Songhy jyldardyng bederinde eldegi diny ahual asqynyp, aqyry Aqtóbe men Atyrau oblystarynda bolghan jaghdaygha jetkizdi. Sóitip, biylik din mәselesin retteude uaqyt ozdyrmau qajettigin aghymdaghy jyly bek týsindi. Sonyng naqty әreketi retinde diny ister jónindegi agenttik qúryldy. Agenttikting alghashqy júmysy 1992-nshi jyly qabyldanghan din turaly zangha ózgerister men tolyqtyrular engizu boldy. Onsyz da diny «qyzu» kóterilip túrghan qoghamda atalghan zang jobasy ýlken talqygha týsti. Mine, parlamentting qos palatasynyng qarauynan ótken atyshuly zangha keshe Preziydent qol qoydy. Osylaysha, memlekettegi diny mәseleni retke keltirip, jýieleytin jana zang kýshine endi.

Tómende «Diny qyzmet jәne diny birlestikter turaly» zannyng tolyq núsqasyn nazarlarynyzgha úsynyp otyrmyz.

«Abay-aqparat»

 

 

Qazaqstan Respublikasynyn

Zany

 

Diny qyzmet jәne diny birlestikter turaly

 

 

Songhy jyldardyng bederinde eldegi diny ahual asqynyp, aqyry Aqtóbe men Atyrau oblystarynda bolghan jaghdaygha jetkizdi. Sóitip, biylik din mәselesin retteude uaqyt ozdyrmau qajettigin aghymdaghy jyly bek týsindi. Sonyng naqty әreketi retinde diny ister jónindegi agenttik qúryldy. Agenttikting alghashqy júmysy 1992-nshi jyly qabyldanghan din turaly zangha ózgerister men tolyqtyrular engizu boldy. Onsyz da diny «qyzu» kóterilip túrghan qoghamda atalghan zang jobasy ýlken talqygha týsti. Mine, parlamentting qos palatasynyng qarauynan ótken atyshuly zangha keshe Preziydent qol qoydy. Osylaysha, memlekettegi diny mәseleni retke keltirip, jýieleytin jana zang kýshine endi.

Tómende «Diny qyzmet jәne diny birlestikter turaly» zannyng tolyq núsqasyn nazarlarynyzgha úsynyp otyrmyz.

«Abay-aqparat»

 

 

Qazaqstan Respublikasynyn

Zany

 

Diny qyzmet jәne diny birlestikter turaly

 

 

Osy Zang Qazaqstan Respublikasynyng ózin demokratiyalyq, zayyrly memleket retinde ornyqtyratynyn, әrkimning ar-ojdan bostandyghy qúqyghyn rastaytynyn, әrkimning diny nanymyna qaramastan teng qúqyly boluyna kepildik beretinin, halyqtyng mәdeniyetining damuy men ruhany ómirinde hanafy baghytyndaghy islamnyng jәne pravoslavtyq hristiandyqtyng tarihy rólin tanitynyn, Qazaqstan halqynyng diny múrasymen ýilesetin basqa da dinderdi qúrmetteytinin, konfessiyaaralyq kelisimnin, diny taghattylyqtyng jәne azamattardyng diny nanymdaryn qúrmetteuding manyzdylyghyn tanitynyn negizge alady.

 

 

1-tarau. JALPY EREJELER

 

1-bap. Osy Zanda paydalanylatyn negizgi úghymdar

 

Osy Zanda mynaday negizgi úghymdar paydalanylady:

1) ghibadat ýii (ghimaraty) - qúdaygha qúlshylyq etuge, dúgha oqylatyn jәne diny jinalystargha, diny tәu etuge (minajat etuge) arnalghan oryn;

2) diny qyzmet - dindarlardyng diny qajettilikterin qanaghattandyrugha baghyttalghan qyzmet;

3) diny qyzmetshi - dini, uaghyzdaushylyq qyzmetke tiyisti diny birlestik uәkilettik bergen adam;

4) diny birlestik - Qazaqstan Respublikasy azamattarynyn, sheteldikter men azamattyghy joq adamdardyng óz mýddelerining ortaqtyghy negizinde diny qajettilikterin qanaghattandyru ýshin Qazaqstan Respublikasynyng zannamalyq aktilerinde belgilengen tәrtippen birikken erikti birlestigi;

5) missionerlik qyzmet - Qazaqstan Respublikasy azamattarynyn, sheteldikterdin, azamattyghy joq adamdardyn, Qazaqstan Respublikasynda tirkelgen diny birlestikterding atynan Qazaqstan Respublikasynyng aumaghynda diny ilimdi taratugha baghyttalghan qyzmeti;

6) uәkiletti organ - diny qyzmet salasyndaghy memlekettik retteudi jýzege asyratyn memlekettik organ.

 

2-bap. Qazaqstan Respublikasynyng diny qyzmet

jәne diny birlestikter turaly zannamasy

 

1. Qazaqstan Respublikasynyng diny qyzmet jәne diny birlestikter turaly zannamasy Qazaqstan Respublikasynyng Konstitusiyasyna negizdeledi jәne osy Zang men Qazaqstan Respublikasynyng ózge de normativtik qúqyqtyq aktilerinen túrady.

2. Egep Qazaqstan Respublikasy ratifikasiyalaghan halyqaralyq shartta osy Zanda kózdelgennen ózgeshe qaghidalar belgilengen bolsa, onda halyqaralyq sharttyng normalary qoldanylady.

 

3-bap. Memleket jәne din

 

1. Memleket din men diny birlestikterden bólingen.

2. Diny birlestikter jәne Qazaqstan Respublikasynyng azamattary, sheteldikter men azamattyghy joq adamdar dinge kózqarasyna qaramastan zang aldynda ten.

3. Eshbir din memlekettik nemese mindetti din retinde belgilenbeydi.

4. Diny bilim beru úiymdaryn qospaghanda, Qazaqstan Respublikasynda bilim beru men tәrbiyeleu jýiesi din men diny birlestikterden bólingen jәne zayyrly sipatta bolady.

5. Zandy diny qyzmetke kedergi keltiruge, jeke túlghalardyng dinge kózqarasy sebepteri boyynsha azamattyq qúqyqtarynyng búzyluyna nemese olardyng diny sezimderin qorlaugha, qanday da bir dindi ústanushylar qasterleytin zattardy, qúrylystar men oryndardy býldiruge jol berilmeydi.

6. Árkim Qazaqstan Respublikasynyng zannamasyna sәikes diny nemese ózge de nanymdardy ústanugha, olardy taratugha, diny birlestikterding qyzmetine qatysugha jәne missionerlik qyzmetpen ainalysugha qúqyly.

7. Eshkimning de óz diny nanymdary sebepteri boyynsha Qazaqstan Respublikasynyng Konstitusiyasy men zandarynda kózdelgen mindetterin atqarudan bas tartugha qúqyghy joq.

Diny qyzmetshiler, missionerler, diny birlestikterding basshylary nemese qatysushylary (mýsheleri) bolyp tabylatyn Qazaqstan Respublikasynyng azamattary sayasy ómirge Qazaqstan Respublikasynyng barlyq azamattarymen birdey tek óz atynan ghana qatysa alady.

8. Din men diny birlestikterding memleketten bólinu qaghidatyna sәikes memleket:

1)  Qazaqstan Respublikasy azamatynyn, sheteldik pen azamattyghy joq adamnyng dinge jәne ústanatyn dinine óz kózqarasyn aiqyndauyna, ata-analardyng nemese olardyng ózge de zandy ókilderining balalardy óz nanymdaryna sәikes tәrbiyeleuine, múnday tәrbiyeleu balanyng ómiri men densaulyghyna qater tóndirgen, onyng qúqyqtaryna qysym jasaghan jәne jauapkershiligin shektegen, sonday-aq Qazaqstan Respublikasynyng konstitusiyalyq qúrylysyna, egemendigine jәne aumaqtyq tútastyghyna qarsy baghyttalghan jaghdaylardy qospaghanda, aralaspaydy;

2) diny birlestikterge memlekettik organdardyng funksiyalaryn oryndaudy jýktemeydi;

3) eger diny birlestikterding qyzmeti Qazaqstan Respublikasynyng zandaryna qayshy kelmese, diny birlestikterding qyzmetine aralaspaydy;

4) din ústanatyn jәne ony ústanbaytyn Qazaqstan Respublikasynyng azamattary, sheteldikter men azamattyghy joq adamdar arasynda, sonday-aq әrtýrli diny birlestikter arasynda ózara tózushilik pen qúrmetteu qatynastaryn ornatugha jәrdemdesedi.

9. Din men diny birlestikterding memleketten bólinu qaghidatyna sәikes diny birlestikter:

1) memlekettik organdardyng funksiyalaryn oryndamaydy jәne olardyng qyzmetine aralaspaydy;

2) sayasy partiyalardyng qyzmetine qatyspaydy, olargha qarjylyq qoldau kórsetpeydi, sayasy qyzmetpen ainalyspaydy;

3) Qazaqstan Respublikasy zannamasynyng talaptaryn saqtaugha mindetti.

