптері – мемлекеттіліктің негіздері болып саналады.Мықты ұлттық идеология, ұлттық рух, ұлттық құндылық – бізге жол көрсететін принциптер. Көп нәрсе бізге байланысты. Тәуелсіз, еркін болу – бұл үлкен бақыт. Алдыңғы ұрпақтар ғасырлар бойы тәуелсіздікті армандап өмір сүрді және өмірден өтті. Оларға осы тәуелсіздікті көру бақыты бұйырмады. Біз, біздің ұрпақ – бақыттымыз. Біз тәуелсіздікті көріп қана қоймай, оны нығайтып жатырмыз. Тәуелсіз мемлекет Қазақстанды алға жетелейміз. Бүгінгі Қазақстан халқымыздың еңбегі мен таланты арқылы қалыптасты. Барлығы бізге байланысты. Әр азамат, Отанын сүйетін әр адам өзінің еңбегі мен кәсіптілігі арқылы туған мемлекетін нығайтуға тырысуы қажет.

  Қазақстан – барлығымыздың, ата-анамыз бен бабаларымыздың армандары елі, балаларымыз бен немерелеріміздің үйі; және осы елдің негіздерін біз нығайтамыз. Қазақстан шын көңілден барлық балаларын сүйеді және оларды бөлмейді.

  Біздің шындыққа айналған арманымызға жиырма жыл. Бүгін еркін де тәуелсіз Қазақстанға жиырма жыл. Бүгін қазақ үшін бұдан асқан абырой мен масаттану жоқ.

  Біз жаңа мемлекет құрып жатырмыз. Мықты дәстүрлерге, мықты құндылықтарға, ұлттық-рухани құндылықтарға негізделген мемлекетті сәтті құрып жатырмыз. Осы 20 жылдар барысында қазақ халқы азаматтық тілектестікті көрсетті. Осы жылдары қазақ халқы өзінің қаншалықты ұлы екенін көрсетті.  20 жылда біз көптеген табыстарға жеттік. Осы табыстарды ұлғайтатынымызға сенімдімін, еліміздің жан жақты дамуы үшін еңбек етеміз, одан әрі күшті және тамаша ел құрамыз. Осы істе барлықтарыңызға табыс тілеймін.

  Бүгінде біз бар даусымызбен еш қобалжусыз тәуелсіздік жолында кездескен талай қиындықтар мен кедергілерді бастан кешірсек те, елге қанша қауіп-қатер төнсе де тәуелсіздік идеясына адал болдық, Қазақстанның құндылықтарын бәрінен жоғары қойдық, таңдаған жолымыздан таймадық және таймаймыз да.

  Жаңа өміріміздің құрылысының алғашқы күнінен бастап шынайы еркіндік пен дербестікке қол жеткізу – ол тәуелсіздікке ие болу ғана емес, оның қалыптасуы, саяси және экономикалық тұрғыдан нығаюы, әлемде лайықты орын мен құрметке ие болуы болып табылады.

  Осындай игі мақсаттардың орындалу жолдары барлығымызға айқын – ол көпті көрген батыр да еңбекқор халқымыздың барлық табиғи ресурстарын, бай өндірістік және зияткерлік әлеуетін, ақылы мен күшінің арқасында  әлемдік қауымдастықпен серіктестікке арқа сүйей отырып дамыған демократиялық мемлекеттер тізіміне ену.

  Халқымыздың өмір сүру деңгейі мен сапасын арттыру жолындағы басты басымдылық – ел өмірінің барлық салаларындағы демократиялық жаңарудың, либерализацияның және модернизацияның жүйелі жылдамдауы.

Қадірлі отандастар!

Отан жетістігіннің негізі неде деген сұрақа әрқайсымыз  ол ең алдымен Тәуелсіздік, халқымыздың күнделікті жанкешті еңбегі, адамдар санасы  мен  ойлауы, олардың ертеңгі күнге сенімі, игі армандары мен талпыныстары деп мақтанышпен және сеніммен жауап береміз.

  Осы игі жерде өмір сүріп жатқан отандастарымыздың бүгінде бастарын тік ұстап Отанымыздың қол жеткізген табыстары мен шекараларында оның да еңбегі мен лайықты үлесінің бар екендігін айтуға құқығы бар.

  Осы жоғары мінберден бізге әрқашан қатысты және бізбен қатынасатын, көмектесетін шетелдік достарымыз бен серіктестерімізге, серіктес елдер мен халықтарға үлкен алғыс, бақыт пен гүлдену сияқты игі тілектерімді жеткізуге рұқсат етіңіздер.

  Құрметті қауым!

  Жеткен жетістіктеріміз жайлы, тәуелсіздіктің арқасында алдымызда ашылған жаңа көкжиектер мен мол мүмкіндіктер жайлы көп нәрсе айтуға болады. Тәуелсіз Отанымыздың шежіресінде мәңгілікке жазылатын ұлы жетістіктеріміздің ішінде өлшенбейтіні және құндысы – ол үйлесімді және жан жақты дамыған, еркін, отаншыл, талантты және креативті, физикалық және рухани сау, жаңа білімдер мен мамандықтарға ие, дербес ойлай алатын, өміріміздің шешуші күші саналатын, ең бастысы, елінің болашағы үшін жауапты жас ұрпағымыз.

  Дәл соларға, еліміздің албырт та күшті бозбалалары мен бойжеткендеріне айтарым: жаратқанымыздың нәсіп еткен керемет те қайталанбас Қазақстан сияқты жерінде туу және өмір сүру бақыты барлығына бұйырмаған. Менің ең басты тілегім -  осы өмірлік маңызды шындықтың жандарыңыз бен жүректеріңіздің тереңіне бойлауы. Әрқашан туған жерге деген махаббат пен адалдық сезімдеріңіз болсын.

  Біздің киелі парызымыз бен ізетіміз – талай қиын кезеңдерді, сынақтарды бастан кешіп, атамекен бостандығы үшін өздерін құрбан еткен, атамекенді келер ұрпаққа сақтап қалған бабаларымызға, әкелерімізге деген құрмет.

  Әрқайсымыздың құрметті міндетіміз – өзімізді, қажет болса өмірімізді құрметті Отанымызға, оның игілігі мен ұлы болашағына арнау деп айтсам, қателеспеймін деп санаймын.

  Құрметті достар, қадірменді отандастар!

  Сіздерді ойша құша отырып, шын жүректен тағы да мерекелеріңізбен құттықтаймын және денсаулық, бақыт, табыс, отбасыларыңызға молшылық және игілік тілеймін.

  Қасиетті және тамаша Отанымыз мәңгілік жасасын!

  Елімізде әрқашан бейбітшілік пен ашық аспан орнасын!

  Тәуелсіздігіміз мәңгілік болсын!

  Қазақ халқы жасасын!

 

Ұлағатты қазақ ұлтым!

21 ғасырда біздің ұранымыз осындай болу керек «Сен үшін Қазақ елі». Осы ұранмен біз әрбір игі істерімізді бастауымыз керек, осы ұранды есте сақтап біз шет елдермен өзара тиімді қарым қатынастарды орнатуымыз керек. Менің ойымша, Отанды қорғау бұл әрбір санаулы азаматың қасиетті борышы және солай болып қала береді, ендігі біздің мақсатымыз біздің ұлттық әскерімізді біздің ұлтымыздың мақтанышы қылдыру. Осы мақсатымызға біз қолымызды жеткіземіз деп сенемін. Ол үшін біздің жауынгерлерімізге және офицерлерімізге сауаттылық және жоғары кәсібі біліктілік керек.

Құрметті отандастар!

Мен Сіздермен бүгін шет жерлерде жүрген қандастарымыздың тағдырын ойластыруға шақырамын және отбасы туралы өз ойларыммен бөлісейін. Меніңше біздің шет елдерден оралған қандастарымыз олар қазақ халқының ажырамас бөлшегі заң бойынша және адами құндылықтар бойынша бұл солай. Ал қазақтарды бөліп оралман деп бір біріне айдап салу ол кімге керек, ол жауға керек. Сондықтан біз қазақтар керісінше одан арман бірлігімізді нығайтып, бұл билікті тезрек ауыстыруымыз қажет.

 Сонымен қатар, шет елдерде өмір сүріп жатқан қандастарымыз әлі көп, өйткені біреу Отанға оралады, енді біреуінде ондай мүмкіндіктер жоқ болуы мүмкін, екіншіден ол жақта ата бабаларының қоныстанған жері, өйткені көршілес мемлекеттерге көп қазақтың жері өтіп кетті, бірақ шет елдерде, жат халықтардың арасында жүрсе де бұл біздің бауырларымыз ғой, олай болса олардың тағдырлары мені алаңдатады. Әрине олардың өмірлері ол жақта оңай емес, бірақ осыған қарамастан шетте жүрген қандастарымыз қазақилығын сақтағанына мен өте ризымын. Отаннан алыс болып қазақилықты сақтау бұл оңай нәрсе емес, сондықтан біз ел болып, ұлт болып бірігіп шетте жүрген қандастарымызға қол ушымызды созып, әрқашанда көмектесіп жүруіміз керек деп ойлаймын. Ал шетте жүрген қандастарымыз диаспораларға бірігіп бір бірін қорғаштап, бір біріне көмектесіп жүру керек.

  Ардақты ағайын!

            Қазақ халқын біздің ұлттық сезімдеріміз, талпыныстарымыз бен Қазақстанның тағдыры біріктіреді. Біздің барлық ойымыздың, толғаныстарымыз, кейде, ашу мен эмоцияның, ыстық пікірталастар мен байсалды талқылаулардың, үнсіз еңбек және наразылық танытудың, жалпы, барлығының мақсаты бір – ертеңгі Қазақстанның ең жақсы, ең күшті, одан әрі тамаша, одан әрі жайлы болуын көру, қазақ халқының одан әрі ынтымақты, одан әрі мықты да ұйымшыл болуын көру. Бізді тек қана тамырларымыз емес, ортақ мақсаттарымыз да біріктіріп тұр.

            Қазақ диаспорасы – бұл санғасырлық тарихымыздың жаңа құбылысы, шетелдегі қазақтар өздерінің өмірлік қабілеттерін түрлі жағдайларда және әр түрлі елде дәлелдей білулері керек. Қазақ диаспорасының бастан өткізген тарихы – бұл күрес пен жеңістің, ерекше жігердің тарихы. Әрбір қазақ отбасы тарихи отанның бөлігіне айналды. Диаспора идеялар мен тәуелсіздік арманына берілген жаңа ұрпақ берді.

  Әзіз халқым, сонымен қатар қазақ диаспорасы біздің жан күйзелісіміз бен алаңдауымыздың құралы, себебі жат жерлерде күн сайын проблемаларға соқтығысып жатамыз. Қазақша сөйлейтін, өз тамырларына берілген, отанына жақын, жалпы, ұрпақты қазақ етіп тәрбиелеу қажеттілігі болғанымен, оған кері әсер ететін көптеген жағдайлар, шарттар, азғырушылықтар тұр. Осылардың ішінде, мойындауымыз керек, бізде жоғалтулар көп болды, өкінішке орай, әлі де болады. Бар қазақ халқының ең жоғары мәселесі – осы жоғалтуларды азайту. Меніңше, жат болып кетудің алдын алу мен    құралы – Қазақстанның нығаюы мен әлемдік мәртебеге ие болуы. Егер адам оз отанын, отандастарының жетістіктерін сәйкестілігімен мақтан тұтса, Қазақстан танымалдығы деңгейінің көтерілуі тіпті сонша алысқа кеткен қазақ халқын өз айдынына қайтарады.

Диаспора мен отан бір бірінің жалғасына айналуға тиіс. Диаспора саяси, мәдени, ғылыми, денсаулық сақтау және спорттық қырлары жағынан отаннан нәр алып, отанды да нәрлендіріп тұруы қажет. Бұл оның Қазақстанның кескінсіз қосалқысына айналуы керек деген сөз емес. Бұл бір бірін толықтырып тұруды білдіреді.

Жаһанданудың қазіргі жағдайында жат болып кетудің, өзіндік ерекшелік осалдығының қаупі күшейіп тұр. Тек егемен қазақ мемлекеті – Қазақстан Республикасымен тығыз байланыстың арқасында қауіптің алдын алуға болады. Қазақстан – сақталу орталығы мен қазақ халқының қалқаны.

Берілгіштіктің, құрбандықтың және күш-жігердің құнымен қазақ мектептерін, мәдениет ошақтарын, қазақтану орталықтары құрған және құрып жатқан, қазақ балаларына, қыз-бозбалаларына туған тілін үйретіп, қазақ мәдениетін сақтап және дамытып жүрген диаспораның білім беру ошақтары, бұқаралық ақпарат құралдары сияқты құрылымдары ғана терең құрмет пен жоғары бағаға лайықты.

Қазақи ерекшеліктің маңызды факторы – ол туған тілі. Жүздеген жылдар бойы тек тіліміз ғана ұлттық сана сезіміміздің арқауы болды. Диаспорада қазақтықты сақтау Қазақстан Республикасының өмірлік құндылықтарынан шығады. Бұның тек диаспораның ғана мәселесі емес екенін анық түсінеміз. Қазақтілі мен қазақи ұлттық сана – қазақ халқының мәңгіліктігінің ең маңызды шарттары. Қазақ отбасының тек қазақша сөйлеуі жайлы халық болып келісіп көрейікші. Қазақ азаматы қазақ тілін асыл етуге, қырағы болуға, саналы болуға және көп тілді біле тұра, жаңа жоғары технологияның қашықтықтан тіл үйрететін мүмкіндігі бола тұра, өз тілін жоғалтып алмауы қажет.

Диаспора қазақтарының кей біреулерінің қазақша білмейтіндіктен немесе аз ғана білетіндіктен, кей жерлерде қазақ тілі тек ауызша шектелетіндіктен диаспорада қазақ тілінің сақталуы және таралуы өте өзекті мәселе. Біздің тіліміз – қазақтықты сақтаудың басты қаруы, болмысымыздың тірегі, ұлттық бірліктің маңызды тірегі. Демек, сіздерге көңіл аудара отырып, құрметті шет елдерде тұратын ағайын, тілді таратуға және сақтауға, оқытуға байланысты мәселелерді мақсат етіп алатындарыңызға сенемін. Қазақ мемлекеті осы мәселеде негізін қалаушы рөлді атқаруға тиісті, және біз бар күшімізді Қазақстанның өз университеттерімен, мектептерімен, жеделдетіп оқыту курстарымен туған тілді оқыту орталығына айналуы үшін жұмсаймыз.

Қазақ тіліндегі әдеби мұраның жалпыәлемдік мағынаға ие екенін, сонымен қатар мықты қорғанысқа мұқтаж екендігін атап өтуіміз керек. Тек осы мәселе ғана емес, басқа да мәселелер жөнінде мамандар ұсыныстарын тыңдауға дайынмын.

Біздің формуламыз нақты: Отанның мол мүмкіндіктері – Қазақ диаспора үшін, Қазақ диаспораның мол мүмкіндіктері – Отан үшін.

Адамда Ана мен Отанның дара екендігі – өмір заңы. Отан-ана бізде тек біреу. Қай алысқа кетсек те, Қазақстан біздің келуімізді күтеді. Біздің күшіміздің тек бірлікте екенін әрқашан есте сақтайықшы! Тек бірге болсақ қана мықты Қазақстанды құра аламыз! Жау іздемейтін боламыз! Пікірлестерімізді іздейміз! Бір бірімізді қолдайтын боламыз! Өз өзіне көмектесе алмайтындарға қол ұшын береміз! Біздің тағдырымыз бен Қазақстанның тағдыры – өз қолымызда.

Құрметті отандастар!

Алға қоюға тиісті басты мақсатымыз – ары қарайғы қайта құрудың, жаңарудың және жаңғырудың курстарын қоғамымыздың, еліміздің барлық азаматтарының жұмылдырылған мақсатына айналдыру.

Қазақстан жерінде өмір сүретін әр адамның жасалып жатқанның және жасалуға тиістінің барлығы ол үшін, оның отбасы, балалары үшін, елінің гүлденуі үшін екенін түсінгені өте маңызды.

Сондықтан, құқықтық мәдениетті және құқықтық танымды, саяси белсенділікті және азаматтық жауапкершілікті жоғарылатуға күш салуымыз қажет.

Ең алдымен, қатаң өмірлік ұстаным мен сенімге ие адамды басқаның еркіне бағындыру және оны жалған жолға бағыттау мүмкін емес.

Барлық азаматтарымыз, жаңа өмірге қадам басқан жастарымыз осы қарапайым шындықты түсінеді деген ойдамын.

Істің мәні – бұл басты мәселе, құқықтық мемлекеттің маңызды элементі және демократиялық өзгерістер мен қоғам жаңаруының шешуші шарты.

Осы бағыттағы істің  көпшілігі елдің мемлекеттік, қоғамдық және биліктен тыс құрылымдар, мектептер, оқу орындары арқылы жасалып жатыр.

Масштаб, деңгей, сапа және бастысы, осы жұмыстың нәтижелілігі уақыт талабына сай келе бермейтінін мойындау керек.

Меніңше, мемлекеттің жетілуі – үздіксіз үрдіс екенін барлығымыз түсінуге тиіспіз. Онда – тек өткен уақыттағы ғана емес, сонымен қатар, бізден алыстап бара жатқан мемлекет құрылуын жақындататын жаңа жасалулар бар, және біз өз болмысымызбен мемлекет құрудың қуанышы мен мәнін түсінеміз.

Зияткерлік құндылықтары басым, шарықтап бара жатқан жаһанданудың, әлемдік нарықтағы бәсекенің ғасыры – ХХІ ғасырда өмір сүріп жатырмыз. Жеткен жетістігінде тоқтап қалмай және масайрауға елікпей, өзгергіш әлемнен қалмай келе жатқан, қалыптасқан жағдайға айқын баға беретін, қауіп-қатерді жоюға байланысты қажет шараларды жүргізетін ел ғана ұтады.

Сондықтан, елде жүзеге асырылып жатқан реформалардың заң шығарушы, құқықтық және нормативтік базаларын тереңдету және кеңейтуді ұйымдастыру қажет деп санаймын, ең алдымен, мемлекеттік және қоғамдық құрылыс саласында; соттық-құқықтық жүйеде; азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ету облысында; сайлау заңнамасының демократиялануы; азаматтық қоғам институттарының қалыптасуы мен нығаюы, және, елде жүргізіліп жатқан нарықтық реформалар мен нарықтық инфрақұрылымның тиімділігін және нәтижелілігін арттыру саласында.

Осының барлығы алға қойған мақсатымызға – дамыған демократиялық мемлекеттер қатарына қосылуға, халқымызға лайықты өмір жағдайлары мен әлемдік қауымдастықта лайықты орын алуды қамтамасыз етуге жету үшін қажет.

Құрметті достар!

Енді сіздермен 2012 жылды қалай атайтынымызды анықтап, ой бөлісу қажет.

  Бұл сұраққа көшпес бұрын, жаңа аттаған жылға нақты атау беру – шешуі жаңа кезеңде адамдардың ойы мен мүддесін бейнелей отырып, маңызды өмірлік мағынаға ие болатын өте басым мәселелерді анықтаумын тығыз байланысты екенін тағы да нақтылап алайық.

Алдымызда көптеген маңызды мәселелер барын ескере отырып, соның ішінде ең маңызды, ең көкейтестісін анықтаймыз, ол – орындауда негізін қалаушы тасы болып саналатын халық пен елдің, адамның мүддесі.

Бүгінде өмірге қадам басқан әр адамның  мамандыққа ие болуға, өмірде өз орнын табуға, отбасылы болуға ұмтылатынын айту шарт емес.

Сонымен қатар, отбасы мәңгілік өмірдің нышаны екендігін де айту шарт емес. Өмірге келген балалар – тегіміздің жалғасы, әр ата-ана өз балаларының болашағы жайлы ойлаумен өмір сүреді.

Бүгінде,  реформаларымыздың мәні мен мазмұнын білдіретін басты стратегиялық мақсатымыз – мықты әлеуметтік саясаты бар нағыз демократиялы мемлекет құру, халыққа жақсы өмір қамтамасыз ету, отбасы институтын және осы бағыттағы жұмыстың жаңа деңгейге көтерілуін ары қарай нығайту.

Осы мәселелердің маңыздылығы мен мәнділігін ескере отырып, елімізде жаңа 2012 жылды отбасы жылы етіп жариялауды ұсынамын.

2012 жылды отбасы жылы деп атаудың терең мағынаға ие болатынына сенімдімін. Халқымыз үшін отбасы, оның құндылықтары әрқашан асыл сипатқа ие, біздің қоғам үшін отбасы әрқашан негізгі буын. Отбасының дені сау болса – қоғамның да денінің сау екенін, елдің де мықты және тұрақты болатынын дәлелдеу қажет емес.

Мемлекеттік, мемлекеттік емес және қоғамдық ұйымдармен, қайырымдылық қорларымен бірігіп жасалған және 2012 жылды отбасы жылы деп қабылдауға байланысты қабылданған бағдарламада осы барлық игі ниеттер мен мақсаттар сөзсіз бейнеленеді.

Біріншіден, елімізде отбасы институтын дамыту және жүзеге асыруға байланысты қабылданатын заңдарда, ережелер мен нормаларда бүгінгі мен ертеңгі күннің талаптарын бейнелеу, қазіргі заңнамалық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу, осы мәселеге байланысты қоғам назарын күшейту қажет.

Екіншіден, мықты, дені сау және бақытты өмірдің ең алдымен отбасын құрып жатқан жастардың өздеріне, олардың зияткерлік деңгейлеріне, рухани-адамгершілік қасиеттеріне, отбасы мен қоғам алдындағы жауапкершілікті, борышты сезінулеріне байланысты екендігі – бұлжымас шындық. Өмірге қадам басқан жас отбасыға материалды және моральды көмектесуге, жеңілдіктер мен артықшылықтар беруге, баспанамен қамтамасыз етуге ата-ана ғана емес, алдымен мемлекет және қоғам жауапты.

Бүгінде елімізде жас отбасыларға қаншалықты үлкен көңілбөлініп, қамқорлық көрсетіліп жатқандығы баршамызға жақсы мәлім. Осы жұмыстың тиімділігін ары қарай орталықта, қалада, ауылда кеңейту үшін бізге әлі талай күш жұмсау керек.

Осы жауапты істің сәтті орындалуы мемлекеттік органдар жетекшілерінің нақты істеріне, кең жауапкершілікке, түрлі қоғамдық ұйымдарға байланысты.

Үшіншіден, отбасын ары қарай нығайту жайлы айта отырып, тағы бір маңызды аспектіге тоқталып кетейін. Отбасы мәселелерінің іске асуы, алдымен, материалды, моральді және бүгінгі таңда маңызды мәнге ие тәрбиелік мәселелерді шешуге байланысты екенін түсінеміз.

Ескеретіні, осы мәселелер шешімі өмірлік қиындықтарға берілмей, отбасын сақтау мен нығайтуда тауқымет тартып келе жатқан отбасы тірегі - әйелдерге, қымбатты әпкелерге кең мүмкіндіктер жасаумен байланысты. Отбасына қамқорлық – ол отбасы қамын мойындарына алған әйелдерге деген көмек.

Төртіншіден, отбасын – өміріміздің рухани негізінің дамуының, асыл құндылықтарымыздың сақталуының, жоғары адамгершілік қоғамын кеңейтудің, ұлттық менталитетімізге мүлде жат, зиянды әсерлерге қарсы тұруымыздың діңгегі санаймын.

Мемлекеттік бағдарламада отбасы институтының білім беру және тәрбиелеу саласымен тығыз қарым-қатынаста болуын анықтау қажет.

Құрметті отандастар, достар!

Жаңа жылда алға қойылған осындай биік те игі мақсаттарды шешуде мемлекеттік құрылымдар және билік органдарымен бірге әйелдер және жастар ұйымдары, кең қоғам, барлық халқымыз да қатысады деген сенімдемін.

Қандай қиын да мазасыз уақытта өмір сүріп жатқанымызды бәріміз де терең түсінеміз. Бірақ, біздің жолымыз қаншалықты қиын да азапты болмасын, таңдаған жолымыздан бұрылмай, өз мақсаттарымызға міндетті түрде қол жеткіземіз деп сенемін.

Жаратқанымыз бізді түрлі қауіп-қатерден сақтап, бізге осы жолымызда демеу болсын!

Мемлекетқұраушы қазақ халқы жасасын!

 

Жарқын отандастарым!

Бүгін біз ту туралы сөйлесейік, бірақ алдында мен өз ойларыммен бөлісейін. Меніңше 21 ғасырда озады сол халық кімнің мектебі мықты, орта мектебі, жоғары мектебі, ғылыми мектебі. Сондықтан мен білім беру жүйесіне көп көңіл бөлемін. Қазақтың мектебі мықты болса, қазақтың экономикасы мықты болады, қазақтың ғылымы мықты болады, ал қазақ халқы дамыған елдердің қатарында болады. Сондықтан біз қазақ мектепке көп көңіл бөлуіміз қажет. Ал енді ту туралы сөйлесейік.

Ардақты ағайын!

Халық тарихтың жасаушы, мемлекет пен халықтың және оның рәміздердің арасында өзекті байланыс бар. Біздің мемлекеттік рәміздеріміз бұл мемлекеттік көк байрақ, елтаңба, әнұран, Тіл, Тәуелсіздік күні, Астана және төлқұжат.

Менің ойымша қасиетті мемлекеттік жалауы бүкіл қазақ елінің даласыныда желбіреп туру керек, Астанада, Елдің әр қаласында, әр ауылда. Біздің Егемендігіміздің қасиетті рәмізін Мемлекеттік туды Елдің басты алаңында біз жыл сайын қошемет көрсетіп, құрметтеуміз керек. Елдің бас қаласында қасиетті Мемлекеттік Туды аспанға көтергенде біз соған қарап елдің әр қаласының туына, тарихтың әрбір замандарда біздің ұлттың қасиетті рәміздері болған қазақтың тарихи байрақтарына қошемет көрсетеміз. Олар кәзіргі бас тудың тарихи алғы егіс, жол салушылар.

Қасиетті Мемлекеттік Ту мен бірге қасиетті мемлекеттік Елтаңбаға қошемет көрсетейік, құрметтейік, біздің мемлекеттің Елтаңбасы біздің ұлттың, біздің мемлекеттік құдіреттің рәмізі. Мемлекеттік Елтаңбаға құрмет көрсеткенде біз тарихтың әрбір замандарда біздің ұлттың қасиетті рәміздері болған қазақтың тарихи Елтаңбаларға қошемет көрсетеміз. Біздің мемлекеттің қасиетті Туы мен Елтаңбасы қазақтың мыңдаған жылдар бойы тарихи жолын жарқыратып жатыр. Кәзіргі біздің қасиетті Мемлекеттік Туы мен Елтаңбасымен шектелмей, сонымен қатар ұлы ата бабаларымыздың қасиетті рәміздерін кұрметтеуіміз керек, Жәнібек пен Керей ханның, Абылай хан мен Кенесары ханның, әрбір қазақ руларының байрақтарына қошемет көрсетуіміз керек. 

Біздің тарихымызда қиын замандар болған. Жиырмасыншы ғасыр және отарлық заман біздің халықтың есінде ауыр із қалдырған, бұл соғыс, ашаршылық, қол қысқалық. Бірақ соған қарамастан біздің қасиетті Мемлекеттік Туымыз осы тарихи тұңғиықты жеңіп, үстінде желбіреп тұр.

Тоқсаныншы жылдарда Қазақстан жаңғырған, Қазақстан еркін ел болды, сол жылдарда Қазақ Елі өзінің Мемлекеттік Туын аспанға көтерген.

Біздің қасиетті Туымыз әрине бұл бостандықтың Туы. Біздің Туымыз бұл біздің отаншылдық сезіміміздің жеңістің қасиетті туы, бұл Қазақ Елін жаратқан және әрқашанда қорғаған қазақтың әр түлектерінің еңбегінің жеңісінің Туы. Біздің қасиетті Жалауымыз бұл біздің тіліміздің, салт дәстүріміздің, мәдениетіміздің, рұхымыздың, өлеңіміздің жалауы. Біздің Туымыз әр қазақтың жүрегінде болған, әр қазақтың жүрегінде болып тұр, әр қазақтың жүрегінде мәңгі болады да.

Біздің қасиетті мемлекеттік байрағымызды ғарышкерлер ғарышқа алып барған, бір топ альпинистер мемлекеттік байрағымызды ғаламшардың ең биік тауының Эверест тауының үстінде орнатқан.

Біздің қасиетті мемлекеттік байрағымыздың астында қазақ мәмілегерлері шетелде жұмыс істеп жүр, қазақ әскери қызметкерлері елдің қауіпсіздігін күшейтіп жатыр және өзінің әскери шеберлігінің деңгейін көтеріп жатыр, қазақ мемлекеттік қызметкерлері ел үшін ерең еңбек етіп жатыр, қазақтың қауіпсіздік қорғаушылары және тәртіп сақшылары елдің тыныштығын сақтап жатыр.

Мемлекеттің көк байрағы бұл тек мемлекеттің байрағы емес, бұл қазақ халқының, әлемдегі бүкіл қазақтың, қасиетті және мәңгі рәмізі.

Бүгінгі таңда біздің қасиетті ұлттық, мемлекеттік рәміздеріміз көп елдердің астаналарында, бас қалаларында, беделді халықаралық ұйымдарда биік және мәртебелі орынды алды, сонымен қатар талай халықаралық жарыстарда ең биік орындарға көтерілген, ары қарай да көк туымыз Қазақ Елінің қалаларында, ауылдарда, басқа мәртебелі орындарда мәңгі желбіреп турады.

Бүгін мен әр қазақты қай мемлекетте тұрғанына қарамастан, әр қазақстан азаматын қасиетті мемлекеттік Туды құрметтеуге шақырамын. Мерекелік, салтанатты күндерде қазақ ұлттық мемлекетінің жалауын үйлерінде немесе үйдің сыртында іліп қоюға шақырамын.

Әр қазақ қасиетті мемлекеттік Туды өз үйінің үстінде көтеріп, балаларының титтей қолына кішкентай жалау беріп қойсын.

Бүкіл әлем көрсін біз біріккен күш және қуатты мемлекет болғанымызды.

Біздің Ата Заңымыз жүзінде, мемлекеттік рәміздерді құрметтеу және Отанды қорғау әрбір қазақ азаматынын қасиетті борышы. Сондықтан осы азаматтық борышты адал өтейік, әрқашанда мемлекеттік туымызды жақсы көріп құрметтейік, әрқашанда көзіміздің қарашығындай сақтап жүрейік, ұлттың ең қымбатты бұйым, кеніш болғанын терең түсініп қорғап жүрейік.

Қайталап айтайын біздің қасиетті мемлекеттік Туымыз әрқашанда бізбен бірге болады. Біздің Туымыз бізді жарқын болашаққа, қауіпсіздікке, еркіндікке, игілікке, берекеге апарады.

Мен Сіздерге және бүкіл қазақ халқына ерекше сенімділкпен, ерекше үмітпен бағыштаймын.

Әрқашанда біздің қазақ мемлекетінің қасиетті Туы сіздерге өте қымбатты болсын, ардақты ағайын, өміріңізге биік маңыз бен мақсат берсін, әрқашанда сізді ұлттық абырой мен мәртебесімен және өзіңіздің күштеріңізге батыл сенімділікпен толтырсын, туған халыққа және мемлекетке ерең еңбек етуге шабыттандырып күш қуат берсін.

Бүкіл қазақтарға, бүкіл отандастарыма мен мықты денсаулық, зор бақыт, табыс және береке тілеймін!

Әрқашанда Қазақ Елді Құдай жарылқасын!

Қазақ Мемлекетінің қасиетті Туы жасасын!

Қазақ Мемлекетінің қасиетті Елтаңбасы жасасын!

Қасиетті Қазақ Елі жасасын!

 

Егеменді ел болу бұл не, меніңше бұл тәуелсіздік пен қазақ ұлтының гүлдену идеясының аясында бірігіп, ел үшін, болашақ үшін ерең еңбек ету. Егеменді ел болу ол ешкімге тәуелді болмау, ешкімге қарыз болмау, ешкімнің алдында жалтақтамай, ешкімге жалынбай дербес жолмен жүріп қарқынды даму. Егеменді ел болу ол өз өзін әртүрлі өнімдермен қамтамасыз етіп, еліміздің қауіпсіздігін сақтап, тапқанымызды қадыр тұтып мемлекетіміздің көсегесін көгерту. Егеменді ел болу меніңше, ана тілімізді қорғап, ұлттық мәдениетімізді дамытып, ақпараттық кеңістігімізді қорғап, бабалардың аманатына адал болып, осы қасиетті жердің және жер қазба байлықтарының қадірлі иесі болу. Егеменді ел болу менің ойымша, ұлттық құндылықтарды жас ұрпақтың бойына сіңіріп, жастарға сапалы білім беріп қазақтың жарқын болашағын қамтамасыз ету. Егеменді ел болу меніңше, жаңа инновациялы техника мен технология арқылы, ғылым арқылы еліміздің экономикасын дамыту. Осының бәрі егеменді ел болу деген сөз. Біздің Орта Азиялық көршілеріміз осы жолмен жүріп, дамып келе жатыр.

Тағы маған ұнайтын идея бұл сапалы мемлекеттік басқару. Сапалы мемлекеттік басқару деген бұл не, меніңше бұл мемлекеттік қызметкерлер білікті әрі білімді мамандар болу, сапалы мемлекеттік басқару бұл мемлекеттік аппаратта сыбайластық жомқорлықты жою, сапалы мемлекеттік басқару бұл менің ойымша, мемлекеттік қызметкерлердің өздерінің міндеттерін адал атқару, сапалы мемлекеттік басқару бұл президенттен бастап бүкіл мемлекеттік қызметкерлер отаншыл болу, сапалы мемлекеттік басқару бұл бүкіл мемлекеттік қызметкерлердің өзінің ұлт алдында жауапкершілігін терең түсіну, жақсы мемлекеттік басқару бұл жаңа технологияларды мемлекеттік органдардың күнделікті жұмыстарын еңгізу. Міні осының бәрі сапалы мемлекеттік басқару деген ұғымның мәнін көрсетеді. Қазақ Елі сапалы мемлекеттік басқаруға лайықты, сондықтан мен бүкіл мемлекеттік қызметкерлерді өздерінің міндеттірін адал атқаруға шақырамын! Ал елімізде сапалы мемлекеттік басқару болу үшін мемлекеттік органдардың жұмыстарын күнде күнде жетілдіре беру керек.

 

Ардақты ағайын!

Қазақ мемлекетінің саясаты әлеуметтік тұрғыда бағытталып, оның ортасында Қазақстан азаматы тұруға тиісті. Қазақстан азаматтарының дендері сау болу керек. Сондықтан біз   адамдардың, әсіресе, жас ұрпақтың  денсаулығын  қамтамасыз  етуде  барлық жағдайды жасауға тиістіміз.

Жалпы алғанда, еліміздің  барлық  аймақтарында жаңа емдік-диагностикалық орталықтары құрылып, ал жұмыс істеп тұрғандары жөндеуден өту керек. Адамдар денсаулығы біз үшін ең маңызды мәселе. Денсаулықты қамтамасыз ету үшін, ең алдымен, сапалы медициналық қызмет пен диагностика мүмкіндігі жоғары дәрежеде бола отырып, ол тегін жұмыс істеуі қажет. Өз басым, Қазақстанның әр азаматына жылына бір рет диагностикалық тексеруден өтіп тұруға кеңес беремін. Осылайша, бізде түрлі аурулардың алдын алу мен профилактикалық шаралар жасалады.

Айтып өткенімдей, білім – менің басымдылықтарымның бірі. Сондықтан мен оған әрқашан көңіл бөлемін. Кәcіптіліктің, білімнің, оқытудың, зияткерліктің негізі мектепте қаланады. Сондықтан мектепте алған білім адам өмірінде маңызды рөл атқарады. Әр адамның болашағы, тағдыры оның мектеп жылдарында сабаққа деген көңілі мен бағасына тікелей байланысты болады.

Әрбір адам үшін, мемлекет үшін білім беру  ең маңызды да шешуші фактор болып саналады. Бұны балалар жиі естиді. Бірақ бұл – шындық, адамның болашағы үшін, оның өмірдегі орны үшін білім жоғары тұрады. Мектептер құрылысы мен оқыту үрдісі табысты іске асып, жастар мен балалар болашақта Қазақ мемлекетіне кәсіби деңгейде қызмет етуі үшін біз тырысуымыз керек. Әр елдің болашағы мен бүгіні оның зияткерлік әлеуетіне байланысты. Дамыған  елдер тәжірибесіне жүгінсек, ғылыми-техникалық прогресс интенсивті дамитын, ғылым-білімге мол инвестиция құйылатын елдер ғана дами алады. Қазақстан да дәл осы жолды таңдауы тиіс.

Дамыған елге айналу үшін, тамаша инфраструктура мен тапсырмаларға ие болу жеткіліксіз. Дамыған елге айналу үшін, қоғамның зияткерлік әлеуетінің жоғары болуы қажетті. Мемлекет білім беру саласын дамытуда нақтылы шараларды жүзеге асыруы керек. Бүгінгі қазақ жастарының болашақта атамекеніміздің лайықты азаматтары болып, өз қызметтерін отанына арнайтынына нық сенемін.

Болашақта елімізді жастар басқарады. Еліміздің қалай дамитыны соларға байланысты. Сол үшін біз қазір жастарымыздың ақылды, дарынды, білімді, рухани бай, отаншыл, еркін, қуатты, өз тілін білетін және сүйетін, халқының тарихы мен мәдениетін мақтан тұтатын болып өсуі үшін бәрін жасау керекпіз. Тек осындай жастар ғана болашақта қазақ халқын жаңа белестерге жеткізеді.

Менің ойымша, Қазақстан дамуының маңызды факторлары – экономиканы экологизациялау мен адамның өмір сүруіне ыңғайлы орта қалыптастыру. Өмір сүру сапасының жоғарылауы, ресурстық тиімділік, жаңа инновациялық материалдар мен өнімдердің қолданылуы республиканың негізгі басымдылықтарына айналуы қажет, бұлар – ХХІ ғасырдың жетекші трендтері.

Біз «жасыл» стандарттардың енгізілуін бастай аламыз, яғни ол стандарттар өндіруші объекттер мен өндірілуші өнімнің экологиялылығына, ормандарды күзету мен қалпына келтіру саласында халықаралық стандарттарды қолдануға, орманды-саябақты жерлер территориясын кеңейтуге бағытталады.

Республика астанасы мен Алматы қаласы үшін тұрақтардың жеткіліксіздігі маңызды мәселеге айналып барады. Бұдан былай тұрғын үй кешенінің болсын, іскерлік кешеннің болсын құрылысы тұрақтар құрылысынсыз жүргізілмеуге тиіс.

Мемлекеттер мен халықтар арасындағы құрметті байланысқа негізделген өзара тиімді серіктестікке Қазақстан ашық болуы керек.

Бейбітшілікті сүю мен көпвекторлық, прагматизм және жалғасушылық – республика саясатының қалаушы тастары. Арамызда қанша қашықтық болмасын, шетелдік серіктестерімізбен тығыз және интенсивті байланысқа дайын болу керекпіз. Бастысы – өзара тиімді ынтымақтастықтағы түсіністіік пен мақсаттылық.

Қазақстанның жеткен жетістіктерін сақтап, балаларымызға жеткізу – жарқын болашақ кепілі. Сондықтан осы мақсатқа жету үшін біз қадірменді ағайын аянбай қызмет етейік, бұл біздің парызымыз.

Мәселе Қазақстан мен оның жоғары құндылығына байланысты болып тұрғанда, менің материалдық жағдайым ғана емес, жеке өмірім де ештеңеге тұрмайды. Мен ел мүддесін қоғауға міндеттімін және солай бола береді де!

