Júma, 22 Qarasha 2024
Qauip etkennen aitamyn 6092 11 pikir 6 Aqpan, 2020 saghat 15:14

Lotereya «alayaqtarynan» qútylatyn boldyq, al «internet әuliyelerdi» qaytemiz?

«Últtyq lotereya operatorynan liysenziya almay, instagramda ýiin, kóligin útysqa tikken azamattar endi jazalanady. Jeke túlghalar ýshin búl 200 AEK, shaghyn biznes subiektiler men kommersiyalyq emes birlestikter ýshin 700 AEK, orta biznes ýshin 1000 AEK,  iri biznes ýshin 2000 AEK». Búl Mәdeniyet jәne sport ministr Aqtoty Rayymqúlovanyn sózi.

Býgin Mәjilis otyrysynda «Qazaqstandaghy lotereyalar jәne lotereyalar qyzmeti» turaly Zang jobasy, dәlirek aitsaq, oghan engiziletin ózgerister men tolyqtyrular talqy boldy. Ministr Aqtoty Rayymqúlova júmys toby dayyndaghan zang jobasyn oqyp, tanystyrdy. Deputattar súraq qoyyp, azdy-kem pikir almasty. Ayaghynda Zang jobasy maqúldandy.

Ol boyynsha, lotereya operatorynan basqa jarnamalarda «lotereya» sózin qoldanugha, últtyq lotereya operatorynan arnayy liysenziya almay, әleumettik jelilerde útys tigip, lotereya oinatugha tyiym salynady. Al lotereya qyzmetin retteu qúzyreti Mәdeniyet jәne sport ministrligine beriledi. Olar lotereya ótkizuding tәrtibi men talabyn jasaydy.

Bizde lotereya qyzmeti turaly arnayy zang 2016 jyly qabyldanypty. «QR lotereyalar jәne lotereyalar qyzmeti turaly» Zan. Al Últtyq lotereya operatory bolyp «Sәtti júldyz» AQ bekitilgen. 2017 jyly. Ol  lotereya biyletterin satugha, útystardy tóleuge, budjetke salyq tóleuge, sportty damytu ýshin arnayy tólemder jasaugha t.b. mindetti. Zangha say, janaghy operator toqsan sayyn sportty damytugha arnayy qarjy bólip otyrady-mys. 15 payyz. Qazirge deyin 376 million tenge bólipti. Jәne 421,7 million tenge tóleuge mindetti eken. Búl qarajat Últtyq Olimpiada komiytetine bólingen. Yaghni, olimpiadalyq sportty qoldaugha arnalghan. Búl da ministrding mәlimeti. Qysqasha osy. Endi tarqatyp jazayyq.

Songhy uaqta әleumettik jelilerde bas-basyna bәige berip, qos-qostan kólik tigip, lotereya oinatatyn jyrtyq qalta, jarymbay, «jarylqaghyshtar» qaptap ketkeni tegi ras. Ásirese, esimderi elge mәshhýr estradanyng әnshileri bir-birimen bәigelesip jatqanday kórinedi. Esim-soylary elge tanymal әnshilerding «beremin» degenderi de kóz arbaydy, kónil aulaydy. Kólik, ýi, qomaqty qarajat...

«Bes  tengege biylet al da, kólik út» dep bastaydy. Álgi әinektey әibәt kólikterdi qaz-qatar tizip qoyyp, «osynyng bireuin sen útuyng bek mýmkin» deydi. Bәri solay deydi. Bir ssenariy. Bir tekst. Qúddy bir-birining mәtinin súrap oqyp jatqanday...

Kartinky po zaprosu "núrlan espanov lotereya"

Espanov: Men jay ghana ambassadorymyn

Núrlan Espanov deytin әnshi baqanday 20 kólikti útysqa tigetinin aityp, jariyagha jar saldy. «Pah!» dedik. Espanov jiyrma kólikpen júrtty jarylqaytyn bopty-au, dedik taghy. «Búl neghylghan batpanqúiryq, aidalada jatqan qúiryq» deushi me edi?!.

