گرافيكامىز اۋىسادى دەگەن "سىبىس" شىعىپ، لاتىن الىپبيىنە كوشۋ ءۇردىسى باستالعاننان، ءبىرىنشى بولىپ قولداعانداردىڭ ىشىندە ءوزىم دە بار ەدىم. نەگە ەكەنىن، ءسوزدى كوبەيتىپ ايتپاي-اق قويايىن. ءاۋ باستان، بارلىعى ايتىلدى، جازىلدى، ءتۇسىندىرىلدى دەسە بولادى.

ءوز باسىم، كوشەتىن بولساق، ءبىر تۇتاس، تولىق ۇلت بولىپ قانا كوشكەنىمىز ءجون دەپ، ويىمدى بىردەن اشىق ايتقان ەدىم. ولاي دەگەنىم، ورىس تىلدىلەر كيريليتسادا قالىپ، تەك قازاقتاردى عانا لاتىن ءالىپبيىن قولداناتىن قىلماي، بارشامىز ءبىر ۇلت بولىپ كوشۋىمىز كەرەك. لاتىن الىپبيىنە كوشۋدە باتىلدىق قاجەت، دەپ تە ايتتىم.

وسى ۋاقىتقا دەيىن، حالىقتى، ورىس ءتىلدى، قازاق ءتىلدى دەپ، ەكىگە ءبولىپ كەلگەنىمىز جەتەدى. سول، حالىقتى ەكىگە ءبولىپ كەلگەنىمىزدىڭ كەسىرىنەن، وسى ۇزاق ۋاقىت بويى، ءبىر تۇتاس ۇلتقا اينالا الماي، ءالى ءجۇرمىز. تاعى قايتالايىن. ءتىل ماسەلەسىنە كەلگەندە، حالىقتى ەكىگە ءبولىپ، جارۋعا بولمايدى!

ودان قويماي، مەكتەپتەرگە ۇشتىلدىكتى كىرگىزىپ، بالالار تۇگىلى ۇلكەندەرىمىزدىڭ ميلارى شايقالىپ ەستەرىن جيناي الماي ءالى ءجۇر. بۇل جايلى دا جان جاقتى جازىلدى، ايتىلدى. نە كەرەك، جوعارىعا شىققاندار، نە اتا-انالاردىڭ، نە ۇستازداردىڭ جان ايقايلارىنا قۇلاق اسپاي كەلەدى.

دەگەنمەن، جىلدان جىلعا، بالالارىن قازاق تىلىندە وقىتۋعا بەل بۋعان اتا-انالاردىڭ سانى، ارتىپ كەلە جاتقان كەزدە، مىنە، ەندى ء"ارىپتىڭ" ءوزىن قاق جارىپ، قازاق ءتىلدى، ورىس ءتىلدى ورتانىڭ اراسىن ودان سايىن الىستاتۋعا كوشتىك. ءتىلدى ۇيرەنەتىن كەز كەلدى دەپ، بالالارىن قازاق مەكتەبىنە بەرگەلى تۇرعان اتا-انالار، بۇگىنگى كۇنى قاتتى ويلانىپ قالدى. ەرتەڭ، لاتىن گرافيكاسىمەن باستارىن قايتا اۋىرتىپ جۇرگەنشە، سول ۇيرەنگىشتى كيريليتسادا جۇرە بەرگەندەرى دۇرىس دەپ، بالالارىن ەندى ورىس تىلىندە وقىتىپ جاتقاندارى كوبەيىپ كەلەدى. بۇل دەگەنىمىز، ەندى عانا قىسقارتىلا باستاعان ورىس مەكتەپتەرىنىڭ، قايتا "جاڭعىرۋىنا" جول بەرۋ.
سوندا، قالاي بولعانى؟

ال، ەندى ءوزىمىز تۇرىپ جاتقان جەردىڭ كوشەسىندە جارنامالىق، كورنەكى اقپاراتتار، لاتىن گرافيكاسىمەن جازىلىپ جاتقانىن جان جاقتان بايقاۋعا بولادى. بىراق، تاعى، تەك قانا قازاق تىلىندەگى اقپاراتتار عانا، لاتىن الىپبيىمىزدە جازىلىپ، ال، ورىس ءتىلى، سول باياعى كيريليتسادا جارقىراپ تۇرعاندارىن كورەسىزدەر. قورقاتىن ەشتەڭە جوق دەپ ايتىپ كورەيىك ەندى. مەن كەرسىنشە، قورقىنىشتىڭ ءبارى وسى جەردە دەر ەدىم.

قالا، كوشەلەرىمىزدى قازاقيلاندىرا الماي ءجۇرىپ، قازاق ءتىلدى جازبالار لاتىن گرافيكاسىمەن جازىلا باستاعاننان، قازاق ءتىلىن ەندى ۇيرەنىپ، قازاقشا وقىپ باستاعان ازاماتتارىمىزدى ءوزىمىز ۇركىتىپ، قۋىپ جاتقاندايمىز. نە "كيريلداعى" قازاق ارىپتەرىن دۇرىس تانىمايتىن، نە لاتىن ءالىپبيدى مۇلدەم ۇقپايتىن ادام، ەندى نە ىستەسىن. ارينە، كوز الدىنداعى دايىن تۇرعان، تاعى سول ۇيرەنشىكتى  كيريليتسادا جازىلعان رەسەي ءتىلىن وقىپ، ءارى قاراي جۇرە بەرەتىن بولادى. ءسويتىپ، ءبىزدىڭ ءتىلىمىز، مەملەكەتىمىزدىڭ ءتىلى، تاعى جەتىمسىرەپ قالۋى ابدەن مۇمكىن.

وسىلاي بولىپ جاتقانىن، ءبىزدىڭ بيلىكتەگىلەر بىلە مە؟ حالىق "قالاۋلىلارىمىزدىڭ" بىرەۋى ماسەلەنى زەرتتەپ كوردى مە؟ "كەڭەسشىلەرىمىز" نە دەيدى؟ ەشقايسىمىز ۇندەمەي جۇرە بەرەتىن بولساق، نە بولادى؟
ەندى، نە بولسا دا، ارتىق قىلامىز دەپ ءجۇرىپ، تىرتىق قىلىپ الماساق بولعانى...

جاسۇلان يسانىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى جازباسى

Abai.kz