Данышпан және еңбекқор қазақ халқының мақсаттары жоғары. Бұл мақсаттарды ең жақсы түрде іске асыру – біздің парызымыз, құрметті отандастарым. Сол үшін бізге еңбек пен білім, еркіндік пен шешушілік, шығармашылық ой мен оптимизм қажет.

Тарихымыз үйреткендей, бізде даналық таныту, өте жақсы дайындыққа ие болу, жақсы білім, ақпараттандырылушылық, еңбекқорлық пен мақсаттылық жатыр. Сол кезде міндетті түрде жетістікке жетеміз. Мақсатымыз – мықты да гүлденуші мемлекет құру.

Еркін мемлекеттің еркін де белсенді азаматтарымен бірге халқының жүрегінде Президент Қазақстанның рухани өсімі мен мәнділігінің жоғарылауына әсер етуге міндетті. Сондықтан мен кітап жазамын және оны отандастарымның арасында таратамын.

Мәдениет пен руханилық – ол тек білімділік қана емес. Ол адамның өркениеттілігінің жоғары деңгейі, дәстүрге құрмет, нағыз азаматтылық, отаншылдық, туған тілді білу.

Ештеңе ойлап шығарудың қажеті жоқ. Тек қана – бабалар дәстүрін ұстану, туған тіл мен мәдениетті сүю, отан игілігі үшін оқу және қызмет ету, мықты және тату тәтті отбасы құру, дені сау балаларды тәрбиелеу, нақ ортасында адам мен оның құндылықтары тұратын экономиканы құру.

Мемлекеттің нығаюы үзіліссіз үрдіс болғандықтан, сіздерді, достарым, үнемі халқымызға пайда әкелуге, республика игілігіне жұмыс істеуге, ал осы талпыныстарымыз максималды тиімді болу үшін,  сіздерді оқуға және үнемі зияткерлік деңгейлеріңізді көтеріп отыруға шақырамын. Еңбек және білім, теория және тәжірибе шығармашылық ой-өріспен байланыстырылған жерде ғана үлкен жетістіктер болады. Сондықтан, достар, аянбай еңбек етіп, білім алып және жұмысқа шығармашылық тұрғыда аралассақ, еліміз міндетті түрде гүлденеді.

Құрметті отандастар!

Нәтижелі экономиканың негізі ретінде инновация, технологиялық жаңару, өндірістік салада ғылыми еңбектердің қолданылуы қызмет етеді. Инновациялардың рөлі жыл сайын артып келеді, олар барлық салаға енуге тиіс. Яғни, инновацияның нағыз нәтижелерінің алынуы – тек мемлекеттің ғана мәселесі емес. Аймақтық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету үшін, бұл үрдіске бизнесті де, ғылымды да, барлық қоғамды да қатыстыруымыз қажет.

Бүгін, модернизация – тек техникалық инновациялар ғана емес. Оның басты мақсаттары жаңа қоғам, жаңа инфрақұрылым, жаңа адам құруда, халықтың, билік органдарының және бизнес-қоғамдар күшінің бірігуінде жатыр, бұлар бізге халықаралық аренада жетекші елдермен бәсекеге шығуға мүмкіндік береді.

Құрметті достар, сүйікті Отанымыз үшін құрбан ететін біздің өміріміз бір, болашағымыз бір, армандарымыз бір. Отан үшін ерең еңбек етейік!

Сіздердің Қазақстанды нығайтудағы істеріңізге күш-қуат тілеймін.

Назарларыңызға рахмет! Қазақ елі жасасын!

 

Құрметті отандастар!

Ең алдымен, әр тұрғынның өз-өзіне және еліне деген сенімге ие болуын қамтамасыз етуге уәде беремін. Өзімізді және ой-өрісімізді айналамыздағы жақсы нәрселерге қарай өзгертсек – жақсы өзгерістерге қол жеткіземіз.

Бастауында еңбек пен білім жатқан кезде, жолда кездескен еш қиындыққа қарамастан Қазақстан болашағы жарқын болатынына сенемін.  Қабылданатын экономикалық шешімдердің ел дамуына, ұлт жағдайының көтерілуіне, азаматтардың материалдық жағдайының жақсаруына әсер етіп, адамдардың өмір сүргісі келетін, жұмыс істегісі келетін, оқығысы келетін орта құруына әсер етеді деп ойлаймын.

Бай табиғи ресурстарымыз, еңбекқор да білімді халқымыз, мемлекеттің мықты саясаты арқылы еліміздің гүлденетінін дәлелдеуге дайынмын. Осы жұмысымда көпшілік тұрғындардың мені қолдайтынына, ұлттық мүдделерге жауап беретін саясатты іске асыруға күш-қуатымыздың жететініне кәміл сенемін. Сонымен қатар, елімізде әділ сот пен жақсы басқаруды нығайту керектігін көрсетемін. Менің борышым – жеке өзім үшін емес, мемлекет игілігі үшін әсер ету.

Республиканың дамуы өз қолымызда, біздегі күш-қуат, құрбаншылдық, отаншылдық халқымыздың саулығына негізделеді.

Қазақстан халқы – оның ең басты да ең құнды мемлекеттік байлығы. Адам – ол экономиканың бастауы мен мақсаты. Сондықтан да мен адамның, отбасының, мемлекеттің теңдестірілген дамуын ең басты етіп көрсетемін.

Кей кездері бізге білім мен тәжірибені жеткіліксіз болып қалуы себебінен, менің басымдылығым – білім жүйесі. Дамыған елдерде білім мен дана ой және олардың тиімді пайдаланылуы – ел өсуінің негізі.

Ел мүддесінің егемендігіміз бен тәуелсіздігіміздің кепілі ретінде халықаралық аренада оны нық қорғауымыз керек.

Ең негізгі құндылығымыз – еркін, тәуелсіз, дамыған қазақ мемлекеті. Біз оны қорғаймыз. Басты мәселеміз – қазақ мемлекетінің егемендігі мен оның қорғанысы екенін әрдайым айтып жүрмін. Қосқым келетіні, қазақ мемлекетінің дамығанын қаласақ, Қазақстан халқының амандығын қаласақ, бұл жеткіліксіз. Бізге керегі, жоғары мемлекеттік лауазымнан бастап ең қарапайым жұмысқа дейін әр адам мемлекетке, ойына, шешіміне, іс-әрекетіне дербес қарап, өзін еркін сезіне білуі керек. Барлығымыз бірге еркіндік ауасымен тыныстайтын боламыз.

Керей мен Жәнібек хандар құрған мемлекет көптеген ұрпақтардың күш-жігері  арқылы халқымызды бүгінге жеткізді. Мемлекеттілігімізді нығайтудағы ата-баба ісін жалғастыруға міндеттіміз.

Әр халықтың тарихы өзінше қиын. Біздің тарихымыздың қиын болып қана қоймай, үмітке толы болғандығына қуануымыз керек. Бүгінгі күні тәуелсіз және егеменді ел екендігімізді, аспан түстес байрағымызға мақтанышпен қарай алатынымызды айта аламыз. Бұл – тарихымыздың ең жақсы жетістігінің куәсі.

Біздің тарихи жолымызда талай сынақтар, жеңістер мен жеңілістер, ауыр шығындар және жарқын үміттер болды. Осы жолда халқымыз өсті, нығайды.

Қазақстанның ары қарай дамуы үшін адамдардың өз мемлекетіне деген сенімі мен біріккен еңбек қажет. Қазақстан игілігі үшін тер төгуге дайынмын!

Қазақстанды біз өзіміздің жақын, сұлу адамымыздай жақсы көреміз. Өз сезімдерімізді жиі жасырсақ та, Отанымызбен бірге оның жетістіктеріне қуанамыз. Қиын кездерде мұңаямыз. Үміттерімізді ақтамаған кездері ренжиміз. Алысқа кеткенде сағынамыз. Қазақстанда болған кезде де, басқа жақтарда жүрген кезде де уайымдап, болып жатқан оқиғаларды қадағалауды тоқтатпаймыз.

Жерді, халықты, отандастарды адам өзі таңдамайды. Қазақстан бізді таңдады. Сондықтан да біз осындамыз. Бізді таптады, бірақ езіп тастай алмады. Бізге оқ атты, бірақ құлата алмады. Бізді жаулап алды, бірақ бағындара алмады. Әр жерге тарап кеттік, бірақ біздің тамырымыз осы жерде. Сондықтан туған жерімізді гүлдендірейік, ол үшін аянбай тер төгіп, білім алып, адал қызмет етіп қазақ халқыны жаңа жетістіктерге жеткізейік! Бұл біздің қасиетті борышымыз!

Қазақстан жаһандық экономикада әрекетшіл болуы керек. Қазақ мемлекеті өз дамуында бедел мен мақсатқа жету мүмкіндігіне ие болуы үшін, экономикамыз жаһандық деңгейде бәсекеге қабілетті болуға тиіс.

Болашақтағы Қазақстан еңбекқор, білімді, азаматтық жауапты және ұйымшыл халық өмір сүретін ақылмен басқарылатын, экологиялық, шығармашыл, әлеуметтік әрі ұлттық мемлекет болады.

Қазақ Елі – мықты халқы бар ел. ХХІ ғасырдың жаңашыл Қазақ мемлекетін құратынымызды білемін. Қазақстан басқа елдермен достық, ынтымақтастық, сыйластық негізінде байланыс орната алатын белсенді, инновациялы, шығармашыл және ұлттық ел болатынына сенімдімін.

Барлық ойым мен ісімді осы мақсатқа арнауға дайынмын, себебі мен Қазақстанды сүйемін.

 

Жаратқан иеміз Қазақстанымызға қолдау болсын! Жаратқан иеміз еңбегімізге демеу болсын!

 

Уважаемые соотечественники!

Сегодня мы с вами поговорим о основах военной политики Республики Казахстан, о том как я их вижу но перед этим я хотел бы поделиться с Вами некоторыми мыслями.

На мой взгляд физическое здоровье граждан один из главных факторов национальной безопасности. Поэтому укрепление здоровья наших граждан дело государственной важности. Я считаю, что благополучие семьи является основным показателем и главной целью стратегии развития общества и государства, будет благополучной наша семья будет благополучным и все наше общество. Ну а теперь давайте поговорим об основаз военной политики нашей страны.

На мой взгляд, современные Вооружённые Силы Республики Казахстан представляют собой прежде всего не инструмент ведения войны, а важнейший инструмент её предотвращения, фактор стратегического сдерживания.

Военная политика – составная часть общей политики Республики Казахстан в области военного строительства и обеспечения военной безопасности, непосредственно связанная с созданием военной организации государства.

Военная политика Республики Казахстан является необходимым и важным элементом общеполитической и внешнеполитической деятельности, направленной на обеспечение национальной безопасности государства, предотвращение войн и вооруженных конфликтов, упрочение стратегической стабильности.

Военная политика должна определяться с учетом национальных интересов государства, его военных, экономических, социальных, дипломатических и иных возможностей. 
    Оновы военной политики должны быть официально изложены в Военной доктрине Республики Казахстан. Военная политика нашей страны основывается на следующих принципах:

Республика Казахстан:

 не выдвигает никаких территориальных претензий к другим государствам и не признает таких претензий со стороны других государств;

 уважает политическую независимость и государственный суверенитет других стран и признает их право решать вопросы обеспечения национальной безопасности в соответствии со своими интересами без нанесения ущерба безопасности других государств;

 выступает за решение всех межгосударственных противоречий исключительно путем переговоров на взаимоприемлемой основе;

  исключает одностороннее сокращение вооружения в ущерб военной безопасности государства, допуская его только с учетом своих экономических возможностей и объективной целесообразности для обеспечения необходимого уровня обороноспособности.

 Основными целями военной политики Республики Казахстан являются поддержание международного мира и безопасности, предотвращение угрозы развязывания войны и обеспечение гарантии национальной безопасности Республики Казахстан от возможных военных угроз.

 Военная политика Республики Казахстан на современном этапе должна предназначаться для:

 поддержания оборонного потенциала страны на уровне, адекватном существующим и потенциальным военным угрозам с учетом экономических возможностей страны и имеющихся ресурсов;

предотвращения крупномасштабных военных столкновений на мировой арене и в регионе;

 выполнения международных обязательств Республики Казахстан по оказанию военной помощи союзным с ней странам;

 обеспечения действий Совета Безопасности ООН, других международных организаций по поддержанию международного мира и безопасности на возможно более ранней стадии развития угрожающей ситуации или конфликта.

 Цель и предназначение военной политики Республики  Казахстан должны соответствать положениям Устава ООН.

 

Ардақты ағайын!

Жүздеген жылдар мен сынақтардан елімізге деген махаббатымызды өшірмедік, елімізді қалыптастырдық, тәуелсіздікке ие болдық. Барлығымыз бірігіп егемен мемлекет құрдық. Ендігі мақсатымыз – өткен жетістіктерімізді сақтай отырып, жаңа биіктерге жете отырып, болашақ ұрпақтарымызға бай және егемен елімізді аманат ету.

Біздің тәуелсіздігімізге әлі екі онжылдық қана болды. Өз жеріңде өмір сүру және жұмыс істеу, өз тағдырыңды өзің анықтаудан артық нәрсенің жоқтығын миллиондаған қазақтардың түсінуіне осы қысқа тарихи уақыттың өзі жеткілікті болды.

Қазақтарды тізе бүккізіп, бағындыруды, өз жерінен, атынан айыруды көздегендер аз болған жоқ. Бірақ оларға әрқашан жол бермей тұрған күш – ерлікке, атамекенге деген сезімге және бостандық жолында құрбандыққа толы қазақтық мінез жатты.

Отанымыздың тәуелсіздігі жарияланған күннен бері жиырма жыл өтті. Бүгін, тәуелсіздігіміздің бағасыздығына көзіміз жете отырып, халықаралық тоғыста орналасқан Қазақстан Республикасының әлемдегі елдермен қарым-қатынастарының дамуын бақылап отырмыз.

Сүйікті отанымыз Қазақстан – бүгін халықаралық қоғамдастықтың белсенді, танымал, құрметті мүшесі. Бұл жоғары мәртебе ұлтына лайықты әр ұлынан, сонымен қоса әр деңгейдегі  депутаттар мен әкімдерден, үкімет мүшелерінен Отанның бүгіні мен ертеңі үшін, сүйікті Қазақстанымыздың дамуы  үшін, сонымен қатар әлемдік аренада оның  үнінің қатты шығуы үшін үнемі күш жұмсауды талап етеді. Отан үшін жауапты болуғаәрқайсымыз адал еңбектеніп, жемісті күш жұмсап, үлкен жауапкершілік пен мықты ерікке, ұлттық намысқа, жоғары білімділікке, таза ниетке ие болуымыз қажет.

Әр жыл сайын республика өндіргенінің 80 пайызын экспорттайды, өйткені бәрі шикізат. Барлық табылған табыс, меніңше, олигархтардың қалтасына, шетелге кетпеуі тиіс, ол халыққа еңбекақы, әлеуметтік игілік, отандық экономикаға инвестиция ретінде қайтуы керек. Әрқашан осылай болуға тиіс. Осындай экономика құру біздің мақсатымыз.

Бүгінгі жағдайлардағы Қазақстанда біз одан әрі халық игілігі үшін аянбай еңбек етуге, мектептер мен балабақшалар жетіспеушілігін және азаматтардың тұрғын үй мәселесін шешуге, ауылдарды газификациялауға, индустриалды-инновациялық саясатты іске асыруға, қарапайым азаматтарды әлеуметтік қорғауға, мемлекетіміздің қорғаныс қабілетін нығайтуға міндеттіміз. Сонымен қоса, коммуникациялық тәуелсіздік және сауда қорғанысына, азық түлік қауіпсіздігіне және экономикалық өсімді өндіруші сала арқылы қамтамасыз етуге, халыққа стратегиялық кәсіпорындарды және пайдалы қазбалар орнын қайтаруға, заң шығарушы органдардың ролін күшейтуге бағытталған стратегиялық мақсаттарға жақындауымыз керек.  Уақыт талабы осындай.

Жоғары мақсаттарға жету мен үлкен жемісті жоспарларды іске асыру оңай іс емес. Ол бір-екі жылда орындалмайды. Бірақ әрқайсымыздың, ұлттың ұлдары – Парлмаенттің, Мәслихаттың депутаттарының, әкімдердің, үкімет мүшелерінің, ұйымдастырушылардың, барлық деңгейдегі мамандар мен жауапты жұмысшылардың, министрліктер мен ведомстволар қызметкерлерінің мақсаты адал еңбекті қажет етеді.

Алдымызда шешімін талап ететін мақсаттар тұр. Мысалы Қаржы саласындағы мәселелер осы:

• • Ұлттық валюта курсының тұрақтылығын қамтамасыз ету;
• • Несиелік қорларды көбірек тарту және осы негізде шағын және орта кәсіпкерлікке, әсіресе өндірістік кәсіпорынға  салынатын жалпы несие көлемін үлкейту;
• • Несиелік ұйымдардың қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету саясатын жалғастыру және оның қызметін халықтың бос қаражаттарын тарту арқылы, банк қызметтері сапасын жақсарту арқылы, олардың орындалу тәртібі арқылы кеңейту.
• • Отандық өндіруші кәсіпкерлікке берілетін ұзақ мерзімді несиелерге клиенттерді тарту арқылы несие жүйесін нығайту.

 

Экономиканың нақты секторын, шағын және орта кәсіпкерлікті қолдау мақсатымен Ұлттық банк және коммерциялық банктер осы бағыттағы несиелердің көлемі мен санын көбейтуге, несиелік қорларға көбірек клиент тартуға керекті шаралар қолдануға тиіс.

Осыған байланысты, елде банктердің, басқа да несиелік ұйымдардың санын көбейту үшін және қызмет сапасын жақсарту үшін барлық сәйкес нормативтік-құқықтық актілерді қайта қарап, олардың қызметін жақсартуға жағдайлар жасау керек. Сонымен қатар, алыстағы аудандарға микронесиелеуді көбейтуге қосымша шаралар қолдану қажет.

Құрметті отандастарым!

Осы ұлы жетістік пен бағасыз ұлттық игілігіміздің қасиетті, мінсіз, және әрқашан тұрақты тәуелсіздігін сақтау -  мемлекеттің мақсаты және Қазақстанның әр саналы және адал азаматының миссиясы. Тәуелсіздік пен егемен мемлекетті, әлемді нығайтуды, тұрақытлық пен ұлттық бірлікті, жоғары отаншылдық сезімді,  рухани қырағылықты, ұлттық намысты, ұлттық құндылқтар мен мемлекеттік нышандарды қорғау –  нағыз азаматтық қоғам құруға, мықты экономикалық және әлеуметтік дамуға, стратегиялық жоспарлар мен мақсаттардың іске асуына бізді толықтай бағыттайды.

Тәуелсіздік пен оның жетістіктерін нығайту бізді халықтың тарихи санасын, этикалық және мәдени құндылықтарын қалпына келтіру мен тілдің, әдебиеттің, ғылымның, мәдениеттің, ағарту мен білім берудің дамуына көп күш салуға итермелейді.

Ұлттық сананың қалыптасу үрдісін күшейтудегі, өркениетті азаматтық қоғам негіздерін күшейтудегі тарихымыздың тағдырлы кезеңінде ең қуатты жемісті құрал – қазақ халқының ұлы бабаларының мұрасына назар салу.

Тәуелсіздік жылдарында тамаша тіл болып саналатын мемлекеттік тіліміздің қалпына келуі және дамуы үшін барлық жағдайларды жасауымыз керек еді. Өйткені бұл бабалардан қалған аманат және біздің ұлтымыздың ең басты құндылығымыз. Өкінішке орай жиырма жылда ештеңке істелген жоқ. Біз отаншылдар қазақ тілін көсегесін көгерту үшін барлық шараларды жасаймыз. Бұл біздің тарихи міндетіміз.

Бір кездері мемлекеттік және саяси тіл болмаған қазақ тіліміздің үні  қазір БҰҰ-ның және басқа да халықаралық ұйымдардың ең жоғары мінберлерінен шығып тұруға, ақ көгершін сияқты бейбітшілік пен достық құсы ретінде әлемдік кеңістікте шарықтауға тиіс.

Сондықтан, ежелгі, бай, дана және ақындық тілге деген мемлекеттік және бүкілхалықтық қамқорлық – әрқайсымыз үшін асыл парыз.

 

 Қымбатты достар!

Ағымдағы жылда салтанатты түрде қымбатты Қазақстанның мемлекеттік тәуелсіздігінің жиырма жылдығын тойлаймыз. Бұл мереке қоғам өмірінің әр саласындағы тәуелсіздіктің жиырма жылдық жетістіктерінің көрінісі.

Қазақстанымыз, жас, ынталы, қуатты, мықты, дені сау және мақсатшыл бозбала сияқты жиырма жылдығын лайықты табыстарымен қарсы алуға күш салуда.

Біз бақыттымыз, себебі біздің тәуелсіз мемлекетіміз бар, халқымыз өзінің жаңа тарихын өз қолымен құруда. Қымбатты өлкеміз біздің күнделікті және жемісті еңбегіміздің нәтижесінде қалыптасуда. Біз әрқашан мына тынымсыз әлемде тарихи және қасиетті елімізді қауіп-қатерден қорғауға тырысамыз.

Ар мен ұлттық намысымызға, отаншылдық сезіміне, халықтың шын жүректі еңбегіне терең сенімдемін, барлығымыз бірге жоспарларымыз бен игі ниеттерімізді іске асыратынымызды,егемен атамекенімізге жақсы жағдай жасайтынымызды, болашақта халқымызға лайықты өмір қамтамасыз ететінімізді үлкен сенімділікпен айта аламын.

Егемен Қазақстанның болашаққа және дамуға жолы тік, жарқын және жеңістер мен жаңа жетістіктерге толы болсын!

Тәуелсіздіктің сәулесі Қазақстанның әр азаматының жүрегінде әрқашан жанып тұрсын, бүгінгі және ертеңгі жолымыздың шамшырағы болсын! Шексіз махаббатпен қымбатты халыққа үлкен бақыт, денсаулық, жаңа күш және жемістің жаңа биіктерін тілеймін!

Адал ниеттеріңізді іске асыруда Жаратқаннан әр қазақ отбасына баршылық беруді, тәуелсіздік пен ұлттық бірліктің сақталуын, Қазақстанды қауіптен қорғауын сұраймын!

Қазақ Елі және Қазақ халқы жасасын!

 

Дорогие соотечественники!

Сегодня мы с Вами поговорим о национальных интересах Республики Казахстан, о том как я их понимаю но перед этим я хотел бы с Вами поделиться своими мыслями.

На мой взгляд, наша главная цель – сделать наше государство процветающей страной, основанной на развитой экономике с ориентацией на сильную социальную политику, безусловном соблюдении гражданских свобод и прав человека, обеспечить формирование высокого человеческого потенциала, создать достойные условия жизни всем гражданам государства, обеспечить развитие государственного языка.

Мы доложны стремиться реализовать намеченное через проведение качественных структурных реформ, нацеленных на эффективную реализацию интеллектуального, производственного, профессионального и духовного потенциала общества.

Ну а теперь давайте поговорим о национальных интересах Республики Казахстан.

 

НАЦИОНАЛЬНЫЕ ИНТЕРЕСЫ   

 Национальные интересы Республики Казахстан охватывают все сферы жизнедеятельности личности, общества и государства, тесно взаимосвязаны и являются концептуальными ориентирами для ее долгосрочного развития.

 Стратегическими национальными интересами являются: обеспечение независимости, территориальной целостности, суверенитета, развитие государственного языка; устойчивое экономическое развитие и высокая конкурентоспособность казахской экономики; достижение высокого уровня и качества жизни граждан.

Основными национальными интересами в политической сфере являются:

    соблюдение конституционных прав и свобод человека;

    устойчивое развитие демократического, правового, социально ответственного государства;

развитие и внедрение в практику государственных органов государственного казахского языка;

    обеспечение эффективного функционирования государственных институтов в интересах общества;

    достижение сбалансированности политических интересов граждан, общественных объединений и государства, общественного консенсуса по ключевым вопросам развития Республики Казахстан;

    развитие гражданского общества с учетом национальных традиций и особенностей;

    эффективное противодействие коррупции;

    формирование системы международных отношений, основанной на верховенстве норм международного права и многостороннем сотрудничестве, обеспечивающих участие Казахстана в решении вопросов, затрагивающих его интересы;

 совершенствование и укрепление механизмов обеспечения национальной и коллективной безопасности с участием Республики Казахстан на глобальном, региональном и двустороннем уровнях, придание международной безопасности всеобъемлющего и комплексного характера;

прагматичное взаимодействие с мировыми центрами силы, основанное на эффективной многосторонней и многовекторной дипломатии, стратегическом партнерстве и особых отношениях с дружественными государствами, равноправном взаимодействии и взаимном учете интересов;

 позиционирование Республики Казахстан за рубежом в качестве демократического правового государства, ответственного и предсказуемого партнера, донора международной и региональной безопасности;

 обеспечение защиты прав соотечественников и солидарности казахов во всем мире ради сильного, процветающего Казахстана.

10. В экономической сфере основными национальными интересами являются:

экономический рост и повышение конкурентоспособности казахской экономики на основе ее структурной перестройки, устойчивого инновационного развития, инвестиций в человеческий капитал, модернизации экономических отношений, снижения себестоимости, импортоемкости и материалоемкости производимой продукции;

сохранение устойчивости национальной финансовой и денежно-кредитной систем;

обеспечение недискриминационного доступа на мировые рынки товаров и услуг, сырьевых и энергетических ресурсов;

достижение уровня энергетической безопасности, достаточного для нейтрализации внешней зависимости от поступления энергоносителей;

поддержание гарантированного уровня продовольственной безопасности;

трансфер современных технологий в экономику страны, доступность зарубежных кредитных ресурсов.

    11. Основными национальными интересами в научно-технологической сфере являются:

формирование экономики, основанной на знаниях, обеспечение развития науки и технологий как базы устойчивого инновационного развития Республики Казахстан;

создание новых производств, секторов экономики передовых технологических укладов, интенсивное технологическое обновление базовых секторов экономики и внедрение передовых технологий во все сферы жизнедеятельности общества;

расширение присутствия Казахстана на мировом рынке интеллектуальных продуктов, наукоемких товаров и услуг, взаимовыгодное международное научно-технологическое сотрудничество и привлечение в экономику страны технологий мирового уровня.

12. В социальной сфере основными национальными интересами являются:

удовлетворение основных социальных потребностей граждан, минимизация негативных последствий социальной дифференциации и социальной напряженности в обществе;

обеспечение общественной безопасности и безопасности жизнедеятельности населения, снижение уровня преступности и криминализации общества;

обеспечение занятости трудоспособных граждан и достойного уровня оплаты труда;

развитие интеллектуального и духовно-нравственного потенциала общества, сохранение и преумножение его культурного наследия, укрепление духа патриотизма;

привлечение в страну переселенцев этнических казахов на историческую Родину

№ 13. В демографической сфере основными национальными интересами являются:

    устойчивый рост численности нации на основе последовательного увеличения рождаемости и ожидаемой продолжительности жизни, снижения смертности населения;

 повышение общего уровня здоровья населения, охрана здоровья матери и ребенка;

 укрепление института семьи как социального института, наиболее благоприятного для реализации потребности в детях, их воспитания;

оптимизация внутренних и внешних миграционных потоков, обеспечение положительного сальдо внешней миграции за счет переселенцев репатриантов этнических казахов.

14. Основными национальными интересами в информационной сфере являются:

реализация конституционных прав граждан на получение, хранение и распространение полной, достоверной и своевременной информации;

формирование и поступательное развитие информационного общества;

равноправное участие Республики Казахстан в мировых информационных отношениях;

 преобразование информационной индустрии в экспортно-ориентированный сектор экономики;

эффективное информационное обеспечение государственной политики;

обеспечение надежности и устойчивости функционирования критически важных объектов информатизации.

  15. В военной сфере основными национальными интересами являются:

 укрепление в обществе чувства патриотизма, готовности к защите национальных интересов Республики Казахстан;

эффективное стратегическое сдерживание, обеспечивающее поддержание мира, региональной безопасности и предотвращение угрозы применения военной силы против Республики Казахстан;

обеспечение защиты независимости, территориальной целостности, суверенитета республики в случае применения против нее военной силы или угрозы силой;

развитие военной организации государства, поддержание уровня оборонного потенциала, соответствующего возможностям государства и достаточного для решения задач мирного и военного времени;

укрепление международных и региональных механизмов обеспечения военной безопасности, партнерства и доверия;

последовательное развитие и укрепление военного и военно-технического сотрудничества со странами партнерами;

повышение эффективности Организации Договора о коллективной безопасности.

16. Основными национальными интересами в экологической сфере являются:

обеспечение экологически благоприятных условий жизнедеятельности граждан;

преодоление негативных последствий радиоактивного загрязнения территории страны и иных чрезвычайных ситуаций, реабилитация экологически нарушенных территорий;

устойчивое природно-ресурсное обеспечение социально-экономического развития страны;

рациональное использование природно-ресурсного потенциала, сохранение биологического и ландшафтного разнообразия, экологического равновесия природных систем;

формирование элементов зеленой экономики в Республике Казахстан.

содействие поддержанию глобального и регионального экологического равновесия.

 

Құрметті отандастар!

Бүгін біз ұлттық мәдени кеңістік туралы сөйлесейікю Бірақ әдеттегіддей мен алдында өз ойларыммен бөлісейін.

Ана тілі қазақ халқының түпнегізі әр адамның түпдерегі, зәмзәм су ағылатын бал бұлақ. Бұл бал бұлақ ағып жатқанша, зәмзәм суын беріп жатқанша, бұл бал бұлақ қорғалып жатқанша сол кезге дейін халықта бар, оның рухы бар ұлттық сөз бен ойда көрсетілген. Қазақ тілі бұл қазақ халқының өткенін, кәзіргі заманын, болашағын байланыстыратын күш.

Қазақ халқына ана тілі бұл еркіндіктің тілі, мемлекеттің тілі, қазақ мәдениеттің тілі. Қазақ тілді қорғау, дамыту, кеңейту, қоғамның әр саласында, ұлтаралық және халықаралық қатынаста пайдалану біздің қасиетті борышымыз. 

Қазақ тілді, елді, жерді қорғау үшін мен қазақ саясаткерлерді, қоғам қайраткерлерді, жазушыларды, қазақ тілшілерді бірігуге шақырамын.

Құзырлы органдардың мақсаты менің ойымша қазақ тілді қорғау және дамыту. Егер де біз даналы, тұрақты және жұйелі тұрде тіл саясатты, мәдениет саясатты дұрыс жүргізсек онда қазақ тілдің болашағын кепілдендіре аламыз, қазақ тілді пайдаланатын саласын кеңейтеміз, қазақ тілді туған жерде таратамыз.

Менің ойымша әр қазақ туған тілді қорғау керек, отарлық заманда жасалған жараларды емдеу керек, мыңдаған жылдар бойы келе жатқан казақ тілді тарату керек, дамыту керек.

Бұл үлкен және өте керекті, маңызды жұмыс. Бұл жұмыста мен бүкіл қазақ халқына ауызбірлік, сенімділік, ана тілге шын жүректен терең махаббат тілеймін!. 

Енді мен ұлттық мәдени кеңістік туралы біраз сөз айтып кетейін. Менің ойымша халыққа ең қәуіпті апат ол ұлттық ұстамдарды, құндылықтарды жоғалту, ал ұлттық ұстамдардан, құндылықтардан айырылған халық бейжәй, түңілген, ештеңкені сыйламайтын тобыр болады.

Менің ойымша ұлттық зиялы қауым, ақындар, жазушылар ұлттық мәдени кеңістік құрастырады және кеңейтеді.

Бізде кәзір өкінішке орай жемқорлық, саясатқұмарлық, тәртіпсіздік, бос саяси шағыстыру және алауыздық кең қанатын жайды, бұның бәрі қазақтың дамуын тоқтатады, зиян қылдырады сондықтан менің мақсатым осы шатақтың бәрін тоқтату және қазақ ұлттың күш қуатын мемлекеттің, ұлттың дамуына бағыттандыру.

Менің ойымша жазушыларға арналған Мұхтар Ауэзов атындағы мемлекеттік премия керек, ал ақындарға арналған Мағжан Жұмабаев атындағы мемлекеттік премия керек, бұл мемлекеттік премиялар дұрыс шығармаларды жазатын, ұлттық идеяға көңіл бөлетін жас немесе ел білмейтін жазушыларға берілу керек.

Менің ойымша абыройлы қазақ жазушылардың шығармаларын таратуымыз керек, сонымен қатар жас немесе ел білмейтін жазушыларды, ақындарды дұрыс шығармаларды жазатын, ұлттық идеяға көңіл бөлетіндерді сахнаға шығарып, премия беріп, тәрбиелейтін кітәптарін таратуымыз керек.

Қазақтың интеллектуалдық көшбасшылар ұлттың болашағы ұшін бірігуіне, тіл табысқанына мен сенемін және осыны жүзеге асыруына тырысамын. Мен сенемін қазақтың интеллектуалдық көшбасшылар тіл табысып біріккін көзқарасын, ұлттың мүддесінде негізделетін даналы пікірін білдіреді.

 Менің ойымша біз қазақтар өз ұлттық ұстанымдарымызды, құндылықтырымызды, рұхымызды терең тұсінуіміз керек, сезінуіміз керек.

Біздің ортақ миссиямыз, мақсатымыз ол қазақ ұлтты, әр қазақты біріккен және сау, көп жасайтын организм ретінде жаңғырту және дамыту. 

Біздің алдымызда тарихи міндет тұр ол біріккен қазақ ұлттық мәдени кеңістік құрастыру және дамыту, сонымен қатар қазақ тілді жаңғырту, дамыту және тарату.

Біріккен қазақ ұлттық гуманитарлық кеңістік қазақтың өткенін және болашағын, ұлттық нышандарды, қазақ мемлекетті, қазақ тілді, қазақ мәдениетті бір жүйеге біріктіреді, біріктіріп ұлтты дамытады.

Ал біріккен қазақ ұлттық гуманитарлық кеңістікті құрастыру үшін, дамыту үшін қазақтың зиялы қауымы, қоғам қайраткерлері, ғалымдары, саясаткерлері, тілшілері бірігіп көп жұмыс жасау керек.

Менің ойымша мемлекет арқылы ұлтты ағартатын, дамытатын жобаларға және бағдарламаларға қолдау беру керек. Жаңа, ұлтжанды мәдени және әдеби шығармаларды мемлекет арқылы қолдауға кез келді.

Менің ойымша қазақ ұлттық рұхты насихаттайтын қазақ кітәпті, қазақ ұлттық рұхты насихаттайтын қазақ театр қоймаларды, қазақ ұлттық рұхты насихаттайтын қазақ кинофильмдерді, ұлттық мұражайларды, ұлттық кітәпханаларды, ұлттық мұрағаттарды, ұлттық археологиялық жұмыстарды жұйелі және тұрақты түрде қолдауға мемлекеттік шаралар қолдану керек. Біз қазақ ұлттық тарихи нышандарды жаңғыртуға міндеттіміз!.

Әрине қалаларға, көшелерге тарихи атақтарын қайтару жұмысы ешуақытта тоқтамау керек. 

Біз қазақ ұлттық білім беру саласын және қазақ ұлттық ғылым жұмысын жаңғыртуымыз керек, сонымен қатар қазақ ұлттық ақпарат кеңістікті нәпсіден және тағы басқа қоғамның адамгершілік қағидаттарына, қазақ ұлттық мүдделерге зиян келтіретін ықпалдардан қорғаумыз керек.

Ал егерде біз бәріміз, әсіресе қазақ жазушылар, ақындар, саясаткерлер, қоғам қайраткерлер, ғалымдар, тілшілер аянбай ұлт мүдделерін ойлап, бірігіп халыққа жұмыс істесек, онда әрине қазақ ұлттық гуманитарлық, өмірлік кеңістік жаңғырады, дамиды. Ал қазақ өмірлік кеңістік бұл ұлттық құндылықтар және ұлт болашағы кеңістігі.

Менің ойымша бізге өзіміздің қазақ ұлттық тағдырымыз, болашағымыз үшін терең сезінілген, үлкен, нақты ұлттық жауапкершілік керек.   

Бізді ешкім тоқтата алмайды, бізге тек көбрек ұлт үшін, ел үшін қоян қолтық жұмыс істеуміз керек. 

Мен сенемін біз өзіміздің мақсатымызға жетеміз!.

Назар аударғаныңызға рахмет!

 

Дорогие соотечественники!

Сегодня мы с Вами поговорим об основных угрозах национальной безопасности Республики Казахстан.

 

ОСНОВНЫЕ УГРОЗЫ НАЦИОНАЛЬНОЙ БЕЗОПАСНОСТИ

Угрозы национальной безопасности Республики Казахстан носят комплексный и взаимосвязанный характер. Отдельные источники способны порождать спектр угроз, проявляющихся в различных сферах жизнедеятельности. Некоторые угрозы могут одновременно воздействовать на состояние национальной безопасности по нескольким направлениям. Формами угроз в стадии их зарождения и насыщения являются риски и вызовы национальной безопасности.

Основными потенциальными либо реально существующими угрозами национальной безопасности являются:

посягательства на независимость, территориальную целостность, суверенитет Республики Казахстан;

навязывание Республике Казахстан политического курса, не отвечающего ее национальным интересам, вмешательство извне во внутриполитические процессы;

недостаточная конкурентоспособность экономики Республики Казахстан; 

снижение уровня благосостояния и качества жизни населения;

дестабилизация национальной финансовой и денежно-кредитной систем, потеря стабильности национальной денежной единицы;

неспособность возвращать и обслуживать внешний и внутренний долг;

невозможность гарантированного обеспечения сырьевыми и энергетическими ресурсами в объемах, обеспечивающих намеченный рост ВВП;

потеря внешних рынков, в том числе в результате дискриминации белорусских производителей;

отставание в темпах перехода экономики к передовым технологическим укладам от других государств, деградация технологической структуры реального сектора экономики;

 депопуляция, общее старение нации, снижение темпов рождаемости, ухудшение других основных показателей демографии и здоровья нации;

рост преступных и иных противоправных посягательств против личности и собственности, коррупционные проявления;

подготовка или осуществление террористических актов на территории либо в воздушном пространстве Республики Казахстан, использование ее территории либо воздушного пространства террористическими организациями и группами против иных государств;

проявления сепаратизма, религиозного экстремизма на территории Республики Казахстан;

рост нерегулируемой иммиграции в страну;

нарушение устойчивости системы социальной защиты;

рост безработицы, в том числе нерегистрируемой и скрытой;

деструктивное информационное воздействие на личность, общество и государственные институты, наносящее ущерб национальным интересам;

нарушение функционирования критически важных объектов информатизации;

возникновение на территории Республики Казахстан либо вблизи ее границ крупномасштабных чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, эпидемий и эпизоотии;

снижение научно-технологического и образовательного потенциала до уровня, не способного обеспечить инновационное развитие;

незаконное распространение в Казахстане или перемещение через ее территорию оружия массового уничтожения, его компонентов и средств доставки, технологий и оборудования двойного назначения, оружия, боеприпасов, радиоактивных, химических, биологических и других опасных веществ и материалов;

утрата значительной частью граждан традиционных нравственных ценностей и ориентиров, попытки разрушения национальных духовно-нравственных традиций и необъективного пересмотра истории, затрагивающие данные ценности и традиции;

резкое либо масштабное снижение доверия граждан к основным государственным институтам;

целенаправленные посягательства на жизнь, здоровье и свободу казахских граждан, пребывающих за рубежом;

недостаточные масштабы и уровень внедрения передовых информационно-коммуникационных технологий;

снижение или потеря конкурентоспособности отечественных информационно-коммуникационных технологий, информационных ресурсов и национального контента;

деградация земель, лесов и природных комплексов, истощение минерально-сырьевых, водных и биологических ресурсов;

 радиоактивное, химическое и биологическое загрязнение почв, земель, вод, недр, растительности и атмосферы;

утрата либо разглашение сведений, составляющих охраняемую законодательством тайну и способных причинить ущерб национальной безопасности. 