10. Diny negizdegi partiyalardyng qyzmetine, maqsattary men is-әreketi memlekette bir dinning ýstemdigin ornyqtyrugha, onyng ishinde zorlyq-zombylyqpen nemese zorlyq-zombylyqqa ýndeumen jәne ózge de qúqyqqa qarsy is-әrekettermen baylanysty diny óshpendilikti nemese alauyzdyqty qozdyrugha baghyttalghan diny birlestikter qúrugha jәne olardyng qyzmetine tyiym salynady.

11. Qazaqstan Respublikasynyn  zandarynda belgilengen tәrtippen tirkelmegen diny birlestikterding qyzmetine, sol siyaqty Qazaqstan Respublikasynyng azamattaryn, sheteldikter men azamattyghy joq adamdardy dinge kózqarasyn aiqyndauda, diny birlestikterding qyzmetine, diny joralargha jәne (nemese) dindi oqyp-ýirenuge qatysuyna nemese qatyspauyna qanday da bir kýshtep mәjbýrleuge jol berilmeydi.

12. Qazaqstan Respublikasynyng azamattaryna, sheteldikter men azamattyghy joq adamdargha zorlyq-zombylyq kórsetumen nemese olardyng densaulyghyna ózge de ziyan keltirumen ne erli-zayyptylardyng nekesin búzumen (otbasynyng búzyluymen) nemese tuystyq qarym-qatynastardy toqtatumen, imandylyqqa núqsan keltirumen, adamnyng jәne azamattyng qúqyqtary men bostandyqtaryn búzumen, azamattardy Qazaqstan Respublikasynyng Konstitusiyasy men zandarynda kózdelgen mindetterin atqarudan bas tartugha mәjbýrleumen jәne Qazaqstan Respublikasynyng zannamasyn ózge de búzushylyqpen úshtasatyn diny birlestikter qyzmetine jol berilmeydi.

13. Qazaqstan Respublikasynyng azamattaryn, sheteldikter men azamattyghy joq adamdardy, onyng ishinde qayyrymdylyq qyzmet arqyly jәne (nemese) olardyng diny birlestikterden shyghuyna kedergi keltiretin, onyng ishinde Qazaqstan Respublikasy azamattarynyn, sheteldikter men azamattyghy joq adamdardyng materialdyq nemese ózge de tәueldiligin paydalana otyryp bopsalau, kýsh qoldanu nemese kýsh qoldanamyn dep qoqan-loqqy jasau jolymen ne aldau jolymen óz qyzmetine mәjbýrlep tartatyn diny birlestikterding qyzmetine jol berilmeydi.

14. Diny birlestikting qatysushylaryn (mýshelerin) jәne din ústanushylaryn diny birlestiktin, onyng basshylary men basqa da qatysushylarynyng (mýshelerinin) paydasyna ózderine tiyesili mýlkin iyelikten shygharugha mәjbýrleuge jol berilmeydi.

15. Dindi jәne diny kózqarastardy paydalana otyryp, memlekettik organdardyng qyzmetine qasaqana iritki salugha, olardyng ýzdiksiz júmys isteuining búzyluyna, eldegi basqarushylyq dengeyin tómendetuge әkep soghatyn sheshimderdi qabyldaugha jәne is-әreketter jasaugha jol berilmeydi.

16. Diny birlestikting basshysy kәmeletke tolmaghandardyng ata-anasynyng bireui nemese onyng ózge de zandy ókilderi qarsylyq bildirgen kezde kәmeletke tolmaghandardy diny birlestikting qyzmetine tartugha jәne (nemese) qatystyrugha jol bermeu sharalaryn qabyldaugha mindetti.

 

2-tarau. DINY QYZMET SALASYNDAGhY

MEMLEKETTIK RETTEU

 

4-bap. Uәkiletti organnyng qúzyreti

 

Uәkiletti organ:

1) diny birlestiktermen ózara is-qimyl salasyndaghy memlekettik sayasattyng negizgi baghyttaryn qalyptastyrugha jәne iske asyrugha qatysady;

2) Qazaqstan Respublikasynyng aumaghynda qúrylghan diny birlestikterdin, missionerlerdin, diny bilim beru úiymdarynyng qyzmetin zerdelep, oghan taldau jýrgizedi;

3) óz qúzyretine jatatyn mәseleler boyynsha týsindiru júmystaryn jýzege asyrudy qamtamasyz etedi;

4) Qazaqstan Respublikasynyng diny qyzmet jәne diny birlestikter turaly zannamasyn jetildiru jóninde úsynystar әzirleydi;

5)  diny qyzmet jәne diny birlestiktermen ózara is-qimyl mәseleleri boyynsha oblystardyn, respublikalyq manyzy bar qalalardyng jәne astananyng jergilikti atqarushy organdarynyng qyzmetin ýilestiredi;

6) dintanu saraptamalary jәne diny birlestikterdi qúrugha bastamashy azamattar tizimderine tekseru jýrgiziluin qamtamasyz etedi;

7) jeke jәne zandy túlghalardyng Qazaqstan Respublikasynyng diny qyzmet jәne diny birlestikter turaly zannamasyn búzushylyqtargha qatysty ótinishterin qaraydy;

8) shet memleketterding diny qyzmet salasyndaghy uәkiletti organdarymen yntymaqtastyqty úiymdastyrady jәne jýzege asyrady;

9) respublika aumaghyndaghy sheteldik diny birlestikterding qyzmetine, sheteldik diny ortalyqtardyng Qazaqstan Respublikasyndaghy diny birlestikter basshylaryn taghayyndauyna kelisim bildiredi;

10) osy Zanda, Qazaqstan Respublikasynyng ózge de zandarynda, Qazaqstan Respublikasy Preziydentining jәne Qazaqstan Respublikasy Ýkimetining aktilerinde kózdelgen ózge de ókilettikterdi jýzege asyrady.

 

5-bap. Oblystardyn, respublikalyq manyzy bar qalalardyng jәne astananyng diny qyzmet jәne diny birlestiktermen ózara is-qimyl mәseleleri boyynsha jergilikti atqarushy  organdarynyng qúzyreti

 

Diny qyzmet jәne diny birlestiktermen ózara is-qimyl mәseleleri boyynsha oblystardyn, respublikalyq manyzy bar qalalardyng jәne astananyng jergilikti atqarushy organdary:

1) ónirdegi diny ahualgha zerdeleu jәne taldau jýrgizedi;

2) uәkiletti organgha Qazaqstan Respublikasynyng diny qyzmet jәne diny birlestikter turaly zannamasyn jetildiru jóninde úsynystar engizedi;

3) jergilikti dengeyde óz qúzyretine jatatyn mәseleler boyynsha týsindiru júmystaryn jýrgizedi;

4) diny әdebiyetti jәne diny mazmúndaghy ózge de aqparattyq materialdardy, diny maqsattaghy zattardy taratu ýshin arnayy túraqty ýi-jaylardyng ornalastyryluyn bekitedi, sonday-aq ghibadat ýilerinen (ghimarattarynan) tys jerlerde diny joralardy ótkizuge arnalghan ýi-jaylardyng ornalastyryluyn kelisedi;

5) uәkiletti organmen kelise otyryp, ghibadat ýilerin (ghimarattaryn) salu turaly, olardyng ornalasatyn jerin anyqtau,  sonday-aq ýilerdi (ghimarattardy) ghibadat ýileri (ghimarattary) etip beyinin ózgertu (funksionaldyq maqsatyn ózgertu) turaly sheshimder qabyldaydy;

6) jergilikti memlekettik basqaru mýddesinde  Qazaqstan Respublikasynyng zannamasy jergilikti atqarushy organdargha jýkteytin ózge de ókilettikterdi jýzege asyrady.

 

6-bap. Dintanu saraptamasy

1. Uәkiletti organ mynaday negizder boyynsha dintanu saraptamasyn jýrgizudi qamtamasyz etedi:

1) jeke jәne (nemese) zandy túlghalardyng uәkiletti organgha ótinishteri;

2) Qazaqstan Respublikasy úiymdarynyng kitaphana qorlaryna, sonday-aq uәkiletti organgha diny әdebiyettin, diny mazmúndaghy ózge de aqparattyq materialdardyng kelip týsui;

3) jeke túlghalardyng missioner retinde tirkeu jәne diny birlestikterdi tirkeu turaly ótinishi;

4) jeke ózi paydalanugha arnalghan materialdardy qospaghanda, diny mazmúndaghy aqparattyq materialdardyng әkelinui;

5) uәkiletti organ basshysynyng búiryghy.

2. Qúryltay qújattary, sonday-aq diny mazmúndaghy basqa da qújattar, diny bilim beru baghdarlamalary, diny mazmúndaghy aqparattyq materialdar men diny maqsattaghy zattar dintanu saraptamasy obektilerine jatady.

3. Qajet kezinde memlekettik organdardyng ókilderin jәne ózge de mamandardy tarta otyryp, dintanu saraptamasyn dintanu salasynda arnayy bilimi bar adamdar jýrgizedi.

