Oraza ait meyramyna qatysty QMDB mәlimdemesi
Qazaqstan músylmandary diny basqarmasynyng biylghy tótenshe jaghdaygha baylanysty
oraza ait meyramyn ótkizu turaly
MÁLIMDEMESI
Asa Raqymdy erekshe meyirimdi Allanyng atymen bastaymyz!
Qúrmetti otandastar, qadirmendi jamaghat!
Músylman qauymynyng úlyq merekesi Oraza ait meyramymen barshanyzdy shyn jýrekten qúttyqtaymyz.
Oraza ait merekesi – bir ay boyy shynayy yqylaspen oraza ústap, әr kýnin jaqsylyq jasaumen ótkizgen adamnyng qúrmetke, marapatqa ie bolatyn kezi. Alla Taghala qúdsy hadiste: «Pendelerim Men paryz etken orazany atqaryp, aqysyn alugha (ayt namazyn óteuge) meshitke bet aldy. Olar Men ýshin oraza ústady, Mening pәrmenimmen auyz ashty, endi quanyshqa kenelsin…», – degen.
Islam dininde kez kelgen mereke ghibadatpen bastau alady. Sharighatymyz boyynsha ait namazyn jamaghatpen oqu – uәjip. Alayda, biylghy oraza ait namazy elimizdegi karantin jaghdayyna baylanysty meshitterde jamaghatpen ótkizilmeydi. Hanafy mәzhaby boyynsha ait namazyn ýide jeke oqu dúrys emes.
Biraq, ait kýni kýn nayza boyy kóterilgennen keyin әrkim óz ýiinde eki nemese tórt rakaghat nәpil (dúha) namazyn jeke oqy alady. Ony tórt rakaghat etip oqu – abzal. Abdulla ibn Masghud (Alla odan razy bolsyn): «Ayt namazyn oqy almaghan adam tórt rakaghat namaz oqidy. Birinshi rakaghatta «Fatiha» sýresinen keyin «Sәbbihismә rabbiykәl-aghlaa», ekinshi rakaghatta «Uәsh-shәmsy uә duhaahәә», ýshinshi rakaghatta «Uәl-lәily izaa yaghshaa», tórtinshi rakaghatta «Uad-duhaa» sýrelerin oqidy», – degen. Al atalmysh sýrelerdi jatqa bilmeytin kisiler basqa da sýrelerdi oqysa bolady.
Ayt kýni sәresin ishpeydi, kýndiz auzy ashyq bolady. Óitkeni, hadiste: «Alla Elshisi (oghan Allanyng salauaty men sәlemi bolsyn) oraza jәne qúrban ait kýnderi oraza ústaugha tyiym salatyn» delingen.
Oraza ait – mereke. Sondyqtan meyram kýni ata-anamyzgha, otbasymyzgha, balalargha, tuma-tuystargha syilyq ýlestiru – sauapty әri iygi iske jatady. Alla Elshisi (oghan Allanyng salauaty men sәlemi bolsyn): «Bir-birlerine syilyq berinder, aralarynda sýiispenshiliktering artady» – dep ósiyet etken.
Oraza ait – keshirim jasaytyn kýn. Payghambarymyz (oghan Allanyng salauaty men sәlemi bolsyn): «Árbir jýregi pәk – tili shynshyl adam», – dedi. Sahabalar: «Tili shynshyl degen týsinikti, jýregi pәk degendi qalay týsinemiz» dep súraghanda Payghambarymyz (oghan Allanyng salauaty men sәlemi bolsyn): «Jýregi pәk degenimiz – taqua, taza, yza jәne kóre almaushylyqtan ada adam», – dedi.
Oraza ait – múqtajdargha kómektesetin kýn. Qúran Kәrimde: «Allagha qúlshylyq etinder, Oghan esh nәrseni ortaq qospandar. Áke-sheshege, jaqyndargha, jetimderge, miskinderge, jaqyn kórshige, bógde kórshige, jan joldasqa, jolda qalghandargha jәne qol astyndaghylargha jaqsylyq jasandar», – delingen («Nisa» sýresi, 36-ayat).
Jaratqan Alla әrbirimizding oraza ait kýni jasaghan izgi isterimizdi, dúgha-tilekterimizdi qabyl etip, jyldan jylgha, aidan aigha aman-esen jetudi nәsip etkey!
Abai.kz