Под военной угрозой Республика Казахстан, следуя нормам международного права, понимает действия другого государства (других государств), экстремистских, религиозных, сепаратистских движений, организаций, расположенных на территории другого государства (других государств), указывающие на реальное намерение применить вооруженную силу против Республики Казахстан.

Тенденции развития Центрально Азиатского региона свидетельствуют об отсутствии в настоящее время военной угрозы Республике Казахстан. Вместе с тем существует военная опасность на уровне рисков и вызовов, обусловленная наличием объективно существующих источников военной угрозы. 

 

Менің ойымша, біз қазақтар, бір бірімізбен ақылдасып, бір бірімізді тыңдап, бір біріміздің айтқанына зер салып, бір бірімізді аялап, бір бірімізді Отан үшін ерең еңбекке шақырып, елімізге тек жақсылық тілеп, ұлттық мүдделерді басшылыққа ала отырып, нарық пен жоспарды тиімді пайдаланып, еліміздің көсегесін көгертіп, жаңа техника мен технологияларды қолданып, ана тілімізді дамытып 21 ғасырда жаңа әрі гүлденген Қазақстанды құруымыз керек. Бұл біздің бабаларымыздың алдында қасиетті борышымыз.

Ардақты ағайын!

Ту – қазақ халқы үшін ежелден мемлекеттіліктің негізгі нышандарының бірі саналады. Ту - жүздеген жылдар бойы бабаларымыз үшін абыройдың нышаны және ерекше мәртебеге ие.

Бүгінде, ХХІ ғасырдың басында, халқымыздың өткен өмірінің тарихына үңілсек, туған өлкесін қорғау үшін бабаларымыздың ту астына жиналып, талай құрбандыққа барғандарын көреміз.

Бақытқа орай, жүздеген жылдардан соң, тәуелсіздіктің арқасында қазақ халқы тәуелсіздік пен егемендіктің нышаны саналатын ұлттық туына қайта ие болды. Жаңа әлемде әр тәуелсіз және егемен мемлекет туы арқылы танылады. Осыған байланысты, туды құрметтеу мен ұлықтау –ежелгі тарихи, мәдени және рухани ұлттық құндылықтарға деген құрмет, байрақ Қазақ жерімен, Қазақ тілімен, Елтаңба және Ұлттық әнұранмен бірге ең асыл ұлттық және мемлекеттік нышанымыз.

Соны ескере отырып, халықты, әсіресе, өскелең ұрпақ пен жастарды өзіндік таным мен отаншылдыққа тәрбиелеу үшін, тудың жасампаз және ықпалды рөліне деген құрметпен ел астанасының ең көрікті жерлерінің бірінде үлкен тутұғыр орнатылды.

Ту мен Елтаңба орнатылған жерге келген әр адам осы екі нышан ежелгі халқымыздың бақытын, табысын, ынтымағын, бірлігін, абыройын, отаншылдығы мен ұлттық менталитетін, қазақтардың игі мақсаттары мен мүдделерін осы нышын түстері іске асырып тұрғандығын керемет сезінеді.

Байрағымыз – игіліктің, тыныш өмірдің, мәңгілік ұлттық бірліктің және Қазақстан халқының бақытты болашаққа деген үмітінің белгісі.

Осыған байланысты, Ұлттық туға деген махаббат пен құрмет әр адал адамның жүрегінде болуға және оны мемлекеттіліктің, ұлттық тәуелсіздікті нығайтудың, ел жетістіктерін қорғаудың абыройлы жолына бағыттауға тиіс. Яғни, қазақ мемлекетінің тәуелсіздік нышаны ретінде Ұлттық байраққа деген құрмет қоғамның әр мүшесі үшін тарихи миссия, перзенттік және азаматтық парыз болуы қажет.

Алдағы уақытта да, әрбір адал және отаншыл адамның өзінің Ұлттық туын мақтан ететініне, оны мемлекеттің, мемлекеттіліктің, Отан тәуелсіздігі мен бостаныдығының нышаны ретінде құрметтейтініне, оның маңыздылығын, рөлін және мәнін бүгінгі және келер ұрпаққа үйрететініне нық сенімдемін.

            Қазақ халқы бүгінде өркениетті қоғам құру жолында бірлік пен ынтымақтастық байрағымен нық қадамдап келеді, еркіндіксүйгіш ұлттың арман-мүддесінің айнасы болған Мемлекеттік туды басқа да ұлттық асылдар сияқты мәңгілік қастерлейтін болады.

Қазақтардың жеңісі, тілегі, ұлттың әрбір лайықты перзентінің үміт сәулесі мен ар-намыс жалыны – қазақ халқының байрағы мәңгілік қалықтайды!

Отан тәуелсіздігінің ел абыройы мен жандануының негізі екені, оның әр адам жанындағы біз құрметтейтін мәдениет пен ұлы бабалар естелігіне деген құрмет сезімін ұлғайтқаны еш күмәнсіз. Тәуелсіздік тұлға еркіндігі мен адам өмірі мәнінің негізі ретінде әр уақытта болмысымыз бен ұлттық менталитетіміздің ең негізгі бөлігі болып қалады. Тәуелсіздік арманы  әрқашан отаншылдарды, күрескерлерді, әсіресе зиялыларды ұлтық менталитетті қорғауға, ұрпақ сабақтастығын қамтамасыз етуге, Отан тәуелсіздігін қорғауға бағыттады.

Тәуелсіздік өзімен бірге мүмкіндік, қабілет және жауапкершілік алып келді. Тәуелсіздік бізге санғасырлық арманымызды өз қолымызбен шынайыға айналдыру мүмкіндігін әкелді. Тәуелсіздік бізге үлкен жетістіктерге жету және оны мақтан тұту құқығын берді. Бірақ ең алдымен, тәуелсіздік барлығымызға шынайыға айналған санғасырлық арманымыздың жауапкершілігін иығымызға артты. Бұл салмақты көтерім жүру, шынымен – үлкен абырой, және барлығымыз халықтың бақытты ұрпағымыз, біздің ұрпақтарымыз да солай болады, тәуелсіз Атамекенін нығайтатын болады. Қазақ мемлекеттілігінің алдағы онжылдықтарының одан әрі жемісті болатынынына сенемін. Олар барлығымыздың жұмысымыздың, бар қазақ халқының біріккен талпыныстарының арқасында жемісті болады.

Тәуелсіздік ұлттық мәдениетімізді жандандырды және ежелгі ұлтымыздың  мәні мен әлеуетін көрсетеді. Бүгінде адамзат қазақ халқының ежелгі және бай мәдениетімен терең танысуда, уақыт өте келе ол мәдениет жақсы ой-пікірлердің іске асуына, жоғары жалпыадами құндылықтардың баюына әсер ететін болады. Тәуелсіздіктің жиырма жылында жас демократиялық және құқықтық мемлекетті құрушылар өздерін өз мәдениеттерінің аясында шектеп қоймады, мәдениеттің қарсы қойылу талпыныстарын кінәраттады және өркениеттің пайдалы диалогын қолдады.

Өз тарихы мен мәдениетін білу ұлттық абыройды жаңа заманға бейімдеп қана қоймай, өркениетпен, өзге халықтармен байланысты нығайтуға нақты негіз қалайды.

Қоғам өмірін демократияландыру үрдісі дәуір талабы саналады және әр тұлға мен мәдениеттің адамгершілік әлеуетін тиімді қолдануға ықпал жасайды. Сондықтан, Қазақстанда негізі құқық пен тұлға бостандығы саналатын демократиялық қоғам құру үрдісінде мемлекеттің ұлттық ерекшеліктері де ескерілуге тиіс.

Елде қабылданған заңдардың тәжірибе жүзінде мәні болса ғана, тұлға бостандығы қамтамасыз етілетіні сөзсіз. Сондықтан, тек құқықтық мемлекет қана еркіндіктің барлық түрлеріне негіз болады.

Біздің қол жеткізген мемлекетіміз бен ұлттық мемлекеттік жүйеге баса назар аудару басқа ұлттардың құқықтарын шектеп қою дегенді білдірмейді. Өйткені, ұлттық мемлекет біз үшін ұлттық мәдениет пен тілді, мемлекет бірлігі мен тұтастығын, ынтымақтастық пен түсіністікті қорғаудың, Қазақстанның әр азаматының мемлекетті қорғауын қамтамасыз етуінің құралы болып табылады.

Демократиялық және құқықтық мемлекеттің саяси білімді,әділдікті қорғауға қабілетті, заң жоғарылығын қадағалауға және азаматтық қоғам құруға дайын азаматтарға ғана арқа сүйейтінін өзге елдер тәжірибесі көрсетті. Дәл сол үшін егемен қазақ мемлекеті шынайы демократиялық нормаларды азаматтық өоғам дамуының факторы ретінде негізге алып, азаматтық қоғам құруға жағдайлар жасауға және осы жолда нық қадамдауға тиісті. Қазақстан Үкіметінің ең негізгі мақсаттарының бірі – нағыз ұлттық бірлікті ұлттық мемлекеттің нық іргетасына дейін жеткізу болуы қажет.

Біздің бүгін өз еліміздің бар екені, жаңа мемлекеттің негізін қалап жатқанымыз, өз мемлекеттілігіміздің жауапкершілігін қолға алуымыз қуанышты.

Бүгін қазақ халқы өз болашағын саяси еркіндікпен анықтайды. Бұл үрдіс нық экономикалық даму мен мемлекеттіліктің ұлттық жүйесі арқылы құқықтық және демократиялық қоғам құру мақсатымен халықты біріктіруді талап етті.

Ұлттық мемлекет құру мен демократиялық және құқықтық қоғам құру үрдісі мемлекеттік егемендік туралы декларация қабылдағаннан кейін жаңа мәнге ие болды.

Партиялар және түрлі саяси топтар, мемлекет және қоғам қайраткерлері, сонымен қатар барлық азаматтар елдің дамуы мен егемендікті қорғау және мемлекет шекарасының тұтастығы үшін жалпыұлттық құндылықтардың партиялық, топтық және тұлғалық құндылықтардан жоғарылығын түсінулері керек.

Соған байланысты, біз мәдениеттің ұлы өкілдерінің шығармашылықтарына, ғылымға және қазақ әдебиетіне ұлттық танымды дамыту мен ұлттық абыройды жоғарылату мақсатында назар аударуымыз қажет.

Бүгінде біз қазақ ұлттық мемлекетінің кемелдену кезеңіндеміз. Осы тағдыршешті кезеңде қазақ халқының ұлы өкілдерінің шығармашылығы мен оның әлемге әйгілі мәдениеті ұлттық идея мен таным қалыптастыру үрдісін жеделдетуде, азаматтық қоға мен тәуелсіз Қазақстан мемлекетінің негізін нығайтуда үлкен   күш болып табылады.

Ұлттың ұлы өкілдерінің идеялары әр уақытта, әсіресе, еркіндік пен тәуелсіздік идеясын қалыптастыру кезеңінде, қоғамның кең шеңберін қамтып, өзіндік танымның мәні білдірді.

Олардың басты мақсаты тарихи және мәдени құндылықтарды қайта жандандыру, бабаларымыздың мемлекеттілік мәдениетінің ұлылығы, әділ жүйе құру болды. Осы идеялардың барлығы біртіндеп ықпалды идеялы, әлеуметтік, мәдени және рухани күштерге айналды.

Бар әлемде біздің халқымызды бай шығармашылық мұрасы, жоғары мәдениеті бар, бейбіт және өркениетті адамдар ретінда таниды.

Зиялы қауымымыздың өткендегі, бүгінгі және келешектегі тарихи миссиясы бабалар өсиетімен, мәдениетті құрметтеумен, тамаша қазақи ұлттық дәстүрлері насихаттаумен, мемлекеттік тіл және мемлекет тәуелсіздігінің идеясын уағыздаумен,  азаматтарды отаншылдыққа тәрбиелеумен, демократия және адамгершілік, еңбек және даму, білім және мәдениет уағызымен, отанға және қазақ халқына деген шексіз махабатты уағыздаумен байланысты. Қазақтың әр жаңа ұрпағында еркіндіксүйгіштік және отаншылдық сезімін ең алдымен зиялылар, өнер қайраткерлері мен ғалымдар жалындатуға тиісті.

Өйткені ғылым мен мәдениет ұлттық рухты, дәстүрді, әдет-ғұрыптарды, тарихи естелікті, әр халық пен ұлттың болмысын бейнелей отырып, адамдарды достықа және серіктестікке жақындататын, жалпы бірліктің бейнелеушісі саналатын жол.

Сондықтан мәдени саясатымыздың басты бағыттарының бірі қазақ халқының лайықты перзенттерінің  шығармашылық және ғылыми мұраларын оқу мен құрметтеу, қоғам мүддесінде жалпы адами құндылықтардың жандануы мен қолданылуы болып табылады.

Келер ұрпағына құндылықтар жүйесін аманат ете алмайтын халық басқа халыққа айналып кетіп, ұлты жоқ өңсіз бейнеге айналады.

Мемлекеттік тәуелсіздіктің жиырма жылдық тәжірибесі әр халық пен мемлекет үшін тәуелсіздікке жетудің өте ауыр үрдіс екеніне, оны қорғаудың да оңай емес екеніне куә. Тәуелсіздік пен ұлттық бірлікке жету жолы оңай көрінгенімен, өмір көрсеткендей, тәуелсіздік пен ұлттық бірлікті қорғау ел тұрғындарынан, әсіресе зиялылардан күресті, талпынысты, жоғары мәдениет пен мінсіз саяси мәдениетті талап етеді.

Қазақ қоғамының ары қарайғы дамуының тарихи қажеттілігі зиялылар жұмысын мемлекетті дамыту мақсатында азаматтарды мәдени және рухани тәрбиелеуге, саяси деңгейді жоғарылатуға бағыттайды.

Әлемдік қауымдастықтың өмірлік реалиясы мен бүгінгі өмірі көрсеткендей, егер азаматтар қажетті білгірлік, танымның жоғарылығын көрсетсе, олардың арасында ұлттық бірлік пен ынтымақтастық қамтамасыз етіледі. Сондықтан, ел зиялылары бар күштері мен мүмкіндіктерін білім деңгейінің жоғарылауына, халықтың біліктілігіне, қоғамның саяси мәдениет деңгейін көтеруге, ел халқының бірлігіне, қоғам өмірін жақсартуға және туған Қазақстанын дамытуға арнауға тиісті.

Халқымыз тек орнықты ұлттық бірлік жарығында ғана демократиялық, құқықтық, дамыған, зайырлы мемлекет құра алады, сонымен қатар жалпы адамдық өркениеттің дамуына үлесін қоса алады.

Бүгін, мемлекет тәуелсіздігінің саяси кезеңінде ежелгі халқымыз осы маңызды мәдени және әлеуметтік құбылысқа терең құрмет көрсетеді, яғни ұлттық бірлікті нығайтуға үлкен үлесін тигізуде. Мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық саясатына осы көзқарасты алсақ көретініміз, олар негізінде орнықты ұлттық бірлікті қамтамасыз етуге бағытталу керек. Ол үшін қазақ халқының ұлттық танымы мен менталитетін, Қазақстан тұрғындарының бірлігін қамтамасыз етуді ел дамуының факторы ретінде жаңа деңгейге көтеру қажет.

Сондықтан мен ұлт зиялыларды ұлтымызды дамытуға, сана сезімін өсіруге, жүректерінде отаншылдық сезімін ұялатуға, қазақтың бірлігін нығайтуға шақырамын!

 

Құрметті отандастар!

Халқымыздың ұзақ тарихында қазақ тілі ұлы ұлттың болмысында және ұлттық танымында тағдырын шешуші рөл атқарғанын бабаларымыздың қалдырған жанжақтылығымен, құндылығымен көрінетін жазбаша және ауызша мұраларынан білеміз.

Осы күнге дейін ұлт болмысының мәнділігін бабаларымыздың  намыспен, отаншылдықпен қорғап келгені секілді, біз де оны ұрпақтарымыздың сөзі мен ісінде қорғауымыз керек.

Қазақ тілін білу – ұлтқа деген, ұлттық, тарихи және мәдени құндылықтарға деген құрметтің белгісі екенін мен талай рет атап көрсеттім. Анамыз және Отанымызбен бірге Қазақ тілін ең жоғары асылымыз ретінде қабылдадық, ұлтымызға деген ұлы мақтанышпен осы ойды ұрпақтарымыздың санасында қалыптастырамыз.

Ұлттық тіл байлығы үшін, ұлттар мен мәдениеттердің өзара қарым-қатынастарының дамуындағы дәуірде мықты да айқын тілімізді нығайтып, оны болашақ ұрпақтарға бар сұлулығы және күшімен қалдыру үшін бабалар мұрасын дұрыс қолдануымыз керек.

Жаңа мемлекеттіліктің қазіргі сатысында ұлттық тіліміздің тарихи, жазылған және сөздік мүмкіндіктерін дұрыс қолдану, сонымен қатар мемлекеттік тілдің ары қарай дамуы үшін барлық негіздер мен нақты мүмкіндіктер жасау қажет.

Қазақ тілінде өлең жазып, газеттер мен бағдарламалар шығарып және ғылыммен айналысу үшін, қазақ тілі үздіксіз дамып және жаңарып отыруы қажет. Қоршаған ортаны тану үшін, болып жатқан жағдайларға талдау жасау үшін, қазақ тілді түсініктер керек. Сонда ғана, жаңа құбылыстарды суреттеуге қажет жаңа сөздер болады, мазмұнды шешімдер қабылдай аламыз.

Қазақ тілінде сөйлеп, осы тілде ойлайтын адамдарды тілдің болашағына деген қамқорлық біріктіріп тұрғанына терең сенімдемін. Осындай қамқорлық пен іс жүзіндегі бейілділік тіліміз бен мәдениетімізді қорғайды. Барлығымыз бірігу арқылы тілімізге қамқор болып, оны қорғай беруіміз қажет. Мемлекеттік тілді қорғаумен, сақтаумен және дамытумен мақсатты түрде және мемлекеттік деңгейде, сонымен қатар басқа тілді үйренгісі келетіндерге кедергі болмай-ақ айналысуымыз керек.

Мен Қазақ тілді ақпараттық алаң құруда күш салуымызды қажет санаймын. Бұл күрделі және қымбатқа түсетін үрдіс, бірақ ол біздің оңайлықпен берілуіміз керек екенін білдірмейді.

Отанға деген махаббатқа толы, бойына ерлікті, даналықты жиған  қазақ халқы – кереметтің кереметі. Дәл сол халық Қазақстанның қалалары мен ауылдарында тұрады және ол мен үшін аса қымбатты, менің сүйікті халқым!

Таулары мен жазықтарына қоршалған, аспаны ашық жер – менің атамекенім Қазақ Елім!

Менің жерімнің биік таулары мен жазықтары бар, шөлдері мен теңіздері бар, кең далалары мен ну ормандары бар, сылдырап жатқан өзендері бар, бұл жер – қазақтардың жері, Тәңірдің мейіріміне бөленген халықтың қасиетті жері! Кез келген нағыз қазақтан әлемді айналып өзіне басқа жер табуын сұрасаң, ол саған күллі әлемді шарласа да, осы жерден артығын таппайтынын айтады!

Мен болсам, мен үшін Отанға қызмет етуден, бабалардың қалдырғанын қорғаудан маңызды мақсат жоқ. Мен үшін мемлекетімізді нығайтудағы, Отанымызды көркейтудегі, халқымыз үшін жарқын, әлеуметтік және әділ болашақ құрудағы бабалар өсиетіне еруден артық іс жоқ. Бар өмірімді қалдықсыз осыған арнадым.

Біз енді егеменді елміз. Қазақстанның тәуелсіздігі әлемдік қауымдастықпен мойындалған. Енді Қазақстанның бар адамдарының ойы мен ісі тәуелсіздікті көркейтуге, нығайтуға бағытталу керек. Бұл үшін бізде барлық мүмкіндік бар. Мұнай, астық, металл, мақта бар, ең бастысы, еңбекқор, парасатты және талантты халқымыз бар. Ұлт үшін ерең еңбек етіп елімізді гүлдендіріп, Қазақстанның көсегесін көгертейік, жарқын отандастар!

Атамекеннің тәуелсіздігі әрқайсымызға асыл. Сондықтан менің ойымша, Біздің ұлттық рухымыз жоғары болу қажет. Бабаларымыз айтқандай, рухыңды жоғалтқанша өлгенің артық. Жастарымыз көреалмаушылық, өзімшілдік сияқты жаман сезімдерді жеңулері керек. Ата-анаға, үлкендерге деген құрмет халқымыздың ерекшелігі. Қазақ жастары ұлы бабаларына лайық болу керек. Олар да ұлы бабалары сияқты Отанын сүйіп және қорғаулары керек. Тәуелсіздік пен қазақы ұлттық рух – Қазақстан сүйеніп тұрған ажырамас тіректер. Тәуелсіздік пен қазақы ұлттық рух – біздің игілігіміз бен тағдырымыз! Отанды мақтан тұтатынымызды ұят санамауымыз қажет. Бұл қасиетті сезім. Басқа еш жерден біздікі сияқты тамаша елді таппайсыз. Сондықтан да, Отанымызды сүйеміз, мақтан етеміз. Құдай қаласа, кейін ол ары қарай гүлдене береді.

Қымбатты достар!

Біз ұлттық музыкалық өнерімізді де дамытуымыз керек. Қазақ музыкасы қазақтардың жан дүниесін танытып, ерекше әуенде болуы қажет. Қазақ ұлттық мәдениеті – байлығымыз бен игілігіміз, оған баса назар бөлуіміз керек. Менің ойымша, біз қазақ әдебиетті дамытуымыз керек, бұл біздің рухани қазынамыз. Мәдени мұрамызға көңіл аударып, оны зерттеп және дамытып, азаматтарымыздың арасында насихаттауға тиістіміз.

Жаңа қазақ қоғамы мемлекеттілік пен дамудың идеясында ұлттың бірігуіне әкелетін қайта өрлеген ұлттық таным мен моральді-саяси құндылықтар негізінде дамуға тиісті. Бұның маңызды факторы ретінде жалпы табысқа жетудің кепілі саналатын билік пен халық арасындағы өзара түсіністік, өзара сенім болып табылады. Бұндай қатынастар демократия мен жоғары заңдар негізіндегі мемлекет құрылысында жағымды жағдайлар жасайды. Қоғамымыздың қалыптасуы және белсенді дамуының қазіргі кезінде азаматтарды тәуелсіздіктің принциптері мен құндылықтарына тәрбиелеу мемлекеттегі жаңа қатынастардың негізін одан әрі нығайтады. Бірақ, бұл жерде ескеретін өте маңызды жағдай: қоғамдық дамуды жасанды жеделдету үрдісі өтпелі кезеңнің нәзік балансын бұзып, адамдарға түзелмес зиян тигізеді. Мемлекеттің демократиялық құрылысы оның пейілі мен ғұрпына келісетінін, қоғам мен тұлғаның демократиялық шақыруларға дайын екенін халық түсіну қажет.

Халқымыздың жетістіктері оңайлықпен келген жоқ. Біз әрқашан ерік пен бірліктің арқасында жеңіске жеттік. Бұл – біздің жеңісіміздің формуласы. Бізде жаңа жеңістерге деген ерік пен батылдық бар. Демек, Қазақстанның жаңа жетістіктеріне, Қазақстанның жеңістеріне, сәтті Қазақстанға – алға!

Қазақ халқының қалпына келуі – мереке, орындалған арман, ең алдымен – жауапкершілік. Біз бұдан былай қауіпсіздігіміз, экономикамыз, мәдениетіміз, бүгініміз бен болашағымыз үшін жауаптымыз.

Тәуелсіздігімізді қалпына келтіргеннен кейін, бізді еркін Қазақстанда біріктіріп тұратын мақсатымыз – рухани игілік, өзара құрмет, қиындықтар алдындағы бірлікті жоғалтпайық.

Бүгініміз бен келешегімізді біз өзіміз құрамыз. Болашақта біз күрескен, біз армандаған, біз қалаған Қазақстанның болуы біздің іс-әрекетімізге байланысты.

Біз қандай болсақ, мемлекетіміз де сондай болмақ.

Жүректерде сақталған тәуелсіздік рухы бізді жаңа ақталуларға, өз өзіне сенімді және мақтан тұтатын, әр адам жақсы өмір сүре алатын Отан құруға әкеледі.

Келешекте қиындықтар, сынақтар және жаңа шақырулар болуы мүмкін. Бірақ біз барлығымыз бірігіп, бар ауыртпалықты жеңеміз! Еліміздің ұлы тарихы бұны дәлелдеп берген.

Батылдық, жігер және табандылық, инновациялылық және іскерлік, еңбекқорлық және бірлік, білім мен біліктілік – жетістігіміз бен ынталы жаңарудың кепілі.

Сондықтан мен еш күмәнсіз айтамын: болашақ Қазақстанды сүйейік және оған сенейік.

Сенімді қалыпқа келтіріп, жемқорлық пен өтірікке қарсы тұра алатын, нақты құндылықтары бар және оларды қорғай алатын берік қоғам құрайық, құрметті отандастар.

Ұлттың өмір сүруінің ең маңызды негізі ретінде, мемлекеттің және еркін, егемен Қазақстан тұрғындарының бірлігінің нышаны ретінде қазақ тілі мәңгілік жасасын!

Тарихи сынақтардан болашақ Қазақстанға шексіз сеніммен, екпінмен және намыспен өткен Қазақ халқы жасасын!

 

Дорогие соотечественники!

Сегодня я хотел бы поздравить воинов нашей армии с праздником, но сначала как обычно я хотел бы высказать ряд своих соображений.

Во - первых, Министерству труда и социальной защиты населения РК у меня просьба совместно с Министерством регионального развития РК в месячный срок разработать республиканскую государственную программу по созданию безбарьерной среды жизнедеятельности физически ослабленных лиц на 2013-2017 годы.

В республиканской государственной программе по созданию безбарьерной среды жизнедеятельности физически ослабленных лиц на 2013-2017 годы указать цели и задачи программы, объемы финансирования и ожидаемые результаты. Запланировать проведение следующих мероприятий: обеспечение контроля за выполнением требований технических нормативных правовых актов по созданию безбарьерной среды в градостроительных, архитектурных, строительных проектах при проведении их экспертизы, а также при строительстве и приемке объектов в эксплуатацию, выполнение работ по созданию безбарьерной среды на объектах социальной и другой инфраструктуры, переподготовка и повышение квалификации специалистов по вопросам приспособления объектов социальной и другой инфраструктуры к доступу физически ослабленных лиц, проведение научно-практических конференций и семинаров по вопросам преобразования среды жизнедеятельности в доступную для физически ослабленных лиц и т.д.

Во – вторых, Министерству труда и социальной защиты населения РК просьба в месячный строк разработать рHYPERLINK "http://pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=C21000982&p2=%7bNRPA%7d"еспубликанскHYPERLINK "http://pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=C21000982&p2=%7bNRPA%7d"уюHYPERLINK "http://pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=C21000982&p2=%7bNRPA%7d" целевHYPERLINK "http://pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=C21000982&p2=%7bNRPA%7d"ую HYPERLINK "http://pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=C21000982&p2=%7bNRPA%7d"программHYPERLINK "http://pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=C21000982&p2=%7bNRPA%7d"уHYPERLINK "http://pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=C21000982&p2=%7bNRPA%7d" по улучшению условий и охраны труда на 201HYPERLINK "http://pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=C21000982&p2=%7bNRPA%7d"3HYPERLINK "http://pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=C21000982&p2=%7bNRPA%7d" - 2017 годы.

В республиканской целевой программе по улучшению условий и охраны труда на 2013-2017 годы указать цели и задачи программы, объемы финансирования и ожидаемые результаты. Запланировать проведение следующих мероприятий: разработка научно обоснованных методов управления профессиональными рисками на различных уровнях управления охраной труда, разработка системы государственных мер по совершенствованию экономических методов стимулирования охраны труда, разработка межотраслевых правил по охране труда, организация повышения квалификации по вопросам охраны труда руководителей, специалистов и рабочих подчиненных организаций, Подготовка и издание методических, справочных пособий, кино-, видеофильмов, плакатов по охране труда и т.д.

В третьих, Министерству здравоохранения РК у меня просьба в месячный срок разработать Государственную комплексную программу профилактики, диагностики и лечения онкологических заболеваний на 2013–2017 годы. В ней указать цели и задачи программы, объемы финансирования и ожидаемые результаты. Запланировать проведение следующих мероприятий: проведение семинаров и закупку необходимой для лечения медицинской техники,  проведение диагностики и совершенствование уровня подготовки и повышение квалификации специалистов, оказывающих первичную медицинскую помощь и врачей-онкологов, издание брошюр, памяток, листовок, плакатов, санитарных бюллетеней по вопросам первичной профилактики и раннего выявления злокачественных заболеваний и т.д.

В четвертых, Министерству индустрии и новых технологий РК совместно с Министерством нефти и газа РК просьба в месячный срок подготовить Концепцию развития топливно - энергетического комплекса Республики Казахстан, предусмотрев в нем:

снижение энергоемкости валового внутреннего продукта в 2015 году не менее чем на 31 процент, в 2017 году не менее чем на 50 процентов, в 2020 году не менее чем на 60 процентов к уровню 2013 года;

обеспечение в 2015 году не менее 20 процентов объема производства электрической и тепловой энергии за счет использования вторичных энергетических ресурсов и альтернативных источников энергии;

строительство новых газопроводов;

активизацию работы по строительству ГЭС малой и средней мощности, мини-ТЭЦ, а также ветроэнергетических установок, биогазовых комплексов, установок, использующих энергию твердых коммунальных и иных отходов;

реконструкцию действующих и строительство новых подземных хранилищ природного газа, нефте- и мазутохранилищ;

уменьшение затрат на производство энергоресурсов за счет применения энергосберегающих технологий и оборудования, а также сокращение потерь при добыче, переработке, транспортировке и реализации продукции топливно-энергетического комплекса;

Ну а теперь давайте перейдем к поздравлениям.

 

Праздничное поздравление защитникам Родины по случаю 21-й годовщины образования Вооруженных Сил Республики КАЗАХстан

 

Уважаемые рядовые и сержанты, матросы и мичманы, офицеры и генералы, воины нашей державы, ветераны Вооруженных Сил!

Мне доставляет огромное удовольствие искренне и сердечно поздравить вас и всех соотечественников со знаменательной датой в жизни нашей страны – Днем защитников Родины, 21-й годовщиной со дня образования наших Вооруженных Сил.

За истекший исторически короткий период Вооруженные Силы страны прошли непростой этап становления и представляют сегодня небольшую по численности, мобильную, отвечающую современным требованиям хорошо подготовленную армию.

В ходе последовательного реформирования Вооруженных Сил проделана огромная по масштабу и уникальная по содержанию работа по формированию принципиально новой организационно-штатной структуры, системы военного управления, механизма координации и взаимодействия различных родов войск, коренному улучшению профессиональной подготовки и социальной поддержки военнослужащих.

Обеспечение модернизации и повышения боевой готовности Вооруженных Сил, их способности дать своевременный и достойный отпор любой агрессии против нашей страны приобретают особую значимость в условиях стремительно меняющегося современного мира, возрастающих угроз и вызовов безопасности.

В складывающихся непростых условиях особую озабоченность международного сообщества вызывают опасность распространения ядерных технологий и оружия массового поражения, растущее противостояние, политический и религиозный радикализм и экстремизм. Нельзя недооценивать расширение таких нетрадиционных угроз международной безопасности, как киберпреступность, негативное информационное воздействие с использованием коммуникационных технологий.

Серьезно усугубляет ситуацию обостряющееся соперничество внешних сил в регионе. Серьезные вызовы и угрозы возникают в связи усугублением социально-экономических проблем, политических и межнациональных противоречий, способных привести к дестабилизации военно-политической ситуации.

Складывающаяся непростая обстановка диктует, в первую очередь, принятие безотлагательных мер по предупреждению и нейтрализации указанных угроз, обеспечению спокойствия и мира на нашей земле. Именно для реализации этих целей необходимо на мой взгляд, разработать Концепцию внешнеполитической деятельности Республики Казахстан.

В этом документе Казахстан должен четко заявил о своем миролюбии, о твердой позиции по защите своего суверенитета и территориальной целостности, об отказе от размещения на своей территории иностранных военных баз и проведении независимой, последовательной и активной внешней политики.

В то же время важнейшим условием, гарантией последовательного проведения этой внешнеполитической стратегии, обеспечения безопасности и стабильности Казахстана является продолжение работы по всемерному укреплению потенциала и боеготовности наших Вооруженных Сил, усилению мер по защите суверенитета страны и охране ее Государственной границы.

Особую значимость приобретают дальнейшее совершенствование стратегии и тактики применения Вооруженных Сил, глубокое освоение современного опыта ведения боевых операций, а также реализация долгосрочных планов стажировок командного состава в учебных и исследовательских центрах стран-партнеров.

Важно продолжить и углубить начатую нами работу по совершенствованию системы охраны и защиты Государственной границы, широкому внедрению в систему управления войсками современных информационно-коммуникационных средств и технологий, позволяющих эффективно управлять подразделениями в реальном масштабе времени.

Приоритетной задачей командования Вооруженных Сил является качественное улучшение содержания учебной, боевой подготовки войск. Самого серьезного внимания требуют вопросы совершенствования системы планирования оперативно-тактических, командно-штабных учений, обеспечения их проведения в условиях, максимально приближенных к боевым. В ходе учений важно активно использовать методы моделирования и симуляции, отрабатывать различные модели и варианты проведения боевых операций по нейтрализации бандформирований, диверсионно-террористических групп, пытающихся проникнуть на территорию страны.

В центре внимания должны оставаться задачи по дальнейшему переоснащению Вооруженных Сил современными видами вооружения и техники. В этой сфере необходимо существенно улучшить и расширить масштабы международного военно-технического сотрудничества с зарубежными странами-партнерами.

Важнейшим направлением деятельности командования Вооруженных Сил является кардинальное улучшение системы подготовки военных кадров и, в первую очередь, широко эрудированных и современно мыслящих, интеллектуально развитых офицеров, а также высокопрофессиональных младших командиров – сержантов, являющихся сегодня главным стержнем нашей армии.

Самым ответственным участком предстоящей работы здесь является обучение военных кадров в военных училищах и сержантских школах принципиально новым специальностям и дисциплинам, отражающим основные тенденции в развитии военного дела и военного искусства, изучение ими, с учетом зарубежного опыта, современных форм и методов проведения боевых действий.

Задачей особой важности командиров Вооруженных Сил всех уровней является кардинальное улучшение системы воспитательной работы в армии, направленной на формирование у офицеров, сержантов, рядовых высоких духовных, волевых качеств, чувства ответственности за судьбу Родины, здорового морально-нравственного климата в воинских коллективах.

Важно осознавать, что сегодняшние призывники принципиально отличаются от военнослужащих срочной военной службы прежних лет. В армию приходят молодые люди, родившиеся в годы Независимости, получившие самое современное образование и воспитание в вузах и лицеях республики. Они владеют современными информационными, компьютерными технологиями, иностранными языками и, главное, – имеют собственный, независимый взгляд на жизнь, моральные, этические ценности.

С учетом этого нового облика военнослужащих срочной военной службы, нового облика нашей национальной армии необходимо, творчески улучшать существующие Общевоинские уставы, наставления, положения и инструкции, пересмотреть с позиций сегодняшнего дня формы и методы организации учебной воспитательной работы, служебно-боевой деятельности войск.

Главной целью работы в этой сфере должно стать создание в Вооруженных Силах обстановки, способствующей формированию у молодежи твердого волевого характера и жизненной позиции, высоких человеческих качеств и физической закалки, стремления к совершенствованию и получению новых знаний, эффективному выполнению ею воинского долга по обеспечению безопасности, защите мира и стабильности в стране.

К реализации этой задачи следует активно привлекать ветеранские организации, деятелей культуры, искусства, спорта, представителей широкой общественности республики.

Важнейшей задачей Министерства обороны, руководителей силовых министерств и ведомств, командования военных округов является последовательное выполнение государственных программ, направленных на обеспечение военнослужащих жильем, строительство и реконструкцию современных военных городков, создание в них максимума удобств, отвечающих современным требованиям, потребностям военнослужащих и членов их семей.

Уважаемые соотечественники!

Обращаясь к вам с поздравлениями по случаю 21-й годовщины со дня образования Вооруженных Сил Республики Казахстан, выражаю слова искренней благодарности всем тем, кто несет сегодня нелегкую службу в Вооруженных Силах страны и достойно выполняет свой почетный, благородный и ответственный долг по защите Родины.

Выражаю искреннюю благодарность всем гражданам, вносящим независимо от рода деятельности свой вклад в укрепление государства и приумножение его национальных богатств.

Мы - мирные люди, и для нас нет большей радости, чем спокойно жить и трудиться на родной земле, а наши Вооруженные Силы всегда будут являться надежным гарантом ее защиты.

Служба в рядах Вооруженных Сил является не только священным сыновним долгом, но и предметом гордости и великой чести. Армия является школой доблести, смелости, дружбы, братства, самосознания и патриотизма для каждого мужчины.

Священная задача каждого из нас заключается в том, чтобы оберегать, словно зеницу ока устойчивый мир, территориальную целостность дорогого Казахстана и мирный труд нашего народа.

Необходимо всегда помнить, что народ, наши матери, отцы, сестры и братья видят в лицах каждого из вас уважаемые солдаты и офицеры реальных защитников Родины, земли предков и её рубежей.

Желаю всем вам крепкого здоровья, успехов, сил и энергии на благо служения Отчизне, благополучия и процветания вашим семьям.

 

Мен бүгін адамгершілік және батырлық, Отанға шексіз берілуге тәрбиелеудің жолдарын, ерлік пен жанқиярлық, жоғары кәсіби шеберлік туралы ойларыммен бөліскім келеді.

Сіздерге бақыт тілейтін қазақ азаматы ретінде, жан - жақты және терең білімді болу, азаматтық және әскери борыштарыңызды адал атқару, «Отан қорғаушысы» және «Қазақ азамат» сөздерінің мағынасын терең түсіну, өз бойларыңыздан қазақ жауынгері мен патриотының ең жақсы қасиеттерін тәрбиелеу және сүйікті Отанымызға өз еңбегіңізбен ең жоғары пайда әкелу туралы сөйлескім келеді.

Мемлекет әр жас қазақ азаматын, әсіресе әскери қызметкерді, өз еліне деген шексіз адалдықты, ерлікті, жанқиярлық пен қаһармандықты, Отанын қорғау үшін  өзінің бар күшін жұмсауға, егер мұқтаж болып жатса өмірін де қиюға тәрбиелеу керек.

Отан қорғаушылардың батырлықтары мен ерліктері жөнінде терең көрсету, патриоттық  идеалдардың жеңісі үшін жан қиярлық, қазақ жастарды жігерлілікке тәрбиелеу, ата – бабаларымыздың ерлік жолдарын көбейтуге дайындық ең игі іс. Қазақ жастарының патриоттық ниеттері мен Отаннын қорғау үшін бар күштерін жұмсауға дайын екендіктері мені қуантады. Біздің қазақ жастарының аталарымыздың жолын, дәстүрін көбейтіп, жалғастыратынына сенемін.