4. Dintanu saraptamasyn jýrgizu tәrtibin Qazaqstan Respublikasynyng Ýkimeti aiqyndaydy.

 

3-tarau. QAZAQSTAN RESPUBLIKASYNDAGhY

DINY QYZMET

 

7-bap. Diny joralar men rәsimder

1. Diny birlestikter qúlshylyq etu oryndaryn ústaugha qúqyly.

2. Qúdaygha qúlshylyq etu,  diny joralar, rәsimder jәne (nemese) jinalystar ghibadat ýilerinde (ghimarattarynda) jәne olargha bólingen aumaqta, qúlshylyq etu oryndarynda, diny birlestikter mekemeleri men ýi-jaylarynda, zirattar men krematoriylerde, jaqyn túratyn adamdardyng qúqyqtary men mýddeleri saqtalghan jaghdayda ýilerde, qajetti jaghdayda qoghamdyq tamaqtandyru obektilerinde bógetsiz jýrgiziledi (jasalady). Ózge jaghdaylarda diny is-sharalar Qazaqstan Respublikasynyng zannamasynda belgilengen tәrtippen jýzege asyrylady.

3. Qúdaygha qúlshylyq etudi,  diny joralardy, rәsimderdi jәne (nemese) jinalystardy ótkizuge (jasaugha), sonday-aq missionerlik qyzmetti jýzege asyrugha:

1) osy baptyng 2 jәne 4-tarmaqtarynda kózdelgen jaghdaylardy qospaghanda, memlekettik organdardyn, úiymdardyn;

2) Qaruly Kýshterdin, basqa da әskerler men әskery qúralymdardyn, sot jәne qúqyq qorghau organdarynyn, qoghamdyq qauipsizdikti qamtamasyz etumen, jeke túlghalardyng ómiri men densaulyghyn qorghaumen baylanysty basqa da qyzmetterdin;

3) diny bilim beru úiymdaryn qospaghanda, bilim beru úiymdarynyng aumaghynda jәne ghimarattarynda jol berilmeydi.

4. Qoghamnan uaqytsha oqshaulaudy qamtamasyz etetin arnayy mekemelerde ústalatyn, jazany oryndaytyn mekemelerde otyrghan, qarttar men mýgedekterdin  internat-ýilerinde әleumettik qyzmet kórsetuden ótetin, stasionarlyq kómek kórsetetin densaulyq saqtau úiymdarynyng emdelushileri bolyp tabylatyn adamdargha olardyng nemese olardyng tuysqandarynyng tilegi boyynsha  salt joralarynyng qajettiligi jaghdayynda Qazaqstan Respublikasynyng zannamasynda belgilengen tәrtippen tirkelgen diny birlestikterding diny qyzmetshileri shaqyrylady. Búl rette diny joralardy, rәsimderdi jәne (nemese) jinalystardy ótkizu atalghan úiymdardyng qyzmetine kedergi keltirmeuge, basqa  adamdardyng qúqyqtary men zandy mýddelerin búzbaugha tiyis.

 

8-bap. Missionerlik qyzmet

1. Qazaqstan Respublikasynyng azamattary, sheteldikter men azamattyghy joq adamdar missionerlik qyzmetti tirkeuden ótkennen keyin jýzege asyrady.

2. Missionerlik qyzmetti jýzege asyratyn adamdardy tirkeudi uәkiletti organnyng aumaqtyq bólimsheleri qújattar úsynylghan kýnnen bastap kýntizbelik otyz kýnnen aspaytyn merzimde jýrgizedi. Missioner úsynghan materialdar boyynsha qorytyndy alu ýshin dintanu saraptamasyn jýrgizu kezinde tirkeu merzimi toqtatyla túrady.

3. Qazaqstan Respublikasynyng aumaghyndaghy missionerler uәkiletti organnyng aumaqtyq bólimshelerinde jyl sayyn qayta tirkeuden ótuge mindetti.

4. Missionerler tirkelu ýshin uәkiletti organnyng aumaqtyq bólimshelerine mynaday qújattar men materialdardy:

1) pasportynyng nemese jeke kuәligining kóshirmesin;

2) missionerlik qyzmet aumaghy men merzimi kórsetilgen ótinishti;

3) diny birlestikting atynan missionerlik qyzmetti jýzege asyru qúqyghyna diny birlestik bergen qújatty;

4) ókili missioner bolyp tabylatyn diny birlestikti Qazaqstan Respublikasynda memlekettik tirkeu turaly kuәlikting jәne onyng jarghysynyng kóshirmesin;

5) missionerlik qyzmetke arnalghan diny әdebiyetti, diny mazmúndaghy ózge de aqparattyq materialdardy, diny maqsattaghy zattardy úsynady.

Qazaqstan Respublikasyndaghy sheteldikter men azamattyghy joq adamdar missioner retinde tirkelu ýshin uәkiletti organnyng aumaqtyq bólimshelerine qosymsha mynaday qújattardy:

1) missioner onyng atynan ókildik etetin diny birlestikting shet memleketting zannamasy boyynsha resmy tirkelgendigin kuәlandyratyn zandastyrylghan nemese apostili qoyylghan qújatty;

2) Qazaqstan Respublikasynda tirkelgen diny birlestikting shaqyruyn úsynady.

Shet memleketter bergen qújattardyng qazaq jәne orys tilderine audarmasynyng dúrystyghy Qazaqstan Respublikasynda notariat kuәlandyrghan jәne audarmany jýzege asyrghan audarmashy qolynyng týpnúsqalyghy Qazaqstan Respublikasynda notariat kuәlandyrghan týrinde tabys etiledi.

5. Missioner retinde tirkeuden ótu ýshin qújattar úsynghan Qazaqstan Respublikasynyng azamattaryn, sheteldikter men azamattyghy joq adamdardy dintanu saraptamasynyng teris qorytyndysy negizinde, sonday-aq, eger onyng missionerlik qyzmeti konstitusiyalyq qúrylysqa, qoghamdyq tәrtipke, adamnyng qúqyqtary men bostandyghyna, halyqtyng densaulyghy men imandylyghyna qater tóndiretin bolsa, tirkeuden bas tartylady.

6. Missionerlerding diny mazmúndaghy materialdardy jәne diny maqsattaghy zattardy paydalanuyna dintanu saraptamasynyng ong qorytyndysyn alghannan keyin ghana jol beriledi.

7. Missionerlik qyzmetti tirkeusiz jýzege asyrugha tyiym salynady.

 

9-bap. Diny әdebiyet jәne diny maqsattaghy zattar

1. Qazaqstan Respublikasynyng azamattary, sheteldikter men azamattyghy joq adamdar, diny birlestikter ózderining qalauy boyynsha diny әdebiyetti, diny mazmúndaghy ózge de aqparattyq materialdardy, diny maqsattaghy zattardy satyp alugha jәne paydalanugha qúqyly.

2. Diny әdebiyetti, diny mazmúndaghy ózge de aqparattyq materialdardy, diny maqsattaghy zattardy tek qana ghibadat ýilerinde (ghimarattarynda), diny bilim beru úiymdarynda, sonday-aq oblystardyn, respublikalyq manyzy bar qalalardyng jәne astananyng jergilikti atqarushy organdary arnayy belgilegen túraqty ýi-jaylarda taratugha jol beriledi.

3. Jeke paydalanugha arnalghandaryn qospaghanda, Qazaqstan Respublikasynyng aumaghyna diny mazmúndaghy aqparattyq materialdardy әkeludi tirkelgen diny birlestikter dintanu saraptamasynyng ong qorytyndysyn alghannan keyin ghana jýzege asyrady.

4. Diny birlestik shygharatyn jәne (nemese) taratatyn diny әdebiyette jәne diny mazmúndaghy basqa da aqparattyq materialdarda diny birlestikting tolyq atauy bolugha tiyis.

Diny baspalar turaly eshtene aitylmaghan....

 

10-bap. Qayyrymdylyq qyzmeti

1. Diny birlestikter qayyrymdylyq qyzmetin jýzege asyrugha jәne qayyrymdylyq  úiymdaryn ashugha qúqyly.

2. Qayyrymdylyqty jýzege asyru kezinde diny qyzmetke tartu maqsatynda Qazaqstan Respublikasy azamattarynyn, sheteldikter men azamattyghy joq adamdardyng materialdyq tәueldiligin (múqtajdyghyn) paydalanugha jol berilmeydi.

 

11-bap. Dinge senushilerding jәne diny birlestikterdin halyqaralyq baylanystary men qarym-qatynastary

 

1. Qazaqstan Respublikasynyng azamattary, sheteldikter, azamattyghy joq adamdar men diny birlestikter olardyng minajat etuge, jinalystar men basqa da diny sharalargha qatysu ýshin shetelge shyghyp túruyn qosa alghanda, halyqaralyq baylanystar men jeke qarym-qatynas ornatugha jәne qatynastaryn ýzbeuge qúqyly.

2. Diny birlestikter diny bilim beru úiymdarynda oqytu ýshin shetelge Qazaqstan Respublikasynyng azamattaryn jibere alady jәne Qazaqstan Respublikasynyng aumaghyndaghy diny bilim beru úiymdarynda oqytu ýshin sheteldikterdi, azamattyghy joq adamdardy qabylday alady.

diny birlestikterding shetelden basqarugha jol berilmeytindigi turaly eshtene aitylmaghan...