«Lotereya – lohotron». Ony esi dúrys elding bәri biledi. Espanovqa da el ókpesin aitty. Múnysy alayaqtyq dep aiyptaghandar da boldy. Áuelde әidik әnshiler arasynda lotereya nauqany qyzghan ýstine qyza týsken tústa belgili jurnalist Arman Sqabylúly әleumettik jelide júldyzdar ótkizip jatqan lotereya degenning zansyz ekenin jazyp, dabyl qaqty.

Keyin janaghy Espanov ózine syn aitqan Arman Sqabylúlyna ókpesin bildirip, «lotereya oinatyp, Arys halqyna qayyrymdylyq jasadym» dep sóiledi.

«Bizding tanymal týrimiz bolghandyqtan kompaniyanyng tarapynan osy ónimdi jarnamalap berinizshi dep úsynys aitady. Búl jeke menshik lotereyam emes. Ýlken avtoortalyqtyng qúzyryndaghy júmys. Men jay ghana ambassadorymyn. Sony týsinip alu kerek. Núreke, lotereya úiymdastyryp bergeniniz ýshin ýsh jarym million tenge bereyin dedi. Sol kezde bilesizder, Arysta jarylys boldy. Men Arystyng azamatymyn. Búl qarjyny maghan bermey-aq qoy, qayyrymdylyq retinde Arysqa aparyp bershi dedim. Sodan qalanyng bir bilim oshaghyna baryp, 114 balagha mektep formasyn alyp beripti. Ol jerden men bir tiyn da alghan joqpyn», dedi Espanov.

Kartinky po zaprosu "aynúr túrsynbaeva"

Aytysker Aynúr Túrsynbaeva 7 myng tengege kitap satyp, qúny 100 milliongha baghalanghan Astanadaghy penthausyn útysqa tikti. Býrkit pen Aysha deytin duet eki pәter, bes kólik tikti. Ánshi Almas Kishkenbaev ta Elordadaghy eki bólmeli pәterin bәigige atady. Roza Álqoja, Qayrat Ádilgerey, Qanat Áljapparov, Jiget Aupbaev, Dana Kentay, Baghlan Ábdirayymov  t.s.s. Áleumettik jelide bәige úiymdastyrushylardy býgin sanap bitpespiz...

 

Kartinky po zaprosu "alik malik shariyk"

Kóshedegi kópting biri emes, kóp-kórim elge tanymal adamnyng auzyndaghy aqpargha júrt senedi. Sengen song satyp alady. Bireu emes, taghy. Qos-qostan alady. Óitkeni, janaghy jarylqaghysh «jaqsy adam» «kóbirek biylet alsan, kólik útu mýmkindiging de kóbeyedi» dep sendiredi ghoy. Fakt! Júrttyng túrmys-tirshiligi tómendep, ekonomika shatqayaqtap, sharuasy toqyraghan sayyn el-halyqtyng qaltasyna kóz tigushiler kóbeye beredi. 90-jyldary da solay bolghan. Qazir de solay. Sol toqyru kezindegi «aliyk-maliyk-sharikshiler» men býgingi lotereya oinatushylardyng parqyn payymday beriniz. Formasy bólek demeseniz, funksiyasy bir.

Kartinky po zaprosu "arman sqabylúly"

«Abaylanyz, alayaq lotoreya!»

Áleujelidegi әnshilerding әlgi әkki tirligin әshkerelep, dabyl qaqqan jurnalist Arman Sqabylúly edi. «Abaylanyz, alayaq lotereya!», dedi. Arman Sqabylúlynyng búl pikirin «Abai.kz» portalynda jariyaladyq.