Әрине, қазіргі заманның адамын тәрбиелеуді аға буын атқарады. Қазақ жастармен кездескенде олар – адамның жұмыстағы, әскердегі, соғыстағы, өмірдегі мінез - құлықтары туралы, қаһармандылықтың психологиясын, адамгершілік туралы,  ең жоғары ерлік бұл әскери және азаматтық борышын өтеу, серт беру, заң, сонымен қатар өз өмірін сақтау жөнінде айтуға тиіс. Қазақ жастардың батыр, ержүрек, ақылды ата – бабаларымызға ұқсауға талпынулары  орынды.

Іс- әрекеттердегі ыстық ынтызарлық  әрқашан біздің қазақ жастарына тән. Бірақ та  батырдың ерліктеріне қарап армандау, қатал сыннан өтетін кез келгенде, өзінің ізін басушыларына лайықты болуы үшін жеткіліксіз. Осының бәрін жастар түсінеді, сондықтан олар аға буынның әңгімелерінің мазмұнына мән беріп, ашық әңгімелесуді, олардан тәрбие алуды қалайды.

Қазақ жігіттермен ашық әңгімелесуді мен еркектік әңгіме деп айтар едім. Бұндай әңгімеде әркім өзіне нағыз еркек болуға, еркек сөзінің ең жоғары, маңызды сөзіне лайық  болуға  ахуалының жететініне баға бере алады.  Еркек деген – тек қана сақал - мұрт өсіріп, шарап ішіп, ақша тауып, әйелдерді аялай білетін адам ғана емес, ол жүрегінде анау – мынау ұсақ түйекке, көргенсіздікке  орын жоқ, батырлық жолына қадам басқан адам. Міне осы ұстаныммен, батырлық ұстанымымен әрі қарай әңгімемізді жалғастырамыз.

Қазақ жастарға, олардың әкелерінің ерліктері жөнінде әңгімелеген кезде біз, кейіпкеріміздің бейнесін ашық көрсету үшін, еріксіз тыңдармандарымыздың зейінін олардың Отан үшін өз өмірлерін қиюға дайын болғандарына аударамыз. Әр ерлік тек батыл адамның ісі бола алатынымен байланыстырамыз. Кей кезде бұл ерлік  туралы  ұғымды дұрыс түсінбеуге әкеп соғып жатады. Кейбіреулер ерлік деген ол – батыр  майдан шебінде айқасып, өлімге қарсы келіп, өзінің дұшпанын жоюға тап беру деп ойлай бастайды. Дәл осылай ойлайтындарға не деп жауап беруге болады?

 Иә, әрбір ерлік, бейбіт күндердеде, әлбетте жауынгерлікпен, ержүректілікпен, қаһармандылықпен байланысты. Бірақ әрбір батыл істі, тіпті соғыс кезінде жасалынса да, батырлық деп санауға бола ма? Батыр – бұл дәл шешуші кезеңде, қазақ қауымының мүддесі үшін іс істейтін адам. Демек батырлық бұл – Отанына, қазақ қауымына, өзінің жұмыс істейтін ұжымына, дәлірек айтсақ Отанының гүлденуі үшін жасалынған амал. 

Иә, батырлық бұл тек бірлі – жарым соғысқа ұмтылу ғана емес, ол күнделікті Отанына қызмет ету. Өмір бойы қазақ халқына пайда әкелу мен қазақ халқын бұданда бақытты ету бұл ең ұлы қаһармандық.  Нағыз батырлық  бұл әлбетте, шексіз отаншылдық сеніммен, ұғыммен, ерлікпен, жанқиярлықпен, халқына деген сүйіспеншілікпен байланысты.

Қазақ батырдың өмірінің өзі қаһармандық. Бұл, тынымсыз әрекетпен шығармашылық істердегі ойлармен және саяси идеялық шайқаспен өткен жылдар. Батыр қазақ патриотының ең көрнекті қасиеттерін өзінде іске асыруы керек, олар: қарымды ақыл, еркіндікке ұмтылыс, құлдық пен жәбірлеушілікті жеккөру, құштарлық, жүйелі іс жасау, қазақ халқының шығармашылық күштеріне сену.

 Қазыргі кезде әрбір қазақ азаматына, әсіресе жастарға, ата-бабаларымыздың өз Отанының игілігі, болашағы үшін жасалған ұлы ерліктерін жалғастыру міндеттелген. Әрбір қазақ азаматы және жауынгері алдында тұрған мәселелердің ең жоғары деңгейінде бола білуі, кез-келген уақытта біздің қазақи идеалдарымызды, біздің қасиетті жерімізді, қазақ халқын қорғай білуі керек. Адамның өміріндегі ең қиыны оның алғашқы ерлігі ол – жігерлілікке тәрбиелеу болып саналады. Сосын ғана ол, өз-өзін басқара алатындықтан, кез-келген тәуекелге жүректікпен, сеніммен бас қояды. Бірақ  ұлттық жігерліліктің, ұлттық жүректіліктің, ұлттық қажырлықтың және тағы басқа ерлік үшін қажетті қасиеттерінің негізі  – ол қазақтың отаншылдығы, ата-бабаларымыздың өсиеттеріне, әділетті идеяларға сену, Отанға деген шексіз сүйіспеншілік, өз халқына берілгендік болып саналады.

Қазыргі замандағы жаһандану кезінде, қазақ халқына қарсы рухани соғыс ашылды. Бұның мағынасына келер болсақ, қазыр біздің елде сыңаржақ көзқарасты және дәстүрлі емес діни секталар өте көп пайда бола бастады. Адами тұлғалар, білім жүйесінен тыс өрістетілген, негативті жағдайдың ықпалын басынан кеше бастады. Олар: қоғамның қылмыстануы, халықтың әл-ауқатының төмендеуі, тұрмыс мәдениетінің күйзелуі, адамгершілік тұспалдарының жоқтығы. Бала мен жастар тәрбиесіндегі мемлекеттік стратегияның жоқтығынан, бұл кезде өсіп келе жатқан буынның дамуындағы оң беталысын тежейтін факторлар пайда  болып отыр.

Жастардың мәдени талаптарының өте төмен деңгейі, селқос қарайтын жағдай емес.  Жастардың арасында театр, бейнелеу өнері, қазақтың халық әндері, айтыс пен терме, ауызекі және классикалық әдебиет танымал болмай отыр. Оқушылар мен студенттердің бос уақыттары – ол көбінесе босқа кеткен уақыт. Бұндай жағдайдың себебі, ол адамгершілік тәрбиесінің деңгейінің төмендігі, зиялы қауым мектебінен алыстауы, көбінесе мектептердің материалдық базасының  жұпынылығы және жоғары білікті мамандардың жетіспеушілігі.

Әрине, алға жылжуымыз үшін, қоғамымыздың адамгершілік дамуының келісті деңгейде болуы, ең маңызды бөлшегі, өсіп келе жатқан буынның адамгершілік тәрбиесі екені анық.

Адамгершілік тәрбие – үздіксіз процесс. Ол адам өмірге келгеннен бастап, өмір бойы жалғасады және ол адамдардың тәртібінің ережелері мен қағидаларын меңгеруге бағытталған. Адамның адамгершілік дамуы, жан-жақты дамыған тұлғаның қалыптасуындағы ең басты орынды алады. Сонымен қатар, ақыл-ойының дамуына, еңбекке дайындығына, дененің дамуына, эстетикалық сезімдер мен мүдделердің тәрбиесіне зор ықпал етеді.  

19-шы ғасырдың ортасынан бастап, тәрбие мемлекеттің ең маңызды функцияларының бірі болып отыр. Мемлекет тәрбиелеу процесін жетілдіреді, ол әлеуметтік тапсырмаларға сәйкес келетін, қоғамдық және мемлекеттік құрылысқа белгіленген адамды тиімді қалыптастыруы үшін күреседі. Сол үшін ол тәрбие өрісінде  белгілі бір саясатты өндіріп, тәрбиенің мемлекеттік жүйесін қалыптастырады. Тәрбие өрісіндегі мемлекеттік саясат, бұл тәрбиенің мәні мен тұжырымының стратегиясын анықтау, заңнамаларды зерттеу және қаржы бөлу, тәрбиеге бастаушыларды қолдау. Осының бәрі өсіп келе жатқан буынға, рухани-құндылыққа бағытталған қажетті және жағымды жағдайлардың жиынтығын туғызуы керек, сонымен қатар адамның мүддесі мен қоғамның талаптарына сәйкес келуі керек. Отаншылдық пен адамгершіліктің арасында  берік диалектикалық байланыс бар екенін айта кеткен жөн. Өнегелі адамды  қалыптастыра отырып біз, болашақ патриотты қалыптастырамыз. 

Адамгершілікке тәрбиелеу кезінде, рухынан, намысынан, ар-ұятынан айырылуға оқыту, ол адамды қалыптастырмайтынын, керісінше оны бетімен жіберіп, бұзатынын түсіну керек. Немесе оның бойына өміріне қажетті, пайдалының бәрін береді, бірақ, оны рухсыз, арсыз, қабілетсіз және мінезсіз адам басқаша пайдалануы мүмкін.

Бізге мына өнегелі құндылықтарды қазақ жастарының бойына дарытуымыз керек:

• Өз Отанына деген сүйіспеншілік пен мақтанышты қалыптастыру;
• азаматтық пен белсенді өмірлік қағидаларды қалыптастыру;
• ата-бабалары мен қазақ қауымының алдындағы өзінің борышын ұғынуды қалыптастыру;
• Өзінің жеті атасын білу;
• Өз Отанының тарихын оқу және құрметтеу;
• Қоғамның материалдық құндылықтары мен өзінің мүлкіне ұқыптылықпен қарау;
• Еңбекқорлық пен әділеттік;
• Ұжымшылдық;
• От-басына адалдық және бұзақылыққа салынбау;
• Салауатты өмір салты;
• Қазақ отбасы қоғамның бір ұйымы екенін және өз ұлтының өкілімен ғана отбасын құру керек екенін түсіну.   

Азаматтық тәрбие қазақ патриотының Отанына деген қарым-қатынасы, адамгершілігі негізінде қалыптасқан, Отанына деген адалдығы мен сүйіспеншілігі, тәрбиелеумен тығыз байланысты.

Адамгершілікке тәрбиелеу кезінде біз қазақ халқының көпжылдық тәжірибесіне құлақ асуымыз керек. Қазақтың мәдениеті мен қазақтың салт-дәстүрі – адамгершіліктің қайнар көзі..

Кейінгі жас ұрпақ үлкендерден, ардагерлерден үлгі алу керек. Біздің жүрегіміз кішкентай кезімізден қазақ халқына деген, тәуелсіздік Отанымызға деген сүйіспеншілікке толы болуы керек. Біз ата-бабаларымыздың, сонымен қатар бар өмірін қазақ ұлтына арнаған, қызмет еткен адамдардың ерліктеріне бас июіміз керек. Мен  еліміздің барлық жастарын және халқын ата-бабаларымыздың өсиеттерінің адал сақтаушысы болуға, біріккен жігерлілікпен ұғынуға және біздің ұлы ата-бабаларымыздың өмір сүргені сияқты, өмір сүруге үйренуге белді бекем бууға, еңбек етуге және күресуге, ата-бабаларымыздың бізге қалдырған  өсиеттерін  жүзеге асыруға шақырамын.

Мен, әрбір отаншыл азамат және жауынгер, ерлікті жасамаcтан бұрын оны жүрегінде сақтап жүретінін білемін. Ал біздің жастарымыздың ұлы ерліктер жасауы үшін,  бар күштерін ұлы ата-бабаларымыздың жасаған істеріне, қазақ халқының гүлденуіне жұмсауы үшін,  олардың  өнегелілік қажеттіліктерін толтыру керек.

Қазақ патриоты және жауынгері, Отаны үшін және қазақ халқының бақыты үшін соғыс бастағанда, сый - сияпат пен байлықты ойламауы керек. Ол тек өз халқының бір бөлшегі, қазақ мемлекетінің көмекшісі және тәуелсіз Отанының қорғаушысы екенін есте сақтау керек. Және де ол соңына дейін баруы керек. Егер қазақ  әскері немесе  кемешісі, өз қолынан келгенінің бәрін жасап, бірақ  құтқару жолын таба алмаса, ерлікпен опат болса да, тіпті өзінің өлімімен жолдастарына жауынгерлік тапсырманы шешуге көмектеседі. Бұдан Отанына деген берілгендікті, жауынгерлік парызының ең жоғары нәтижесін көруге болады.

Еркіндік – ол еңбек пен күрес жолындағы жетістіктерді қамтамасыз етудің бір қасиеті болып табылады. Атап айтсақ, қажырлық пен еркіндік, Отанға деген шексіз махаббат, қазақ патриоттары мен жауынгерлеріне ерлік жасауға мyмкіндік береді. Бұндай патриотты өлтіре алсаң да жеңе алмайсың. Біздің Отанымыз бен қоғамымыз, осындай қажымайтын, берік жігерлі адамдарды тәрбиелеп шығару керек. Қазақ патриоттарының еңбек пен күрес жолындағы батыл, ынталы жетістіктері, нағыз ерлік екенін есте сақтау қажет. Бірақ ерлік тек соғыста ғана емес, өмірде де жасалуы  керек.

Ерлік ол әрине батылдықпен байланысты.  Тіпті еңбекте, бейбіт күндердің өзінде, батылдық, жүректілік, қаһармандық көрсетпестен, ерлік жасай алмайсын. Әрбір адам өзінің бойына батылдықтың қасиеттерін тәрбиелеп, өзін ерлікке дайындай алады. Мен өмірде ештеңеден қорықпайтын адамдар бар дегенге сенбеймін. Ондайлар жоқ және болмайды да. Қорқыныш – ол адам ағзасын әр түрлі кездейсоқтықтардан корғайтын қажетті реакция. Бұдан айырылған адам қарапайым жағдайда қазаға ұшырауы мүмкін, мысалы автомобиль немесе трамвай астына түсу. Адам қауіп-қатерден қорықпауы мұмкін емес. Қиын-қыстау кезеңде өзін қалай ұстайтыны ол басқа әңгіме. Бұл көптеген тәрбиелеуді қажет ететін қасиеттерге байланысты..

Шын батылдық ол, өзінің бойынан, қорқыныш сезімін жеңу үшін еркіндік күшін табуы, тіпті өлімге бетпе-бет келсе де, алдында тұрған тапсырманы орындауға өзін мәжбүрлеумен тұжырымдалады.

Алдына қойған мақсаттарына жету үшін ең басты маңызы, ол адамның тапқырлығы мен ынтасы.Тапқырлы және ынталы адам алдына қойған тапсырмаларды, ең қиын кезеңдерде болсада шешеді және жетістіктерге оңай жетеді.

Тапқырлы және ынталы адамдарды сыйлайды, бағалайды, оларға жауапты істерді, ең жақсы техниканы, қиын салаларды, зерттелмеген жолдарды сеніп тапсырады, оларға үміттенеді.

Әрине, тапқырлық пен ынталылықты тек өз кәсібін кемел білетін, оған берілген техникаға шеберлікпен қарайтын, үнемі ширақ және әл-қуаты толы, тәртіпті, достыққа сенетін,  талапты әрекеттеріне  өзінің жолдастарының түсіністікпен қарап, қолдайтынына сенетін адам ғана көрсете алады.  

Қазақ патриоты өз Отанын қорғау кезінде өзінің міндетін анық түсінуде, өзінің Отан алдындағы борышын және борышын өтеудегі берік жігерін түсінуде негізделген  нағыз ерлікті көрсету керек.

Қазақ халқының аға буыны, өсіп келе жатқан буынның өздеріне ұқсағандарын қалайды. Әрбір әке өзінің баласының өз жолын қуғанын қалайды. Бірақ бұл жолды еш қатесіз, үлкен жетістіктермен өткенін тілейді. Олар, ақсақалдар жастардан қазір басқа уақыт, басқа талаптар және басқа кезеңдер дегенді естігенде ренжиді, олар ештеңе түсінбейді. Менің ойымша бұл дұрыс емес. Әрине өмір өзгереді, адамның қызмет жағдайлары өзгереді, бірақ ең бастысы өзгермейді ол – Отанын  қорғау. Демек, бізге берік жігерлі, ерлік жасай алатын адамдар керек. Қазақ халқының аға буынының тәжірибесін, білімін қабылдай алатын, өзінің бойына берік жігерді тәрбиелей алатын, өзінің Отанын шексіз сүйетін адам – ол қазақ халқының бақыты үшін күресте ержүрек балуандардың бірінші сабында болады.

Міне осындай ержүрек, тәртіпті, білгір, қиындыққа төзімді, шындалған жігерлі қазақ патриоттарын біздің білім ордалары мен Қарулы күштеріміз дайындап шығарулары керек.

Әскер – бұл батырлар мектебі, күрес мектебі, сондықтан оны жетістікпен өту керек. Патриот қазақ жауынгері атағын лайықты қабылдап, сақтауы және өз мерзімін, кейін әскердің қиын жылдарын еске алғанда ұялмайтындай етіп өткізуі керек. Сіздердің әрбіріңіз өздеріңізді моральді шынықтыруларыңыз керек. Кейін кез-келген уақытта Отанымызды қорғау үшін тұруға дайын болуымыз керек.

Өз бойына қазақ патриотының, қазақ жауынгерінің қасиеттерін бәрінен артық тәрбиелей білген адам, ол кез-келген тапсырманы, бұйрықты орындауға дайын болады. Ол өзінің бойына патриот пен жауынгерге қажет қасиеттерді тәрбиелеп, ерлік жасайды. Осындай нағыз ержүрек патриот үшін, оның  алдағы өмірінде, ол қандай жолмен жүрсе де, қай жерде жүрсе де ұялмай-ақ қоюға болатынын сеніммен айтуға болады. Ол өмірде өз жолын әрдайым табады. Ол қоғамда да өз халқының лайықты өкілі, нағыз қазақ жауынгері болады.

 Өмірде әрдайым ерліктің орны бөлек. Ерлік жасауға қазірден дайындалыңыздар және оны ұлы отанымыз үшін жасаңыздар. Осыған біздің азаматтық борышымыз және қазақ халқымыз шақырады.

 

Құрметті отандастар!

Бүгін біз патриоттық тәрбие туралы әңгімемізді ары ғарай жалғастырамыз, бірақ әдеттегідей мен алдында өз ойларыммен бөлісейін.

Неге мен өз мақалаларымды жазып жатырмын, өйткені менің ойымша қазақтың мемлекетқұраушы ұлттың сана сезімін өсіру керек, ұлттық сана сезімі биік халықтың тәуелсіздігі баянды, мемлекеті мықты, болашағы жарқын болады. Сана сезімі биік, отаншылдық сезімі бар халық ол ешқандай қиындықтарға қарамастан, өзінің жарқын болашағын қамтамасыз етуге бар күш-жігерін салады. Сондықтан мен өз мақалаларымды жазып жатырмын. Үміттенем отандастардың арасында менің мақалаларым өзінің оқырманын, осы мақалаларда айтылған сөздерге зер салып, өзіне түйін жасап, айтылған ойларды есінде сақтап туратын.

Меніңше, Біздің көк туымыз бен елтаңбамыз еліміздің ұлылығының, жеріміздің сұлулығының, қазақтың ұлттық мінезінің жарқын бейнесі. Осы мемлекеттік рәміздермен біз ең негізгі мақсатымызға бара жатырмыз, ол еркін, дамыған, мықты Қазақстанды құру. Нағыз қазақ патриоты үшін елтаңба мен көк туымыз ең қасиетті нәрселер. Кок туымыз бен елтаңбамызға қарағанда, әрбір қазақ азаматы өз өзін үлкен бір отбасының, қазақ халқының бір ажырамас бөлшегі екенін айқын сезінеді. Көк байрағымызды және елтаңбамызды құрметтеу бұл әрбір қазақ азаматының қасиетті борышы және ардың ісі.

Ал енді патриоттық тәрбие туралы сөйлесейік. 

Патриоттық тәрбие—бұл мемлекеттік басқару органдарының және мекемелердің, азаматтарда жоғары патриоттық сананы, өзінің Отанына деген адалдық сезімін, Отан алдында азаматтық борышын және конституциялық міндеттерді атқаруға дайындықты қалыптастыруға арналған, мақсатталған жүйелі қызмет.

 Патриоттық тәрбие азамат және патриот қасиетіне ие болған, азаматтық міндеттерді бейбіт өмірде және әскерде де жетістікті атқаруға қабілетті тұлғаның қалыптасуына және дамыуына бағатталады.

Нағыз патриоттық сезім өз дәрежесінде не бар не жоқ. Қазақи патриоттық сезім адамның жаны мен санасынан тыс тамырланған өте сырлы сезім. Әр адамның айтылған сөздеріне емес, істеген істеріне қарап оның патриоттық сезімі барма әлде жоқ па деп жорамалдауға болады. Нағыз патриот ол өзін өзі патриот деп атаған адам емес, нағыз патриот болғаныңды басқалар, ал ең бірінші отандастар бағалап айту керек. Сондықтан, нағыз патриот деп әрқашан өзінің жаны мен тәнін күшейтіп отыратын, тәрбиелі, сауатты, отбасылы, ата-бабаларын құрметтейтін, жеті атасын білетін, өзінің ұрпақтарына салт-дәстүрді үйретіп өсіретін, өзінің үйін, пәтерін, подъезін, ауласын жақсы ұстайтын және өзінің тұрмысын, салауатты өмір салтын және мәдениетін жақсартып отыратын, өзінің Отаны үшін қызмет ететін, қоғамдық шаралар немесе патриоттық бағыты бар мекемелерге қатысатын, яғни азаматтардың патриоттық мақсаттарға жетуіне және патриоттық мәселелерін немесе өзінің Отанының дамуы мен орнығуының қиындықтары мен маңызын, өзінің сауатты, білімді отандастарының сауығуы мен көбеюін бірігіп шешетін адамды айтуға болады.

Нағыз қазақтың патриоты өзінің Отанын күшейтіп және дамытатындарды қолдайды, ал оны талқандап, зиян келтіретіндерге қарсы шығады. Ол өз Отанында басқа патриот азаматтармен бірге Отанына зиян келтіретіндермен күреседі, олардың ішінде сана-сезімі өте төмен деңгейде немесе ақауы бар, тіпті Отанының жаулары мен сатқындары да болуы мүмкін. Осыдан арамызда отандастардың арасына іріткі салатын, оларға қарсы қылмыс жасайтын, қысым көрсететін, балағаттайтын, қоршаған ортаны ластайтын, браконьерлікпен айналысатын, кінәрәті бар өмір салтын ұстанатын адамдардың патриот емес екенін оңай түсінуге болады. Төбелес және көршісімен жауласу, араққұмарлық, нашақорлық, әскердегі әлімжеттік, жемқорлық, қазынаны тонау осының бәрі Қазақстандағы патриотсыздықтың элементтері.

Қазақи патриотизмнің қалыптасуының қандай жолдары бар. Қазіргі таңда қазаки патриотизмның калыптасуының мәселесінен маңызды мәселе жоқ. Сонымен бірге бұдан қиын мәселе де жоқ. Бірақ бұл мүмкін емес дегенді білдірмейді. Сондықтан әрбір ұстаз бен тәрбиешінің алдында тұрған осы мәселе, Отанға деген сүйіспеншілікті тәрбиелеу үшін өзінің идеологиясын ойлап табу.Оның негізіне келесі ойларды жатқызуға болады.

Патриоттық тәрбие беретін адамның өзі шынайы және өзіне сенімді, өзінің істеген істерімен дәлелдей алатын, Отанына берілген, күш— қуаты толы нағыз қазақ патриоты болуы керек. Тәрбиеші— білім беру ордасындағы ең бірінші қазақтың патриоты. Офицер— әскери бөлімшедегі және кемедегі ең бірінші қазақтың патриоты. Басшы — мемлекеттік мекемелердегі ең бірінші казақтың патриоты. Директор — жеке меншік компаниядағы ең бірінші қазақтың патриоты. Егер бұл талаптар жоқ болса, онда патриотизмге тәрбиелеуді қолға алмай – ақ қойған жөн. Қазақтың патриотына Отанының жалғыз екенін және басқа Отанының болмайтынын есте сақтаған жөн.

Қазақи ұлттық патриотизм бұл ең игі сезім. Бұл жеке және қоғамдық, рухани мәдениеттің ең маңызды қыры. Басқа сөзбен айтқанда мәдениет пен патриотизмнің арасында диалектикалық өзара байланыс бар, патриотты қалыптастырғанда, біз мәдениетті адамды қалыптастырамыз.Егерде оқушының, студенттің, курсанттың, сарбаздың, мемлекеттік қызметкердің, кемешінің, офицердің, кәсіпкердің, жұмысшының, шаруаның мәдениет деңгейі жоғары болса, онда оның патриоттық сезімі бай болады. Бұл ойлар тек жалпы нобайы ғана. Оларды дамытуға және толықтыруға болады. Ал енді нақты ұсыныстар.

Бала тәрбиесі— бұл жеке іс бірақ, сонымен бірге бұл жауапты мемлекеттік іс. Ең біріншіден отбасында патриоттық қасиеттері бар ел азаматы тәрбиеленеді. Сондықтан мен жас ата– аналарға өз балаларына ұлттық тәрбие беру үшін келесі жолдарды ұсынамын.

Ана тілі. Ана тілі құпиялы түрде өзінде қазақ халқының бүкіл жанын, бүкіл өткенін, бүкіл рухани салтын және болмысын, шығармашылық ниеттерін жинап сыйғызған. Қазақ отбасында ана тілге табыну үстем болу керек, тұрмыс тіршілікте тек қазақ тілінде сөйлесіп, отбасылық маңызды оқиғалар, мерекелер, үлкен ой– пікір алмасу тек қазақ тілінде өтуі тиіс. Сонымен қатар қазақ отбасында ана тілінің артықшылығы туралы әңгімелесу керек, қазақ тілінің  байлығы, мәнерлігі, дәлшілдігі, шығармашылық сарқылмастығы, үйлесілімділігі және тағысын тағы туралы әңгімелесу керек. Махмуд Қашқари бабамыз тіл туралы былай депті игі істің басы – тіл, тәрбие басы – тіл. Ал мен былай деп айтайын тіл туралы жердің байлығы – жеміс, адам баласының байлығы – ақыл, халықтың байлығы – тіл.                      

Қазақ әні. Бала бесіктен бастап қазақ халық әнін тыңдап өсу керек. Ән айту балаға ең алғашқы рухани күйзеліс, алғашқы рухани дем береді, ал олар қазақша болу керек. Қазақ әні өте терең және шынайы, махаббат пен жұбаныш сияқты өте тәтті, өмірдің қиын кезеңдерінде қазақ әні балаға және ата– анасына жауыздануға, тас жүрек болмауға мүмкіндік береді. Қазақша ән жинақтарын алып, тұрақты түрде баланың және тек қана баланың жанын ғана емес, басқалардың да жанын, ерекше қазақи күй ойнап, қазақи ән айтып, бірге қосылып ән айтып қазақ әуендерімен байыту керек.

Қазақ ертегісі. Қазақ ертегісі арман мен қиялды оятады және бағындырады, ертегі балаға алғашқы ерлік сезімін, сынау сезімін, қауіп сезімін, бейімділік сезімін, жігер мен жеңіс сезімін береді. Ертегі баланы батырлық пен адалдыққа, адам тағдырын қадағалауға, өтірік пен шындықты ажыратуға үйретеді. Ертегі дүниенің шиеленісуін көрсетеді. Ұлттық тәрбие ұлттық ертегісіз толық емес. Өзінің ұлтының ертегілерін тыңдап, армандамаған бала  ұлттан өте оңай алшақтанады және байқамай өзінің туған тамырынан айырылу жолына түседі.

Қазақ дастаны (эпос). Егерде баланың елесі ұлттық дастан мен ұлттық ерліктің тірі бейнелерімен бағындырылса, сол балаға жағымды болады. Ерлік бейнелері оның өзінде жігерді, қайырымдылықты, оның заң санасын, қаһармандылық пен Отанына адал қызмет етуді аңсауды, қиыншылыққа төзуге және күреске дайындықты оятады, сонымен бірге өзінің халықтық рухани күшіне қайсар сенім береді. Осының бәрі қазақи ұлттық мінездің шынайы мектебі.

Қазақ поэзиясы. Бала сөйлеген және оқыған кезден бастап, классикалық ұлттық ақындар оған алғашқы өлеңнің қуанышын беру керек, және ақырындап оған қазақ поэзиясының байлығын және оның қазынасын ашып беруі керек. Алғашқы кезде бала тыңдап, сосын өзі оқып, жаттап алсын, одан кейін өзі шын жүректен сезініп және ойланып тақпақ жазуды үйренсін. Жалғыз Қазақ халқының ерекше өзіндік поэзиясы бар, бұл поэзияда, патриотизм бастапқы идея болып қалыптасқан, даналық өте әдемі бейнелерге оралады, ал тамаша бейнелер дыбысталатын музыка болып қалыптасады. Қазақ ақыны—ұлттық пайғамбар да, музыка ұстазы және ұлттық музыкант та. Балалық шақтан қазақ өленіне ғашық болған қазақ адамы ешқашанда мәнгүрт болмайды.  

Қазақ тарихы. Қазақ баласы басынан бастап өзінің қазақ екенін сезініп, ұлы тайпаның және сонымен бірге данышпан халықтың баласы болғанын, артында айбынды және қайғылы тарихы бар екенін, ұлы азаптар мен апаттарды бастан өткізген, бірақ осыған қарамастан жеңіске, өрлеуге және өркендеуге талпынған, ұлы бабалардың даңқымен және мәртебесімен мақтануға болатынын және мақтану керек екенін, өз туған тарихын білмеу және құрметтемеу бұл намыссыздық, жасықтық екенін білуі керек.

Қазақ әскері. Әскер менің мемлекетімнің жиналған жігерлі күші, менің Отанымның қорғаны, жүзеге асқан менің халқымның ерлігі, менің ұлтымның ұйымдастырылған абыройы, қайсарлығы, адал қызметы. Осындай сезімдер балаға ата - аналарымен және ұлттық тәрбиешілерімен сіндірілуі керек. Бала өзінің ұлттық әскерінің жетістіктерін өзінің жетістіктері сияқты сезінуге үйренуі керек, оның жүрегі жұмылуы, селт етуі керек, мемлекеттің және әскердің жалауларына ол аса құрметпен қарауы керек. Адам қай әскерді өз әскері деп санаса, жүрегі сол мемлекетке және сол ұлтқа жатады. Рухани және кәсіби биік деңгейде туратын әскерсіз, Отан қорғаусыз қалады, мемлекет ыдырайды, ұлт жер бетінен жойылады. Балаға басқаша түсініктеме беру, ұлттың жойылуына және мемлекеттің ыдырауына көмектесу болып табылады.   

Қазақ Даласы. Қазақ баласы елдің кең даласын өзінің елесінде көруі керек, бұл Қазақ елінің ұлттық- мемлекеттік, тарихи аманаты. Ол қазақтың даласы— қазақ халқының қаны мен тері төгіліп, жігері және рухымен табылғанын, табылғанымен, ел болғанымен бірге қазақ халқымен игерілгенін сезінуі керек. Қазақ адамы өз елінің дарқан даласын, оның тұрғындарын, оның байлығын, ауа райын, оның мүмкіндігін, бала өз анасын біліп сүйгендей, адам өз денесін білгендей, шаруа өз жерін сүйгендей білуі және сүюі тиіс. 

Қазақ экономикасы. Бала кішкентай кезінен бастап еңбектің шығармашылық қуанышы мен қайратын, оның керек екендігін, оның құрметі мен мағынасын сезінуі керек. Ол, еңбек бұл ауру емес, құлшылық та емес, керісінше адал еңбек денсаулықтың және еркіндіктің қайнар көзі екенін іштей сезінуі тиіс. 

Патриоттық тәрбие мектептер мен жоғары оқу орындарда, кәсіпорындарда және мемлекеттік мекемелерде, балабақша мен қоғамдық ұйымдарда, әскер мен флотта, ауылдар мен қалаларда аса қажет. Қалыптасқандерлік адамдармен жұмыс істеудің қандай жолдары бар?

Ең біріншіден, қазақтың руханиятының таусылмайтын қайнар көзін кеңінен  пайдалануға болады, ол классикалық әдебиет және ауыз әдебиеті, ән мен күй, патриоттық бейнелеу өнері мен сәулет өнерін, кино өнері мен телевизияны, гәзет пен журналдары, интернет пен радио. Міне біздің рухани қазынамыз қайда жатыр. Біздің ұлттық байлығымыздың бәрі осында.

 

Құрметті отандастар!

Мен Сіздерге шын жүректен денсаулық, береке, ұзақ және бақытты өмір тілеймін!.

Енді біз ұлттық қауіпсіздік туралы біраз сөз айтайын..

Біріншіден жемқорлық, лаңкестік, есірткі сату және адамдардың адамгершілікті жоғалту бұл қазаққа үлкен қауіп.

Екіншіден кәзір адамның санасы майдан болып тұр. Бұл жақта үлкен қауіп ол ұлтсыздану.

Үшінші майдан менің ойымша кәзір ол экономика саласы, бұл жақтада қазақ ұтылып жатыр.

Менің оқырмандарымның арасында, Қазақстан болашағы үшін уайымдағанмен қоймай, сонымен қатар қалай қазақтың жолын ашуға, қазаққа қайда қауіп төніп тұр, қай жақта қазаққа жеңіс жетіп тұр, не үшін біз қуанамыз, не үшін қайғырамыз, осының бәрін ойластыратын миллиондаған жүректер бар деп сенемін.

Біз әрбір қазақ азаматын қазақтың ұлттық құндылықтарын ұстануға шақыруымыз керек, сонымен қатар ұлттық мәртебесін оятуға тәрбилеп, ат салысу керек. 

Ұлттық сана сезімді дамыту – бұл өте қиын процесс екенін тұсінуіміз керек. Тәуелсіздікті жариялаудан да қиын шығар. Тәуелсіздікті қалай сақтап қалу, ұлттың негізін құрайтын іргетасын қалай дамытуға болады, деген сұрақтар туындайды. Ал ұлттың сана сезімін дамыту бұл – тоқтамайтын процесс. Менде пессимизм жоқ. Егер де біз күннен – күнге өзгеріп, ілгеріленіп жатсақ, ұлтқа 10-15  жыл уақыт берсеңіздер, сіздер басқа өзгерген мемлекет көресіздер деп кәміл сенемін. Бірақ біз бұл жұмысты қазырден бастауымыз керек, онсызда көп уақытты жіберіп алдық.

Қазақ тілінің дамуы туралы сөз қозғалса, мен қазақ тілінің дамуы басқа тіл арқылы жүзеге асады дегенге келіспеймін. Бұл мүлдем олай емес. Қазақ тілі ешқашанда грек тілі, иврит, орыс тілдері арқылы дамымайды. Бұл біздің – ана тіліміз. Бұл біздің – мемлекеттік тіліміз. Егер қазақ өз ана тілін сақтамаса, кешіріңіздер, ешқандай белорус, орыс немесе американ  біздің оларға деген қандай қарым– қатынасымызға қарамастан сақтамайды. Бұл қазақ ұлтына төніп тұрған үлкен қауіп.

Біздің ұлттық, рухани сана – сезіміміздің дамуы туралы біз күшті, қуатты және бейбітті түрде жеткізе білуіміз керек.

Менің ойымша біздің тарихтың алатын орны ерекше. Мүмкін бұл басты актер да. Егер де біз өзіміздің тарихымызға, біздің бостандығымыз үшін күрес ретінде, тәуелсіздігіміз үшін күрес ретінде қарасақ, онда ол бізге өте үлкен сабақ болады. Тарихи дәлелдердің бірі болып 1991 жылдың 16 –желтоқсаны болып табылады. Бұл күн біріккен ұлттың мүмкіндігін көрсеткен күн. Егер барлық қазақ ұлты жиналса, оның алдындағы  үлкен қамалдар бұзылады.

Қазақ ұлтының негізін қалайтын ең бірінші ол – тіл.

Мемлекет бұл жолда тұрған мәселелерден қашпай, тілді дамытатын заманауи тұжырымдаманы әзірлеу керек. Бұл тұжырымдамада қазақ тілін үйренуге қызықтыратын, қазақ тілді еңгізетін заңды шаралар көрсетілу керек. Қазақ тілді белсенді білім, жаңа технология, кино мен телевизия, кітәп және компьютер тілі ретінде дамыту керек, ал осыған дұрыс жоспар керек. 

Осы айтылған тапсырмалардың бәрін мемлекеттің қолдауы мен көтермелеуі арқасында жүзеге асыруға күшімізде, хұқығымызда, міндетіміз де бар.

Мемлекет бұл ұран емес, бұл үй, бұл ғимарат. Сондықтан мемлекетті, ұлтты биік дамуы үшін біз күнде күнде осы ғимараттың негізіне, қабырғасына өзіміздің тапқан кірпіштерімізді қалауымыз керек.

Менің ойыша қазақ мәдениетін әлемге танытуымыз керек, сондықтан қазақтың классикалық әдебиет шығармаларын, кинофильмдерді шет тілдеріне аударуымыз керек, ал мемлекет бұл жұмысқа жүйелі түрде қолдау беру керек, тарату керек. Мысалы Мұхтар Ауезовтың Абай жолы романын немесе Ілияс Есенберлиннің Көшпенділер романын, әлде Баян Сұлу кинофильмін орыс, ағылшын, қытай, жапон, кәріс, неміс, испан, француз, түрік және т.б. тілдерге аударуға, шетелдіктерге көрсетуге болады деп ойлаймын. Бұл әлемдік мәдениетке күшті серпін береді, ал қазыргі әлем біз туралы ештеңе білмейді, білмегеннен түсінбейді.

Біз ғылыми түрде қазақтың тарихын, мәдениетін, қазақтың әлемдегі жетістіктерін, қазақтың өмірін, қазақтың дамуын зерттеуміз керек, ал осы ғылыми зерттеудің нәтижелерін академикалық көптомдық «Қазақстан тарихы» аталған шығармада көрсетуміз керек. Сонымен қатар академикалық көптомдық «Қазақ әдебиетінің тарихы және кітапханасы», «Қазақ мәдениеті», «Қазақ энциклопедиясы»,  деп аталған ғаламнамаларды қазақ, орыс, ағылшын, қытай және т.б. тілдерде шығаруымыз керек. Ал мемлекет жүйелі түрде осы жүмысқа қолдау беру керек.

Біз жастарды үлттық жеңістер үлгісі арқылы тәрбиелеуміз керек. Қазақ халқының жалпы жеңісі алдында тұрған барлық қиындықтарға қарсы тұра алатынына сендіріп, түсіндіруіміз керек. Ал бұл жеңісте біздің өткеніміздің әрбір үзінділері бар.

Біз тұсінуіміз керек біздің ұлттық мақсатымыз ең ірі, ең дамыған, ең сана сезімі биік халық болу және ең мықты ұлттық мемлекетті құрастыру, ал нарық, экономика, сыртқы қарым қатынастар, білім мен ғылым немесе жаңа технологиялар бұл тек мақсатқа жеткізетін құралдар.

Мен қазақтың бірлігіне, күшіне және жеңісіне кәміл сенемін.

Халық осыны күтіп түр және жеңіске жетеді.

Мен мықты ұлттық мемлекетті таңдаймын!

Мен ұлттық мүдделерді, еркіндікті таңдаймын!

Мен болашаққа сенімділікпен қараймын!

Мен жауды орнына қоятын күшті таңдаймын!

Біздің мемлекетімізге 20 жыл толды!

Біздің артымызда мыңдаған жылдар бойы келе жатқан тарихымыз бар!

Мен қазақ болғаныма мақтанамын!

Мен қазақ халқымен мақтанамын!

Қазақ Елі жасасын!. 

 

Құрметті отандастар! Құрметті қазақ халқым!