 

 

4-tarau. DINY BIRLESTIKTERDI QÚRU, MEMLEKETTIK

TIRKEU, QAYTA ÚIYMDASTYRU, TARATU

 

12-bap. Diny birlestikterding mәrtebesi

1. Qazaqstan Respublikasynda: jergilikti, ónirlik jәne respublikalyq mәrtebesi bar diny birlestikter qúryluy jәne әreket etui mýmkin.

2. Qazaqstan Respublikasynyng keminde elu azamatynyng bastamasy boyynsha qúrylghan, bir oblystyn, respublikalyq manyzy bar qalanyng jәne astananyng sheginde әreket etetin diny birlestik jergilikti diny birlestik bolyp tanylady.

3. Keminde eki oblystan, respublikalyq manyzy bar qalalardan jәne astanadan ókildik etetin, olardyng әrqaysysynan Qazaqstan Respublikasynyng keminde eki jýz elu azamaty bar eki jәne odan da kóp jergilikti diny birlestikterding qatysushylary (mýsheleri) bolyp tabylatyn, Qazaqstan Respublikasynyng keminde bes jýz azamatynyng bastamasy boyynsha qúrylghan diny birlestik ónirlik diny birlestik bolyp tanylady.

Ónirlik diny birlestikter osy jergilikti diny birlestikterding qyzmeti aumaghynyng sheginde qúrylyp, óz qyzmetin jýzege asyrady.

4. Barlyq oblystardan, respublikalyq manyzy bar qalalardan jәne astanadan ókildik etetin, Qazaqstan Respublikasynyng keminde bes myng azamatynyng bastamasy boyynsha qúrylghan, olardyng әrqaysysynda Qazaqstan Respublikasynyng keminde ýsh jýz azamaty bar, sonday-aq Qazaqstan Respublikasynyng barlyq aumaghynda óz qúrylymdyq bólimsheleri (filialdary men ókildikteri) bar diny birlestik respublikalyq diny birlestik bolyp tanylady.

 

13-bap. Diny birlestikterdi qúru

1. Diny birlestik on segiz jasqa tolghan, qúryltay jinalysyn (sezin, konferensiyasyn) shaqyratyn Qazaqstan Respublikasy azamattarynyng bastamasy boyynsha qúrylady, onda diny birlestikti qúru, onyng atauy, jarghysy turaly sheshimder qabyldanady jәne onyng basshylyq organdary qúrylady. Azamattar qúryltay jinalysyna (sezine, konferensiyasyna) óz erki boyynsha jeke týrde qatysady.

2. Diny birlestikting mynaday belgileri:

1) ortaq diny ilimi;

2) diny joralardy, rәsimder men uaghyzdardy oryndau;

3) óz qatysushylaryn (mýshelerin) jәne  din ústanushylaryn dinge tәrbiyeleu;

4) qyzmetining diny baghyty bolugha tiyis.

3. Respublikalyq diny birlestikter men ónirlik diny birlestikter óz jarghylaryna sәikes diny qyzmetshiler dayarlaudyng kәsiptik oqu baghdarlamalaryn iske asyratyn mekemeler nysanynda diny bilim beru úiymdaryn qúrugha qúqyly.

4. Diny bilim beru úiymdaryn qospaghanda, diny birlestikten basqa ózgeshe úiymdyq-qúqyqtyq nysanda diny qyzmetpen ainalysatyn zandy túlghalardy qúrugha jәne olardyng qyzmetine jol berilmeydi.

5. Memlekettik organdarda, úiymdar men mekemelerde, bilim beru jәne densaulyq saqtau úiymdarynda diny birlestikterding úiymdyq qúrylymdaryn qúrugha jol berilmeydi.

 

14-bap. Diny birlestikting atauy

1. Diny birlestikting atauy ústanatyn dini men mәrtebesin qamtugha tiyis.

2. Tolyq jәne qysqartylghan atauy men onyng nyshany Qazaqstan Respublikasynyng jәne basqa da memleketterding memlekettik rәmizderin, Qazaqstan Respublikasy memlekettik organdarynyn, Qazaqstan Respublikasynda tirkelgen diny birlestikterdin, sonday-aq Qazaqstan Respublikasynyng zannamasyn búzuyna baylanysty tyiym salynghan jәne (nemese) taratylghan diny birlestikterding atauy men nyshanyn tolyq nemese onyng eleuli bóliginde qaytalamaugha tiyis.

Islamdyq baghytta qúrylatyn diny birlestikter QMDBnyng saraptamasynan keyin ghana әdilet basqarmsynyng tirkeuinen óte alady...

 

15-bap. Diny birlestikterdi memlekettik tirkeu

1. Diny birlestik ony memlekettik tirkegen sәtten bastap zandy túlghanyng qúqyq qabilettiligine ie bolady.

2. Respublikalyq diny birlestikterdi jәne ónirlik diny birlestikterdi memlekettik tirkeudi Qazaqstan Respublikasynyng Ádilet ministrligi jýzege asyrady.

Jergilikti diny birlestikterdi memlekettik tirkeudi, filialdar men ókildikterdi eseptik tirkeudi aumaqtyq әdilet organdary jýzege asyrady.

3. Diny birlestikti qúru turaly sheshim qabyldanghan sәtten bastap eki ay merzim ishinde tirkelu ýshin tirkeushi organgha ótinish beriledi. Ótinishke:

1) diny birlestik basshysynyng qoly qoyylghan diny birlestikting jarghysy;

2) qúryltay jinalysynyng (sezinin, konferensiyasynyn) hattamasy;

3) tirkeushi organ belgilegen nysan boyynsha elektrondyq jәne qaghaz jetkizgishterdegi qúrylatyn diny birlestikting bastamashy azamattarynyng tizimi;

4) diny birlestikting ornalasqan jerin rastaytyn qújat;

5) diny ilimning payda bolu tarihy men negizderin ashyp kórsetetin jәne osy ilimge sәikes keletin diny qyzmet turaly mәlimetter qamtylghan diny baspa materialdary;

6) zandy túlghany memlekettik tirkeu ýshin alymdar tólemin rastaytyn qújat;

7) diny birlestikting basshysyn saylau turaly sheshim ne sheteldik diny ortalyq basshyny taghayyndaghan jaghdayda, uәkiletti organmen kelisilgenin rastaytyn qújat qosa beriledi.

4. Ónirlik diny birlestikti tirkeu kezinde tirkeushi organ belgilegen nysan boyynsha ónirlik diny birlestikterdi qúrugha bastamashylyq jasaghan jergilikti diny birlestikterding әrqaysysynyng qatysushylarynyng tizimi, sonday-aq olardyn  jergilikti  diny birlestikteri jarghylarynyng notariat kuәlandyrghan kóshirmeleri qosymsha tabys etiledi.

5. Respublikalyq diny birlestikter mәrtebesin rastau ýshin tirkelgen kýninen bastap bir jyl ótkenge deyin tirkeudi jýzege asyratyn organgha olardyng qúrylymdyq bólimshelerining (filialdary men ókildikterinin) aumaqtyq әdilet organdarynda eseptik tirkeuden ótkenin rastaytyn qújattardyng kóshirmelerin úsynugha mindetti.

6. Osy baptyng 5-tarmaghynyng talaptaryn oryndamaghan jaghdayda, respublikalyq diny birlestik Qazaqstan Respublikasynyng zandarynda belgilengen tәrtippen qayta úiymdastyrylugha nemese taratylugha jatady.

7. Diny birlestikterdi memlekettik tirkeu jәne olardyng filialdary men ókildikterin eseptik tirkeu, diny birlestikterdi qayta tirkeu, tirkeuden bas tartu osy Zanda kózdelgen erekshelikterdi eskere otyryp, «Zandy túlghalardy memlekettik tirkeu jәne filialdar men ókildikterdi eseptik tirkeu turaly» Qazaqstan Respublikasynyng Zanynda kózdelgen tәrtippen jәne merzimde jýzege asyrylady.

8. Memlekettik tirkeuding (qayta tirkeudin) merzimine dintanu saraptamasyn jәne diny birlestikke bastamashy azamattar tizimining osy Zannyng talaptaryna sәikestigi mәnine tekseru jýrgizu ýshin ýzilis jasalady.

9. Tirkeushi organ memlekettik tirkeu (qayta tirkeu) merzimine ýzilis jasau turaly sheshimdi qabyldaghan kýnnen bastap ýsh júmys kýninen keshiktirmey uәkiletti organgha dintanu saraptamasyn jәne diny birlestikter qúrugha bastamashy azamattar tizimderine tekseru jýrgizudi úiymdastyru ýshin qajetti qújattardyng kóshirmelerin jiberedi.

10. Úsynylghan qújattardyng zannamagha sәikestigin tekserudin, jýrgizilgen dintanu saraptamasynyn, diny birlestikti qúrugha bastamashy azamattardyng tizimin tekseruding nәtiyjeleri boyynsha diny birlestikti memlekettik tirkeu turaly nemese memlekettik tirkeuden bas tartu turaly sheshim qabyldanady.

