Qazaqstan Respublikasynyng Preziydenti N.Á.Nazarbaev myrzagha

Qúrmetti Núrsúltan Ábishúly!

El animasiyasyna arnayy kónil bólip, nazar audarghanynyzdyng arqasynda karjylandyrylghan ónerding qazirgi kýni kónil toltyrarlyq nәtiyje bere almay otyrghanynyng sebebin biz, mamandar jaqsy bilemiz. Mәseleni jýieli týrde sheshu kerek ekenine kózimiz jetip, qajet sharalardyn  josparyn  úsynamyz.

Jiyrma jyl tәuelsiz, dara mәdeniyeti bar elimizde  «KAZAKH-ANIMA Últtyq Animasiya Studiyasy» mekemesining boy kóterui әbden pisken mәsele.  Er jetken azamattay enshisin alyp, ózine say,  jeke shanyraq qúryp, el mәdeniyetine, últtyq tәuelsizdigimizge búl ónerding ókilderi  qomaqty ýlesin qosatynday qabiletteri bar.

Úly Abaydyng «sen de bir kirpish dýniyenin,  ketigin tap ta, bar qalan!» degen sózderi úran bolyp,  mәdeny múralargha bay ónerding ózimizge jan-jaqty mәlim jýgin kóterip, elimizdin, bala-shaghamyzdyng mýddesine qyzmet etsek degen niyetpen basymyzdy biriktirip, bir qauym el bolyp, osy hatty joldap otyrmyz.

Nazarynyzgha kәsibi, azamattyq negizdemeni joldaymyz.

«Bala tәrbiyesi barshanyng isi!» Býgingi balalarymyz, ertengi el azamatyn tәrbiyeleu nauqanyna qogham bolyp, júmyla kiriskenimiz abzal.

Qazaqstan Respublikasynyng Preziydenti N.Á.Nazarbaev myrzagha

Qúrmetti Núrsúltan Ábishúly!

El animasiyasyna arnayy kónil bólip, nazar audarghanynyzdyng arqasynda karjylandyrylghan ónerding qazirgi kýni kónil toltyrarlyq nәtiyje bere almay otyrghanynyng sebebin biz, mamandar jaqsy bilemiz. Mәseleni jýieli týrde sheshu kerek ekenine kózimiz jetip, qajet sharalardyn  josparyn  úsynamyz.

Jiyrma jyl tәuelsiz, dara mәdeniyeti bar elimizde  «KAZAKH-ANIMA Últtyq Animasiya Studiyasy» mekemesining boy kóterui әbden pisken mәsele.  Er jetken azamattay enshisin alyp, ózine say,  jeke shanyraq qúryp, el mәdeniyetine, últtyq tәuelsizdigimizge búl ónerding ókilderi  qomaqty ýlesin qosatynday qabiletteri bar.

Úly Abaydyng «sen de bir kirpish dýniyenin,  ketigin tap ta, bar qalan!» degen sózderi úran bolyp,  mәdeny múralargha bay ónerding ózimizge jan-jaqty mәlim jýgin kóterip, elimizdin, bala-shaghamyzdyng mýddesine qyzmet etsek degen niyetpen basymyzdy biriktirip, bir qauym el bolyp, osy hatty joldap otyrmyz.

Nazarynyzgha kәsibi, azamattyq negizdemeni joldaymyz.

«Bala tәrbiyesi barshanyng isi!» Býgingi balalarymyz, ertengi el azamatyn tәrbiyeleu nauqanyna qogham bolyp, júmyla kiriskenimiz abzal.

Kenester uaqytynda ústazymyz Ámen Qaydar bastaghan mamandargha senim artylyp, erkindik berilgesin rejisser men suretshiler tabysqa jete aldy.

Ámen aghanyn  sol kezden ansaghan armany, el mәdeniyetine,  jalpy qazaq eline  auaday qajet mekeme - «Kazakh-Anima» Últtyq Animasiya Studiyasynyng boy kóteruine bar   kәsiby kýsh jigerimizdi salu, bizding azamattyq, shәkirttik mindetimiz.

Búl mәseleni men toptastyryp, kóterip jýrgenim, teginde kópshilikting arasynan tandap alyp,  Moskvadaghy VGIYK-ke  oqugha jibergen ústazymyzdyng jasy úlghayghany,  «animasiyanyng  tuyn saghan sendim, ini qaryndastaryna bas kóz bol» degeni sebep. Aldymyzdaghy aq saqaldy qariya men  jalyndy jastardyng arasyndaghy kópir bolatyn, biz, orta buyn ókilderine ýlken mindet pen syn jýktelgendey.