Тіл мәселесі туралы көп сөз айтылған, бірақ іс пен нәтиже өте аз. Кей бір қандастарымыз өкінішке орай қазақ тілдің мағынасын, мәртебесін әлі толық түсінген жоқ.

Сондықтан мен халыққа тіл туралы өз пікірімді білдірейін. Біріншіден менің ойымша, қазақ ұлттық идея мен қазақ тілінің мәселесі зиялы қауымның аузынан, ойынан түспеу керек. Екіншіден ақпарат саясатымызды дұрыс жолға салумыз керек, бүқаралық құралдар арқылы, қазақ кітәбі арқылы, ақпарат саясаты арқылы қазақ тілді насихаттау керек және жаңғырту керек, құзырлы органдардың жұмысын, білім беру саласын мемлекеттік тілге көшіру керек. Үшіншіден бізге Қазақ Тіліне арналған мерекелік күні керек.

Ана тілі әр қазақпен туғаннан бері ақтық демге дейін бірге болады. Қазақ тілі бұл ғасырлар бойы жиналған ата бабаларымыздың даналығы және мәдени, рухани байлығымыз сіңген ұлттың жаны.  

Қазақтың сөзі бабалардың жеңістерін, аманатын, рұхын жеткізеді. Бай, таза, терең, өткір, күшті, кең қазақ тілі қазақ өлеңдер, дастандар, жырлар, ертегілер арқылы, Шалкиіз шығармалары мен Асан Қайғы шығармалары арқылы, Абайдың философиялақ сөздер арқылы, Мұхтар Әуезов пен Мағжан Жұмабаевтың әдебиет шығармалары арқылы, Шәкәрім Құдайбердіұлы мен Ильяс Есенберлиннің әдебиет шығармалары арқылы, мыңдаған ұлтжандылар мен қызметкерлер арқылы әлемдердің тілдердің арасында өзінің биік және мәртебелі орынды алды.

Қазақ тілімізді жау ғасырлар бойы қаншама саяси қуғын сүргін арқылы жоюға тырыссада бәрібірде өз мақсатына жетпеген. Ана тіліміз болған, ана тіліміз бар, ана тіліміз әрқашанда болады. Тарихи ең қиын кездерде, соғыстарда, ашашылықта, отарлық заманда ана тіліміз әр қазаққа мықты қорған болған. Ана тілі миллиондаған қазақтарды және шетте жүрген ағайындарды бір мәңгі жасайтын, ұлы халық етіп біріктіретін күш болып тұр.

Кәзіргі заманда мемлекеттік тіл қазақ халқыны біріктіретін темірқазық. Ана тілі қазақ халқының ерекшілігін, жанын, дәстүрін  білдіретін ұлы нышан. Қазақ тілі бұл біздің әлемдік мәдениет және руханият қазынасына қосылған салмақты үлесіміз.

Мемлекетті және ұлтты күшейтудің бірінші тетігі ол тіл. Сондықтан қоғамның әрбір салада, мемлекеттік мекемелердің жұмыста қазақ тіліне жол беруміз керек. Жастарды мемлекеттік тілді шын жүректен сүю, құрметтеуді, сыйлауді ұйретуміз керек. Бұл біздің бабалардың алдындағы, Қазақ Елдің алдындағы, келешек ұрпақтардың алдындағы, әлемнің алдындағы қасиетті борышымыз. Мен қазақ халқының рухани күшіне, қазақ тілдің және мәдениетінің болашағына кәміл сенемін!. Қазақ тілі, Қазақ Елі мәңгі жасасын!. 

Ана тілі қазақ халқының түпнегізі әр адамның түпдерегі, зәмзәм су ағылатын бал бұлақ. Бұл бал бұлақ ағып жатқанша, зәмзәм суын беріп жатқанша, бұл бал бұлақ қорғалып жатқанша сол кезге дейін халықта бар, оның рухы бар ұлттық сөз бен ойда көрсетілген. Қазақ тілі бұл қазақтың халқының өткенін, кәзіргі заманын, болашағын байланыстыратын күш.

Қазақ халқына ана тілі бұл еркіндіктің тілі, мемлекеттің тілі, қазақ мәдениеттің тілі. Қазақ тілді қорғау, дамыту, кеңейту, қоғамның әр саласында, ұлтаралық және халықаралық қатынаста пайдалану біздің қасиетті борышымыз. 

Қазақ тілді, елді, жерді қорғау үшін мен қазақ саясаткерлерді, қоғам қайраткерлерді, жазушыларды, қазақ тілшілерді бірігуге шақырамын.

Құзырлы органдардың мақсаты менің ойымша қазақ тілді қорғау және дамыту. Егер де біз даналы, тұрақты және жұйелі тұрде тіл саясатты, мәдениет саясатты дұрыс жүргізсек онда қазақ тілдің болашағын кепілдендіре аламыз, қазақ тілді пайдаланатын саласын кеңейтеміз, қазақ тілді туған жерде таратамыз.

Менің ойымша әр қазақ туған тілді қорғау керек, отарлық заманда жасалған жараларды емдеу керек, мыңдаған жылдар бойы келе жатқан казақ тілді тарату керек, дамыту керек.

Бұл үлкен және өте керекті, маңызды жұмыс. Бұл жұмыста мен бүкіл қазақ халқына ауызбірлік, сенімділік, ана тілге шын жүректен терең махаббат тілеймін!. 

 

Дорогие соотечественники!

Сегодня мы поговорим о главных принципах государственной политики Казахстана.

Главные принципы нашей государственной политики: планомерность, последовательность, постепенность и динамичное развитие.

Главные принципы государственной политики нашей страны должны определяться  Президентом Республики Казахстан. Принципы планомерности, последовательности, постепенности преемственности и динамичного развития выражаются в следующем:

В экономике мы должны идти от того, что есть: не ломаем, не разбрасываем, не уничтожаем, а наоборот созидаем.

Сильная, эффективная государственная власть, политическая стабильность в нашей стране - важнейшие условия государственного курса на эволюционное и поступательное развитие национальной экономики, последовательной интеграции в мировую экономику.

Планомерность государственного курса подразумевает поэтапное повышение жизненного уровня народа. Казахстан должен восстановить уровень промышленного производства 1990 года и опережать страны СНГ по рейтингу индекса развития человеческого потенциала.

Казахстан в свое время должен был сделать выбор в пользу эволюционного развития и отказаться от рецептов Международного валютного фонда в виде шоковой терапии и обвальной приватизации. За годы созидательной практики у нас сложилась бы казахская модель социально-экономического развития, которая сочетала бы преимущества рыночного хозяйства с эффективной социальной защитой. Нашу концепцию мы должны построить на учете исторической преемственности и традиций народа. Казахская модель должна основываться не на революционной ломке прежних устоев, а на совершенствовании сложившейся экономической базы. На данном историческом этапе казахскому государству необходимо вернуть путем национализации минерально - сырьевой комплекс страны в государственную собственность. Казахская экономическая модель должна содержать в себе элементы преемственности в использовании государственных институтов во всех сферах, где они проявили свою эффективность. Острейшей проблемой для нашего государства является очень большой внешний долг потенциально способный привести к коллапсу отечественной экономики. Надо найти пути решения данной проблемы.

Последовательный курс государства по реформированию экономики не должен был позволить сложиться в Казахстане олигархическим структурам, привести к массовой безработице и обнищанию людей, к разрыву традиционных экономических связей со странами СНГ.

Казахстан является не только индустриальной страной, но имеет и значительную аграрную составляющую. Корни народа - материальные и духовные находятся в селе. Во все годы, в том числе экономически сложные, государство должно помогать селу и поддерживать сельского производителя. Экспорт Казахстана представлен в основном сырьем и продукцией с низкой добавленной стоимостью путем ревлизации индустриально инновационной стратегии необходимо изменить структуру экономики Казахстана.

Государство должно придерживаться курса по модернизации экономики Казахстана, творчески совершенствать проводившуюся ранее политику с целью придания ей большей эффективности и последовательности.

Принцип последовательности находит свое выражение в реализации сильной государственной власти. В стране создана эффективная президентская власть, однако необходимо изменение политической системы для модернизации экономики и страны в целом.

В социальной сфере - сохранение наиболее ценного, использование в новых условиях принципа социальной справедливости без отказа от накопленного опыта.

Принцип социальной справедливости находит свое выражение в адресной социальной политике, социальных гарантиях, особенно по отношению к молодежи, старикам, жителям территорий, пострадавших от последствий испытаний на Семипалатинском полигоне.

Принцип преемственности в проведении социальной политики в целом и образовательной, в частности, позволит не только сохранить высокоразвитую образовательную систему, унаследованную после развала СССР, но и выстроить на ее основе новую, отвечающую высоким мировым стандартам.

Планомерность государственного курса заключается и во всемерной поддержке талантливой учащейся молодежи, студентов. Необходимо создать Специальный Фонд Президента Республики Казахстан по социальной поддержке одаренных учащихся и студентов.

Казахстан всегда славился своими спортсменами. Занятия физкультурой, спортом, следование принципам здорового образа жизни должны быть приоритетами государственной политики.

Важную роль в реализации планомерного курса на обеспечение благополучия людей играет выполнение в социальной сфере минимальных государственных стандартов, предусматривающих снабжение граждан продовольствием, теплом, коммуникациями, транспортом, бытовыми услугами, нормальную работу учреждений образования, здравоохранения, культуры.

В Казахстане  необходимо создать эффективно действующую систему справедливого распределения вознаграждения за труд, социальной защищенности малоимущих граждан и повышения социальной защиты населения в целом. Задача сейчас ставится так: законы Республики Казахстан о человеке, его нуждах должны быть эталонами социальной справедливости.

Ведущей социальной установкой казахской государственности и ее идеологической платформы, гуманистической по своей направленности, должно быть оптимальное сочетание централизованных гарантий и индивидуального трудового вклада в процветание государства. Только эффективный труд может быть источником экономического и социального успеха личности и государства.

Социальные гарантии в рамках казахской модели развития должны выражаться в:

-гарантиях равенства мужчин и женщин в образовании и трудовой деятельности;

-гарантиях права молодежи на духовное, нравственное и физическое развитие;

-гарантиях права на труд, как наиболее достойный способ самоутверждения экономического, морального и социального содержания жизнедеятельности человека;

-гарантиях справедливой доли вознаграждения в экономических результатах труда, но не ниже уровня, обеспечивающего гражданам и их семьям свободное и достаточное существование;

-гарантиях права на охрану здоровья, включая бесплатное лечение в государственных учреждениях здравоохранения;

- гарантиях права на социальное обеспечение в старости, по болезни и другим причинам.

Главной целью социальной политики в республике должно стать предоставление каждому трудоспособному человеку возможности своим трудом и предприимчивостью создать свое семейное благосостояние, а для нетрудоспособных и нуждающихся граждан - обеспечить надежную социальную защиту. При этом социальная защита должна быть исключительно адресной и направлена на конкретные, самые незащищенные группы и слои населения. Международный опыт стран с переходной экономикой показывает, что эффективные системы адресной социальной помощи в состоянии обеспечить поддержку лишь 10-15% населения.

Смысл эффективной адресной социальной защиты состоит в том, чтобы сконцентрировать ограниченные ресурсы на удовлетворении потребностей социально незащищенных слоев населения. Характерным явлением в эволюции социальной политики будет ее дальнейшая муниципализация, т.е. перенос центра тяжести адресной социальной защиты на местный уровень: помощь должна быть приближена к потребителю. Необходим переход от общих социальных программ к программам адресным, учитывающим потребности конкретных слоев и групп населения, а также определенных регионов. При этом нужны строго дифференцированные программы, в частности:

- инвалидам, одиноким пенсионерам - различные социальные услуги, обслуживание на дому;

- многодетным, неполным семьям - приоритет во всех видах адресной материальной помощи семьям с низкими доходами.

Необходимо разработать стратегию  "пилотного"  проекта по реализации Концепции формирования единой программы адресной социальной помощи в Республике Казахстан. Основная ее цель состоит в защите наиболее уязвимых граждан общества от неблагоприятных последствий рыночных преобразований.

Особое внимание необходимо уделять в республике жителям сельской местности, которые острее других ощущают жизненные трудности: неразвитость социальной инфраструктуры, транспортных услуг, бытового обслуживания. Наша задача осуществлять работу по введению государственных социальных стандартов по всей стране с обязательным учетом региональных особенностей. Введение социальных стандартов направлено на то, чтобы уровень социальной защиты гарантированно улучшался.

Приоритетной задачей государства в области социальной защиты должна стать забота о семье, детях, в частности, обеспечение необходимых условий для реализации семьей ее экономической, воспроизводственной, воспитательной и культурно-психологической функций; обеспечение прав детей на их полноценное физическое, интеллектуальное, нравственное и социальное развитие.

В системе материальной помощи семьям с детьми государство должно использовать льготы по налогообложению, оплате за питание детей в детских дошкольных учреждениях, оплате за учебники и учебные пособия. Малообеспеченным семьям необходимо предоставлять безналичные жилищные субсидии, если оплата за жилье и коммунальные услуги превышает 25% среднемесячного совокупного дохода семьи.

Значительную помощь многодетным и неполным семьям должны оказывать местные исполнительные и распорядительные органы за счет средств местных бюджетов.

В сфере культуры и общественной жизни нашей республике должен быть присущ патриотизм и государственная поддержка казахского языка, государство должно способствовать возрождению духовности, искусства во всех формах.

Государство должно проводить последовательную политику по сохранению культурного наследия казахов, лучших черт казахского характера: гуманизма и миролюбия.

Государство и государственный бюджет должны быть последовательными гарантами финансовой поддержки развития искусства и культуры. Принцип преемственности в культурной политике подразумевает сохранение инфраструктуры государственных учреждений культуры и искусства.

В основе государственного курса заложена идея суверенитета. В стране осуществляется последовательный курс по формированию идеологии казахского государства, кристаллизации казахской национальной идеи. Наиболее ёмко и лаконично национальная идея воплощается в лозунге: «За сильный и процветающий Казахстан!» и Для тебя Казахстан.

В сфере внешней политики.

Подходы к социально-экономическому развитию государства, основывающиеся на взаимном учете интересов общества и граждан, общественном согласии, социально-ориентированной экономике, главенстве закона, пресечении терроризма и экстремизма, находят свое логическое продолжение во внешнеполитическом курсе страны: не конфронтация с соседними государствами и территориальный передел, а миролюбие, многовекторное сотрудничество, прагматизм - вот ее принципы.

Нам надо последовательно и планомерно проводить в жизнь миролюбивую политику добрососедства, избегая шагов, которые могут втянуть страну к участию в международных конфликтах. В то же время проводится создание современной армии, способной надежно защитить отечество от любой угрозы.

Во взаимоотношениях со странами НАТО, я считаю, что с ними можно и нужно налаживать нормальные отношения, конструктивно решать имеющиеся мировые проблемы, особенно в области борьбы с терроризмом, незаконным оборотом наркотических средств, транснациональной преступностью.

Республика Казахстан неизменно проводит многовекторную внешнюю политику, выступает за укрепление Содружества Независимых Государств, что обусловлено общностью наших совместных интересов. Отношение со странами, членами Содружества Независимых Государств, выявили как сложности процесса интеграции, так и его потенциальные возможности. Страны Содружества - важнейший торгово-экономический партнер Республики Казахстан. Среди стран Содружества особо выделяю взаимоотношения с Российской Федерацией с которой у нас заключен Договор о вечной дружбе и добрососедстве.

Взаимовыгодные взаимоотношения у Казахстана сложились и с США и КНР. Нам и дальше необходимо сохранять во взаимоотношениях с этими странами дух сотрудничества.

Последовательность внешней политики проявляется в отношениях с государствами «пояса добрососедства». Я подчеркиваю: «Россия, Туркменистан, Узбекистан, Кыргызстан, КНР - это наши соседи, а их, как известно, не выбирают. Они Богом даны». Логично, что формирование «пояса добрососедства», развитие отношений с Узбекистаном, Кыргызстан и Туркменистаном является одной из основных задач внешней политики казахского государства. Казахская сторона нацелена на динамичное развитие всего комплекса двусторонних отношений с Ашгабатом, Бишкеком и Ташкентом. Уже немало сделано для достижения поставленной цели, в то же время потенциал казахско-узбекских, казахско кыргызских и казахско -туркменских связей пока использован далеко не в полной мере.

Задача укрепления экономики Казахстана как фундамента благосостояния народа выдвинула в число важнейших приоритетов внешней политики экономическую дипломатию. Задача неуклонного наращивания экспортного потенциала страны названа в числе важнейших приоритетов социально-экономического развития Казахстана. Возросший объем международных связей, задачи интеграции казахской экономики в систему современных мирохозяйственных связей и эффективного использования имеющегося отечественного научно-технического потенциала, настоятельно требуют обновления основных производственных фондов, внедрения новейших зарубежных технологий.

 

Ардақты ағайын!

Бүгін біз патриоттық тәрбие туралы әңгімемізді жалғастырамыз, бірақ әдеттегідей мен алдында өз өтініштерімді айтып кетейін. Біріншіден көлік және коммуникация министрлігін бір айдың ішінде азаматтық авиациясының тәжірибелі мамандарымен бірігіп азаматтық авиация саласының кәзіргі жағдайын зерттеп сараптама жасауды сұраймын, өйткені біз білуіміз керек бұл салада қандай қателіктер біз жасадық, әлде қандай істерді атқармадық, не жасаумыз керек, әйтпесе әуе кемелеріміз құлап жатыр ешқандай шешімдер жасалынбай жатыр, ешқандай шаралар қолданылмай жатыр, ал адамдар апаттарда қырылып жатыр. Бұндай жағдай мені қанағаттырмайды. Мысалы бізде ұшақтарды жүргізе алатын білікті мамандарды даярлайтын жүйе жоқ деп естідім, ұшақтардың бөлшектердің сапасын ешкім тексермейді дейді. Ал мен біреудің айтқанын емес, мамандар дайындаған сараптаманы көруім керек, сосын дұрыс шешім қабылдауға болады. Ал енді патриоттық тәрбие туралы әңгімені жалғастырайық.

Менің  ойымша, өсіп келе жатқан жас буындардың бойында ұлтжандық сезімін қалыптастыру үшін мектеп оқушылары  қазақ халқының тарихы мен мәдениетін, өз болмысында еш бұрмалаусыз танып, білуі шарт. Бастауыш сынып оқушыларының бойында ұлтжандық сезімді қалыптастыруда  ана тілі пәндерінің алатын орны ерекше. Отанын сүйген, елін жаудан қорғау үшін қасық қаны қалғанша аянбай шайқасатын Қобыланды, Қамбар, Ер Тарғын, Алпамыс тұлғалары, ақын - жыраулардың, билердің татулыққа, адамгершілікке, елін сүюге шақырған өлең жырлары, шешендік сөздері бастауыш сынып оқушыларының бойында ұлтжандық сезімді қалыптастыруда маңызы өте зор.  Ұлтжандық сезімнің объектісі мен қайнар көзі - Отан десек, оның мазмұны: туған жер, табиғат, оның байлықтары, тіл , дәстүр, тарихи ескерткіштер, туған өлкедегі тамаша киелі орындар. Олардың адам көкірегіне жылылық, жақындық, туысқандық сезімдерді ұялатып, ізгі де ерлік істердің қайнар көзіне айналуы ұлтжандыққа тәрбиелеудің арқауы. Қасиетті сезім ананың сүтімен бірге өзінен - өзі келмейтін баланың бойында біртіндеп қалыптасатын құдіретті сезім. Бұл сезім әркімде әр кезеңде оянып, кейін кәмелетке келгенде біржола буыны қатып, тәжірибемен, уақытпен, біліммен, қоршаған ортаның ықпалымен, балабақша, отбасы, мектеп, жоғарғы оқу орындары, бұқаралық ақпарат құралдары, қоғамдық ұйымдар мен қозғалыстар әсерімен қалыптасады.  Ұлтжандық сезім тұлғада тәрбие арқылы өсіп жетіліп ұлтжандық сана түрінде қалыптасады. Сондай-ақ жеке адам өз ұлтының қасиеттерін бойына сіңіруі керек.

Мектеп оқушыларын ұлтжандыққа тәрбиелеу мәселелерін қарастырсақ, ғылыми - педагогикалық, психологиялық, мектептегі іс-тәжірибелерін зерттеп бақылау нәтижесінде мектеп оқушыларын ұлтжандыққа тәрбиелеудің бағыттары төмендегідей мәселелерді көздейді: мұғалімдік практикадағы мүмкіндіктерді барынша толық қамтып біртұтас түрде оқушының жеке тұлғасына ықпал етудің жүйесін жасау; әртүрлі пәндерді оқытуда  және тәрбиелік жұмыстарды ұйымдастыруда тірек болатындай сипатқа ие болу, бұл бағытта жас буынды ұлтжандыққа тәрбиелеудің теориясы мен практикасына қатысты қазақи ұлттық тәжірибелермен іс жүзінде қолдану жолдарына көмектесуі керек.

Мектеп оқушыларын ұлтжандыққа тәрбиелеу мәселелерін зерттеген ғалымдардың еңбектерінің қорытындылары мен тікелей мектеп практикасындағы мұғалімдердің іс-тәжірибелерінің нәтижелеріне сүйене отырып, біз мектепте ұтжандық тәрбилеу - оқушылардың нақты іс-әрекеті, мінез-құлқын ұйымдастыру, оған бағыт беруді негізге алу керек деп ұйғардық. Ұлтжандыққа тәрбиелеу үрдісінің  танымдық мәнін естен шығаруға болмайды, бірақ ол әрбір оқушыда ұлтжандық сана, ұлтжандық сезім қалыптастырудан  бастау алғанда ғана тиімді болмақ. Сондықтан оқытушылар өз қызметінде  терең ұлтжандық – Отанға, Қазақ Еліне, өз қазақ халқына деген сүйіспеншілік. Осы бағытта көптеген іс шаралар жүргізу керек. 

Сонымен айтайын дегенім адамды жаратушы табиғат, ал ұлтжан болып қалыптастырушы ол әрине қоғам. Сондықтан қоғамда ешқашанда тәрбие жұмысы тоқталмау керек. Соңында айтайын дегенім бұл осындай ой - жаңа, басқа, екінші Отан адамда болмайды. Сондықтан бар Отанды әрқашанда қорғап дамыту керек. Менің ойымша өз Отанмен байланысты сезбейтін адам ол бос шелек сияқты, сөзі де бос, істеген істері де бос. Ал Отанмен байланыс ол қарында емес, ол жүректе.

Енді халық түсінген шығар, қазақтың ұлттық мәдениеті ол қазақтың туы болғанын, ұлтжанды халық ол жеңімпаз халық болғанын, қазақ отбасы ол ұлттың ұяшығы болғанын, қазақ отбасы адамгершілік және тәртіп мектебі болғанын, қазақ отбасы қарапайым қазақ азаматтың бақытты өмірінің діңгегі болғанын, халық лайықты көшбасшыларсыз әрқашанда азғындайтыны, надан адам әрқашанда тек боқ қарынын ғана ойлатынын, ал адамгершілігі бар адам ол әрқашанда елді ойлайтыны, ал қазақ саясаткерлерге ең керектісі ол ұлтжандық, адамгершілік және мейірімділік.

Енді білім және ғылым туралы біраз сөз айтайын, Абай ата айтқан кезінде білім таппай мақтанба, менің ойымша бұл өте маңызды сөздер, білім адамды адам қылдырады, оның деңгейін көтереді. Ойшыл азаматқа ең керектісі өмір бойы оқу және жаңа білім алу, бірақ білім ойлау қабілеттіліксіз пайдасыз. Сондықтан нағыз ғалым ең біріншіден ойлау қабілеттілікті өзінде тәрбиелеу керек. Ойлау қабілеттілік білімге тірлік береді, логика байланыс береді, қиял биік ұшу береді. Білім қиялсыз, зерттеусіз, ойланусыз, талапсыз, мәнің түсінусіз, талдаусыз адамды тек жүретін ғаламнама қылдырады. Сондықтан білім керек бірақ бұл аз, сонымен қатар нағыз ғылымда ойлау қабілеттілігі болу керек, тапқан білімді пайдалануды білу керек.

Қоғамның және мемлекеттің ең маңызды мақсаттарының бірі ол адами капиталды дамыту, болашақ үшін, мемлекетті дамыту үшін оның деңгейін көтеру, бұл әрқашанда мемлекеттке маңызды мақсат. Ал осы мәселені шешу жұмыста мектептің алатын орны ерекше. Біздің қазақ мектеп ұлтшыл, ойшыл, рухани өмірі бай, білімі терең, дені сау және есі дұрыс қазақ азаматты тарбиелеу керек, сонымен қатар әр баланың берілген дарындарын дамытуға көмектесу керек, озінің ерекшелігін тұсінуге және дамытуға көмектесу керек. Мысалы бір бала көшбасшы болуға дарыны бар, басқа бала дарынды инженер бола алады, басқа балада мүмкін ғылымға дарыны бар, ал осы дарындарын және ерекшілігін көріп және дамытуға үлес қосу ол нағыз қазақ мұғалімнің парызы. Сабаққа қосымша балаларды жинап арнайы лекция оқып, арнайы ойын ойнатқызып, тестілеу жұмысын өткізіп, семинар өткізіп туру керек. Бірақ біздің мектепте өкінішке орай, осындай жұмыс жұргізілмейді, сондықтан осы жұмысты жүргізу керек, ал жүзеге асыру үшін біріншіден бағдарлама жасау керек.

Келешекте біз қазақтар жаңа білімде, инновациялық ғылымда  және интеллектуалдық жетістіктерде негізделген жаңа ұлттық экономиканы кұрастыруымыз шарт. Бұл жаңа экономиканы мақсаты жаңа технологиялармен техниканы тауып, пайдаланып қазақтардың әлеумет жағдайын деңгейін көтеру. Егерде біз осындай жаңа экономиканы құрастырсақ онда әрине басқа мемлекеттермен салыстырғанда алдыға озып кетеміз.

Ал осындай жаңа инновациялық экономиканы құрастыратын мәселені шешу жұмыста жоғарғы мектептің алатын орны ерекше. Менің ойымша қазақ жоғарғы мектеп әрқашанда ғылыми орталықтармен бірігіп жұмыс істеу керек, себебі осындай ғылым ордаларда жас ғалымдар атақты тәжерибелі әріптестерден ұйренеді, сонда жоғары оқу орындарда білім алып ғылыми орталықтарды жұмыс істеп, практикадан өтіп үлкен ғалым болып өсуге мүмкіншілігі болады. Мысалы менің ойымша жас студенттерді ұлттық ғылым академияға, соның ішіндегі ғылыми институттар мен орталықтарға ұйренуге жіберуге болады, сонымен қатар атақты және тәжерибелі ғалымдарды лекция оқуға біздің институттарға шақыруға болады.

Үшіншіден, әрине инновациялық экономиканы құрастыру үшін, ғылымды дамыту үшін міндетті түрде қолдау беретін мемлекеттік жүйе болу керек, ал кәзір өкінішке орай осындай мемлекеттік жүйе жоқ және болашақта болады деп айта алмаймын. Сонымен қатар мемлекет әрқашанда дарынды адамдарды қолдап туру керек, интеллектуалдық еркіндікте, ұлтжандық сезімде және азаматтық жауапкершілікте жастарды тәрбиелеу керек.

Енді мен ойлаймын, кәзіргі жастар тіпті халықтың көбісі өкінішке орай, кітәпты аз оқитын болды ал бұл дұрыс емес қой. Менің ойымша, осы мәселені шешу үшін арнайы мемлекеттік бағдарлама жасау керек деп ойлаймын, «қазақ кітәбі» деген. Бұл арнайы мемлекеттік бағдарлама арқылы қазақ кітәпты оқығанды жаңғырту керек деп ойлаймын, осы бағдарлама арқылы мемлекеттен қаражат бөлінеді, осы бағдарлама арқылы арнайы кітәп жәрменкелер мен көрмелер өтеді, осы бағдарлама арқылы қазақ жазушылардың кітәптары елге таралады, осы бағдарлама арқылы қазақ жазушыларға қолдау беріледі, осы бағдарлама арқылы қазақ тарихына, мәдениетіне, тіліне, діліне және мемлекетіне арналған кітәптар ел арасында таралады, осы бағдарлама арқылы қазақ кітәпты шағыруға және таратуға жеңілдіктер беріледі, осы бағдарлама арқылы мемлекеттік мекемелер көптеген қазақ кітәптарды сатып алып әр мекетепке, әр кітәпханаға жеткізеді, осы бағдарлама арқылы қазақ жазушыларға интернет сайт ашылып береді, әйтеуір қазақ кітәпты тарайтын жүйе құрастырылады. Ал бұл бағдарламаның түпкі мақсаты қазақ халқының сана сезімін өсіру, ұлттық тірі өнерлі ой, ұлттық идеяны, ұлттық рұхты жаңғырту.

Менің ойымша әлі күнге дейін ұлттық идея әр қазаққа жеткен жоқ, әр қазақтың жүрегіне сіңген жоқ, ал осы ұлттық идеяны әр қазаққа жеткізі үшін, ұлттық рұхты жаңғырту үшін қазақ кітәпті әр қазақ оқырмандарға жеткізу керек.

Сондықтан мен әр қазақ жазушыны, әр қазақ қоғам қайраткерді, әр қазақ саясаткерді қазақ кітәпті қазақ оқырмандарға жеткізу үшін менімен бір қатарға тұруға шақырамен.

Әр қазақты, әр қазақ азаматты қазақ кітәпты сатып алуға және оқуға, қазақ кітәпты қолдауға шақырамын. Сөз арқылы қазақ кітәбі туған қазақ елімізді сүйуге ұйретеді, қазақ халқының ұлттық сана сезімін өсіреді, ұлттық рұхты жаңғыртады, ұлттық тірі һәм өнерлі ойды дамытады.

Әр қазақты интеллектуалдық күш болуға шақырамын, сонда біздің ойымыз, тәжиребіміз, дарындарымыз, қуатымыз туған Қазақ Елімізге пайдалы болады. Менің ойымша, қазақ кітәбі ата бабаларымыздың даналығын, адамгершілік қағидаттарын, қазақ ұлттық құндылықтарын, ұлттық идеяны қазақ оқырмандарға, қазақ халқына жеткізеді, ал қазақ халқы осыған тіреліп дамиды, алдыға жылжиды, мықты халық болады, әлемге өз ұлттық ерекшелігін, ұлттық дауысын, ұлттық жүрегін, ұлттық сезімін қазақ кітәбі арқылы білдіреді. Ал мені қолдайтын нағыз қазақ азаматтарға мен ерекше алғыс, шексіз рахметімді айтқым келеді. Қазақ Елі жасасын!.

Құрметті отандастар, шетте жүрген ағайын, құрметті әрі қамбытты менің қазақ халқым! Келе жатқан Тәуелсіздік күні мейрамымен құттықтаймын! Ағымдағы жылда біздің Тәуелсіздік алғанымызға жиырма екі жыл болды. Біздің тарихымызда Желтоқсанның он алтыншы күнің орны ерекше. Ал Қазақ Елінің жаңа тарихында бұл күн ең маңызды күн болады деп ойлаймын. Желтоқсанның он алтыншы күннінде жиырма үш жыл бұрын біздің халқымыз ұлт намысы үшін, ел болашағы, еркіндік үшін ерлік етіп алаңға шыққан, Желтоқсанның он алтыншы күнінде 1991 жылда Тәуелсіздік туралы заң қабылданды. Менің ойымша, Тәуелсіздік күні үлкен қазақтың тарихи жеңісі, қазақтың мақтанышы, осы күні біз жиырма үш жыл бұрын қазақ халқы бар екенің көрсеттік, қазақтың мыңдаған жылдар бойы тарихы бар екенің көрсеттік, қазақтың жарқын болашағы бар болғанын көрсеттік, қазақтың намысы бар екенін көрсеттік. 

Осы он сегіз жылдар ішінде көп нәрселер болды бірақ біз ішімізде, санамызда тәуелсіз және еркін болдық па әлде жоқ па, менің ойымша әлі біз тәуелдіміз, әлі күнге дейін өкінішке орай, құлдық санадан әлі күнге дейін, құтылған жоқпыз. 

Сондықтан әр қазақ өзіне айту керек мен қазақпын, әр қазақ өзінен сұрау керек мен елге қандай пайда әкелдім, ал пайдалы болу үшін біз бірлесуіміз керек, бірлесіп қазақ ұлттық идеямызды туған жерде таратуымыз керек, Ұлы Қазақ Елінің тарихына, тағдырына, рұхына, денесіне бабаларымызбен және балаларымызбен бірге жатқанымызды біз жүрек арқылы сезінуіміз керек. Себебі ел тағдыры бабаларымыздың аманаты, біздің тағдырымыз, балаларымыздың, немерелеріміздің, ұрпақтарымыздың болашағы. 

Менің ойымша, әр қазақ ұлттық мемлекетті сыйлау керек және оны сақтау керек, әр қазақ менің ойымша, қазақ ұлтына қызмет ету керек, ұлтты сыйлау керек, сақтау керек, дамыту керек, әр қазақ менің ойымша қазақ отбасыны құрып дүниеге жаңа қазақ ұрпақтарды әкелу керек. Бұның бәрі керек біздің қазақ ұлтты дамыту үшін, ұлттық идеяны жаңғырту үшін, қазақтың саяси тәжірибені байыту үшін, қазақтың азаматтық қоғамды дамыту үшін, қазақтың мәдениетін дамыту үшін, бұл жұмысты әрбір қазаққа атқару тиіс.

Осы Тәуелсіздік күннің алдында ұлттық идеяны жаңғырту керегін айтайын дедім. Себебі ұлттық идея әрқашанда қазақ ұлтқа тірек. Біздің мақсатымыз ұлттық, дамыған және инновациялық ел болу. Әр қазақ менің ойымша, осы қазақ елінің иесі болғанын сезіну керек, тұсіну керек. 

 Әр қазақ осы қазақ елінің иесі болғанын сезініп тұсінсе әрине әр қазаққа бұл сезім күш қуат, еркіндік беріп турады, ал күшті қазақ әрқашанда қазақ еліне мықты тірек.

Мен шетте жүрген қандастарымызға мынандай сөз айтқым келеді, әлемнiң әрбiр елiне таралып кеткен қандастарымыз біздің қазақ ұлттың ажырамас бөлiгi, қазақпен бiр тiлде сөйлеп жүрген, бiр әндi шырқап жүрген, өзiнiң ұлттық болмысы мен кескiнiн сақтап отырған, ортақ ұлы мұратқа үлесiн қоса алады. Арадағы темiр қабырғалар мен болат шымылдықтар бiздiң ұлттық тұтастығымызға қиянат жасағанымен зиянат жасай алмайды, ұлттың өз iшiндегi байланысын, сабақтастығын бұза алмайды. Бүкіл әлемде қазақтың саны 15 миллион болып тұр, ал 15 миллион адам ол әрине ұлы күш, қазаққа пайдалы бола алатын. Сондықтан әрқашанда бірге болып қазаққа пайдалы болайық ағайын!.

Мемлекетқұраушы қазақ халқы жасасын!

 

Құрметті отандастар!

Кәзіргі таңда біздің халықтың алдында турған мәселелердің бірі ол Қазақ тілі мәселесі. Қазақ тілі қазақ халқының ұлттық мінезінде туған жерге сүйіспеншілік, шексіз отансүйгіштік бар екенін анық көрсетіп тур. Даналы қазақ халқы айтқан Туған ел – тұғырың, Туған тіл – қыдырың. Ғабит Мүсірепов атамыз былай деген тілден асқан байлық жоқ, тілден терең теңіз жоқ, Сәбит Мұқанов атамыз былай деген әркімнің туған тілі – туған шеше, оған бала міндетті сан мың есе. Шыңғыс Айтматов тіл туралы былай депті Тіл жоқ жерде ұлт жоқ.           

Ана тіліміз ол қазақтың жаны және тірі тарихы, мыңдаған жылдар бойы келе жатқан мәдениеті, қазақтың өзіншеліктің, өзіндік мәдениетінің негізі және жарқын болашағының кепілі.

Тілін жоғалтқан халықтың өзі де жоғалады. Халық – ана тілі өмір сүргенде ғана өмір сүреді. Тіл ұлттық болмыстың айшықтарын ашады. Ол ұлттық болмыстың өмір сүруін  құбылыс ретінде құптап қана қоймай, оның аз байқалатын аспектілерін көрсетеді. Тілдер айырмашылығы ұлттық болмыстың айырмашылығын білдіреді.

Ана тілі! Ана тілі туралы қанша айтылмады! Туған тілдің ғажайыбын түсіндіру қиын. Тек бала кезден қалыптасқан туған тіл ғана жаныңды халықтық тәжірибеден туған поэзиямен сусындата алады және адам бойында ұлттық мәртебенің алғашқы түсінігін оятады. Балалық шақ қызықты сәт қана емес, балалықшақ – болашақ тұлғаның ядросы. Дәл балалық шақта туған тілді білу қалыптасады және дәл сол кезде қоршаған ортаға, табиғатқа, белгілі бір мәдениетке, ұлтқа деген қатыстылық сезімі туады.

Жаңа адам тәрбиесінде (азаматтың,патриоттың,күрескердің) ең алдымен туған тілге, көркем сөзге көңіл бөлуі керек. Бұндай тәрбие өте ерте жастан басталуы қажет.

Кез-келген ұлттың ажырамас белгісі - ол халықтың тарихын сақтайтын, оның мемлекеттілігін білдіретін және болашаққа бастайтын тілі. Тіл - кеңістікте және уақытта өзгеретін тірі организм сияқты. Тіл - біздің басты байлығымыз. Ол - тарихтың, ұлттық рухтың, әлемдік алпыныстың және сан ғасырлық тәжірибесінің жүйесі. Тілімізді сақтап қалсақ қана, біз бүгін де және болашақта да ұлт ретінде қала аламыз.

Қазір еліміз үшін де, басқа да аймақтар үшін де қиын кезеңде патриоттық тәрбие аса қажет, бірақ ол туған тілге деген махаббатсыз мүмкін емес. Туған тілді білу - рухсыздықтан сақтайды. Қазақ тілі түркі тілдердің ішінде ерекше орын алады. Қазақ тілі ешқашан аймақтық тіл болған емес, ол үлкен кеңістіктің, керуен жолдарындағы және көшпелі сауда жолдарындағы кездесулердің тілі. Осыдан оның салтанаттылығын, шынайылығын, қарым-қатынасын байқауға болады. Байлықтан да жоғары саналатын нақтылық, тапқырлық, терең ойлылық көбірек бағаланады. Тілдің бай мұрасы Абай, Махамбет, Жамбыл, Кенен сияқты мықтыларды таң қалдырды.

Айтыстан қазақ тілінің байлығы көрінеді. Жүйелі сөздің сұлулығы - ол қайдан пайда болды? Әлемнің еш жерінде айтыс сияқты өнер жоқ.... Сөзді осылай жүйелеп айту үшін тілді, оның байлығын, иілгіштігін сезіне білу керек.

Немесе қазақ поэзиясын оқысақ. Поэзияның түрлі ритмдерінен тұяқ дыбысы да естіледі. Махамбетті оқығанда еуропалық өлшемге ұқсамайтын шабысты ритм байқалады. Қазақ тілінің қазынасы халықтың ақындық энергиясынан толысып отырады.

Қазақ тілі - ұлы мәдениеттің тілі. Оны үйрену әлем сүйеніп тұрған ұлы мәдениетпен араласуға қажет.

Қазақ тілі - бәріне туған тіл!.

Қазақ тілі жасасын! Қазақ ұлты жасасын!

