Grafikamyz auysady degen "sybys" shyghyp, latyn әlipbiyine kóshu ýrdisi bastalghannan, birinshi bolyp qoldaghandardyng ishinde ózim de bar edim. Nege ekenin, sózdi kóbeytip aitpay-aq qoyayyn. Áu bastan, barlyghy aityldy, jazyldy, týsindirildi dese bolady.

Óz basym, kóshetin bolsaq, bir tútas, tolyq Últ bolyp qana kóshkenimiz jón dep, oiymdy birden ashyq aitqan edim. Olay degenim, orys tildiler kirilisada qalyp, tek qazaqtardy ghana latyn әlipbiyin qoldanatyn qylmay, barshamyz bir Últ bolyp kóshuimiz kerek. Latyn әlipbiyine kóshude batyldyq qajet, dep te aittym.

Osy uaqytqa deyin, halyqty, orys tildi, Qazaq tildi dep, ekige bólip kelgenimiz jetedi. Sol, halyqty ekige bólip kelgenimizding kesirinen, osy úzaq uaqyt boyy, bir tútas Últqa ainala almay, әli jýrmiz. Taghy qaytalayyn. Til mәselesine kelgende, halyqty ekige bólip, jarugha bolmaydy!

Odan qoymay, mektepterge ýshtildikti kirgizip, balalar týgili ýlkenderimizding milary shayqalyp esterin jinay almay әli jýr. Búl jayly da jan jaqty jazyldy, aityldy. Ne kerek, jogharygha shyqqandar, ne ata-analardyn, ne ústazdardyng jan aiqaylaryna qúlaq aspay keledi.

Degenmen, jyldan jylgha, balalaryn Qazaq tilinde oqytugha bel bughan ata-analardyng sany, artyp kele jatqan kezde, mine, endi "әriptin" ózin qaq jaryp, Qazaq tildi, orys tildi ortanyng arasyn odan sayyn alystatugha kóshtik. Tildi ýirenetin kez keldi dep, balalaryn qazaq mektebine bergeli túrghan ata-analar, býgingi kýni qatty oilanyp qaldy. Erten, latyn grafikasymen bastaryn qayta auyrtyp jýrgenshe, sol ýirengishti kirilisada jýre bergenderi dúrys dep, balalaryn endi orys tilinde oqytyp jatqandary kóbeyip keledi. Búl degenimiz, endi ghana qysqartyla bastaghan orys mektepterinin, qayta "janghyruyna" jol beru.
Sonda, qalay bolghany?

Al, endi ózimiz túryp jatqan jerding kóshesinde jarnamalyq, kórneki aqparattar, latyn grafikasymen jazylyp jatqanyn jan jaqtan bayqaugha bolady. Biraq, taghy, tek qana Qazaq tilindegi aqparattar ghana, latyn әlipbiyimizde jazylyp, al, orys tili, sol bayaghy kirilisada jarqyrap túrghandaryn kóresizder. Qorqatyn eshtene joq dep aityp kóreyik endi. Men kersinshe, qorqynyshtyng bәri osy jerde der edim.

Qala, kóshelerimizdi qazaqilandyra almay jýrip, Qazaq tildi jazbalar latyn grafikasymen jazyla bastaghannan, Qazaq tilin endi ýirenip, qazaqsha oqyp bastaghan azamattarymyzdy ózimiz ýrkitip, quyp jatqandaymyz. Ne "kirildaghy" Qazaq әripterin dúrys tanymaytyn, ne latyn әlipbiydi mýldem úqpaytyn adam, endi ne istesin. Áriyne, kóz aldyndaghy dayyn túrghan, taghy sol ýirenshikti  kirilisada jazylghan resey tilin oqyp, әri qaray jýre beretin bolady. Sóitip, bizding tilimiz, Memleketimizding tili, taghy jetimsirep qaluy әbden mýmkin.

Osylay bolyp jatqanyn, bizding biyliktegiler bile me? Halyq "qalaulylarymyzdyn" bireui mәseleni zerttep kórdi me? "Kenesshilerimiz" ne deydi? Eshqaysymyz ýndemey jýre beretin bolsaq, ne bolady?
Endi, ne bolsa da, artyq qylamyz dep jýrip, tyrtyq qylyp almasaq bolghany...

Jasúlan Isanyng әleumettik jelidegi jazbasy

Abai.kz