Ákemiz bata bergendey әsermen qúrylghan  «Qazaqstan animatorlary assosiasiyasy» biraz studiyalardyn, kóptegen mamandardyng basyn qosyp, býgingi sәbiyler, ertengi el azamatyn tәrbiyeleuge  ýles qosudy basty jarghylyq maqsat etedi jәne búl mәselege  atsalysatyn, yntaly adamdardyng arasynan әriptester, janashyrlar  izdeydi.

Óte daryndy, bilimdi azamattary bar Qazaqstanda nege animasiya óneri damymay otyr? Eng basty sebep, ol «Songzmulitfilim» siyaqty ózining esep shoty, móri, budjeti, shtattyq kestesi, túraqty jýiesi bar mekemening joqtyghy.

Reseyde «Mosfilim» men «Soizmulitfilim» kino ónerining eki dara mekemeleri.Biz ýshin 1984-jyly AQSh-taghy Olimpiada kezinde ótken әlem animatorlarynyng festivalinde   ústazymyz Yu.Norshteyn osy ónerding 100-jyldyq tarihynda eng ýzdik rejisser  dep tanylghany maqtanysh.  F.Hitruk, E.Nazarov siyaqty maytalmandardan alghan tәlim-tәrbie biz arqyly kelesi buyn ókilderine jetui kerek. Al, zamandasymyz M.Aldashindardyng shygharmashylyq jetistikteri ýlgi de ansaghan arman.  Olar bizding animasiyany kóteruge qol ýshin bereyin degen niyetteri de bar

VGIYK-te oqyghan kezdegi sol Moskvadaghy studiyada tәjiriybede jýrip, mamandardyng shygharmashylyq kenesterinde bolyp, shynayy daryndy qoyylymdardyng óndirisine atsalysqan uaqyt pen  ónerding baqytty shaqtary óz tughan elimizde bolghanyn qalaymyz.

Osy kýnderi V.V.Putin Resey animatorlarymen kezdesip, ataqty «Soizmulitfilim» ata shanyrak bolyp, basqa jeke menshik studiyalarymen  tyghyz júmys jasap, elderining ónerin jana belesterge shygharu ýshin jýieli qarajat bólinip, tehnika toptalyp, shygharmashylyq keng erkindik pen birge  avtorlyq qúqyqtaryn qorghaugha kepildik berdi.

Bizdegi animasiya ónerining qazirgi jaghdayy, búl «Qazaqfilim» AQ-nyng janyndaghy shygharmashylyq birlestik, shtattyq kestede  birneshe  ghana maman bar.

Ár dengeydegi memleket atqaminerleri mamannyng kәsiby negizdi oiymen sanaspay, búiryqpen ónerdi mengergeni,  attyng auyzdyghyn júlqylap, ýzengini sebepsiz tebine berip,  jaratylmaghan maldy alaman bәigege  qosyp,  mazasyn alghangha  úqsatady.  Ýy salu qúrylysshynyng júmysy desek, gharyshty gharyshker iygerse, animasiya ónerin animatorlardyng ózi mengergeni jón. Sonda ghana sapa, jetistik bolady.

Áriyne, әr uaqytta «Qazaqfilimde»  basshy bolghan azamattar janashyrlyq tanytyp jýr, biraq animasiya dara, kýrdeli, ózindik  shygharmashylyq, óndiristik,  produsserlik, distribusiyalyq talaptary   kinodan mýlde basqa, negizi ózgeshe óner. Mәdeniyet  jýiesinen qarjylanghanymen, óndiristing nәtiyjesi, qoyylghan filim televiziya, aqparat jәne baylanys ministrligine tәueldi. Osylay, ornyn taba almay, animasiya óneri jetim balagha úqsap jýrgen jayy bar. Shet elderde animasiya kóbine televiziyamen tikeley baylanysta, sebebi ónimderi bir HD formatta.  Qytayda birneshe animasiya oqu oryndary bar, ýlken qalalarynda әkimshilik studiyalardy qarjylandyrady, osynday jasandy naryqtan tughan ónimderining sapasy men dengeyi auyz toltyrarlyq.  Reseyding qúramyndaghy Tatar, Yakut, Bashqúrt elderinde animasiya studiyalary bar.