Тағы да айтайын дегенім, мен армандаймын болашақта қазақ елі іргелі ел болсын деп армандаймын, қазақ халқы атом күш қуатын пайдалансын деп армандаймын, елімізде электроника, суперкомпьютерлер мен ақпараттық технологияларды дамыса деп армандаймын, нанотехнология мен биотехнологияларды қазақтар пайдаланса деп армандаймын, қазақ халқының арасынан жаңа ғалымдар мен философтар туындаса деп армандаймын, елімізде машина жасау мен энергетика салалары дамыса деп армандаймын. Ал ол үшін әрине ғылымды дамыту керек, өкінішке орай кезінде ғылыми академия жабылған, ал ғылымды дамытпаған елдің көсегесі ешуақытта көгермейді.

Ал енді той туралы сөйлесейік. Қазақ халқы да барша халықтар сияқты, еңсесін сала еңбек ете білетін, талай ұлттар мен жұрттарды озық өнерімен тамсандырған, думаншыл – сауықшыл елдердің бірі. «Той десе, қу бас домалайды» деп бекерге айтылмаған.

Той – өткендегі ізгіліктер мен жақсылықтарды, озық дәстүрлерді жаңғыртып, жалғастырып отыратын тәлімі мол мереке.

Той – аға ұрпақ пен бала ұрпақ арасындағы дәнекер көпір.

Той – бүгінгі барды бағалау, келелі істер жайында ақыл қосу.

Той – тәрбие мектебі. Той – тамашада талай жез таңдай, күміс көмей шешендер, білімдарлар, көпті көрген көне көздер, ел ардақтылары, ардагер еңбек ерлері мен майдан батырлары ой – толғаныстарын ортаға салады, тағылым ұсынады. Кейде он кітаптан таба алмайтын ой – пікірлерді, адамгершілік ғибратын бір той үстінде естіп – білуің, көкейіңе қондыруың ғажап емес. Сөйлегендер егеді, тыңдағандар орады.

Той – адам тану мектебі, адам еңбегін қастерлеу мектебі.

Той өткізу анау айтқан жеңіл – желпі, жердім – бардым шаруа да емес. Той – тамашаны көңілден шығардай, ұмытылмай есте ұзақ қалардай етіп өткізу үшін талай нәрсені алдын ала білу қажет.

Тойдың сәтті – сәтсіз өтуі, ең алдымен, асабаға тәуелді. Асабалыққа аса абыройлы азамат, ел алдында беделді еңбеккер, жүздеген жанды ауа жайылдырмай уысынды ұстай алатын шебер ұйымдастырғыш, бүгінгі заман ұғымындағы білімдар, моральдік турғыдан кіршіксіз таза замандас, өнерлі кісі таңдалып алынса абзал.

Асабалық – аса ардақты адамға бұйырар сый әрі сенім. Асабалыққа қолы жзткендер ел – жүрттің сол сенімін де, сый – құрметін де бағалай білгені жөн.

Асаба – атам заманғы азын – аулақ біліміне сеніп, азды – көпті тәжірибесіне арқа сүйеп, ескі сүрлеумен тарта бермеуі тиіс. Аудитория алдында лекция оқитын оқымыстылар, шәкірттер алдында дәріс беруге ұстаздар алдын ала қалай әзірленсе, асаба да кезектегі тойға солай дайындалуы шарт. Тойда басты назарды неге бұрған абзал? Бүгінгі рухани өміріміздің көкейкесті қандай тақырыптарына көптің ілтипатын аударған жөн? Әрине, бұл сияқты мәселелерді сөз еткенде ұзақ сонар шұбырынды шиырға түсіп алып, шұбырту ерсі болар еді. Көкейіңдегіні көрікті сөзбен жұп – жұмыр етіп жеткізе білу – асабаға да, басқа сөйлеушілерге де, – сын. Біздің қызу қимылды заманымызда  бсқалардың қымбат уақытына қиянат жасамау да – мәдениеттілік нышаны екенін асаба өзіне де, өзгелерге де ұқтырғны дұрыс. Бір асабалардың өзі үшін алдын ала конспект – тезис жасап немесе әркімге сөз беру ретін анықтап, ара – тұра айтар әңгіме, күлдіргі – сықақ, мақал – мәтелдерді де тізіп, сөйлеушілерге берілер қысқаша адами, азаматтық сипаттамаларды да жазып қойғанына талай куә болдық. Әлбетте, соның бәрін қағазға тұмсықты қадап қойып, үдайы үңіліп оқып отырса, жиынды жалықтырып алар еді ғой, зердесі ұтқыр асабалар алдын ала әзірленген сценарийдегі жазылғанды күні бұрын жаттап жаттыққандарын да көрдік, табан астында тапқырлық танытып, орайлы сөздерді оқыста тауып отырғандай әсер қалдыратын асабалар – әлгіндей жады жақсы, зерек асабалар, зейінді жандар. Алдында жазылғанға анда – санда көз қиығын тастап қою өрескелдікке жатпайды. Осының бәрі қобыратпай, жамыратпай, көптің тойын жинақы басқаруға көмектесетін үрдістер...

Ауылдағы тойларды басқара – басқара аққаптал болған асабалардың тәжірибе алмасқаны да артық емес. Баспасөз беттерінде асабаларды сөйлетіп, тәжірибелерін ортаға салғызсақ құба – құп. Асаба кеше айтқанын бүгін қайта айтпай, әр тойға арнайы әзірленіп, айтар ой – пікірлері мен идеяларын жаңартып отыруы – парыз.Жастарымызды жаңа бір игі қадамдарға бастауды да той үстінде ұмытпаған абзал. Мәселен, қазақ жастарының әскери оқу орында оқып, офицерлік ұмтылуы немесе авияцияға құлаш ұруы. Немесе институтта оқып инжинер, программист, дәрігер болу және тағы басқа...Ебін тауып айта білсек, елдік мүдделерді жастар құлағына сіңіру қиын шаруа емес! Енді бір пара әңгіме – асабалардың кейбіреулерінің басында кездесіп қалып жүретін келеңсіз мінез – құлықтар жайында. Мәймөңкелейтін ештеңесі жоқ: әлдебір асабалар той басқаруды табыс көзіне айналдырып, ақшаға – пұлға, дүниеге құнығып қисық жолға түскені, түсіп жүргені жұртқа белгілі. «Пәлен сом бермесең, пәлендей жағалы киім кигізбесең, тойыңызды басқаруға бара алмаймын», – деп кергіп кекжиетіндер бар көрінеді. Ақшаға құныққан асабалардың абыройы қандай дәрежеде болмақ!? Дүниеқоңыздық – дүйім қырсық деп қаралуы керек. «Осыншама жұрттың арасынан өзіңді таңдап алып, тойын басқартып қойса, жалпақ жамағатқа озық өнеге, адамгершілік пен азаматтық тағылым ұсынсын деп сенім артса, сенің сол сенімді, мынау көпшілікті сыйламаудың қалай?» – деп, ондай ұждан – ұятты ойламай кететін асабаларға сөзді батыра айтып, екіншілей той төрінің ағалығына шақырмау – әділдік болмақ.

Тойға келгендер түгел сөйлеуі мүмкін емес. Оған орай қайда?! Екіншіден, сөз тиетін сыйлылардың бәрі бірдей алдымен сөйлей алмайды. Міне, осындайда сөз реті кеш тигенге бұртыңдап, өкпе – наз айтып, кейде тіпті той өткен соң да ұзақ уақыт теріс қарап жүретіндер де ұшырасады. Мұндай мінез келіссіз. Әдетте мынаны ескерген жөн: бұрын сөйлеген ұтпайды, мығым сөйлеген ұтады. Сондықтан той дастарқанынан дәм татушылардың әрқайсысы тойда алдын ала ойланып – толғанып, айтарын айшықтап жеткізгені абзал. Алдыңғы сөйлеушілердің айтқанын қайталағанның қадірі болмайтынын ескерген дұрыс.

Оқуға алғаш баратын балдырғанға өзінен жасы үлкен аға – әпкелерінің мектепке қалай барғанып қызғылықты эпизод, ғибратты детальдар арқылы айтып берсе, ол кездегі мектеп пен бүгінгі мектепті салыстыра көрсетсе, тіпті оқудағы өз салақтықтары мен опық – өкініштерін де жасырмай айтса, о да тағылым. Сөйлеушілер балалардың жас ерекушелігі, ой өресі, қабылдау қабілетін ескеруі тиіс.

Әдетте, тойдың аты баланікі де, заты үлкендерге ауысып кететіні бар. Әсіресе баланың туған күнгі тойы осындай. Той иесі бүлдіршін айдалада сырт қалады да, үлкендер өзімен – өзі болып, қызықтап – қиқулап жатады. Кішкентай баланың құлағына кіріп шықпайтын қиын ұғымдарды, күрделі пәлсапаны қарша боратып сөйлейтін ересектер оның көңілін қалдырады, бала дастарқан басынан тезірек тайып, далаға жылыстағысы келеді.

Оқуға енді баратын бөбектің тойы өзі теңдес кішкентайлардың өнер жарысына, спорт жарысына айналса ұтымды: ән жарыс, жұмбақ жарыс, жаңылтпаш айтысу, жаяу жарыс, шахмат бәйгесі... Бала тойы өзі теңдестер ортасында өтсе қызық! Ересектер көп боп, бала жападан – жалғыз дастарқан басында отырса, думан қызған сәттегі оның қабағындағы көңілсіздікті шамалап көріңізші!

Қарулы күштер қатарында қызмет атқаруға аттанатын жастар курортқа, саяхатқа, айт пен тойға бара жатқан жоқ. Әскердегі қызмет дегеніміз – ұйқысыз түндер, мазасыз күндер. Ұзақ жорықтар, мехнатты сәт – сапарлар, қас қақпас күзеттер, достық пен жолдастықты, адалдық пен табандылықты, отаншылдық пен өжеттілігіңді сынау! Сондайда осалдыққа жығылып, ұятқа қалмауды ойлау – намыс туын жоғары ұстау басты парыз! Қиындықта қиналсаң да, сыр бермей бәріне төзуің қажет! Әскер қатарында шығарып салу тойында қарулы күштерге шақырылған әрбір жасты жауынгерлік арын биік сақтауға шақыруды, намыс сезімін оятуды көздеуіміз керек. Әр жастың зердесіне құярымыз осындай намысшылдық талаптары. Жас жігітке ой салып, отаншылдық сезімді ояту үшін сен өзің қалай тауып сөйлеуің керек, әсерлі сөйлеуің керек екенін күні бұрын толғап, тойға ойланып баруың шарт екен! Менен де басқалар бар ғой, айтқыштар табылады ғой деп немқұрайды, салғырт қарасаң, тойдың тағылымдық салмағын бәсеңдеткенің, тойдың тәрбиелік ықпалын осалдатқаның. Тойға жай ішіп – жеушілердің бірі боп келмей, қоғамдық пікірді қалыптастырушы тәрбиешілердің бірі боп келгеніңді ұмыта көрме, ендеше.

Той иелерінің – яғни осы әулеттің, осы отбасының үлкендерінің – еңбеккер жандарының ел дәулетіне қосқан үлестерін, сіңірген еңбектерін, қайрат – жігерін, Ұлы Отан соғысындағы не басқа кезеңдердегі әскери қызметтердегі батырлық пен ерліктерін, соларға сәйкес алған наградаларын жиналған көпшіліктің көзінше асабаның да, сөйлеуші өзгелердің арнайы тоқталып атап өткендері – жасамыстар үшін, әсіресе жастар үшін қымбат ғибрат.

Наурыз тойы елімізде 1988 жылдан бері қайта жаңғырықты. Бұл – бүкілхалықтық еңбек мейрамы. Бұл барымен көп алдында абырой алатын, жоғыңды анықтайтын кемшілік – кенжеліктерге арналатын күн. Алдымен айтысқа түскен ақын – жыраулар өз жағының озығын тілге тиек етсе, қарсы жақтың тозығын да қағас қалдырмайды. Мейрамға арнайы шақырылған ғалымдар, өнер саңлақтары, жазушылар, қоғамымыздың зәру мәселелерінің алуан түрлерін алға тартса, пікір таластыра, көпшіліктің ойына қозғау салса, құба – құп.

Мұндайда құр қызықтаушы болмай, әр азамат талқыланған мәселе төңірегінде көкейтесті ойларын жаңылып, жаза басармын – ау деп именіп, іркілмей ортаға салса, құба – құп!

Наурыз тойы халық фольклоры геройларын театрланған көріністері арқылы жас буынға жанды түрде таныстырып, зейін – зердесін байытуға да көмектеседі. Қилы жарыстар мен қызықты ойындар өнерпаздар мен спортшылардың намысын жанып, қабілеттерін шыңдауға себін тигізеді.

Той – тәрбие мектебі. Әр тойдан көңілдерге із қалады. Ол іздер – ізгілік, жақсылық іздері болуға тиіс. Артында кірлі іздер, мұңлы іздер қалмасын! Жылдарды ертіп жыл ассын, тойларға тойлар ұлассын!.

 

Дорогие соотечественники!

Cегодня я хотел бы обратиться к молодежи нашей республики так – как именно молодежь является самой активной частью обшества. На мой взгляд, мы должны чтить многовековую мудрость предков, завещавших нам уважать корни свои – родителей и продолжение свое в детях. Я обращаюсь к молодым: возвеличивайте в себе Человека, устремленного к высшим духовным ценностям. Как Солнце и Луна одни на небе, так и жизнь дается человеку один раз.

Государственная независимость становится устойчивой и крепкой тогда, когда каждый член общества ценит её, оберегает её как великое историческое достояние, считает свободу и независимость основой своего счастья  и счастья будущих поколений нации.

В условиях возрастающей напряженности процессов глобализации для нас, и особенно для подростков и молодежи нашей земли, понятие Родина, Мать, язык, культура и национальные традиции, а также уважение и почитание национальных и государственных символов и святынь имеют жизненно важное значение.

Любить Родину, гордиться ею, быть готовым к её защите, ценить мир, спокойствие, единство и независимость, быть благодарным за суверенитет являются теми ценностями, которыми должны руководствоваться наша молодежь в повседневной  жизни и она должна верить, что только в таком случае мы сможем создать действительно процветающую и прогрессивную страну.

Искренняя любовь к Родине и этой земле, почитание национальных ценностей и стремление к их защите и приумножению, а также непримиримость к чуждым идеям и течениям, в целом, составляют национальную идею. Национальная идея, усиливая процесс развития мировоззрения представителей нации, направляет молодежь к самосознанию и самопознанию.

Мы надеемся, что молодежь в процессе преобразования общества посредством укрепления новых идей и мыслей, особенно защиты государственной независимости и её достижений, фундаментальных ценностей формирования нации, государственного строительства активно будет сотрудничать с государством.

Ибо новое поколение, благодаря своим глубоким знаниям, широкому мировоззрению и независимому мышлению, высокой гражданской ответственности должно чувствовать свой сыновний долг перед народом и Родиной, вести наше общество вперед к новым созиданиям и победам.

Поэтому проблема повышения уровня политического и правового просвещения, самосознания молодого поколения должна превратиться в одно из главных направлений развития нашей национальной государственности.

Общенациональные ценности свободного и независимого Казахстана и защита интересов страны должны быть превыше всех других интересов и фундаментом патриотического воспитания молодежи.

Защита государства, нации, границ и территорий страны, прежде всего, возложена на вас – честной, гордой и смелой молодежи Родины. Вы должны любить Родину, словно свою мать, свою жизнь, должны ценить её и защищать как зеницу ока.

Молодежь является верным защитником Родины, безопасности государства и нации, источником инициатив и золотым фондом кадров. Более того,  в демократических преобразованиях и созидательных делах Казахстана  она является надежной опорой государства.

Наша молодежь, как созидатель будущего Родины, должна всегда стремиться к поиску науки, знаний, освоению современных профессий и ремесел, изучению государственного и иностранных языков.

Каждый молодой человек должен знать, что без прекрасного владения государственным языком и знания иностранных языков, а также использования современных коммуникационных технологий в дальнейшем весьма трудно будет продвигаться по жизни.   

Пользуясь моментом, еще раз подчеркну, что нашу священную Родину никто, кроме нас самих, особенно молодежи, не будет благоустраивать.

Светлое будущее Казахстана и достойная жизнь его народа зависят от нас с вами. Ибо мы, сегодняшнее поколение, делаем все, что можем, ради процветания Родины, прогресса Казахстана и спокойствия страны.  И вы обязаны сегодня изучать науки, знания, профессии и ремесла, облагораживать завтрашний день Родины и обеспечить будущее спокойствие нации.

Я в своих выступлениях и беседах постоянно подчеркиваю, что только грамотная и профессиональная молодежь, то есть просвещенные и высококвалифицированные специалисты могут благоустроить Родину, прославить её.

Наряду со стремлением к облагораживанию Родины, жизненной задачей нашей молодежи являются уважение родителей, старших, соблюдение добрых национальных традиций, чистоты родного языка.

В связи с этим хочу напомнить еще один важный вопрос, который является частью наших добрых национальных традиций.

Абсолютному большинству из вас родители или другие образованные и мудрые люди дали хорошие и звучные казахские имена. В свою очередь, вы также должны продолжить эту добрую традицию и называть своих детей значимыми, красивыми и звучными казахскими именами и помните, что хорошее имя тоже несет в себе доброе и воспитывает человека.

Ценное и всемирно известное литературное наследие казахов, являясь сокровищницей и источником воспитания и формирования полноценного человека, в течение столетий играло бесценную роль в духовном воспитании казахского народа.

В богатом наследии наших предков мы можем найти тысячи строк, в которых образно воспеты высокая мораль, почитание родителей и вообще старших, уважение их труда.  

Дорогая молодежь!

Если меня спросят, что я думаю о будущем Казахстана, мой ответ будет таким: «Я вижу Казахстан в будущем как благоустроенную, развитию, свободную и демократическую страну, являющейся гордостью каждого члена общества».

Любить и защищать эту землю предков, благоустраивать этот прекрасный край, сделать государство казахов сильным и могущественным - каждый честный житель этой земли должен считать своим жизненным долгом и везде гордо заявлять: «Я казах! Я являюсь наследником Абая, Махамбета, Кенена, Магжана, Аль Фараби, Сырыма Датулы, Сұлтанмахмута Торайғырова, Ильяса Есенберлина, Әзілхана Нұршайықова, Мухтара Ауэзова, Оралхана Бокея, Жубана Молдагалиева и других сынов Отечества.

У меня есть прекрасная Родина и благоустроенное государство, священное название которого – свободный Казахстан.

Я горжусь этой Родиной, оберегу и благоустрою её. Я посвящу свое существо и жизнь этой нации, этой Родине и этому государству». Вот о чем должна думать наша казахская молодежь.

На этом свете существует любовь, которую невозможно купить. Невозможно подделать, внушить или привить. Эта любовь приходит не сразу, не за один день.  Она не возникает с «первого взгляда», а формируется в сознании человека в течение всей его жизни. Это любовь к Родине.

 Любовь к родному краю — не пафос и не фальшь. Это истинное чувство. Такое же реальное, как чистая светлая нежность и привязанность ребёнка к матери. Ведь мать, как и Отчизну, мы любим не за что-то, а просто за то, что она есть. И в то же время, любовь к Родине – это великое благо, которое только может быть даровано нам окружающим миром.

 Этот дар внутри нас. Он передаётся нам с молоком матери, с традициями родного народа, со знаниями и навыками, приобретаемыми на протяжении всего жизненного пути. Родина – это священная земля, на которой жили многие поколения наших предков, будем жить мы и наши дети.

 Именно поэтому наш самый главный человеческий долг – беречь наш общий дом, укреплять его мощь, прославлять его благодаря деяниям выдающихся сыновей и дочерей, воспитывать наших детей и последующие поколения в духе уважения и любви к Отечеству, как к своим собственным родителям.

 Я люблю и горжусь своей Родиной. Уверен, что не только я испытываю такие же чувства, думая о родном государстве. Сотни, тысячи и миллионы других людей – взрослых и детей, почтенных, мудрых старцев и пока ещё неопытных, но энергичных юношей и девушек, представителей поколения Независимого Казахстана присоединяться к моим словам. К тому же, не любить Казахстан, который покоряет своей красотой и мощью даже иностранных гостей, просто невозможно.

Пусть молодежь нашей независимой страны всегда будет движущей силой, достойной наследницей нации и государства, созидательницей  сегодняшнего и будущего независимого Казахстана!

Пусть молодежь высоко поднимет знамя национального единства, мира, устойчивой безопасности, созидательной воли, пусть она шагает впереди созидателей Родины!

Пусть наша молодежь гордится Родиной, нацией, языком и своими достойными предками, пусть защита завоеваний независимости, территориальной целостности, безопасности и спокойствия дорогого Казахстана станет их жизненным кредо и целью!

Желаю всей молодежи страны и всему славному народу  нашего дорогого Казахстана мира, спокойствия, жизненных благ и достатка, счастья и крепкой воли.

Успехов вам и благ!

 

Ардақты ағайын!

Бүгін біз айтыс туралы сөйлесейік бірақ әдеттегідей алдында мен бір екі өтінішімді айтып кетейін біріншіден денсаулық сақтау министрлігін бір айдың ішінде туберкулезды алдын алуға арналған мемлекеттік бағдарламаны әзірлеуді сұраймын. Екіншіден мәдениет министрлігін бір айдың ішінде қазақтың қолөнерін колдауға арналған мемлекеттік бағдарламаны әзірлеуді сұраймын.

Менің ойымша, қазақтың елдігін сақтайтын қазақ азаматтардың адалдығы, халықтың өз міндеттерді атқаруы, тұрғындардың қылмыс пен жемқорлықты жеккөрушілігі, сайлаушылардың патриоттық сезімі, ел ағаларының мемлекетшілдігі, зиялы қауымының азаматтық батылдығы, жауынгерлердің темір тәртібі мен ерлігі. Осы шарттар болса қазақ ел болады, болмаса елдігін жоғалтады.

Қазақта «бақыт» деген ұғым бар. Шын мәнінде бақыт деген не? Бақыт – сенің тәуелсіз Отаның, ұлы тұғырың. Отан деп лүпіл қаққан жүрек болса, Отан деп ағындаған тілек болса, Отан деп қайысқан лек болса арманымыздың орындалғаны болар. Ал мен... Мен өз алтын мекенімнің патриотымын. Қазақстан – менің Отаным, менің жерім! Жүректі жарып шыққан осындай еліме деген  қымбат ойларымды сүйікті  жеріме жеткізу мен үшін зор мәртебе. Біздің санамызда Отан мен ана деген қасиетті екі сөздің орын тебуі тегін емес. Отанға деген сүйіспеншілікті – отаншылдық, Отанын сүйетін адамдарды – отаншыл деп атайды. Біздей жанкүйерлері, жанашырлары болса, көк туы көкте желбіреген Отанның тұғыры әрқашан да биік болмақ. Отан – бақыт пен шаттықтың, махаббат пен сүйіспеншіліктің, татулық пен бейбітшіліктің, мейірімділік пен адамгершіліктің қайнар көзі. Менің мақсатым – туған тілімнің көсегесін көгертіп, жер байлықтарды қазақ халқына қайтарып, жерімнің тарихын, әдебиетін, мәдениетін, салт-дәстүрін жаңғыртып, қазақ елімнің атағын, даңқын жоғары көтеру. Біздер барда болашақтың  таңы жарқын болады, туымызды биік көтерген еркін ел боламыз!

Дүниеде жүздеген ел бар, бірақ Қазақстан мен үшін аса аяулы. Ол – менің жалғыз анамдай ең жақын жанашырым, тірегім. Қазақстан мені жастайымнан кеңпейілділік пен дарындылыққа баурап, қазақ тілінің әсем де жанарлы сөздерін бойыма дарытқан. Ең алғаш  лүпілдеген жас жүрегіме рух сыйлаған да осы туған жер болса керек.

     Қазақ жері ертеден табиғатының көркемдігімен әйгілі. Әсем бақтар, күн нұрына бөленіп өскен алуан түрлі гүлдер иісімен мұрын жарады. Көгілдір ашық аспаны, жарқыраған күн нұры жүрегіңе жылы лебіз құяды. Туған жерімнің Ертісі әр жаққа толқиды. Бітпейтін бір өлең жырдай. Мен оның ән салған кербезін тамсана тыңдаймын.

Туған жеріме деген отаншылдық сезім маған анамның ақ сүтімен дарыды. Алыс сапарға аттанып кетсем, туған жерімді сағынамын. Көңілім не нәрсеге болсын тоймай, жүрегім тамсанып, қатты мазасызданамын. Туған жерімнің ажарлы келбеті түсіме кіреді, ол маған құшақ жайып, қол бұлғап шақырады. Шіркін, туған жерімнің иісі қандай керемет! Қанша жол алыстап кетсең де танисың, еш басқа елдің иісімен теңдестіре алмайсың.

Отанымның әр қуанышы маған құт-береке, той-думандай болады. Себебі, туған жерім – менің байлығым, бақыт-базарым. Содан болсын, менің бір ойлайтыным -  Отанымның ертені, елімнің, жерімнің тағдыры. Халқым болаттай қажарлы, Республикам өз алдына дербес болғандықтан, мен болашаққа нық сеніммен, үлкен үмітпен қараймын. Біз, еркін елдің ұлтжанды азаматтары, туған еліміздің тәуелсіздігін сақтауға, талай теперішке тозбаған ұлтымыздың асыл мұрасын, салт-дәстүрін, биік рухын қадірлеп, ұрпақтан-ұрпаққа жеткізуге парыздармыз.

Ал енді айтыс туралы сөйлесейік. Айтыс – халық ауыз әдебиетінің ерекше бір түрі. Кейбір зерттеушілер айтыстың алғашқы шығу тегі өте ерте заманнан келе жатқанын айтады. Бірақ қазақтың ауыз әдебиетіндегі айтыстың ең ескі түрі бәдікті алсақ, оның өзі адамның ой – санасы анағұрлым өсіп ер жеткенін, табиғаттың көп сырларын түсінбесе де, оған ықпал етуге талпына білген кезеңде туғанын анық көруге болады. Сөйтіп, айтыстың ескі түрі деп есептелетін бәдік айтысының негізінде адам баласының табиғатқа әсер ету мақсаты жатса, басқа айтыстардың ішінде қайсысы ерте, қайсысы кеш туды, оны айту қиын.

Дегенмен кейбір айтыстардың мазмұнына, сөздіктеріне, сөйлем құрылыстарына қарап, қай заманда пайдаболғанын топшылауға болады. Мысалы, жануарлар айтысына, өлі мен тірінің айтысына қарағанда, жұмбақ айтысының анағұрлым кеш туғандығы айдан анық.

Салт айтысының ескі түрі қыз бен жігіт айтысында негізгі тақырып – жастық көңіл күйі мен өнер сынасу болса, ақындар айтысында өнер салыстыру, сөз сынасудың үстіне әр ақын өз руын дәріптей жырлаушылық келіп қосылғанын көреміз. Әсіресе бұл – XIX ғасырда етегін кеңірек жайған. Осы дәуірде өмір сүрген атақты ақындар: Шөже, Балта, Орынбай, Кемпірбай, Тезекбай, Сүйінбай, Түбек, Омарқұл, Тәбия, Мұрат, Сүгір, Жаскілең, Бала Омар, Біржан, Сара т.б. түрлі тақырыпта шығарған қысқа өлеңдерімен қатар, айтысқа түсіп, сан алуан сөз тартыстарын бастарынан кешірген және тарихта көпшілігінің аттары осы айтыс арқылы сақталған.

Айтыс жанры қазақ ауыз әдебиетінде саны жағынан да, сапасы жағынан да айрықша орын алады. Тек қазақ қана емес, бүкіл Шығыс елінде бар айтыс өзінің жанрлық қасиетін, түрін тек қазақ әдебиетінде ғана сақтап қалып отыр.

Қазақтың ауыз әдебиетінде айтыстың бірнеше түрі бар: 1. бәдік, 2. жануарлар мен адамның айтысы, 3. жұмбақ айтысы, 4. салт айтысы – қыз бен жігіттің айтысы, ақындар айтысы, 5. осы күнгі айтыстар, 6.өлі мен тірінің айтысы.

Бұл айтыстардың әрқайсысының өзіндік ерекшелігі және өзіндік мәні бар. Ой – санасы сәбилік дәуірінде адам баласында табиғаттың әр түрлі күштерін тәңір деп танушылық болған. Сондықтан ол жақсылықтың, жамандықтың өз тәңірі, өз иесі бар, оларға сөзбен әсер ету керек деп білген. Міне, осындай кезеңде адамның дүние тану дәрежесінің наным – сенімдерінің елесі сияқтанып, салт жырының әріден келе жатқан бір түрі осы бәдік айтысы туады.

Бәдік айтыс. Ерте кезде айналшық ауруымен ауырған малды «бәдік болды» деп, ауруды үркіту мақсатымен «бәдік» айтатын болған. Ол үшін кешқұрым ауыл жастары жиналып, кеш өткізеді. Айтыстың тақырыбы – бәдік. Бәдік – оларша айналшық ауруының иесі. Соған өлеңмен әсер ету керек. Сөзбен бірде жалынып, бірде қорқытып, ауру малдың басына қонған пәлені көшіру керек.

Бәдік жыры бұдан былайғы жерде бәдікті қайда, қалай көшірудің айла – тәсілін іздеп, оған жайлы қоныс тауып беріп, алдап басқа жаққа көшірмек болады.

Заман озып, адамның ой – санасы есейген сайын бәдікке де көзқарас өзгеріп, бәдік айтысының мазмұны жаңғыра бастайды. Малдың ауруын емдейтін, бәдікті көшіретін бұрыңғы бәдік кеші енді жастардың сауық кешіне айналды. Оның мазмұны ауруды емдеу жайында емес, жастардың көңіл күйін көтеретін, әзіл – қалжың ретінде айтатын салт өлеңі дәрежесінде ғана қалған.

Төрт түлік халық ауыз әдебиетінде ерекше орын алады. Онда жануарлар мен адамның айтысы да кездеседі. Мысалы үшін: иесі мен сиырдың айтысы, песі мен атының айтысы, аңшының аңдармен айтысы т.б. ауыз әдебиетінде кездеседі. Бұл айтыстардан халықтың күн көріс, тіршілігін, халықтың бір кездердегі дүние тану көзқарасын аңғаруға болады.

Өлі мен тірінің айтысы, әдетте, мақсаттарына жете алмай кеткен екі жастың арманын, жалғызынан айрылған күйікті ананың, жарынан айрылған қаралы сұлудың мұңы мен зарын сыртқа шығару түрінде болып келеді. Сондықтан мұнда психологиялық сезім дүниесін суреттеу басым.

Айтыстардың ішінде ерекше орын алатын түрі – жұмбақ айтысы. Жұмбақ айтыста кез келген ақын бел байлап айтысуға шыға алмайды. Бұл айтысқа түсу үшін, өз жанынан өлең шығара білу жеткіліксіз. Сонымен қатар ақын өмірдің барлық саласынан хабары бар, білімді адам болуы керек. Жұмбақ айтыста жұмбақ берушінің не нәрсені жұмбақ етемін десе де еркі бар. Өмірдің әр құбылысын алып, бейнелеу түрінде жұмбақ ете береді. Оны шешу үшін, айтушының не нәрсені жұмбақ етіп отырғанын болжай білу керек. Сондықтан жұмбақпен айтысушылар өте сирек кездеседі. Мысал үшін Құбала мен Шөкей қыздың айтысын алсақ, бұдан екі ақынның да өмірді жете білетіндігін көреміз.

Салт айтысы екіге бөлінеді: қыз бен жігіт айтысы, ақындар айтысы.

Қыз бен жігіт айтысы той – думан, ойын – сауық, жай кездерде айтыла береді. Көбіне ойын – тойда айтылады. Ол ойын – тойдың бір бөлімі болып кіруі оның салт өлеңі екендігін айқындайды.

Қыз бен жігіттің айтысы – салт айтысының жоғарғы сатысы деп есептелетін ақындар айтысының даярлығы, соның бастамасы сықылды. Қандай ірі ақын болмасын, ер жетіп, ел намысын қорғау тәрізді күрделі майданға түсу үшін, алдымен ауыл арасындағы той – топырларда айтысу тәжірибесінен өтеді. Сол айтыстарға түсіп ысылады.

Айтыста шегініс, өмір мәселесінің кейбір жақтарына тоқтала кету бар. Бірақ сөз тартысының қазығы – екеуінің бір – біріне берген уәдесінің әр түрлі себептермен орындалмай қалып, арманда бара жатқандары. Аяғында келіп, екеуі де лаждың жоқтығын мойындайды.

Қыз бен жігіттің айтысы кейде күлдіргіге құрылады. «Омарқұл мен Тәбияның» айтысында да ол аз кездеспейді.

Ақындар айтысы – айтыс жанрының кейінгі даму кезеңінің жемісі. Ол қазақ ауыз әдебиетіндегі айтыстар негізінде өріс алып, дамыған. Ақындар айтысының негізгі тартыстары ру мәселесінің айналасында болады. Ақындар айтысында сүйеніш, тілге тиек болатын әр рудың батырлары, олардың ел үшін жасаған ерліктері. Әр рудың ақыны өз батырларын мақтан етіп, олардың ерлік істері бүкіл ел мұңы, жұрт пайдасы үшін жұмсалғанын айтып, қарсы жағына аспас бел етеді.

Жалпы халық ақындарының көпшілігі өз ойын батыл айта алған. Халық ақындарының ішінде де өз кезіндегі азуы алты қарыс шонжарлардың жауыздық – зұлымдықтарын беттеріне басып, әшкерелей сөйлейтіндер аз болмаған. Жанкісінің Қоқан ханына, Шернияздың Баймағамбетке, Шөженің Бәйтікке, Сүйінбайдың Тезекке айтқан сөздері – бұған дәлел. Айтыста әр ақынның арқа сүйейтін белгілі бір күштері бар. Олар, бір жағынан, соларға сүйене, екіншіден, әр ақын өзінің ақындық намысын қолдан бермеуге, қарсы жағын жеңуге тырысады. Олардың ең мықты тірегі, әрине, халық. Шын ақын дәрежесінде танылғандарға сөз кеңшілігін беріп, олардың еркін сөйлеуіне мүмкіндік туғызу – елдің ескі дәстүрі. Мысалы: «Құлмамбет пен Түбектің» айтысында сол кезде Ұлы жүзге сұлтандық құрып, дегенін істеп отырған Тезектің ұрлығы мен сұмдығы батыл түрде әшкереленеді. Құлмамбет оны қорғай сөйлемек болып қаншама ділмарлыққа салынса да, шындыққа сүйенген Түбек оны жеңіп шығады.

Тезектің жауыздық істерінің бетін ашуда Сүйінбай Түбектен де асып түседі. «Шөже мен Балтаның» айтысынан да осындай жайттарды көреміз.

Айтыстың өзіне тән ерекшеліктері бар. Ақындар шаршы топ алдында сөз сайысына түседі. Оның тыңдаушысы да, төрешісі де қалың көпшілік. Өлеңді олар жөппелдемеде, табан астында айтады. Айтыс үстінде талай тығырыққа, тосын жайларға кездеседі. Онан мүдірмей өту үлкен өнерді, ақындықты, білімділікті керек етеді. Айтыс ақындары өмірдің әр саласын, ел – елдің шежіресін, тарихын, географиясын, этнографиялық ерекшіліктерін, сондай – ақ дін қағидаларын біліп, содан хабардар болуы шарт. Бұған жетік болмаған ақын үлкен сөз сайысына түсе алмайды. Әсіресе ру атынан шығып сөйлейтін айтыс ақындары сол айтысқа түсу үшін шежіре, тарих білетін адамдардан сөз сұрап, үйрену кезеңін бастан өткізетіні көп ақындардың өмрінен аңғарылады.

Ақындар айтысының үздік үлгілерінің бірі – «Біржан мен Сара» айтысы. «Біржан мен Сара» айтысы – өзінің құрылысы жағынан болсын, көркемдігі жағынан болсын, қазақтың ақындар айтысының ішіндегі үздігі. «Біржан мен Сара» айтысы айтыстың екі түрінің (қыз бен жігіт айтысы, ақындар айтысы) екеуін де толық қамтиды. Бір жағынан, бұл өнер таластырған саңлақ ақын жігіт пен шешен ақын қыздың дарынды айтысы болса, екінші жағынан, ру атынан сөйлейтін екі ақынның да айтысының үлгісі болып саналады.

Менің ойымша, бүгінгі таңда айтыс өнерді қайтадан жаңғырту керек. Өйткені қазақ халқының көнеден келе жатқан мұрасы – айтыс жалғасып келешек ұрпақтарға аманат болу керек.

 

Дорогие соотечестенники!

Сегодня мы поговорим о региональной политике. На мой взгляд если будут сильными регионы Казахстана то и страна будет сильна. Поэтому оегиональной политике мы должны уделять самое пристальное внимание. 

Региональная политика и развитие малых городов

Региональная экономическая политика должна предусматривать обеспечение роста благосостояния населения независимо от места его проживания, повышение уровня комплексного развития производительных сил и конкурентоспособности экономики регионов. При общем росте уровня благосостояния населения важнейшей задачей является опережающее увеличение доходов и улучшение условий проживания жителей тех регионов, где эти показатели ниже, чем в среднем по стране.

Для повышения уровня и качества жизни людей в проблемных регионах необходимо:

создать условия для активизации инновационной и инвестиционной деятельности, развития предпринимательства, особенно в отраслях, способных обеспечить быструю отдачу от вложенных средств;

активизировать деятельность в новых сферах приложения труда (приграничный сервис, обслуживание транспортных коридоров, туризм и другие), в первую очередь в районах, где имеются объективные предпосылки для их формирования;

обеспечить первоочередное развитие производств и видов деятельности, ориентированных на использование местных ресурсов;

повысить уровень комплексности развития социальной инфраструктуры, прежде всего в районах с более низким развитием сети ее учреждений;

обеспечить государственную поддержку регионов с существенной долей неэффективно работающих предприятий, пострадавших от деятельности Семипалатинского полигона, а также малых городских поселений с одним градообразующим предприятием.

Особого внимания со стороны государства требуют проблемы развития малых городов. В них необходимо предусматреть ускоренное развитие строительства жилья и сферы услуг, создание новых рабочих мест.

На мой взгляд, должна проводиться целенаправленная политика стимулирования размещения новых предприятий, филиалов и цехов действующих производств, а также расширения сферы предпринимательства, связанного с обслуживанием населения, сельским хозяйством, переработкой сельскохозяйственной продукции и выпуском продукции из местного сырья.

 

Внешнеэкономическая деятельность и экспорт

Основными направлениями внешнеэкономической деятельности должны стать расширение экспорта Казахстана, рационализация объема и структуры импорта, углубление взаимодействия с мировым рынком, осуществление эффективной внешнеторговой политики, взаимоувязанной с макроэкономической и промышленной политикой, обеспечивающие динамичное развитие внешнеэкономического комплекса страны и защиту интересов национального рынка от неблагоприятного воздействия мировой конъюнктуры.

Для этого потребуются:

усиление конкурентных позиций на мировых рынках казахских производителей-экспортеров за счет снижения затрат на производство экспортной продукции, внедрения новых технологий, обеспечивающих соответствие этой продукции требованиям международных стандартов;

активизация импортозамещения;

создание новых экспортоориентированных производств на основе отечественных научно-технических разработок;

повышение доли наукоемкой продукции в общем объеме экспорта;

активное применение новых форм торговли (создание казахских торговых компаний за рубежом, финансово-промышленных групп с иностранными партнерами, экспорт технологий, открытие сборочных производств с одновременным формированием сетей технических центров, представительств предприятий в странах ближнего и дальнего зарубежья);

оптимизация и сбалансированность торговых и платежных отношений во внешней торговле;

внедрение в новые рыночные ниши отечественной продукции, созданной с использованием высоких технологий;

совершенствование механизма управления и регулирования внешнеэкономической деятельности;

Необходимо дальнейшее развитие экспорта услуг – важного источника валютных поступлений, не требующего больших инвестиций. В структуре их экспорта первостепенное значение должны иметь развитие услуг транспорта, связи, услуг, связанных с обслуживанием инфраструктуры рыночного хозяйства (банковские, страховые, правовые, маркетинговые, консалтинговые, информационные), а также продвижение на внешние рынки услуг, способствующих активизации человеческого фактора (интеллектуальные, образовательные, медицинские, профессиональные, туристские), услуг военно-технического назначения.