«Qazir әleumettik jelide «lotereya oinatu» degen bәle qatty beleng aldy. «On myng tengege biylet alsang avtomobili útasyn, eki bólmeli pәterding kiltin ústatamyz» degen jarnamadan kóz sýrinedi. Espanov degen әnshi tipti 20 kólikti útysqa qoyypty. Jalpy qúny 61 million tenge! Búl ne degen «batpan qúiryq!» Bizding biluimizshe Qazaqstanda lotereya oinatugha jalghyz ghana operator kompaniyanyng qaqysy bar. Memleket soghan ghana liysenziya, rúqsat bergen. Qalghandaryniki zansyz. Halyqty aldau. Zandy belden basu. Zandy búzghandar onda nege jazalanbaydy? Salyq tólemey milliondardy qaltagha basqandargha tiyisti organdar nege kóz júmady?», dep jazdy jurnalist Arman Sqabylúly.

Kartinky po zaprosu "berik dýisembinov"

Áleumettik jelide oinatylyp jatqan lotereyalar - zansyz!

Al Mәjilis deputaty Berik Dýisembinov myrza әleujelidegi әnshiler ótkizip jatqan lotereyalardyng zansyz ekenin eskertip, arnayy zang jobasy әzirlenip jatqanyn aitqan. Búl pikir de «Abai.kz» portalynda jariyalandy.

«Lotereya biznesi - ekonomikanyng ýlken bir salasy. Ol ashyq týrde ótui kerek. Jәne onyng ózindik erejesi bolady. Sondyqtan bizde 2016 jyly «Lotereyalar jәne lotereya qyzmeti turaly» Zang qabyldanghan. Al, qazir biz sol Zangha ózgertuler engizudi qarastyryp jatyrmyz. Men sol komissiyanyng mýshesimin.

Áleumettik jelide oinatylyp jatqan nәrselerdi eshkim bilmeydi. Ony jeke adam ózi jariyalap, oinatyp jatady. Búl - zansyz dýniye. Osynday zansyzdyqqa tosqauyl qon ýshin de osy Zang jobasy talqylanyp jatyr.

Áriyne, qazirgi әleumettik jelining qoghamgha yqpaly zor ghoy. Tanymal adamdar ózderining tanymaldyghyn paydalanyp, útystar ótkizip jatady. Biraq, olar útystyng ashyqtyghy, әdildigi degen nәrsege jauap bere almaydy. Sondyqtan, olargha ortaq bir ereje bolu kerek.

Taghy bir aita keterligi - lotereya salasynda «Sәtti júldyz» dep bir operatordy belgiledik qoy. Qazir, ol operator ýsh myng adamdy júmyspen qamtyp otyr. Biraq, bir mәsele - ol kompaniya Qazaqstanda jalghyz bolmauy kerek. Ol monopoliya bolmau kerek», degen edi.

Týiin. «Aylamen tapqan mal aram» ekenin janaghy «jarylqaghyshtar» bilmeydi deymisiz. Biledi. Bile túra oinatady. Áriyne, útysty úiymdastyrushylardyng úpayy týgel bolghan son, sóitedi de. 5-10 mynnan biylet satqanda, әlgi útysqa tikken dýniyesining eki ese qúnyn shygharyp alady. Sondyqtan da, olar ýshin lotereya tiyimdi!

Shәkәrim qajy:

Nadandyqpen qarnymyz toq demelik!

Biz bilmegen esh aqyl joq demelik!

«Aylany aqyl, arsyzdyq әdep qoy» dep,

Aramdy alal, asyldy boq demelik!, deydi. Áy, biraq, múny úqqan әnshi bolsa, aitylmaghan sóz emes qoy...

Kartinky po zaprosu "nurlan nigmatuliyn"

Nyghmatuliyn: Jazany kýsheytu kerek

Maqúl, býgin Zang Mәjiliste maqúldandy. Maqúldandy degen - Zang jobasy kýshine endi degen sóz emes. Tek Mәjilisting talqysynan ótti. Árisi taghy bar. Biraq fakt - әleumettik jelilerde ýiin, kóligin útysqa tikken azamattar endi jazalanady. Jazalanady demekshi, Mәjilis spiykeri Núrlan Nyghmatulin lotereya «alayaqtaryna» jazany kýsheytudi talap qylypty.