 

16-bap. Diny birlestikting jarghysy

1. Diny birlestik óz qyzmetin jarghynyng negizinde jýzege asyrady, onda mynalar:

1) atauy, qyzmetining mәni men maqsattary;

2) ornalasqan jeri jәne onyng sheginde óz qyzmetin jýzege asyratyn aumaq;

3) qúrylymy, basqaru organdaryn qalyptastyru tәrtibi men qúzyreti;

4) qatysushylarynyng (mýshelerinin) qúqyqtary men mindetteri;

5) ústanatyn dini, diny ilimining negizderi jәne osy ilimge sәikes keletin diny qyzmeti turaly mәlimetter;

6) diny birlestikting mýshesi etip qabyldaudyng jәne odan shyghudyng sharttary men tәrtibi;

7) mýlikti qalyptastyru kózderi;

8) qúryltay qújattaryna ózgerister men tolyqtyrular engizu tәrtibi;

9) qyzmetin qayta úiymdastyru jәne ony toqtatu sharttary;

10) taratylghan jaghdayda mýlikti paydalanu tәrtibi;

11) filialdar men ókildikter turaly mәlimetter bolugha tiyis.

2. Diny birlestikting jarghysynda onyng qyzmetine qatysty jәne Qazaqstan Respublikasynyng zannamasyna qayshy kelmeytin ózge de erejeler boluy mýmkin.

3. Diny ilim negizderi men diny qyzmet turaly mәlimetterde negizgi diny iydeyalar, diny birlestik qyzmetining nysandary, osy diny birlestik qatysushylarynyng (mýshelerinin) jәne basqa da adamdardyng neke men otbasyna, bilimge, densaulyqqa kózqarasynyng erekshelikteri, onyng qatysushylary (mýsheleri) men qyzmetshilerining konstitusiyalyq qúqyqtary men mindetterin iske asyrugha  kózqarasy qamtylugha tiyis.

 

17-bap. Diny birlestikti tirkeuden bas tartu

1. Qazaqstan Respublikasynyng zandaryna sәikes, sonday-aq qúryltay qújattaryndaghy jәne ózge de úsynylghan qújattardaghy mәlimetter dәieksiz bolsa jәne (nemese) qúrylatyn birlestik dintanu saraptamasynyng nәtiyjeleri negizinde diny birlestik retinde tanylmaghan jaghdaylarda diny birlestikti - memlekettik tirkeuden, onyng qúrylymdyq bólimshesin (filialy men ókildigin) eseptik tirkeuden bas tartylady.

2. Tirkeuden bas tartylghan jaghdayda sotqa shaghymdanugha bolady.

 

18-bap. Diny birlestikti qayta úiymdastyru jәne taratu

1. Diny birlestikterdi qayta úiymdastyru Qazaqstan Respublikasynyng zandaryna sәikes qosylu, birigu, bólinu, qayta qúru jәne bólinip shyghu jolymen diny birlestikting qúryltay qújattary uәkilettik bergen organnyng sheshimi boyynsha ne sot sheshimi boyynsha jýzege asyrylady. Diny birlestik tek basqa diny birlestik bolyp nemese jeke mekeme bolyp qayta qúryluy mýmkin. Diny birlestikterdi qayta úiymdastyru nәtiyjesinde qúrylghan úiymdar diny birlestikter retinde osy Zannyng talaptaryna sәikes kelgen jaghdayda tirkelui mýmkin.

2. Diny birlestikting qyzmetin toqtata túru jәne ony taratu Qazaqstan Respublikasynyng zandarynda belgilengen tәrtippen jýrgiziledi.

 

19-bap. Memleket jәne sheteldik diny birlestikter

1. Sheteldik diny ortalyq uәkiletti organmen kelispey taghayyndaghan diny birlestik basshysynyng qyzmetin jýzege asyruyna jol berilmeydi.

2. Sheteldik diny ortalyq diny birlestikting basshysy lauazymyna kandidatty kelisu ýshin uәkiletti organgha mynaday qújattardy:

1) kandidat turaly, onyng sheteldik diny ortalyqtaghy búrynghy qyzmeti turaly mәlimetter qamtylghan qoldauhatty;

2) kandidatty Qazaqstan Respublikasynyng aumaghynda júmys isteytin diny birlestikting basshysy etip taghayyndau turaly sheshimdi;

3) diny birlestikting basshysy lauazymyna kandidattyng pasportynyng nemese jeke kuәligining kóshirmesin úsynady.

Qújattar qazaq jәne orys tilderine audarmasynyng dúrystyghyn Qazaqstan Respublikasynda notariat kuәlandyrghan jәne audarmany jýzege asyrghan audarmashy qolynyng týpnúsqalyghyn Qazaqstan Respublikasynda notariat kuәlandyrghan týrinde tabys etiledi.

3. Osy baptyng 2-tarmaghynda kórsetilgen qújattardy uәkiletti organ olardyng úsynylghan kýninen bastap kýntizbelik otyz kýn ishinde qaraydy.

4. Eger Qazaqstan Respublikasyndaghy diny birlestik basshysynyng qyzmeti konstitusiyalyq qúrylysqa, qoghamdyq tәrtipke, adam qúqyqtary men bostandyqtaryna, halyqtyng densaulyghy men imandylyghyna qater tóndiretin bolsa, uәkiletti organ sheteldik diny ortalyqtyng ony  taghayyndauyna kelisuden bas tartady.

 

5-tarau. DINY BIRLESTIKTERDING MÝLIKTIK

QÚQYQTYQ QATYNASTARY

 

20-bap. Diny birlestikterding menshigi

1. Diny birlestikterding óz qarajaty esebinen satyp alynghan nemese jasalghan, Qazaqstan Respublikasy azamattarynyn, sheteldikter men azamattyghy joq adamdardyn, úiymdardyng qayyrmaldyqtargha bergen nemese Qazaqstan Respublikasynyng zandaryna qayshy kelmeytin basqa da negizder boyynsha satyp alynghan mýlikke menshik qúqyghy bar.

2. Menshik qúqyghyndaghy jyljymaytyn jәne jyljymaly  mýlik diny birlestikterding menshigi bolyp tabylady.

3. Qazaqstan Respublikasynyng sheginen tys jerdegi mýlik te diny birlestikterding menshiginde boluy mýmkin.

4. Diny birlestikter erikti týrde qarjylay jәne basqa da qayyrmaldyqtar súraugha jәne olardy alugha qúqyly.

5. Diny birlestikterding menshik qúqyghy zanmen qorghalady.

 

21-bap. Memlekettin, úiymdar men jeke túlghalardyng menshigi bolyp tabylatyn mýlikti paydalanu

 

1. Diny birlestikter ózderine sharttyq negizde berilgen ýilerdi, aumaqty jәne mýlikti paydalanugha qúqyly.

2. Diny maqsattaghy tarih pen mәdeniyet eskertkishteri diny birlestikterding paydalanuyna Qazaqstan Respublikasynyng zannamasyna sәikes berilui mýmkin.

 

22-bap. Taratylghan diny birlestikting mýlkine iyelik etu

1. Diny birlestik taratylghan nemese qyzmeti toqtatylghan kezde onyng menshiginde bolghan mýlikke iyelik etu onyng jarghysyna jәne Qazaqstan Respublikasynyng zannamasyna sәikes jýzege asyrylady.

2. Qúqyq mirasqorlary bolmaghan kezde mýlik Qazaqstan Respublikasynyng memlekettik mýlik turaly zannamasyna sәikes memleket menshigine ótedi.

Diny birlestikterding mýlki men qarjysyna baqylau jýrgizu turaly eshtene aitylmaghan...

 

6-tarau. QORYTYNDY EREJELER

 

23-bap. Qazaqstan Respublikasynyng diny qyzmet jәne

diny birlestikter turaly zannamasyn

búzghany ýshin jauaptylyq

 

Qazaqstan Respublikasynyng diny qyzmet jәne diny birlestikter turaly zannamasyn búzushylyq Qazaqstan Respublikasynyng zandarynda belgilengen jauaptylyqqa әkep soghady.

 

24-bap. Ótpeli erejeler

1. Diny birlestikter osy Zang qoldanysqa engizilgen kýnnen bastap bir jyldyng ishinde osy Zannyng talaptaryna sәikes ózderining qúryltay qújattaryna tiyisti ózgerister engizuge mindetti. Sonymen bir mezgilde tirkeushi organgha diny birlestikting mәrtebesin rastaytyn qújattar tabys etiledi.

2. Diny mýddeleri men qajettilikterin qanaghattandyrumen ainalysatyn jәne osy Zang qoldanysqa engizilgenge deyin diny birlestikten basqa ózgeshe úiymdyq-qúqyqtyq nysanda qúrylghan zandy túlghalar osy Zang qoldanysqa engizilgen kýnnen bastap bir jyldyng ishinde ózderining qúryltay qújattaryna tiyisti ózgerister engizuge mindetti.

3. Kórsetilgen merzim ótkennen keyin ózderining qúryltay qújattaryn osy Zannyng talaptaryna sәikes keltirmegen zandy túlghalar diny birlestikterdi memlekettik tirkeudi jýzege asyratyn organnyng jýginui boyynsha sot tәrtibimen taratylady.