В системе внешнеэкономических связей важнейшая роль принадлежит сотрудничеству с государствами – участниками Содружества Независимых Государств, а также с другими интеграционными образованиями.

Развитие интеграционных связей со странами вне СНГ необходимо направить на обеспечение сбалансированности торговых операций и создание условий для закрепления казахских производителей на освоенных рынках и расширения географии экспортных рынков.

Активизация сотрудничества с такими международными финансовыми и экономическими организациями, как Международный валютный фонд, Всемирный банк, Европейский банк реконструкции и развития, Программа развития ООН, Европейская экономическая комиссия ООН, Организация Объединенных Наций по промышленному развитию (ЮНИДО), будет способствовать дополнительному привлечению кредитных ресурсов и технической помощи для развития национальной экономики, расширению участия международного сообщества в решении долгосрочных социально-экономических, научно-технических и медицинских проблем, связанных с преодолением последствий испытаний на Семипалатинском полигоне.

Одно из направлений активизации внешнеэкономической деятельности – развитие свободных экономических зон в целях наращивания экспортного потенциала, развития импортозамещающих производств, организации новых рабочих мест с учетом проводимой структурно-инвестиционной политики, создания полюсов ускоренного роста путем привлечения казахского и иностранного капитала, а также внедрения передовых технологий.

 

Ардақты ағайын!

Бүгін мен өз сөздеріміді полиция қызметкерлеріне арнағым келеді бірақ алдында әдеттегідей мен өз ойларыммен бөлісейін.

Мен айтайын дегенім ол Елбасы қандай болу керек, менің ойымша Елбасы асқартау сияқты қыстада жаздада сүттей аппақ болу керек, даналы және өнегелі адам болу керек, сөздері салиқалы және салмақты, ойлары даналы, істері өнегелі, сезімдері ұлтжанды, білімі мол, ақылы көп, жігері темірдей себебі Елбасына бүкіл халық керек болса адамзат қарап тұр, елбасына қарап бүкіл елді бағалайды.

Әрбір қазақ азаматы менің ойымша түсіну керек біздің қазақ халқының даңғыл жолы рухани және интеллектуалдық өзін өзі дамыту, өздігінен даму және елімізді көркейту, сонымен қатар экономикамызды өсіру оған жаңа технологияларды еңгізу, іргелі ел болу, ұлттық мәдениетімізді дамыту, ана тілімізді мемлекеттік органдардың жұмысына еңгізу, саяси құдіреттілікке және біліктілікке қол жеткізу. Осы біздің халқымыздың даңғыл жолы.

Менің ойымша қазақ халқының жүрегі бұл сандық, осы сандыққа мен інжу – маржан сияқты асыл ойларды, және алтындай ақыл сөздерді теріп жатқан сияқтымын, бабалардан қалған байлыққа өз үлесімді қосып жатырмын, сондықтан менің ойымша жастар бабалардың айтқан ақыл сөздерді және мен жазып жатқын асыл ойларды жаттап алған жөн, себебі бұл даналы ойлар мен дұрыс ұстанымдар олардың өмірінде әрқашанда тірек болмақ.

Менің ойымша қоғамды өзгерту үшін оның сана сезімін өсіру керек, қоғамның санасы өссе оның талаптары өседі, талаптары өссе елде өзгерістер болады, сондықтан мен насихат жұмысын жүргізіп жатырмын.

Тағы мен ойлайтын бізге экономикалық дипломатия орнығу керек, осы жақтан біздің сыртқы істер министрлігінің жұмысын күшейту керек деп ойлаймын. Әйтпесе біздің сыртқы істер министрлігігіміз пиар агенттік болып кетті.

Ал енді мен полиция қызметкерлеріне біраз сөз айтайын.

Құрметті полиция қызметкерлері, құрметті қаржы полиция қызметкерлері!

Менің ойымша, сыбайлас жемқорлықпен күрес ешуақытта тоқталмау керек, әсіресе ірі жемқорларды, сыбайлас жемқорлықты ұйымдастырушыларды жауапқа тарту керек. Бұл жұмыста қылмыскерлердің ешқандай отырған қызмет орнына қарамау керек деп ойлаймын.

Экономика саласында да менің ойымша көп қылмыс істелініп жатыр, осы салаға қаржы полиция қызметкерлерін көңілін бөлдіру керек деп ойлаймын, кәзір қылмыскерлер мемлекетке осы салада қауіп төндіріп жатыр. Экономика саласында қылмыскерлер күн сайын өзгереді, сондықтан Сіздерде қылмыскерлерге қарсыласу үшін интелектуалдық артықшылық болу керек, ал интелектуалдық артықшылық болу үшін оқу керек. Сонымен қатар экономика саласында тұрақты және жүйелі түрде бақылау жұмысы атқарылып туру керек, келеңсіз тенденцияларды болжамдау керек. Банк саласында қылмыстар аз емес. Жер саласында да қылмыстар аз деп айталмаймын, ал осы салаларының бәрінде қылмыстыққа қарсыласу керек.

Міндетті түрде қазақ полиция қызметкерлері жұмыстарын қазақ тілінде жүргізу керек, сонымен қатар қазақ полиция қызметкерлері адамгершілік және мәдениет деңгейін көтеру керек.

Менің ойымша кадр тұрақтылық мәселесін шешу керек. Кадр мәселесін шешу бұл полицияның тұрақты және жемісті жұмысын кепілдендіру деген сөз. Мен кәміл сенемін өз жұмысын жақсы білетін кәсіби мамандар өз еліне адал қызмет ететін полицияда ең бастапқы қозғаушы күш. Жұйелі және тұрақты түрде полиция кадрлерді дамыту менің ең бірінші талабым. 

Мемлекеттің міндеті Сіздерге құрметті полиция қызметкерлері жағдай жасау, жемісті жұмыс болу ұшін кәсіби жағдай жасау, сонымен қатар әлеуметтік қорғау деңгейін көтеру және тұрмыс мәселелерді шешу. Жарлы полиция қызметкері бұл қылмыс деп ойлаймын. Сіздердің құрметті полиция қызметкерлері әл-ауқат деңгейін көтеру мәселесін мемлекет жұйелі түрде шешу керек.

Мен Сіздердің кәсіпқорлықтарыңызға, күштеріңізге, Отанға берілгендеріңізге кәміл сенемін!. Ары ғарай да Сіз өзіңіздің борышын, қызметтеріңізді адал атқаратыныңызға мен сенемін!.   

Мен Сіздердің адал қызмет еткеніңіз үшін ерекше алғыс айтам!

Сіздерге құрметті тәртіп сақшылар, полиция қызметкерлері және Сіздердің отбасыларыңызға мен мықты денсаулық, бақыт пен береке тілеймін!.

Сіздер Қазақ Елінің тірегісіңдер!

Көңіл бөлгеніңізге рахмет!   

 

Менің ойымша біз қазақтар түсінуіміз керек еркін ел болғанымызды, ал еркін елдің, егеменді халықтың алдында жаңа міндеттер және жаңа мақсаттар турады, ең біріншіден егеменді ел өзінің саяси, экономикалық, рухани, ақпараттық, мәдени тәуелсіздігін күндіз түні күшейтіп туру керек, дамыту керек. Ал егемендікті күшейту үшін, еркіндік мәнгі болу үшін біз қазақтар әрқашанда ұлтжанды болуымыз керек, жігерлі болуымыз керек, ойшыл болуымыз керек, намысты болуымыз керек, сауатты болуымыз керек және бірігуіміз керек бір анасының баласындай. Сонда ғана біз Отанымызды өзгертеміз және жаңартамыз, жаңа Қазақ Еліні құрастырамыз, жемқорлықтан мемлекетті тазартамыз, жаңа инновациялық экономиканы құрастырамыз.

Біздің экономика менің ойымша көп қатпарлы болу керек, ең үстінде ірі мемлекеттік кәсіпорындар, оның астында аралас орташа кәсіпорындар, біреуі мемлекеттің қолында, біреуі адал жекеншік кәсіпкерлердің қолында, ал ең астында ұсақ және кішігірім кәсіпорындар болу керек, ұсақ кәсіпорындар тек жекеменшік кәсіпкерлердің қолында болған жөн, менің ойымша.

Кәзір көп айтып жатыр бізге ұлттық идея керек деп, менің ойымша бізде қазақ ұлттық идея болу керек. Бұл қандай идея, қазақ ұлтының және қазақ мемлекетінің жан жақтан даму идеясы, экономика жақтан, тіл жақтан, саясат жақтан, демография жақтан, мәдениет жақтан, ақпарат жақтан, білім жақтан, ғылым жақтан және тағысын тағы, сонымен қатар қазақ ұлтының дамуына жағдай жасау. Әйтеуір қазақ ұлты және қазақ мемлекеті тоқтаусыз даму керек деп ойлаймын.

Менің ойымша, шексіз отансүйгіштік қазақ халқының ұлттық мінезінің ажырағысыз ерекшелігі. Туған жерге сүйіспеншілік бүкіл қазақ әдебиеті мен қазақ поэзиясына сіңіп, өзектен өтіп, негізгі идея болып қалыптасқан.

Мені кей кезде сұрайды нағыз қазақ азаматта қандай қасиеті ең бастапқы болу керек, біреулер айтады ақыл, білім, сауаттылық, ия бұл қасиеттер әрине керек, бірақ нағыз қазақ азаматта ең бастапқы қасиеті ұлтжандылық болу керек. Ұлтжандылықтан басқа қасиеттерді өз өзінде әр адам тәрбиелеп дамыта алады, ал ұлтжандылықсыз адам ол адам емес ол тышқан өзінің бір тапқан тарыны жеп жүретін, ал қиын замандарда немесе ақша үшін ұлтжандылықсыз адам Отанды сатып кету мүмкін.

Ұлтжанды азаматтар көбейю үшін мемлекет, жоғары оқу орындар, мектеп және қоғам күндіз түні тәрбие жұмысын жүргізу керек. Нәтижесінде біз бүкіл миллиондаған қазақ халқыны ұлтжанды азамат болып тәрбиелеуміз керек, Отанына адал қызмет ететін, тіліне және ұлттық мәдениетіне ауа жұтыммен бірдей мұқтаж болатын.

Кәзір жаһандану процесі жүріп жатқанда және ақпараттық технологиялар дамығын кезде ұлт болып сақтану үшін әр қазақ бүкіл ұлтпен рухани бірлікте болу керек және осы рухани бірлікті қорғап күшейту керек, әр қазақ ұлттық мәдениетпен, тарихпен, дәстүрмен, бабалармен терең байланысын сезініп ұлттың алдында үлкен жауапкершілігі бар екенін түсіну керек.

Жаһанданудың бір жағы ол мәдениеттік басқыншылық, егерде біз қорғалмасақ онда жаһандану процесі біздің экономикамызды, рұханиятымызды және мәдениетімізді езіп басып кетеді, ал экономикасыз, рұханиятсыз, мәдениетсіз ұлт өзінің ұлттық құндылықтарынан және ұлттық жігерінен айырылады. Осы айтылғанына басқа елдердің тәжірибесі куагер.

Менің ойымша, бізде қазақтарда коллектившілдік болу керек, ел болып бір бірімізге қолдау көрсетіп туруымыз керек, бізде мемлекеттің және халықтың тағдырына жауапкершілік болу керек, біз қонақжай болуымыз керек бір бірімізді тойға шақырып, біз балаларымызды тек қазақтармен отбысыны құруға мәжбүр етуміз керек, сонымен қатар әрине тәртіп болу керек, түсініспеншілік болу керек. Отанның тағдырына бүкіл қазақ халқы жауапты, ұжымдық жауапкершілік болу керек. Атам қазақ бекер айтпаған бірлік бар жерде тірлік бар деп.

Қазақ коллектившілдік қандай болу керек, менің ойымша әр қазақ ұлтжанды, асыл, тау тұлға болып бүкіл ұлтпен рухани, табиғи, мәдени байланыста болу керек, және осы байланыс арқылы бүкіл ұлтпен бірге халықтың болашағы үшін ерең еңбек ету керек, Отанды қорғау керек.

Кәзіргі таңда біздің халықтың алдында турған мәселелердің бірі ол Қазақ тілі мәселесі. Қазақ тілі қазақ халқының ұлттық мінезінде туған жерге сүйіспеншілік, шексіз отансүйгіштік бар екенін анық көрсетіп тур. Даналы қазақ халқы айтқан Туған ел – тұғырың, Туған тіл – қыдырың. Ғабит Мүсірепов атамыз былай деген тілден асқан байлық жоқ, тілден терең теңіз жоқ, Сәбит Мұқанов атамыз былай деген әркімнің туған тілі – туған шеше, оған бала міндетті сан мың есе. Шыңғыс Айтматов тіл туралы былай депті Тіл жоқ жерде ұлт жоқ.           

Ана тіліміз ол қазақтың жаны және тірі тарихы, мыңдаған жылдар бойы келе жатқан мәдениеті, қазақтың өзіншеліктің, өзіндік мәдениетінің негізі және жарқын болашағының кепілі.

Тілін жоғалтқан халықтың өзі де жоғалады. Халық – ана тілі өмір сүргенде ғана өмір сүреді. Тіл ұлттық болмыстың айшықтарын ашады. Ол ұлттық болмыстың өмір сүруін  құбылыс ретінде құптап қана қоймай, оның аз байқалатын аспектілерін көрсетеді. Тілдер айырмашылығы ұлттық болмыстың айырмашылығын білдіреді.

Ана тілі! Ана тілі туралы қанша айтылмады! Туған тілдің ғажайыбын түсіндіру қиын. Тек бала кезден қалыптасқан туған тіл ғана жаныңды халықтық тәжірибеден туған поэзиямен сусындата алады және адам бойында ұлттық мәртебенің алғашқы түсінігін оятады. Балалық шақ қызықты сәт қана емес, балалықшақ – болашақ тұлғаның ядросы. Дәл балалық шақта туған тілді білу қалыптасады және дәл сол кезде қоршаған ортаға, табиғатқа, белгілі бір мәдениетке, ұлтқа деген қатыстылық сезімі туады.

Жаңа адам тәрбиесінде (азаматтың,патриоттың,күрескердің) ең алдымен туған тілге, көркем сөзге көңіл бөлуі керек. Бұндай тәрбие өте ерте жастан басталуы қажет.

Кез-келген ұлттың ажырамас белгісі - ол халықтың тарихын сақтайтын, оның мемлекеттілігін білдіретін және болашаққа бастайтын тілі. Тіл - кеңістікте және уақытта өзгеретін тірі организм сияқты. Тіл - біздің басты байлығымыз. Ол - тарихтың, ұлттық рухтың, әлемдік алпыныстың және сан ғасырлық тәжірибесінің жүйесі. Тілімізді сақтап қалсақ қана, біз бүгін де және болашақта да ұлт ретінде қала аламыз.

Қазір еліміз үшін де, басқа да аймақтар үшін де қиын кезеңде патриоттық тәрбие аса қажет, бірақ ол туған тілге деген махаббатсыз мүмкін емес. Туған тілді білу - рухсыздықтан сақтайды. Қазақ тілі түркі тілдердің ішінде ерекше орын алады. Қазақ тілі ешқашан аймақтық тіл болған емес, ол үлкен кеңістіктің, керуен жолдарындағы және көшпелі сауда жолдарындағы кездесулердің тілі. Осыдан оның салтанаттылығын, шынайылығын, қарым-қатынасын байқауға болады. Байлықтан да жоғары саналатын нақтылық, тапқырлық, терең ойлылық көбірек бағаланады. Тілдің бай мұрасы Абай, Махамбет, Жамбыл, Кенен сияқты мықтыларды таң қалдырды.

Айтыстан қазақ тілінің байлығы көрінеді. Жүйелі сөздің сұлулығы - ол қайдан пайда болды? Әлемнің еш жерінде айтыс сияқты өнер жоқ.... Сөзді осылай жүйелеп айту үшін тілді, оның байлығын, иілгіштігін сезіне білу керек.

Немесе қазақ поэзиясын оқысақ. Поэзияның түрлі ритмдерінен тұяқ дыбысы да естіледі. Махамбетті оқығанда еуропалық өлшемге ұқсамайтын шабысты ритм байқалады. Қазақ тілінің қазынасы халықтың ақындық энергиясынан толысып отырады.

Қазақ тілі - ұлы мәдениеттің тілі. Оны үйрену әлем сүйеніп тұрған ұлы мәдениетпен араласуға қажет.

Қазақ тілі - бәріне туған тіл!.

Қазақ тілі жасасын! Қазақ ұлты жасасын!

 

Құрметті отандастар!

Сөз алдында мен біріншіден ауыл шаруашылық министрлігін отандық құс өндіру саласын дамытуға арналған мемлекеттік бағдарламаны бір айдың ішінде әзірлеуді сұрағым келеді.

Бізге менің ойымша, мемлекеттік тіл жылы керек, осы жылды президенттің жарлығымен жариялау керек. Мемлекеттік тіл жылда біз бірәз қазақ тілінің дамуына пайдалы іс шаралар атқаруымыз керек.

Нағып мен индустриалды – инновациялық саясатты ойлап таптым, өйткені бүкіл адамзат тарихы бұл инновация тарихы. Мәселен көне заманда адам садақты ойлап тапты, дөңгелекті ойлап тапты, отты пайдалануға үйренді, бұл инновациялар адамзаттың тарихын құрт өзгертті, кейін адамзат ойлап тапты қағазды, зеңбіректі, жарлғыш заттырды, бұл өзгерістер де адамзатқа өз септігін тигізді, одан кейін адамзат ойлап тапты автокөлікті, заманауи индустрияны, электрқуатын пайдалануға үйренді. Міні қалай тарих өзгерген, ал инновацияларға бірінші қол жеткізген ұлттар ең озық әрі дәулетті ұлттар болған. Демек, қазақ озық, дамыған әрі дәулетті ұлт болу үшін, қазақ инновациялы ел болу керек екен. Кәзіргі таңда инновациялар жасау ол елдің жарқын болашағын қамтамасыз ету деген сөз. Ал инновация ғылымсыз бола ма, үлкен жетістіктер ғылыми зерттеусіз болу мүмкін бе, әрине жоқ, демек қазақ озық ел болу үшін, өзінің ұлттық ғылыми жүйесін дамыту керек, ал ғылым сапалы білімсіз болу мүмкін ба, әрине жоқ, демек индустриалды – инновациялық саясатты жүргізу үшін, ғылымды дамыту керек, ал ғылымды дамыту үшін білім бері саласы мықты болу керек. Жастарымыз білімді болса болашағымыз баянды болады. Әрине мемлекет өз қолдауын көрсету керек, ал қандай қолдау керек туралы мен кейінрек айтайын.

Қазақ Елі! Менің тәуелсіз, сүйікті Отаным! Мен бұл сөздерімді саған бағыштадым, өйткені сен менің осынау тебіренісіме өз жеріңнің барша тынысымен үн қосып, қоштап жатқаныңды білемін, шын берілген, риза ұлың ретінде бар махаббатыммен аймалаймын. Мен саған бүкіл ғұмырымды арнаймын, сен ұлы қазақ мемлекеті боп, бойыңдағы барша ғажайыптың күш пен қуатқа айналуы үшін барымды сарқып беремін!

Қазақстан! Сен бізге қымбат әрі сүйіктісің, өйткені сені біздің бабаларымыздың бірнеше ғасыр бойы орындалмаған аяулы арманынан көкке көтердік. Сені тұрғызу арқылы біз аталарымыздың жолын жаңғыртып, сол жолда еңсемізді тіктеп, алға бастық.

Біздің дұғамыздың бәрі – саған, қасиетті Қазақстан! Біз сені қасиетті жерде тұрғыздық, сондықтан да сен қадірлі мемлекетсің. Сенің әнұраның – Дұға, әділдіктің Дұғасы, сенің Елтаңбаң – әділдіктің Елтаңбасы, сенің көк Туың – мәңгі аспанның нышаны! Сенен, менің Қазақстаным, қазақ ғажайыбы басталады. Сенен биік тек қана Тәңір!

Менің отандастарым, аға – іні, қарындастарым, ардақты әкелер мен сүйікті аналар!

Бұл сөзімді сендерге арнадым: туған жерді сүйіңдер, тек сендердің махаббаттарың ғана оны жасыл желек жұпарына бөлеп, алтын астықтың шалқарына айналдырып, оның ғажап жемісін нәрлендіре түседі!

Ертеде біздің жеріміздің сыйқыры жайлы аңыздар тараған. Мен сендерге соның біреуін айтайын. Бір ханнның ұлы аруға ғашық болады. Қыздың әкесі, ол да үлкен патша, жас жұбайларға патшаның қоймасына сыймайтындай көп алтын сыйлайды. Оны халыққа бөліп береді. Алтынның көптігі сонша, талай керуенге жүк болып, оларды жерге, келесі ұрпақтар үшін көміп тастайды.

Ол ұрпақ – мына біздерміз, отандастарым! Енді өз жеріміздің алтын қазынасын қазып алу бізге бұйырған.

Ал біз болсақ жер қазба байлықтарды халыққа қайтарып бабалардың салты бойынша келер ұрпаққа қайта өркендеген мемлекет қалдыруымыз керек. Ендеше, өмір сүрейік, еңбектенейік, қайта өркендеу жолына түсейік, жер қазба байлықтарды халыққа қайтарайық, алдағы мақсатымызға, көздеген арманымызға жетейік!. Сендердің нұрлы жүздеріңнен қүлкі таймасын, бақытты елде өмір сүруден артық бақыт жоқ жалғанда!

Еңселерің биік болсын, қазақ бауырлар! Қашан да рухтарың мықты болсын, әр басқан адымдарыңнан ұшқын атсын! Естеріңе сақтаңдар, біз бәріміз – тәуелсіз Қазақстанның азаматтарымыз!

Қымбатты менің отандастарым!

Кез келген халықтың сан ғасырлық тарихи ақыл – ойының басты қасиеті – оның барша күшін бір жерге тоғыстыра білуінде.

Қазақ халқының тарихы мемлекет негіздеуші ұлт ретіндегі рухани тәжірибесін былай қойғанның өзінде, ол өз дәуірінің контрасты арқылы мемлекеттің рөлі мен мақсатын адамзат өркениетінің дамуы барысында айқындай білуінде. Қазақ тарихында мемлекеттің гүлдену сәтімен қатар оның біржола күйреуі, ұлттық рухтың мақұрым болған кездері де қатталған.

Соңғы бірнеше ғасырдағы мыңдаған соғыста қазақтар тайталастың барша жоқшылығы мен тауқыметін тартты. Сегіз ғасыр бойы оны қоршаған алыс – жақын мемлекеттер «бөлшекте де биллей бер» әдісімен қазақ жүздер мен руларын ыдыратып, оның жерін жаулап алған.

Кеңес дәуірі ұлттық күйреуін одан әрі жеріне жеткізді, ең ауыр әдіспен – ұлттық мемлекеттілікті авторитарлық мемлекетке ауыстыру арқылы. Билеп тұрған кеңес мемлекеті өзінің тарихи мекеніндегі жергілікті ұлттың өсіп – өркен жаюына құлықты болған жоқ, керісінше оны шегеруге тырысты. Материалдық байлықтан оқшаулау рухани құндылықтардан аулақтатумен қатар жүрді.

Ал шындығында, халықтың ең көрнекті, ең қуатты рухани күштері мен мүмкіндіктері ұлттық мемлекетте ғана өркен жаяды.

Мемлекет – ұлтты біріктірудің амалы мен әдісі. Ұлттық мемлекет – ұлттың өз өмірін іштей реттестірушінің тарихи әдісі. Тек ұлттық мемлекетте ғана ұлттың өміршеңдігі байқалады, өйткені ұлттық өмірдің ретке келуі, оның үйлесімділігі бар ғана белгілі жерде болады. Сонымен бірге, ұлттың ұлттық мемлекеті құратындай қабілеті оның тарихи өмірге, өзінің болашағын пайымдауға деген қабілеті.

Ұлттық мемлекет – алыстан әкелініп, жергілікті топыраққа отырғызылған ағаш емес. Ондай ағаш құрғап қалады, су да, топырақ та жақпайды. Ұлттық мемлекет – өз топырағында, оның ерекшілігіне сай өскен ағаш, сондықтан оның тамыры тереңге кетеді. Еліктеу деген қай істе де пайдасыз, ал мемлекеттің құрылымы дейтін болсақ, ол түбегейлі зиян: бұл бүкіл ұлттың мүддесі мен болашағына байланысты ғой.

Мемлекет құру – ұлттың толыққанды өмірін қамтамасыз ету, саяси, экономикалық, қоғамдық, ақпараттық және рухани салада құндылықтар дүретуге қолайлы жағдай жасау.

Мемлекет – ұлттық рухтың қаймағы. Сондықтан да ұлттық мемлекет ұлтқа қатысты барша рухани – адамгершілік қасиеттердің, оның саяси өре көмегімен ыңғайласуының көрінісі.

Егер халық – қоғамдастық болса, ұлт – даралану, өйткені қоғамдастық – сандық көрсеткіш, ал даралық – сапаның көрсеткіші.

Халық – қоғамдық дәстүрлі группадағы жұртшылықтың бір – бірімен кездейсоқ, стихиялық түрде араласуынан пайда болады. Стихиялы, кездейсоқ деп атап отырғаным – олар белгілі бір саяси немесе басқа да ережелер мен заңдар арқылы құрылмайды.

Ұлт – бұл даралық, мемлекет мүмкіндіктеріне ие даралық. Әртүрлі саяси, экономикалық және қоғамдық мүмкіндіктер арқылы іштей ұйымдаса білетін халық ұлтқа айналады. Ал бұндай қабілет мемлекеттіліктің барлығын, мемлекеттің бар екендігін көрсетеді.

Ұлт – бұл ортақ тілі, ділі мен діні, салты мен дәстүрі, тағдыры мен мемлекеті бар адамдардың бірлесуі. Осындай даралыққа қол жеткен кезде халықтың тарихи болашағы айқын бедерге ие болады. Отбасыны жөнді қалыптастыру үшін оның мүшелері, от басы, ошақ қасының жағдайлары қандай қажет болса, ұлттың қалыптасуы үшін мемлекет сондай қажет.

Мемлекет – халық үшін үлкен үйі. Ол үйдегі өмірдің ойдағыдай болуы үшін оның әрбір мүшесінің тиісті орыны және міндеттері болуы керек. Сол міндеттерді ықыласпен орындау – мемлекет өмірін жөнді жолға салады.

Мемлекет ешқашан жоқтан пайда болмайды. Барлық эпикалық жырларда, дастандарда және жүздеген қазақ ақындарының өлеңдерінде әрқашан халықтың бірлігі жырлануы тектен – тек емес. Қазақстан тәуелсіздігі жарияланған алғашқы күндерден – ақ халықтың оны өзінің қаны бір, жаны бір, талай ғасырлар армандап, тәңірден сұрап алған ұлттық мемлекеті ретінде қабылдағаны да тектен тек емес.

Қазақтардың ұлттық мемлекеті осы жерді барлық құқықпен пайдалану деген сөз. Ұлттық мемлекет материалдық байлықты елдің азаматтарына жұмсайды, оның рухани жетістіктерін реттейді. Демек, мемлекет ұлттың тарихи өмірінің ұйымдастырушы күші ретінде пайда болып, өмір сүреді.

Мемлекетке қызмет ету – ұлттың өзіндік ішкі қуатына қызмет ету дегеніміз. Мемлекетке қызмет көрсете отырып, бүкіл ұлт өзінің бүгінгі мен ертеңін қамтамасыз етеді.

Ардақты ағайын!

Бүгін біз мүмкіндіктері шектелген азаматтардың тағдыры туралы сөйлесеміз, әдеттегідей мен алдында өзімнің біраз ойларымды айтып кетейін.

Өтінем сіздерді ағайын ешқашанда біз қазақ болғанымызды ұмытпаңыздар, қазақтың рұхын сақтайтын болыңдар, қазақ тілді қолдайтын болыңдар құрметті ағайын! Ал мен ешқашанда қазақтың тағдырын, қазақ тілі мәселесін ешқашанда ойымнан тастамаймын, күшім келгенше әрқашанда қорғаймын. Менің айтқан сөзімнің бәрінің түбінде қазақ ұлттық сана сезімді өсіру және дамыту мәселесі, елді дамыту мәселесі осыны қолдауға сізді шақырмын. Ұмытпаңдар құрметті ағайын бұл жердің, елдің шын иесі қазақ халқы, билік келеді кетеді ал халық мәңгі болады!. Ұлтты дамыту бұл оңай емес, бұл үлкен тоқтамайтын жұмыс, сондықтан қазақтың болашағы үшін бірігіп халыққа жұмыс істейік, ағайын!.

Кей бір кезде мен мысалы консерватормын, әсіресе ұлттық құндылықтармен байланысты нәрселер туралы сөз қозғағанда, бірақ менің консерватор болғаным ерекше, оның мағынасы осындай: әрқашанда ана тілімізді, ұлттық құндылықтарды, ұлттық мүдделерді, ұлттық мәдениетті басшылыққа ала отырып, бабалардың жолын қуып, заманауи нәрселерді пайдаланып жаңа жетістіктерге жету.

Тағы айтайын дегенім әрқашанда отаншыл болыңдар бауырлар, өйткені отаншылдық рухани күш қуат береді, ал бұл күшпен Сіздер бәрін жеңесіздер, үлкен жетістіктерге жетесіздер, әрқашанда жеңімпаз боласыздар, құрметті отандастар.

Сосын менің ойымша білім беру министрлігі 12 жылға мектептегі оқуды созғысы келеді, бұл менің ойымша қателік. Бұрынғыдай 10 жыл оқу керек, өйткені 12 жылға көшу үшін ешқандай себеп жоқ, ал кемшіліктер бар, ол біріншіден мектептердің жетіспеушілігі, екіншіден қаражат көп кетеді тағы екі жыл оқушыларды мектепте ұстасақ. Оданша білім беру министрлікке көбрек кәсіби білім беру мекемелерге көңіл бөлу керек. Әйтпесе, ертең жұмыс істейтін адам табылмайды. Ал енді мүмкіндіктері шектелген азаматтардың тағдыры туралы сөйлесейік.

Құрметті отандастар!

Біздің арамызда мүмкіндіктері шектелген азаматтар өмір сүріп жүр бұл мүгедек азаматтар. Елімізде 388,7 мың мүгедек азаматтар бар екен. Олар қоғам арасынды толық өмір сүргісі келеді, елге пайдалы болғысы келеді. Ойластырайық отандастар оларға біз қандай қолдау көрсеттік, қалай көмектестік, мүгедек адамдарға көрсеткен көмегіміз жеткілікті ме, осы салада істеген іс пен шаралар жеткілікті ме. Қарастырайық, отандастар мүгедек адамдарда мүмкіндіктер бар ма еркін жылжуға және қоғамда толық өмір сүрүге, жұмыс істеуге, кітәпханаларға, ауруханаларға, концертерге, кинотеатрларға баруға.

Менің ойымша мүгедек адамдарға көрсеткен көмегіміз аз болып тұр, істеген іс пен шаралар өзінің мақсатына әлі толық жеткен жоқ. Өкінішке орай, мүгедек азаматтарға арналған арнайы дәрігерлік орталық жоқ, жұмыс жоқ, дәрілер қымбат, ғимараттарда пандустар жоқ.

Мүгедек адамдарға көмек көрсету, әлеуметтік кепілдіктерді күшейту, басқа азаматтармен тең болатын мүгедек адамдарға мүмкіндіктер беру бұл мемлекеттің және қоғамның парызы.

  Орталық атқарушы органдардың, жергілікті атқарушы органдардың басқарушыларға, парламент пен маслихат депутаттарына айтатыным осы, тұрақты және жүйелі ретінде қазақ мүгедек азаматтарға көңіл бөліп жұріңіздер, еркін жылжуға және қоғамда толық өмір сүрүге, жұмыс істеуге, мемлекетке және отбасыларына пайдалы болуға заң ретінде, жан жақтан қолдау беруді сұраймын.

 Кәсіпкер азаматтарға айтайын дегенім жаңа жұмыс орындарды ашқанда ешуақытта мүгедек қазақ отандастарды умытпауды сұраймын. Оларда білім де бар, жұмыс істегісі келеді, еңбек потенциалдарыда бар, адамгершілігі де бар, жігері де бар. Ал сіздерге құрметті  кәсіпкерлер бұл өзінің мейірімділігін және адамгершілігін көрсетуге нақты мүмкіндік.

Мүгедек адамдарға айтайын дегенім осы, оптимисттер болыңдыр құрметті мүмкіндіктері шектелген отандастар, сіздің тағдырыңыз оңай тағдыр емес. Сіз біздерге беріктік, шыдамдылық, батылдық, қайтпас жігерлік үлгісі болып жүрсіңдер.

Сіздерге құрметті мүмкіндіктері шектелген отандастар мен шын жүректен зор денсаулық, бақыт, береке мен оптимистік сезім тілеймін!

Құрметті Отандастар!

Бүгін мен сіздермен тағы да өз ойларыммен бөлісейін. Әдеттегідей мен алдында өзімнің біраз өтініштерімді айтып кетейін.  Менің ойымша елдің денсаулығы бұл ұлт байлығы, сондықтан бұл байлықты сақтап қалу үшін мемлекет аянбай жұмыс істеу керек. Сондықтан мен Денсаулық сақтау министрлігін жүрек ауруларын алдын алуға арналған арнайы мемлекеттік бағдарламаны бір айдың ішінде әзірлеуді сұраймын.

Менің ойымша, азаматтық авиация саласында қауіпсіздікті күшейту үшін біріншіден әуе кодексті қабылдау керек және азаматтық авиация саласында қауіпсіздікті күшейтуге арналған арнайы мемлекеттік бағдарлама болу керек. Сондықтан мен көлік және көммуникация министрлігін бір айдың ішінде әуе кодекстің жобасын әзірлеп, парламентке қабылдау үшін жіберуді сұраймын, екіншіден азаматтық авиация саласында қауіпсіздікті күшейтуге арналған арнайы мемлекеттік бағдарламаны бір айдың ішінде әзірлеуді сұраймын. Босқа отыра бергенді қою керек, азаматтық авиация саласында қауіпсіздікті қамтамасыз үшін жүйе болу керек және көлік және көмміникация министрлігі жүйелі түрде жұмыс істеу керек. Менің талаптарым осындай. Өкінішке орай Үкіметте бұл жұмысқа көңіл бөлмейді. Сондықтан Үкіметке де отыра бергенді қойып жұмыс істеу керек деп ойлаймын. Ал енді мен өз ойларыммен бөлісейін.

Біз менің ойымша осы дүниеде ардақты аналарды құрметтеуміз керек, ардақты аналарымызға біз қамқор етуміз керек. Өйткені қазақтың аналары біздің ұлтымыздың баға жетпес байлығы, олардың қуанышқа толған көздері – ұлтымыздың тұмары, олардың тілдері – дұға, ал сөздері мейірімді аналық жүректен шыққан.

Біздің тәуелсіз Отанымыз біздің алтын діңгегіміз, жаудан қорғайтын қамалымыз, біздің үмітіміз.

Біздің тәуелсіз жолымыз аналық мейірімділігімен өрнектелген. Өткені олар әлемді тербетеді.

Қазақтар менің асыл бауырларым!

Біз жайында кімдер нені айтса, соны айтсын, нені ойласа соны ойласын, Құдай қалай жаратса, солай боп қаламыз, біздің рухымыз да, тарихымыз да мызғымауға тиіс. Біз Құдайдың алдында қызармаймыз, әруақтардан тіленбейміз – бізге берілгеннің өзі жеткілікті, біз тек өзіміздің жер қазба байлықтарымызды өзімізге қайтарып алып, қазақтың игілігіне пайдаланып жақсы өмір сүруіміз керек қой!

Тарихтан ала алмаған бір ғана еншіміз бар, дұрысын айтсақ, абайсызда өзіміз беріп алған, ол – өзімізді бағалай білу. Біз оны төмендету арқылы күллі зянға қалдық. Бұның өзі де біздің пайдамызға шешілді, қазақтарға ешқандай кірдің жұқпайтынын уақыт өзі дәлелдеді. Қазақтар – жақсылық пен жамандықтың арасына шеген шекара салған халық.

Қазақтардың көзіне қараңыз, оның тазалығын көресіз бұлақ суындай мөлдір, аспандай ашық.

Қазақтардың жаны да сұлу, сырмақтың өрнегіндей, көркем, саздарындай сергек те сылқым, қоршаған табиғатындай тамаша. Қазақтарда туабітті кішіпейілдік бар.

Ұлт та адам секілді, тәні, жүрегі, ақыл – ойы бар. Оның тәні – ұлттық мәдениет, оның жүрегі тілі мен музыкасы, оның ақыл ойы – санасы мен халық философиясы.

Қазақтар көптеген ғасырлар бойы тілдің тазалығын, ұлттық әуенін, мерекелердің ерекшелігін сақтап келген. Осылардың бәрінде өзіндік сұлулықпен бой көтерген ұлттық мақтаныш тұр. Сондықтан да біз бүгін мыңдаған жылдар бұдан бұрынғы рухани мұраларға жол таптық. Қожа Ахмет Яссауи, ұлы Абайдың, Бұқар жыраудың, Махамбеттің шығармаларын, немесе Қобланды батыр, Қамбар батыр, Қорқыт ата, Ер Тарғын эпостарды оқи отырып, оларды дәл өзіміздей түсінеміз, олардан өзімізге тән ойлар мен толғаныстарды табамыз.

Біз өз тіліміздің тазалығын сақтауға тиіспіз, оның тазалығы ұрпақтар жалғастығын сақтап, ұлттық ғұмырын ұзартады. Кеңес жылдарында біздің тілімізді бөгде халықтық сөздерді енгізу арқылы байытпақшы болды. Тәуелсіздік бізді сол «қамқорлықтан» құтқарып, тіліміз кірме сөздерден құтылып, тар шеңберден шығып, енді жан – жақты байып, кемелдікке, көркемдікке ие бола бастады.

Әрине, оңайлықпен құтыла алмайтын, бір қатар халықаралық терминдер болады. Егер оған балама сөздер өз тілімізден табылып жатса, оларды халқымызға жат стереотиптерден құтылу үшін тездетіп пайдаға асыру керек.

Біз бұдан былай да бұл мәселені шеше түспекпіз. Тілдің тазалығымен салауаттылығы ойдың дәлдігі мен салауаттылығын дәлелдейді. Ұлттық ойдың қызметі үшін кеңестік кеңейе түскенде, оның тілі де баиды.

Егер де қазақтардың бай да құнарлы тілі болмаса, ғасыр бойы жасап келе жатқан әдеби мұралары болар ма еді.

Жалпы, қазақ әдебиеті – өміршең, қанатты әдебиет, ол – олардың өмірінің жалғасы, байырғы куәгері. Олар қазақтардың жан – дүниесінде ән болып, жыр болып жаңғырып музыкада, ұлттық әуенде әсем жалғасын табады.

Қазақ музыкасы – ұлттың жаны оның рухани мазмұнының шыңы. Ол терең пәлсапалы, сондықтан да мәні жағынан аса сабырлы. Қазақ әуенінің өзіндік өзіндік даралығын, үнінің тазалығын әлем баяғыда – ақ мойындаған. Бұл дүниені қабылдаудың, оның көркемдік әсерінің ерекше органикасы. Домбраның сиқырлы үні ұлттың шығармашылық дарынның тамыры тартылған ғасырлар қойнауына бойлатылады. Сөз өнері секілді музыкада да мейірім мен өмір сұлулығын дәріптеген қазақтардың рухани даналығы айқын көрінеді.