«Búrynghy zamannyng diqanshylarynyng esinde shyghar, egin oryp bolghan son, sharua qojalynyghyng jetekshisi sharualardyng arasynda «priyz» taratatyn. Al qazir basqa amal oilap tapqan: eski avtokólikti alyp, oinatady. Ony bazargha alyp barsan, bir ay emes, bir jyl satasyn. Al onyng jarasy qazir jenildedi, jasyryn týrde lotereya oinatady, al myna norma jylyna bir ret oinatyp túrugha mýmkindik berip túr, óitkeni, tek eskertumen qútylady.

Ústalghan avtokólikti útysqa qoyyp, oinatu – formasy jaghynan da, mәni boyynsha da lotereya bolyp otyr. Biz zang búzghan adamdardy nege tek eskertumen bostauymyz kerek? Týsinemin, gumanizasiya baghytynda da jýrgen dúrys. Biraq, olar bir jyl ishinde taghy qaytalamasyn dep, kýtuimiz kerek. Sondyqtan, ekinshi oqylymgha deyin olardy jazalaudy kýsheytudi aqyldasayyq», - dedi Núrlan Nyghmatuliyn.

Solay! Ministr úsynghan joba 200-den 2000 AEK aiyppúl salu kerek dese, Mәjilis spiykeri jazany odan әri kýsheytu kerek deydi. Maqúl. Osylaysha lotereya «alayaqtarynan» qútylatyn boldyq, al «internet әuliyelerin» qaytemiz?

(Búl suretter Google arhiyvinen alyndy. Seminarlardyng uaqyty ótip ketken boluy mýmkin)

Qazir әleumettik jelilerde «Pәlenshening seminar-treningi», «Týglengeshing master-klassy» deytin jarnamalar qaptap jýr. Aqyl satyp, aqsha jasaudyng taghy bir joly búl. Motivasiyalyq, psihologiyalyq treningter, kәsip bastaudyng kilti, pәlen-pyshtan, tegi kóp. Qysqasy sizge qalay ómir sýrudi ýiretedi. Qúrydan-qúr sóilesin be, bes-on tenge aqysyn tóleseng ghana trening tyndaysyz. Barghan son, sart-sauannyng saltymen kitabyn nemese basqa bir dýniyesin sizge qoltyqtatyp jiberedi. Tegin bermeydi. Satyp alasyz. Auzynyz anqayyp otyryp, әlgisin satyp alghanynyzdy óziniz de bayqamay qalasyz. Qulyghyna qúryq boylamaytyn múnday «internet әuliyeler» qazir әlgi trening-seminarlaryn onlayn ótkize beretin bolghan. Bank kartasyna súraghan somasyn audarasyz. Sosyn viydeo-nasihatyn jýktep alyp, tynday beriniz... Pәli, danyshpan dersiz! Eng manyzdysy, mynau seminarshylar da janaghy lotereya «alayaqtary» sekildi seminary ýshin budjettke kók tiyn salyq tólemeydi eken.

Bir mәsele, seminargha qarsy emespiz. Aqylyng asyp bara jatsa, aita ghoy. Tek Zandy búzba! Halyqty aldama! Halyqtyng qaltasyna qol salma! Boldy!

Órkeniyetti elderde de múnday «aqylmandar» bar. Tek olar Zandy tirkelip, liysenziyasyn alady. Tapqan tabysynyng belgili bir mólsherin budjetke salyq retinde tóleydi. Eng bastysy liysenziyasy bar adam! Sosyn seminaryn óte beredi. Bizde de solay boluy kerek. Zandy tirkelgen úiym (meyli ol jeke-menshik bolsyn). Seminaryn ótedi. Salyghyn tóleydi. Al qazirgi qaptap jýrgen treningshilerding qaysibirining súrauy bar?..

Gәp osynda! Zang barlyghyna ortaq bolsa, halyqtyng qaltasynan qaryn toydyryp jýrgen sózuar seminarshylardyn, biznesi joq biyzesmotivatorlardyng qyzmetin Zanmen retteu kerek! Ashqúrsaq halyqty aldau onay. Ashyndyru da!

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz

11 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1462
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3229
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5313