Halyqaralyq ASIFA kәsiby újymynda Mongholiya siyaqty animasiya óneri kenje memleketter bayaghydan mýshe, al Qazaqstan joq.

Ne isteu kerek? Astanada «Kazakh-Anima» Últtyq Animasiya Studiyasyn qúramyna engizgen «Animasiya óneri» ordasy boluy qajet. Onyng mindeti - animasiya salasynda joghary shygharmashylyq, menedjmenttik júmys pen qosa, jastar men býldirshinderding arasyndaghy daryndylaryn ónerge baulu.

Aldymyzda kele jatqan kósh, Resey animatorlarynyng izimen jýrip, olar men V.Putinning  kezdese úigharghan  sharalardy bizde de qoldansaq, adaspaymyz, útamyz. Biz olarmen qosylyp, halyqaralyq animatorlar qoghamyn qúryp, әriptesterding tәjiriybesin qoldanyp, daryndy úl-qyzdarymyzdy tamasha maman etip tәrbiyeleymiz.

Elimizdegi azamattyq, kәsiby yntalardyng arqasynda bizde assosiasiya júmysy jýrgizilip jatyr, al reseylikter endi pisude, osyghan qaraghanda qazaq animasiya óneri әli aq ayaghynan tik túryp ketetinine kýmәn keltirmeydi.

Qazaq eli preziydentining aitqan sózinen keyin bóline bastaghan qarajatty biz mәdeniyetke jasalyp otyrghan investisiya dep bilip, asa joghary jauapkershilikpen kәsibi, azamattyq yntamyzdy, kýsh-jigerimizdi ónerding jana belesterine jetuine júmsap, zamanyna say, qabiletti izbasarlar tәrbiyeleu  kerek ekenin anyq bilemiz.

Eger qazirgi jylyna alty /10-minuttyq/ qoyylymdar jәne jan-jaqty dayyndalyp baryp úigharylatyn tolyqmetrli filimderdi jýieli qarjylandyryp túrsaq,  biz, mamandar birneshe jylda halyqaralyq talaptargha say ónimderdi halyq nazaryna úsyna alamyz.

Produsserlik joba men talap, ol bedeldi studiyalar men mamandardan qúrylghan shygharmashylyq kenes qyzmetin jýieli etip, júmysty josparlap, aghayyndyqqa, traybalizmge jol bermey, shynayy ónerlik jarystan tuatyn ýzdik filimderge jol beru.

Eng basty mәsele, ol «auyr filosofiya» dep atalatyn sujetterdi azaytyp,  jaghymsyz keyipi bar  ónimder emes,  әdemi, vizualdyq tartymdy keyipkerleri bar,  әzil men qiyalgha toly, býldirshinderding kónilinen shyghatyn filimder kóptep jasau kerek.

Memleket qúramynda, animasiya óneri qaraytyn ministrlikte arnayy «animasiya óneri» komiyteti bolghany dúrys.

Jalpy ónerdi, animasiyany, kinony iydeologiyalyq maydan dep tanysaq, mәdeniyetimizdi qorghaytyn  «qarudy» mamandargha berip, oryn alyp otyrghan olqylyqty joyymyz kerek. «Qazir bolmasa, qashan, biz bolmasaq, kim?» degen sózder  sana-sezimimizge qamshy bolyp,  ata-babalarymyzdan kele jatqan mәdeny múralardy kelesi buyn, izbasarlarymyzdy, bala-shaghamyzdy tәrbiyeleude biz, azamattar, әke-shesheler, bir qol bolyp júmylyp,  qoghamdyq kýsh qúramyz, qoldau tabamyz degen ýmittemiz.

Últtyq animasiya mәdeniyeti jayly arnayy zang qabyldanyp, kóterilgen mәseleler tolyq qamtylghan jýie bolyp resmy týrde bekitilgeni dúrys.

Qúrmetti, Núrsúltan Ábishúly! Tarihy 75-jyldyq Reseydegi «Soyzmulitfilim» siyaqty óz elimizde «Kazakh-Anima» Últtyq animasiya studiyasynyn  shanyraq kóterip, otau tiguine tikeley sebepker bolyp, tarihy shara jasap, ústazymyz Ámen aqsaqaldyng armany, qoghamymyzgha, әr janúyagha óte qajet mekemening túraqty júmysyn bastauyna memleket túlghalaryn mindetteuinizdi ótinemiz!

Qazaqstan animatorlary assosiasiyasynyng tóraghasy Ghaly Myrzashev