 

25-bap. Qorytyndy erejeler

1. Osy Zang alghashqy resmy jariyalanghanynan keyin kýntizbelik on kýn ótken song qoldanysqa engiziledi.

2. «Dini  senim bostandyghy jәne diny birlestikter turaly» 1992 jylghy 15 qantardaghy Qazaqstan Respublikasy  Zanynyng (Qazaqstan Respublikasy   Jogharghy   Kenesinin   Jarshysy,    1992 j.,   № 4, 84-qújat;

1995 j., № 20, 120, 121-qújattar; Qazaqstan Respublikasy Parlamentining Jarshysy, 1997 j., № 13-14, 205-qújat; 2004 j., № 23, 142-qújat; 2005 j., № 5, 5-qújat; № 13, 53-qújat; 2007 j., № 9, 67-qújat; 2011 j., № 11,    102-qújat) kýshi joyyldy dep tanylsyn.

 

Qazaqstan Respublikasynyn

Preziydenti

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Joba

 

QAZAQSTAN RESPUBLIKASYNYN

ZANY

 

Qazaqstan Respublikasynyng keybir zannamalyq aktilerine

diny qyzmet jәne diny birlestikter mәseleleri boyynsha

ózgerister men tolyqtyrular engizu turaly

1-bap. Qazaqstan Respublikasynyng myna zannamalyq aktilerine ózgerister men tolyqtyrular engizilsin:

1. 2001 jylghy 30 qantardaghy Qazaqstan Respublikasynyng Ákimshilik qúqyq búzushylyq turaly kodeksine (Qazaqstan Respublikasy Parlamentining Jarshysy, 2001 j., № 5-6, 24-qújat; № 17-18, 241-qújat; № 21-22, 281-qújat; 2002 j., № 4, 33-qújat; № 17, 155-qújat; 2003 j., № 1-2, 3-qújat; № 4, 25-qújat; № 5, 30-qújat; № 11, 56, 64, 68-qújattar; № 14, 109-qújat; № 15, 122, 139-qújattar; № 18, 142-qújat; № 21-22, 160-qújat; № 23, 171-qújat; 2004 j., № 6, 42-qújat; № 10, 55-qújat;       № 15, 86-qújat; № 17, 97-qújat; № 23, 139, 140-qújattar; № 24, 153-qújat; 2005 j., № 5, 5-qújat; № 7-8, 19-qújat;  № 9, 26-qújat; № 13, 53-qújat; № 14, 58-qújat; № 17-18, 72-qújat; № 21-22, 86, 87-qújattar;   № 23, 104-qújat; 2006 j., № 1, 5-qújat; № 2, 19, 20-qújattar; № 3,         22-qújat; № 5-6, 31-qújat; № 8, 45-qújat; № 10, 52-qújat; № 11, 55-qújat; № 12, 72, 77-qújattar; № 13, 85, 86-qújattar; № 15, 92, 95-qújattar; № 16, 98, 102-qújattar; № 23, 141-qújat; 2007 j., № 1, 4-qújat; № 2, 16, 18-qújattar; № 3, 20, 23-qújattar; № 4, 28, 33-qújattar; № 5-6, 40-qújat; № 9, 67-qújat; № 10, 69-qújat; № 12, 88-qújat; № 13,  99-qújat; № 15, 106-qújat;  № 16, 131-qújat; № 17, 136, 139, 140-qújattar; № 18, 143, 144-qújattar; № 19, 146, 147-qújattar; № 20, 152-qújat; № 24,180-qújat; 2008 j., № 6-7, 27-qújat; № 12, 48, 51-qújattar; № 13-14, 54, 57, 58-qújattar; № 15-16, 62-qújat; № 20, 88-qújat; № 21, 97-qújat; № 23, 114-qújat; № 24, 126, 128, 129-qújattar;   2009 j., № 2-3, 7, 21-qújattar; № 9-10, 47, 48-qújattar; № 13-14, 62, 63-qújattar; № 15-16, 70, 72, 73, 74, 75, 76-qújattar; № 17, 79, 80,          82-qújattar; № 18, 84, 86-qújattar; № 19, 88-qújat; № 23, 97, 115, 117-qújattar; № 24, 121, 122, 125, 129, 130, 133, 134-qújattar;  2010 j.,  № 1-2, 1, 4, 5-qújattar; № 5,   23-qújat; № 7, 28, 32-qújattar; № 8, 41-qújat; № 9, 44-qújat; № 11, 58-qújat; № 13, 67-qújat; № 15, 71-qújat; № 17-18, 112, 114-qújattar; № 20-21, 119-qújat; № 22, 128, 130-qújattar; № 24, 146, 149-qújattar; 2011 j., № 1, 2, 3, 7, 9-qújattar; № 2, 19, 25, 26, 28-qújattar; № 3, 32-qújat; № 6, 50-qújat; № 8, 64-qújat; № 11, 102-qújat; 2011 jylghy 30 shildede «Egemen Qazaqstan» jәne «Kazahstanskaya pravda» gazetterinde jariyalanghan «Qazaqstan Respublikasynyng keybir zannamalyq aktilerine rúqsat beru jýiesin jetildiru mәseleleri boyynsha ózgerister men tolyqtyrular engizu turaly» 2011 jylghy 15 shildedegi Qazaqstan Respublikasynyn Zany;   2011 jylghy 6 tamyzda «Egemen Qazaqstan» jәne «Kazahstanskaya pravda» gazetterinde jariyalanghan «Qazaqstan Respublikasynyng keybir zannamalyq aktilerine syrtqy memlekettik qarjylyq baqylaudy jetildiru mәseleleri boyynsha ózgerister men tolyqtyrular engizu turaly» 2011 jylghy 21 shildedegi Qazaqstan Respublikasynyng Zany;  2011 jylghy 6 tamyzda «Egemen Qazaqstan» jәne «Kazahstanskaya pravda» gazetterinde jariyalanghan «Qazaqstan Respublikasynyng keybir zannamalyq aktilerine  elektrondyq aqsha mәseleleri boyynsha ózgeris pen tolyqtyrular engizu turaly» 2011 jylghy 21 shildedegi Qazaqstan Respublikasynyng Zany; 2011 jylghy 6 tamyzda «Egemen Qazaqstan» jәne «Kazahstanskaya pravda» gazetterinde jariyalanghan «Qazaqstan Respublikasynyng keybir zannamalyq aktilerine salyq salu mәseleleri boyynsha ózgerister men tolyqtyrular engizu turaly» 2011 jylghy                   21 shildedegi Qazaqstan Respublikasynyng Zany; 2011 jylghy 6 tamyzda «Egemen Qazaqstan» jәne «Kazahstanskaya pravda» gazetterinde jariyalanghan «Qazaqstan Respublikasynyng keybir zannamalyq aktilerine halyqtyng kóshi-qony mәseleleri boyynsha ózgerister men tolyqtyrular engizu turaly» 2011 jylghy 22 shildedegi Qazaqstan Respublikasynyng Zany; 2011 jylghy 6 tamyzda «Egemen Qazaqstan» jәne «Kazahstanskaya pravda» gazetterinde jariyalanghan «Qazaqstan Respublikasynyng keybir zannamalyq aktilerine túrghyn ýy qatynastary mәseleleri boyynsha ózgerister men tolyqtyrular engizu turaly» 2011 jylghy 22 shildedegi Qazaqstan Respublikasynyng Zany):

1) 375-baptyng taqyrybynyng mazmúny mynaday redaksiyada jazylsyn:

«375-bap. Diny qyzmet jәne diny birlestikter turaly

zannamany búzu»;

2) 311-1-baptyng besinshi  bóligining birinshi abzasyndaghy «partiyalar men diny úiymdardyng (birlestikterdin)» degen sózder «partiyalardyn» degen sózben auystyrylsyn;

3) 374-baptyng besinshi  bóligining birinshi abzasyndaghy «diny birlestikterdin,» degen sózder alyp tastalsyn;

4) 375-bap mynaday redaksiyada jazylsyn:

«375-bap. Diny qyzmet jәne diny birlestikter

turaly zannamany búzu

1. Mynalargha:

diny joralardy, rәsimderdi jәne (nemese) jinalystardy ótkizuge;

qayyrymdylyq qyzmetti jýzege asyrugha;

diny әdebiyetti jәne diny mazmúndaghy (maqsattaghy) ózge de materialdardy, diny maqsattaghy zattardy әkeluge, shygharugha, basyp shygharugha jәne (nemese) taratugha;

ghibadat ýilerin (ghimarattaryn) salugha, ýilerdi (ghimarattardy) ghibadat ýileri (ghimarattary) etip beyinin ózgertuge (funksionaldyq maqsatyn ózgertuge) qoyylatyn Qazaqstan Respublikasynyn zannamasynda   belgilengen talaptardy búzu -

jeke túlghalargha - elu ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde, lauazymdy adamdargha jәne diny birlestikterding basshylaryna - jýz ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde, zandy túlghalargha qyzmetin ýsh ay merzimge toqtata túryp, eki jýz ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde aiyppúl salugha әkep soghady.