Данышпаннан сұрапты:

Дүние қайдан басталады?

Сенің екі көзіңнен – дейді данагөй.

Менің көзім тек жақсылықты көргей! Өйткені жамандық өзін – өзі көрсетеді.

Жаратқан жердегінің бәріне көз сыйлаған. Көздің міндеті – көру, мәселе нені, қалай көруде – өмірдің терең философиясы осы.

Кейбіреу сүтке қарап қан көреді, енді біреу қанды көріп, оны сүтке балайды...

Кейбіреуге от – дүниенің тіреуі, енді біреуге – дүниенің жұты...

Бір ғана нәрсе талассыз: мынау әлемге, өмірге, адамдарға құдайдың көзімен қарау керек. Алайда ешкім ешқашан Құдайдың өзін көрген жоқ, оны жете түсінген жоқ, сондықтан бәріне де Тәңірдің өзі жіберген ұяттың көзімен қарау керек.

Қазақ адам жайлы тектен – тек ғайбат сөз айтпайды. «Егер оның кемістігі болса, жетістігі де бар шығар» дейді. Немесе: «Адамды Құдай жаратқан, тым болмағанда ол мен секілді, әлде сен секілді болар» дейді.

Қазақтардың ұлттық рухының өзіне тән ерекшелігі – олардың дінге деген көзқарасы. Барлық уақытта, дінге деген көзқарас ауладағы саясатқа байланысты сан өзгеріп жатқанда, қазақтар өзі қалаған дінге берік болған. Оның себебі қазақтардың ішкі мәдениетінде, болмыстағы таза зайырлылықта жатса керек. Түрлі қарама – қайшылықтары мен заңдылықтары бар нағыз өмірді олар бәрінен биік қойған. Тіпті исламның өзін олар өздерінше қабылдаған, бірақ шын көңілден. Исламның басты қағидаларын әрі бұзбай, әрі бүлдірмей, сонымен қатар, қазақтар өздерінің исламға дейінгі сенімдері мен дәстүрлерінен бас тартпаған. Бұның өзі қазақтардың ұлт ретіндегі өмірін ұзартып, оның арқауының босамай, ширай түсуіне әсер етті.

Қазақтардың ұлттық мінезінің зайырлы екендігі оның тарихи өмірінің демократизмімен тығыз байланысты. Саяси немесе басқа да маңызды мәселелерді шешкенде бай мен жарлының теңдігі, өзіңде бармен бетке ұрмай, кедейдің де, бардың да жаратқан алдында бірдей екендігін ескеру, әйелдер теңдігі, оның отбасында ғана емес, қауымдық мәселелерге де араласуы – бұның барлығы қазақтардың діннің көзжұмбай фанатиктар болмауына әсер етті. Қазақ қоғамында діндарлар ешқашан бөлекше каста болған емес, өзгеше тұрмыс кешпеген. Негізінен олар әр түрлі діни рәсімдерді жүзеге асырған – азан шақырған, неке қиған, сәби сүндеттеген, жаназа шақырған...

Дін басыларының сауаттылығы жалпы білімді таратуға қолайлы жағдай тудырған. Алайда дінді саяси күрес құралы ету ешкімнің басына кіріп шықпаған, өзі сынды адамды қанау көзделмеген. Қазақтар үшін дін әруақытта да өзіндік көзқарасты бекітуге, адамгершілік қасиеттерді дамытуға дағдыландырған.

Негізінде, аса күрделі тағдырлар көшінен аман өткен қазақтар өздерін өздері жетілдіріп, мінезін шыңдап, айналада болып жатқан аласапыран оқиғаларға өз тұрғысынан баға беріп, өзбастық пікірмен өмір сүру мәртебесіне жетті.

Қазақ халқы – Тәңір жарылқаған халық. Құдай бізді сүйеді. Оның растығы – тек Алла рахымын түсірген халық қана бес мың жыл өмір сүре алады. Егер де ол қазақ халқын сүймесе, баяғыда – ақ оны уақыт атты айдаһардың аузына тастаған болар еді, халық біржола жұтылып кеткен болар еді. Сондықтан қазақтарға артылған міндет зор:  Алла тағалаға ұнаған – біздің ділімізді, тілімізді, ұлттық мінез – құлқымыз бен дәстүрімізді сақтап, жаңа тарихи дәуірде де оны алға қарай жалғастыру.

Қазақ халқының ұлт ретіндегі тұтастығы – көктегі мен жердегіні қоса, халықтық түп – тұқиянды мәңгіліктің ұлы үрдістерімен қоса білуінде. Қазақстанның тәуелсіздігі – халықтың ең қалаулы байлығы болу керек. Бұрын жердің кеңестігімен һәм ерлігімен даңқы шыққан Қазақстан, бүгінгі күні біздің халқымыздың асқақ рұхын айғақтайтын өзінің тәуелсіздігімен бүкіл әлемге аян. Біздің мүмкіндігіміз шексіз. Ол ортақ мүддеге қызмет етіп, жұрттың бәріне пайда әкелуі жағындамыз. Сондықтан да біз тең құқықтық әріптестікке, екі жақты пайдалы қарым – қатынасқа дайынбыз. Оған қазақстанның геосаяси жағдайы – Еуропа мен азияда бірдей халықаралық байланыстың орталығы екендігі, сонымен бірге еліміздің таң қаларлықтай табиғи байлығының мол екендігі мүмкіндік береді. Бұның бәрі қазақ халқының игілігіне пайдалану керек.

Тарихи ғұмырымызға сүйеніп және өткен тәжірибені пайдалана отырып, біз қайта жаңғырту жолына тусуіміз керек. Біздің мемлекеттік құрылым ұлттық ерекшелігін сақтай отырып, Біріккен Ұлттар Ұйымы ұлағаттайтын жалпы адамзаттық нормаларға сай болу керек.

Талай ғасырлар бойы өзінің ұлттық ерекшелігін сақтай отырып, қазақ халқы рухани қуаттың мол қазынасын жинады. Біз ұлттық мемлекет болғанымызды, жаңа мемлекеттік ұлт болғанымызды орынды мақтаныш етеміз.

Анда, көкжиектен алыс емес жерден, біздің жарқын болашағымызды, халқымыздың бақытты өмірін көремін. Бұл бақытты болашағымыз қазақ халқының қайта жаңғырту дәуірі, бұл болашақта бүкіл мемлекеттік органдар қазақ тілінде істерді жүргізетін болады, бұл болашақта бүкіл ауылдарға тегін су мен газ жүргізіледі, тіпті коммуналдық қызметтер тегін болады, әлеуметтік нысандар мен жұмыспен еліміздің ауылдары мен қалалары толады. Балаларға тегін балабақшалар мен пионерлагерлер болады. Индустриалдық – инновациялық бағдарлама арқылы еліміздің экономикасы дамиды. Жаңа тәуелсіз қаржы жүйесі құрылады. Бүкіл қазақтарға тегін үйлер салынады. Әскеріміз күшейеді, еліміздің көсегесі көгереді. Жоғары оқу орындарда оқу тегін болады, ал жатақханалардың студенттер тегін турады. Жер қазба байлықтарымыз қазақ халқына қайтарылады. Қазақ жазушылардың шығармалары кең тарайды. Ешқашанда шетелдіктер өз елінде, өз жерінде қазақтарды мазақтамайтын болады. Бірақ осыған бәріне қолымызды жеткізуіміз үшін маған билікке келу үшін көмектесу керек, бұл маған емес бұл бүкіл қазаққа керек нәрсе.

 

Бүгін мен құрметті отандастар өз ойларымды ары ғарай жалғастыра берейін.

Әдеттегідей алдында мен өз ойларыммен бөлісейін. Біріншіден көлік және коммуникация министрлігін қазақстан темір жолы компаниясымен бірігіп бір айдың ішінде отандық теміржолдарды электрофикацияға арналған арнайы мемлекеттік бағдарламаны әзірлеуді сұраймын. Бұл мемлекеттік бағдарлама темір жол арқылы тасымалдың өзіндік құны төмендетуге мүмкіндік береді.

Екіншіден көлік және коммуникация министрлігін бір айдың ішінде отандық әуежайларды жаңартуға арналған арнайы мемлекеттік бағдарламаны әзірлеуді сұраймын. Ал енді өз ойларымды ары ғарай жалғастыра берейін.

Құрметті бауыр, отандас қазақ, мен тағы да сөзімді саған арнаймын!

Мен біздің тәуелсіздігімізді шексіз мақтан етемін!

Менің айтарым: серпіл, көзіңді аш, өткен отаршылдық дәуірден бері жаның мен тәніңе жабысқан бөгде қасиеттердің бәрінен арыл, нағыз қазақ бол! Біз бүгін ұлы бабалар өсиет еткен бірлікке жеттік.

Бүгін қазақтар өзінің егеменді, тәуелсіз Қазақстанында бір дастарханның айналасына жиналды. Біздің ата – бабаларымыздың тілегі орындалды!

Бүгін бізді бір дастархан басына жинаған – туған тіл, мінез – құлық, кескін – келбет, салт пен дәстүр, қайталанбайтын табиғат.

Қазақ жерінің ерке желі қазақша соғып тұр, ол жанымызға жайлы еседі...

Көкті тіреген асқар шың да қазақша асқақтап, қазақтардың туған тілінде оның кең даласы, жалпақ құмы да сөйлеп жатқандай, көкірегімізге көктем нұрын құяды. Буырқанған қазақ өзендері біздің тағдырымызды бойлай ағып, тұңғиық теңіз біздің өмірімізді мәңгілік шабытқа бөлеп жатыр...

Біздің бабаларымыздың мұрдесі қазақ топырағына игілік дәні боп түскен. Бұл жерге тамған әр тамшы тер біздің дастарханымызға құт болып оралады...

Осы жерді сүю арқылы біз қазақ ұлтына айналдық...

Егер де қазақ өз жеріне деген шексіз махаббаттан басталса, қазақ халқы бірігуден басталады. Біздің бірегей ұлтымыз қайта түледі, тек бекем, берік, тұтам ұлт қана біздің тәуелсіз мемлекетіміздің қадірлі иесі бола алады.

Бүгін біз қазақтардың бүкіл тарихы – олардың Ұлттық мемлекетке ие болуының тарихы деп батыл айта аламыз, ол ұлт кемелдігінің айғағы және болашақ бекемдігінің кепілі. Қазақ халқы – біріккен, бекем, бөлінбейтін тұтас организм!

Менің қымбатты отандастарым!

Біздің жолымыз – ұлы бабаларымыз өсиет етіп кеткен ұлттық бірігудің жолы. Еске алыңдаршы, сонау он тоғызыншы ғасырды Абайдың ақындық айқайы алас ұрмап па еді, қазақтардың бірлігін аңсап жар салды, бірақ ешкім құлақ асқан жоқ!

Мемлекет пен халық қандай жағдайда мызғымас болады? Біз жан – жүрегімізбен бірлікке ұмтылып, оған табынған да ғана...

Бірлік өзінен өзі келмейді, оны күш пен бұйрықтың көмегімен ұстап тұра алмайсың. Егерде біз дұрыс, мен көрсеткен ұлттық жолмен жүрмесек, ешқандай да уағызбен елдегі тұрақтылықты сақтай алмаймыз. Егеменді мемлекетте бейбітшілік пен береке болуы үшін Қазақстанның он бес жарым миллион тұрғындары мүдделі екендігі де оларды біріге түсуге ынталандырады.

Қайта өркендеу дәуірінде қазақ халқы өзінің көршілерімен – Қытай мемлекетімен, Ресей мемлекетімен, түрікмен халқымен, қырғыз халқымен бейбіт, келісімді қарым – қатынаста болады.

  Саған болса, азамат бауырым, ең әуелі мені қолда, жақындарыңмен қайырымды қарым – қатынас жаса;

Егер де біз бейбіт өмірді өз отбасымыздан бастасақ, біздің бірлігімізді еш нәрсе шайқалта алмайды. Әр мүшесі бір – бірімен дос отбасы ғана бақытты. Тұрғындары тату – тәтті өмір сүріп отырған ауылдың халқы бақытты.

Теңізден көбік жаны бұлт болып көкке көтеріліп, жерге жаңбыр болып қайта оралады. Мұнарға оранған қара таулардың махаббаты қайнар, бұлақтар жоғарыдан жерге қарай құлдилайды. Егер же жердің бір бұрышында мәңгілік көктем тұрса, екінші бір жерде жайсаң жаз салтанат құрады, бір жақта алтын күз, аппақ қыс келесі көктемді дайындап жатады.

Осыншама үлкен, жомарт өлкеде жасай отырып, біз де барынша мырза һәм кеңпейіл болуға тиіспіз, олай болмаса туған жер бізді кешірмейді.

Қазақтар елу ғасыр бойы осы көгілдір аспанның астында, құт дарыған жерде өмір сүріп келеді, олар дәл осы жерде ұлт болып қалыптасты.

Біз осында тудық, осында өстік, осы Отан аясында біріктік. Осы аспан астында жаңа қайта өркендеу дәуірге аяқ басайық. Ал, жаңа қайта өркендеу дәуірі бізден жаңа санадағы қарым – қатынасты талап етеді. Ұлт пен мемлекет, сол секілді табиғат пен адам арасындағы қарым – қатынасты.

Менің қымбатты қазақтарым!

Кішіпейіл болыңдар, сонымен бірге бастарыңды биік ұстаңдар, ол асқар таудың өр шыңдарына ұқсайтын болсын. Біздің ата – бабаларымыз сынды ақылгөй, аналарымыз сынды бауырмал, қайырымды болыңдар.

Байлық дегеннің салмағын кез келген көтере бермейді. Ол үшін үлкен салмақтық керек. Тәнір, бай немесе жарлы қылып, бізді сынайды. Байлықты көтере алмаған адам жолдан таяды, азады. Кедейлікті жеңген адам мақсатына жетеді, қадірлі болады.

Бауырым, баймын деп масайрама, оның қасында кедейлік тұр!

Бауырым, кедеймін деп қайғыма, ерең еңбек етсең Тәңір саған өз көмегін береді!

арам мен адал – исламдағы ең басты өлшем. арам мен адал жайлы онда жан – жақты айтылған, алайда, исламнан бұрын да қазақтар жамандық пен жақсылық жайлы пайымын қалыптастырған.

Қазақтар қашан да тазалыққа – адалға ұмтылған, сондықтан олар арамнан аулақ болған, балаларына да соны үйреткен. Өйткені олар арамның бүгін болмаса ертең желкелерінен шығарын біледі. Қазақтар үшін ұрлағанды жеу – өз етін өзі жеумен бірдей!

Егер де сен біреуден ұрлап жесең күнәдан ақталуға болар, есесін қайтарып беріп, немесе кешірім сұрап. Бірақ сен мемлекетті, өз халқыңды тонаған болсаң – оның орнын қалай толтыруға болар?!

Қымбатты менің бауырларым, біздің де тоқ, бай тұратын кезіміз жетті. Менің Тәңірден сұрайтыным, бізді тайдырмай, баршылықтың ауыр жүгін адал көтеріп өтуге көмектесе көр.

Қазақтың өзінің дастарханы сынды таза болғай. Өйткені біздің халқымызды тазалық мәртебелейді. Халық ұлы болса – мемлекет те ұлы болады!

Қадірлі отандастар!

21 ғасыр – сені мен біздің ғасырымыз. Осы ғасырда қазақтар қазақ болуға тиісті. Біз жалпыадамдық рухани құндылықтарды жоққа шығармаймыз, оларды қолданысымыздан шектетпейміз. Себебі, қазақтардың да ұлттық құндылықтары әлемдік негізгі құндылықтарға жат емес, рухани – адамгершілік негіздері бірге қайнасқан. Және керісінше, жалпыадамдық біз үшін біздің ұлттық болмысымызды айқындауға көмектессе ғана – қажетті.

Тұлға бастауын ұлттан алады. Осы екі категорияның түбі бір. Ұлттың даму барысы тереңдеген сайын кемелденген, жан – жақты тұлғаның қалыптасу мүмкіндігі де көбейеді.

Құдай адамды жаратқанда бостандықты да, құлдықты да қатар салған. Адал да таза адам өзінің ішкі бостандығымен шабыттанады, ол өзімен келісімді өмір сүреді. Ондай адамның басына қанша қиыншылық түссе де, өзімен өзі, адамдар мен құдайдың алдында ақ – адал болғандығынан, бойынан қиындыққа қарсы тұрар қажыр мен қайратты таба біледі, тауқыметті жеңіп шығады. Ондай адамға кір жұқпайды. Оның жаны мен жүрегі тап – таза боп жиналған үй секілді, оған оңбағандардың кіруіне құдайдың өзі қарсы.

Осал адам оңбағандыққа жасаса, оны өзгелерден жасыру үшін, небір өтірікке, екіжүзділікке барады. Ондай адам әрқашан қорқынышта өмір сүріп, өтірігім шығып қалама деп өз ішінде өзі жасырынбақ болады. Бірақ ол одам құтылмайды, керісінше күнәға белшесінен бата түседі. Мүләйімсіген әр сәт сайын оны мейірімсіз батпақ тереңіне сора түседі. Енді ол одан ешқашан шыға алмайды, өйткені ол ең басты құндылықтан – ішкі адамгершілік бостандықтан айырылды.

Адал адамның қорғаушысы өзінің ішінде, ал арам адамның жауы әрқашан қасында.

Мен бұны неге айтып отырмын? Қазақ ұлтының 21 ғасырдағы рухани дүниетанымын қалыптастыратын менің отандастарым мені түсінсе екен.

Достарым менің!

Бір қарағанда, адам өмірі – ой мен мүдденің сапырылысқан жиынтығы. Бірақ тереңірек ойланар ойланар болсақ бәрі түсінікті...әрі күрделі. Хаостың ішінде адам өмір сүре алмайды, тұлға әсіресе. Өмірді реттеу Ұлттың аясында, оның сана сабағы мен өзіндік қозғалысында жүзеге асады.

Әрбір ұлт – Тәңірдің өз бағына еккен гүлі. Тәңір ием үшін оның әрбіреуінің жұпары бөлек. Біздің гүліміз күні бұрын солып, жұпарын жоғалтуына жол бермейміз. Егер біз ұлттың әрмен қарай гүлденуін қалайтын болсақ, онда әрбір адамның тәрбиесіне мән беруге тиіспіз.

Ұлт деңгейде біз ұлы тарихи мақсаттарды алға қойып, оған батыл да шешуші қадамдар жасаумыз керек. Әрбір қазақтың иығына осы тарихи әрі аса салмақты міндетті жеріне жеткізу жүгі артылды. Сондықтан ол осы жалпыұлттық мәселені шешуде жеке жауапкершілігін көрсете білуге тиісті.

Біз жердегі өмірді кездейсоқ деп есептемейміз, біз оны Тәңірдің бізге деген тартуы, таралғысы деп есептейміз. Өзіміздің қазақи рухымызды барынша ашып көрсету үшін жіберілген мүмкіндік деп қабылдаймыз. Егер біз осы мүмкіндікті пайдалана алмасақ, оны Құдайдың алдында кінәлі боламыз, оның сенімін алдаймыз. Сондықтан ен бірінші, ең басты міндет: қазаққа немқұрайлық, өз өміріне деген жайбарақаттық жат болуға тиісті, ол жалқаулықтан, жайбасарлықтан ада болуға тиісті.

Қазақ жүрегі ұлт жүрегімен қатар соғып, оның рухани – адамгершілік болмысы ұлттың рухани – адамгершілік болмысына сай келуі керек. Жаңа қайта өркендеу дәуірде бізге Отан деп соғатын жүрек, сол үшін қызмет ететін ақыл – ой керек.

Қазақтарды жұтатқан кеңес кезінде бабалармен байланыс үзілді, ұлттық негіз бұзылды. Солай пайда болған бос қуыс нағыз ұлттық құндылықтармен, оның рухани, адамгершілік, дүниетанымдық дәселдерімен толтырылуға тиіс. Осыны тарихи сәт талап етіп отыр, өйткені бұдан былай һәм әр уақытта біз біртұтас боламыз.

Біздің қазақ ұлттық құндылықтарымыз бізді аузыбір, біртұтас ұлттық отбасы болуымызға көмектесуге тиіс. Туыстар бір – біріне туысша қарауы керек. Қазақ қазаққа дос, бауыр. Қазақтың санасы жалпы ұлттық құндылықтарға бағытталуы керек, ол рулық көзқарастан биік болу керек.Ол үшін біз тарихи мезгілдің шеңберін меңгере алуымыз керек, өз тарихымызды кеңістік пен уақыт аясындағы бірегей процесс, мәңгілікке де, бейдерекке де қатысты деп қабылдауымыз керек.

Мәңгілік біз үшін – ұлтымыз, бейдерек – бөлінгеніміз, өткен қайғы күндеріміз.

Өзінің бес мың жылдық тарихында біздің халқымыз нені көрмеді дейсіз! Бірақ қазақтар қазақшылығын ұмытқан жоқ. Қиыншылықтан қынған жоқ, бақытқа масайраған жоқ. Қазақ тарихы қаншама тұлғаларды, дарын мен шабытты шарықтатқан адамдарды дүниеге әкелді!

Шабыт – көтеріңкі көңіл күй, біздің халқымыздың көбіне табынатын хәлі. Ол адамға әрқашан керек, әсіресе тарихтың тайсалған тұсында, пендені пендешілік, қорғансыздық, жалғыздық баураған сәттерде. Адам шабыт көзін таба білуге тиісті, әлгі айтылған осалдықтан, күйректіктен амалсыздықтан сол ғана құтқарады. Адамның табиғаты түптеп келгенде сабыр – сауқатына қарамастан, жалғыздыққа жаратылмаған, ол сырласқанды ұнатады. Бұл ретте үлкендер кейде қиялы шексіз балаға ұқсап кетеді. Адам да сол сияқты өз қиялында өзіне қарсы тұратын күшті елестетіп, әркез содан қорғанып жүреді.

Қорғана білу адамның табиғи болмысына кіріккені сонша, ол барлық деңгейде де: өзара қатынастан мемлекетаралық қатынасқа дейін ең басты қажеттіліктердің біріне айналады. Есе қайыру, өзінді қорлыққа бермеу бейбіт күнде де қажет. Бірақ, мен бұны айтқанда, сыртқы емес, ішкі факторларды қаперге алып отырмын. Біз өз азаматтарын қорғай білетін, халыққа, әр адамға жағдай жасай алатын ұлттық мемлекет құруымыз керек. Алайда оның ішкі қорғаныс құдыреті шарықтаған шабыт әр тұлғаны өзін – өзі бағалай алатындай ғып серпілткенде ғана күшіне енеді. Ал, шабыттың қайнар көзі – жан кемелдігі, оның баламасы кеңпейілдік, салиқалы сабыр.

Осылардың барлығы ең қажет өмірлік құндылықтар боп қабылдануы үшін опалы ой – өріс керек. Тек опалы ой – өріс қана адамға жаны мен жүрегін ашып, анау – мынау опасыз қатерден аулақ болуға көмектеседі.

Бәлкім, ақыл – ойдың азабын кешкендер бар шығар, бірақ ешкімге зиян болған емес.

Ой мен сезім, адамгершілік пен мінез – құлық – бұл категориялар 21 ғасырдағы қазақ тұлғасының қалыптасуына көмектеседі. Жұрттың бәрін таң қалдыратын, жұрттың бәрін шабыттандыратын қалыпта көрсем сені, қазақ!

Шабытың шалқысын, туысқан!

 

Внедряется электронный документооборот для предварительного информирования

таможенных органов Украины о перевозимых транзитом через территорию

страны.

Так, Концепция Государственной целевой программы развития аэропортов на период до 2023, Концепция Государственной целевой экономической программы развития автомобильных дорог общего пользования на 2013-2018 гг,

 

Құрметті оқырмандар бүгін біз қазақ мемлекеті туралы сөйлесейік. Бірақ әдеттегідей мен алдында өз ойларымды айтып кетейін. Біріншіден көлік және коммуникация министрлігін бір айдың ішінде отандық автокөлік жолдардың торабын дамытуға арналған мемлекеттік 2013-2018 жылдық тұжырымдаманы әзірлеуді сұраймын.

Екіншіден қаржы министрлігін кедендік бақылау комитетінде электрондық құжат алмасу жүйені еңгізуді сұраймын, әсіресе шетелдік әоіптестермен осы жүйе арқылы жұмцыс істеуді сұраймын. Үкіметті осы жұмыстарды өзінің қатал бақылауына алуды сұраймын. Ал енді мен өз ойларымды жалғастыра берейін.

Қымбатты менің отандастарым!

Қазақтар өзінің ұзақ тарихында көптеген мемлекеттер құрған. Мемлекеттікке ұмтылыс – қазақ ұлтының ерекше қасиеті, оның төркіні мен себебі тым әріде, әлеуметтік, мәдени организмнің сана мен сапасында жатса керек. Ежелгі кезде Шығыста мемлекет құрғын келсе қазақты шақыр деп бекер айтпаған болар.

Әлемдік өркениеттің тарихы түптеп келгенде – өркен жайған мемлекеттіктің тарихы. Адамзат енді ғана кәмілеттікке аяқ басқанда, әлемде Қытай, Үндістан, Мысырдың даңқы жер жарып тұрған еді. Қазақ халқы да ондай дәрежеден кенде емес.

Қазақтар мемлекеті, тас дәуірінен бастап, Азия мен Еуропа тағдырына өшпейтін тарихи із қалдырды. Көне қазақтардың мемлекеттері Ғұнн мемлекеті, Атилланың мемлекеті, Көне түрк мемлекеті, Қыпшақ елі, Алтын Орда мемлекеті, Моғулистан мемлекеті, Сібір хандығы, Қазақ хандығы, Бабыр ханның мемлекеті, Сұлтан Бейбарстың мемлекеті әлемнің тарихи – саяси ауа райына айтарлықтай әсер етті, сол кездегі дәуірдің өркениетіне үлес қосып, экономикасы мен мәдениетін биік деңгейге көтерді.

Бірақ, айтарлықтай келеңсіздік мынада: қазақ ренессансы әлемдік тарихтың бірде бір оқулығына кірмеген, тиісті бағасын алмаған. Бұны кездейсоқ жағдай, немесе тағдырдың тәлкегі деуге бола ма? Осындай орынсыз тарихи ұмытшақтықтың себебі неде, бұндай өкінішті олқылдық түп – төркінсіз болмайды ғой.

Тарихи құжаттарды зерттей келе, мен мынадай шындыққы көзім жетті, шығыс тарихшылары, араб – иран немесе қытай тіл мәдениетін игергендер тарихи жетістіктердің бәрін өз тегінің еліне еншілеуге тырысқан, ал біздің ұлттық тарихшылар тарихи оқиғаларға ұлттық баға бере алатын сол кезде өкінішке орай болмаған. Әрине біреудің жазуы бізге жағымды болмайды. Өз кезегінде кеңес мектебінен шыққан тарихшылар да, араб – иран немесе қытай тарихнамасына сүйене отырып, ондағы бұғып жатқан жасырын тұспалды, күшті елдің агрессиялық позициясымен білдіретін саяси мазмұнға мән берген жоқ.

Қымбатты менің отандастарым!

Осы кейбір даналық ойларына назарларыңды тереңірек аудара отырып, оны сендердің ойларыңа сіңгенін қалаймын, өйткені онды халық өмірінің әлеуметтік және рухани негіздерін ашатын кілт бар, сен де соның құрамды бөлшегісің.

Жер – ана туралы:

Жерде еңбек етіп, тер төккен адам, тыныштықты да содан табады.

Ағаш отырғызған жан ұзақ жасайды.

Өз жерін сүймейтін адам отанын да сүйе алмайды.

Жерді сүйе алмаған қазақ емес. Бір жапырақты жұлу арқылы бір жылдық жасыңды кемітесің, бұтақты сындырсаң – қолыңды, немесе аяғыңды сындырдым дей бер, бұтаны тамырымен жұлсаң – өміріңді заялайсың, ағашты кессең – өз тағдырыңды кескенің.

Алтын алма, топырақ ал!

Су әкең, топырақ – анаң.

Жер – тәнің, аспан – жаның.

Басың аспан астында болса да, жерге тағзым ет!

Тіл туралы:

Тіл жоқ болса, ұлт та жоқ.

Жүректен шыққан сөз ғана күшті.

Ақылды сөз көркемдейді.

Тіл байлығы – ел байлығы.

Адамның ақылдысы тілдерді үйренеді.

Жан дүниесі бай адамның тілі – атылған оқ.

Даналы сөз мәңгілік.

Балаңа тілді мағынасымен үйрет.

Менің ойымша, қазақтардың ең басты қасиеті олар біріккен кезде көрінеді. Қазақтар біріккен кезде, олар құрметті, жомарт, қонақжайлы, бай әрі мейірімді болады. Біріккенде қазақтардың қолынан келмейтін іс жоқ. Керек кезде тез жиналады. Керек болса жұмысты ұйымдастыра алады, тәртіп орнатады. Қадірлі, ауыл – аймаққа белгілі. Күшті, тиым салынған әдетті істемейді. Жұмысқа икемді, тындырымды. Жау келген жерге бірден келеді. Рухы күшті. Өмірдегі ең қажетті нәрсесі қызыл тіл мен өткір қылыш деп есептейтін. Арлы – ожданды, даналы әрі тәртіпті болуын қалаған. Ақжарқын, ақкөңіл, мұқтаждарға көмектеседі. Көпке сүйкімді.

Байыатап оқы туысым, осынау қарапайым сөздердің мағынасына тереңірек үңілсең, одан қазақ болмысын көресің, бабалардың мінез – құлқы мен рухына өзінің қаншалықты қатысты екендігін сезінесің. Бабаларға еліктеп осындай болғай, бауырым!.

Ұлтымыздың күш – қуатын сынайтын алдымызды жаңа, қайта өркендеу дәуірі тұр. Жаңа, қайта өркендеу дәуіріне жету үшін бұрыңғы ұрпақтардың қасиетті рухын өз көкірегімізде тоғыстыра білуіміз керек. Сондықтан да ежелгі қайнарға қайта оралып, қазақтар бұлағына бас қоялық.

Қазақтардың ұлы хун мемлекеті. Хундардың Ұлы мемлекетінің ең мықты басқарушыларының бірі Мөде хан болған, ол көне хун- қазақ тайпаларын бірлікке, ынтымаққа шақырған, ұлтты тек осы жолмен сақтап, қауіптен аман алып шығуға болады деп есептеген. Мөде ханның әкесі Думан Бейги болған. Біздің дәуірімізге дейінгі 380 жылы ол өз мемлекетінің аумағын Қытайға дейін кеңейтіп, Төремін деген атпен белгілі болыпты. Кейін оның баласы Мөде хан Хундардың Ұлы мемлекетінің басқарушысы болып, қол астында 26 мемлекетті біріктіріп, оны 84 аймаққа бөлген. Мөде ханның тұсында ысқырғыш оқтар шығарыла бастайды, садақ жасайтын арнайы шеберханалар ашыла бастайды.

Мөде хан өзіне бағындырған кеңестіктің аумағы 18 миллион шаршы километр. Хун мемлекетінің шекарасы Қара теңізден бастап индияға бір жағынан, екінші жақтан Гималай тауларынан Сібірге дейін созылған. 

Қытай мұрағаттарында Мөде хан мен Қытай басқарушысы жазысқан хаттары сақталған. Өз заманның рухын сақтаған бұл хаттардың құндылығы: онда бейбітшілік, келісім, адамдардың келісті өмірі жайлы толғаныс бар.

«Тәңірдің еркімен таққа отырған Ұлы Хун, қытайдың басқарушысына ыстық сәлем жолдап, оған мықты ден саулық тілейді. Ұлы мәртебелі Одан алынған хатта, біздің арамыздағы жақын және бейбіт қатынастарға ризашылық білдіріпті. Бұл екі жақтың да ынтымағына жауап береді, сондықтан да онда айтылған тілектердің бәрі орындалады.

Жақында ғана шекарада болған қақтығысқа келсек, мынаны хабарлаймын. Соңғы кездері сіздердің шекара қорғаушыларыңыз біздің батыс ханзадамызға Тоқиға астамшылық көрсеткен, ол болса менің рұхсатымсыз Ху – Ху Нанчжудың әсеріне түсіп, Қытай қызметкерлерімен қақтығысқа барған, сол себепті Хан туыстарын көршілергі қарсы қойды. Екі мемлекеттің келісіміне қайшы келетін әрекетке барды, біздің арамыздағы достық қатынасқа нұқсан келтірді. Қытай басқарушысының наразылығы мен ашуын айғақтайтын екі хат алдық. Жауап хатпен аттанған елшіміз әлі қайтып оралған жоқ. Қытай елшісі де керекті жерге әлі жете қоймаса керек, бұның бәрі екі сыбайлыс мемлекеттің арасындағы кикілжіңді шешуге қолбайлау болып тұр. Бұл кикілжің бірнеше кіші қызметкерлердің өзара келіспеушілігінен туындағандықтан мен ханзада токиға бүлікшілерге барып, кінәлілерді жазала деп бұйырғам.

Тәңірдің көмегі арқасында біздің нөкерлеріміз аман – сау, қуатты, аттарымыз қажырлы, әскерлеріміз өткір найзаның ұшымен, ақ білекті күшімен, қылыштың өткір жүзімен қарсылас жауды жеңіп, берілуге мәжбүр етті. Соңғы кезде біз Орта Азияда 26 тайпаны бағындырдық, олардың ішінде Селян, Усун, Хукут т.б. бар. Ол елдің адамдары біздің нөкеріміз болды, біздің халықпен бірігіп, бір үй болды. Солтүстік өлкеде бейбітшілік пен қауіпсіздікті орнатып болған соң, мен жорықты доғарып, әскерлерге тыным беріп, аттарды жемге коямын. Біздің арамызды болған кикілжіңді ұмытып, бұрыңғы келісімді жаңғыртпақшымын. Бұрыңғы күндердегідей шекара тұрғындары бейбіт те бейқам тірлік кешсін, балалар өссін, қарттар қамықпасын. Ұрпақтар жалғасып, жандары жамандық көрмей, бейбітшілік пен тыныш өмірдің қызығын көрсін. Қытай мемлекетінен әлі күнге дейін жауап келмегеніне байланысты, осы хатты сара уәзірі Хе У Тзийнен жіберіп отырмын. Егер басқарушы хундар Қытай шекарасына жақындамасын десе, шекарашылар мен шекара тұрғындарына шекарадан кетсін деп үкімін айтсын».

Қымбатты оқырман, осы тарихи құжатпен сен қызыға таныстың деп ойлаймын, онда алғашқы біріккен Хун – Қазақ мемлекеті саясатының бет – бедері бар. Сондықтан да мен оны осы кітапқа толықтай кіргіздім.

Көнетүрк – қазақ мемлекеті. Көк түркілер – қазақтар, Көкке, көктегі Құдайға сенген. Мемлекеттің аты содан шыққан . Хундар династиясын жалғастырушысы Бумын қаған 552 жылы құрған көктүрк – қазақ мемлекетінің гүлденуі Білге қаған тұсында болды. Ол 683 жылы туып, 33 жасында көктүркілердің – қазақтардың ұлы қағанына айналды. Өзінің құлпытасына былай деп жаздырған:

Мен аш халықтың қарыны тоқ,

Жалаңаш халықтың көйлегі көк қылдырдым

Мен аз халықты көп қылдырдым,

Бодандықта болған халықты мен еркін қылдырдым!

Әрқашанда мен тек жақсылық істедім!.

Бұл өте үлкен мемлекет Иран, Рум және Қытаймен іргелес, ішкі жанжал және билікке талас, сонымен қатар сыртқы күштің ықпалы нәтижесінде шығыс көктүрк – қазақ қағанаты, іле – шала батысы да шайқалғаннан кейін өзі де біржола құлады. Бұл ғарлық пен көне ұйғырлардың шабуылынан кейін 745 жылы болды.

Аңыздың айтуынша Көктүрк – қазақ мемлекетінің ұлы басқарушысы Білге ханның қазақ халқының үйін ешкім ешқашан бұза алмайды деген сөзі орхон – енесай тас жазуында белгіленген дейді.

Көктүрк – қазақтардың өз әліппесі, дамыған монументалдық өнері болған, Халықтың бірлігі, ұлттық дәстүрінің өміршеңдігін олар мемлекеттің күштілігі деп білген.

Қадірлі менің отандастарым!

Қазақ мемлекеттігінің тарихына мәңгілікке еніп, есімдері өткен дәуірлердің даңқына бөленген әйгілі ата – бабаларымызбен мақтануға біз әбден хақылымыз. Олар қазақтардың ұлы перзенттері Мөде хан, Білге қаған, Бабыр, Бейбарыс, Көшім хан, Керей мен Жәнібек хандар, Абылай хан, Бөгенбай батыр, Қабанбай батыр, Сырым батыр, Кенесары хан, Бауыржан Момышұлы, Оспан батыр, Есқожа батыр...Біз бұл тұлғалармен мақтанатын себебіміз – өздерінің ақыл – ойымен, ерлігімен, батырлығымен бүкіл әлемге қазақтардың атын әйгі етті, олар тек белгілі жауынгерлер ғана емес, ұлы ойшылдар. Аттары аңызға айналған қазақтар жайлы кітаптар жазылуға тиіс, ұлттың ұлағатты ұлдарын, олардың үлгі – өнегелерін барынша дәріптеуге міндеттіміз, олардың әруағы әрбір қазақтың азаматтық сезімін оятып, олардың туған жерге, туған топыраққа деген махаббатын өршітуге көмектеседі.

Тәуелсіз Қазақстан. Жүздеген жылдарға созылатын азапты жолдармен қазақ халқы өз бостандығына ұмтылған, мемлекеттіліктің тәлім – тәрбиесін жинаған. Оны ұлт ретінде сақтаған да сол тәжірибенің арқасы. Сол тәжірибе ғана оны қолдануға, бойындағы барша қуатты бекемдеп, тарихтағы өзінің қасиетті құқын иемденіп, өз орнын алуға көмектесті. Міне, сол ұлы мүмкіндік бізге де тиесілі болды, құметті отандастар!

Бүгін біз, бабаларымыздан эстафетаны қабылдай тұрып, өзіміздің жаңа мемлекетімізді тұрғызып, осы жалғастықты дәлелдедік. Енді біз жаңа, қайта өркендеу жолына түсуіміз керек, жер қазба байлықтарды қазақ халқына қайтаруымыз керек, ана тіліміздің көсегесін көгертуіміз керек. Көп жылдар күткен біздің мемлекетіміз, шындығына келгенде, бір үйде бас қосуды, өмір сүруді армандайтын қазақтардың ежелгі дәстүрінің көрінісі һәм соны жалғастырушы. Өзінен бұрыңғы мемлекеттік құрылымдарды құрметтей отырып, олардың тарихи аттарын жаңғыртып, сол арқылы біздің үстіміздегі ұлы Алаша хан бабамыздың үгедей сарынды үзілмес рухын тірілтті.

Жаңа қазақ мемлекетінің пайда болу дерегі кездейсоқ емес, ол арманның бастауы сонау ежелгі тарихтың шымырау тереңінен басталып, болашақтың кемел көкжиегіне бет алған. Бұл табиғи байланыс қазақ мемлекетінің жаңа сапалық мазмұнын айқындады, үш негізгі және ерекше қасиетін алға тартты: Ұлттық тәуелсіздік, Ұлттых рух, және менің саяси жазбаларым. Тәуелсіз Қазақстанның осындай мызғымас мұраттары жайлы келесі рет, сыр шерпекпін, менің оқырманым!.

 

Рүстем Мүсілімәліұлы Досымқұлтегі

Астана 2013-11-05