2.  Zandy diny qyzmetke kedergi jasau, sol siyaqty dinge kózqarasy sebebi boyynsha jeke túlghalardyng azamattyq qúqyqtaryn búzu nemese olardyng diny sezimderin qorlau ne sol nemese basqa dindi ústanushylar tәu etetin zattardy, qúrylystar men oryndardy býldiru, eger jogharyda aitylghan barlyq is-әreketterde qylmystyq jaza qoldanylatyn әreket belgileri bolmasa  -

jeke túlghalargha - elu ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde, lauazymdy adamdargha -  jýz ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde, zandy túlghalargha eki jýz ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde aiyppúl salugha әkep soghady.

3. Qazaqstan Respublikasy azamattarynyn, sheteldikter men azamattyghy joq adamdardyng tirkeusiz  (qayta tirkeusiz) missionerlik qyzmetti jýzege asyruy, sol siyaqty missionerlerding dintanu saraptamasynyng ong qorytyndysy joq diny әdebiyetti, diny mazmúndaghy aqparattyq materialdardy jәne diny maqsattaghy zattardy paydalanuy -

Qazaqstan Respublikasynyng azamattaryna - jýz ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde, sheteldikter men azamattyghy joq adamdargha Qazaqstan Respublikasynyng sheginen әkimshilik jolmen shygharyp jibere otyryp, jýz ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde aiyppúl salugha әkep soghady.

4. Diny birlestikting óz jarghysynda (erejesinde) kózdelmegen qyzmetti jýzege asyruy -

lauazymdy adamdargha jәne diny birlestikterding basshylaryna - eki jýz ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde, zandy túlghalargha qyzmetin ýsh ay merzimge toqtata túryp,  ýsh jýz ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde aiyppúl salugha әkep soghady.

5. Diny birlestikting sayasy qyzmetpen ainalysuy, sol siyaqty sayasy partiyalardyng qyzmetine qatysuy jәne (nemese) olargha qarjylyq qoldau kórsetui, memlekettik organdardyng qyzmetine aralasuy ne diny birlestikter mýshelerining memlekettik organdardyng nemese olardyng lauazymdy adamdarynyng funksiyalaryn iyemdenui  -

jeke túlghalargha -  jýz ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde, diny birlestikterding basshylaryna - eki jýz ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde, zandy túlghalargha qyzmetin ýsh ay merzimge toqtata túryp,  ýsh jýz ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde aiyppúl salugha әkep soghady.

6. Memlekettik organdarda, úiymdar men mekemelerde, bilim beru jәne densaulyq saqtau úiymdarynda diny birlestikterding úiymdyq qúrylymdaryn qúru -

lauazymdy adamdargha - jýz ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde, memlekettik organdardyn, úiymdar men mekemelerding basshylaryna eki jýz ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde aiyppúl salugha әkep soghady.

7. Uәkiletti organnyng kelisuinsiz sheteldik diny ortalyq taghayyndaghan adamnyng diny birlestikti basqaruy, sol siyaqty diny birlestik basshysynyng kәmeletke tolmaghandardyng ata-anasynyng bireui nemese onyng ózge de zandy ókilderi qarsylyq bildirgen kezde diny birlestikting qyzmetine kәmeletke tolmaghandardy tartugha jәne (nemese) qatystyrugha jol bermeytin sharalar qabyldamauy -

Qazaqstan Respublikasynyng azamattaryna - elu ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde, sheteldikter men azamattyghy joq adamdargha Respublikanyng sheginen әkimshilik jolmen shygharyp jibere otyryp, elu ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde aiyppúl salugha әkep soghady.

8. Diny birlestikting Qazaqstan Respublikasynyng zannamalyq aktilerinde tyiym salynghan qyzmetti jýzege asyruy, sol siyaqty diny birlestikting óz qyzmetin toqtata túrugha negiz bolghan búzushylyqtardy belgilengen merzimde joymauy -

lauazymdy adamdargha jәne diny birlestikterding basshylaryna - ýsh jýz aylyq eseptik kórsetkish mólsherinde, zandy túlghalargha olardyng qyzmetine tyiym salyna otyryp, bes jýz ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde aiyppúl salugha әkep soghady.

9. Ákimshilik jaza qoldanylghannan keyin bir jyl ishinde osy baptyng birinshi, ekinshi, ýshinshi, tórtinshi, besinshi jәne jetinshi bólikterinde kózdelgen, qaytalap jasalghan әreketter (әreketsizdik)  -

jeke túlghalargha - eki jýz ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde, diny birlestikterding basshylaryna - ýsh jýz ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde, zandy túlghalargha olardyng qyzmetine tyiym sala otyryp, bes jýz ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde aiyppúl salugha әkep soghady.»;

5) 636-baptyng birinshi bóligining 1) tarmaqshasynyng elu toghyzynshy abzasyndaghy «(147-bap) uәkiletti lauazymdy adamdarynyng qúqyghy bar» degen sózder «(147-bap)» degen sózdermen auystyrylyp, mynaday mazmúndaghy alpysynshy abzaspen tolyqtyrylsyn:

«diny qyzmet salasyndaghy uәkiletti memlekettik organnyn  (374-1, 375-baptar) uәkiletti lauazymdy adamdarynyng qúqyghy bar;»;

6) 730-baptyng 2) tarmaqshasy mynaday redaksiyada jazylsyn:

«2) osy Kodeksting 102-3, 374 (altynshy bóligi), 375 (ýshinshi, jetinshi bólikteri), 380 (ekinshi bóligi), 380-2 (ekinshi bóligi), 394 (tórtinshi bóligi), 396 (tórtinshi bóligi) baptarynda kózdelgen qúqyq búzushylyqtar jasalghan kezde ishki ister organdary oryndaydy.».

 

2. «Halyq densaulyghy jәne densaulyq saqtau jýiesi turaly»             2009 jylghy 18 qyrkýiektegi Qazaqstan Respublikasynyng kodeksine (Qazaqstan Respublikasy Parlamentining Jarshysy, 2009 j., № 20-21,    89-qújat; 2010 j., № 5, 23-qújat; № 7, 32-qújat; № 15, 71-qújat; № 24, 149, 152-qújattar; 2011 j., № 1, 2, 3-qújattar; № 2, 21-qújat; № 11,     102-qújat; 2011 jylghy 30 shildede «Egemen Qazaqstan» jәne «Kazahstanskaya pravda» gazetterinde jariyalanghan «Qazaqstan Respublikasynyng keybir zannamalyq aktilerine rúqsat beru jýiesin jetildiru mәseleleri boyynsha ózgerister men tolyqtyrular engizu turaly» 2011 jylghy 15 shildedegi Qazaqstan Respublikasynyn Zany):

182-bap mynaday mazmúndaghy 8-tarmaqpen tolyqtyrylsyn:

«8. Kәsiptik mindetterin oryndau kezinde medisina jәne farmasevtika qyzmetkerlerining óz diny nanymdary boyynsha qanday da bir is-әreket (әreketsizdik) jasauyna, sol siyaqty olardyng jeke túlghalardyng ómiri men densaulyghyna ziyan keltiruge әkep soghuy mýmkin diny joralar men rәsimderdi ótkizuine (jasauyna) jol berilmeydi.».

 

3. «Zandy túlghalardy memlekettik tirkeu jәne filialdar men ókildikterdi eseptik tirkeu turaly» 1995 jylghy 17 sәuirdegi Qazaqstan Respublikasynyng Zanyna (Qazaqstan Respublikasy Jogharghy Kenesining Jarshysy, 1995 j., № 3-4, 35-qújat; № 15-16, 109-qújat; № 20, 121-qújat; Qazaqstan Respublikasy Parlamentining Jarshysy, 1996 j., № 1,           180-qújat;    № 14, 274-qújat; 1997 j., № 12, 183-qújat; 1998 j., № 5-6, 50-qújat; № 17-18, 224-qújat; 1999 j., № 20, 727-qújat; 2000 j., № 3-4, 63, 64-qújattar; № 22, 408-qújat; 2001 j., № 1, 1-qújat; № 8, 52-qújat;  № 24, 338-qújat; 2002 j., № 18, 157-qújat; 2003 j., № 4, 25-qújat; № 15, 139-qújat; 2004 j., № 5, 30-qújat; 2005 j., № 13, 53-qújat; № 14, 55,     58-qújattar; № 23, 104-qújat; 2006 j., № 10, 52-qújat; № 15, 95-qújat;  № 23, 141-qújat; 2007 j., № 3, 20-qújat; 2008 j., № 12, 52-qújat; № 23, 114-qújat; № 24, 126, 129-qújattar; 2009 j., № 24, 122, 125-qújattar; 2010 j., № 1-2, 2-qújat; № 5, 23-qújat;    2011 j., № 11, 102-qújat;      2011 jylghy 30 shildede «Egemen Qazaqstan» jәne «Kazahstanskaya pravda» gazetterinde jariyalanghan «Qazaqstan Respublikasynyng keybir zannamalyq aktilerine rúqsat beru jýiesin jetildiru mәseleleri boyynsha ózgerister men tolyqtyrular engizu turaly» 2011 jylghy 15 shildedegi Qazaqstan Respublikasynyn Zany):

1) 6-baptyng onynshy bóligi mynaday redaksiyada jazylsyn:

«Qoghamdyq jәne diny birlestikterdi tirkeu «Qoghamdyq birlestikter turaly», «Sayasy partiyalar turaly», «Diny qyzmet jәne diny birlestikter turaly» Qazaqstan Respublikasynyng Zandarynda kózdelgen erekshelikter eskerile otyryp, osy bapta belgilengen tәrtippen jýzege asyrylady.»;

2) 11-bap mynaday mazmúndaghy ekinshi bólikpen tolyqtyrylsyn:

«Diny birlestikti memlekettik tirkeuden jәne qayta tirkeuden bas tartudyng qosymsha negizderi «Diny qyzmet jәne diny birlestikter turaly» Qazaqstan Respublikasynyng Zanynda belgilenedi.».

 

4. «Kommersiyalyq emes úiymdar turaly» 2001 jylghy                      16 qantardaghy Qazaqstan Respublikasynyng Zanyna (Qazaqstan Respublikasy Parlamentining Jarshysy, 2001 j., № 1, 8-qújat; № 24,   338-qújat; 2003 j., № 11, 56-qújat; 2004 j., № 5, 30-qújat; № 10,           56-qújat; 2005 j., № 13, 53-qújat; 2006 j., № 8, 45-qújat; № 15,             95-qújat; 2007 j., № 2, 18-qújat; № 9, 67-qújat; № 17, 141-qújat;       2010 j., № 5, 23-qújat; № 7, 28-qújat; 2011 j., № 2, 21-qújat; № 5,         43-qújat):

19-baptyng 2-tarmaghynyng ekinshi bóligi mynaday redaksiyada jazylsyn:

«Qoghamdyq birlestikter onda jarghysy qabyldanatyn jәne olardyng organdary qalyptastyrylatyn qúryltay jinalysyn (sezin, konferensiyasyn) shaqyrushy keminde on adamnan túratyn Qazaqstan Respublikasynyng azamattary tobynyng bastamasy boyynsha qúrylady.».

 

5. «Qazaqstan Respublikasyndaghy balanyng qúqyqtary turaly»           2002 jylghy 8 tamyzdaghy Qazaqstan Respublikasynyng Zanyna (Qazaqstan Respublikasy Parlamentining Jarshysy, 2002 j., № 17, 154-qújat;       2004 j., № 23, 142-qújat; 2005 j., № 7-8, 19-qújat; 2006 j., № 3,            22-qújat; 2007 j., № 9, 67-qújat; № 20, 152-qújat; 2009 j., № 15-16,     72-qújat; № 17, 81-qújat; № 18, 84-qújat; 2010 j., № 5, 23-qújat; № 22, 130-qújat; № 24, 149-qújat; 2011 j., № 1, 2-qújat; № 11, 102-qújat):

19-bap mynaday mazmúndaghy 5-tarmaqpen tolyqtyrylsyn:

«5. Balalardyng sauyqtyru, sport, shygharmashylyq jәne bos uaqytyn ótkizetin ózge de úiymdarynda, lagerileri men sanatoriylerinde qúdaygha qúlshylyq etudi, diny joralardy, rәsimderdi jәne (nemese) jinalystardy jýrgizuge, sonday-aq diny ilimdi taratugha baghyttalghan is-әreketterge jol berilmeydi.».

 

6. «Ekstremizmge qarsy is-qimyl turaly» 2005 jylghy 18 aqpandaghy Qazaqstan Respublikasynyng Zanyna (Qazaqstan Respublikasy Parlamentining Jarshysy, 2005 j., № 5, 3-qújat; № 13, 53-qújat; 2010 j., № 10, 48-qújat):

6-baptyng 1) tarmaqshasy mynaday redaksiyada jazylsyn:

«1) diny qyzmet salasynda memlekettik retteudi jýzege asyratyn memlekettik organ Qazaqstan Respublikasynyng aumaghynda qúrylghan diny birlestikter men missionerlerding qyzmetine zerdeleu men taldau jýrgizedi, óz qúzyretine jatatyn mәseleler boyynsha aqparattyq-nasihatyq is-sharalaryn jýzege asyrady, Qazaqstan Respublikasynyng diny qyzmet jәne diny birlestikter turaly zannamasynyng búzyluyna qatysty mәselelerdi qaraydy, Qazaqstan Respublikasynyng ekstremizmge qarsy is-qimyl turaly zannamasyn búzatyn diny birlestikterding qyzmetine tyiym salu turaly úsynystar engizedi;».

 

7. «Áskery mindettilik jәne әskery qyzmet turaly» 2005 jylghy 8 shildedegi Qazaqstan Respublikasynyng Zanyna (Qazaqstan Respublikasy Parlamentining Jarshysy, 2005 j., № 14, 60-qújat; 2007 j., № 9, 67-qújat;     № 20, 152-qújat; 2008 j., № 6-7, 27-qújat; 2010 j., № 10, 48-qújat; № 24,    151-qújat; 2011 j., № 1, 7-qújat):

27-bapta:

3-tarmaqtyng 2) tarmaqshasy mynaday redaksiyada jazylsyn:

«2) tiyisti bilim beru úiymdarynda kýndizgi oqu nysany boyynsha tehnikalyq jәne kәsiptik, orta bilimnen keyingi nemese joghary bilim alatyn, diny bilim beru úiymdarynda, sonday-aq basqa memleketterding joghary oqu oryndarynda kýndizgi bilim alatyn azamattargha oqitynyn rastaytyn qújattardy úsynghan kezde bir joghary oqu ornyn bitirgenge deyin;»;

5-tarmaqtyng 5) tarmaqshasy mynaday redaksiyada jazylsyn:

«5) diny dәrejesi bar әskerge shaqyrylushylargha diny qyzmeti kezenine;».

 

8. «Liysenziyalau turaly» 2007 jylghy 11 qantardaghy Qazaqstan Respublikasynyng Zanyna (Qazaqstan Respublikasy Parlamentining Jarshysy, 2007 j., № 2, 10-qújat; № 20, 152-qújat; 2008 j., № 20,         89-qújat; № 23, 114-qújat; № 24, 128, 129-qújattar; 2009 j., № 2-3, 16, 18-qújattar, № 9-10,  47-qújat; № 13-14, 62, 63-qújattar; № 17, 79, 81,   82-qújattar; № 18, 84, 85-qújattar; № 23, 100-qújat; № 24, 134-qújat; 2010 j., № 1-2, 4-qújat; № 7, 28-qújat; № 15, 71-qújat; № 17-18, 111,  112-qújattar; № 24, 146, 149-qújattar; 2011 j., № 1, 2-qújat; № 2, 21,   26-qújattar; № 11, 102-qújat; 2011 jylghy 30 shildede «Egemen Qazaqstan» jәne «Kazahstanskaya pravda» gazetterinde jariyalanghan «Qazaqstan Respublikasynyng keybir zannamalyq aktilerine rúqsat beru jýiesin jetildiru mәseleleri boyynsha ózgerister men tolyqtyrular engizu turaly» 2011 jylghy 15 shildedegi Qazaqstan Respublikasynyn Zany):

27-bap mynaday mazmúndaghy 15) tarmaqshamen tolyqtyrylsyn:

«15) zandy túlghalardyng shet elderge diny oqu oryndarynda oqu ýshin jiberiluine baylanysty qyzmeti.».

9. «Memlekettik mýlik turaly» 2011 jylghy 1 nauryzdaghy Qazaqstan Respublikasynyng Zanyna (Qazaqstan Respublikasy Parlamentining Jarshysy, 2011 j., № 5, 42-qújat; 2011 jylghy 6 tamyzda «Egemen Qazaqstan» jәne «Kazahstanskaya pravda» gazetterinde jariyalanghan «Qazaqstan Respublikasynyng keybir zannamalyq aktilerine halyqqa qyzmet kórsetu ortalyqtarynyng mәseleleri boyynsha ózgerister men tolyqtyrular engizu turaly» 2011 jylghy  21 shildedegi Qazaqstan Respublikasynyng Zany; 2011 jylghy 6 tamyzda «Egemen Qazaqstan» jәne «Kazahstanskaya pravda» gazetterinde jariyalanghan «Qazaqstan Respublikasynyng keybir zannamalyq aktilerine túrghyn ýy qatynastary mәseleleri boyynsha ózgerister men tolyqtyrular engizu turaly» 2011 jylghy  22 shildedegi Qazaqstan Respublikasynyng Zany):

1) 76-baptyng 5-tarmaghy mynaday redaksiyada jazylsyn:

«5. Memleket menshigindegi jәne tarih pen mәdeniyet eskertkishteri bolyp tabylatyn ghibadat ýilerin (ghimarattaryn) jәne ózge de mýlikti diny birlestikterge óteusiz paydalanugha bergen jaghdayda memlekettik mýlikti óteusiz paydalanu sharty «Tarihiy-mәdeny múra obektilerin qorghau jәne paydalanu turaly» Qazaqstan Respublikasynyng Zanyna sәikes jasalady.»;

2) 118-baptyng 2-tarmaghy alyp tastalsyn.

 

2-bap. Osy Zang alghashqy resmy jariyalanghanynan keyin kýntizbelik on kýn ótken song qoldanysqa engiziledi.