قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ بيىلعى توتەنشە جاعدايعا بايلانىستى

ورازا ايت مەيرامىن وتكىزۋ تۋرالى

مالىمدەمەسى

اسا راقىمدى ەرەكشە مەيىرىمدى اللانىڭ اتىمەن باستايمىز!

قۇرمەتتى وتانداستار، قادىرمەندى جاماعات!

مۇسىلمان قاۋىمىنىڭ ۇلىق مەرەكەسى ورازا ايت مەيرامىمەن بارشاڭىزدى شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىز.

ورازا ايت مەرەكەسى – ءبىر اي بويى شىنايى ىقىلاسپەن ورازا ۇستاپ، ءار كۇنىن جاقسىلىق جاساۋمەن وتكىزگەن ادامنىڭ قۇرمەتكە، ماراپاتقا يە بولاتىن كەزى. اللا تاعالا قۇدسي حاديستە: «پەندەلەرiم مەن پارىز ەتكەن ورازانى اتقارىپ، اقىسىن الۋعا (ايت نامازىن وتەۋگە) مەشiتكە بەت الدى. ولار مەن ءۇشiن ورازا ۇستادى، مەنiڭ پارمەنiممەن اۋىز اشتى، ەندi قۋانىشقا كەنەلسiن…», – دەگەن.

يسلام دىنىندە كەز كەلگەن مەرەكە عيباداتپەن باستاۋ الادى. شاريعاتىمىز بويىنشا ايت نامازىن جاماعاتپەن وقۋ – ءۋاجىپ. الايدا، بيىلعى ورازا ايت نامازى ەلىمىزدەگى كارانتين جاعدايىنا بايلانىستى مەشىتتەردە جاماعاتپەن وتكىزىلمەيدى. حانافي ءمازھابى بويىنشا ايت نامازىن ۇيدە جەكە وقۋ دۇرىس ەمەس.

بىراق، ايت كۇنى كۇن نايزا بويى كوتەرىلگەننەن كەيىن اركىم ءوز ۇيىندە ەكى نەمەسە ءتورت راكاعات ءناپىل (دۇحا) نامازىن جەكە وقي الادى. ونى ءتورت راكاعات ەتىپ وقۋ – ابزال. ابدۋللا يبن ماسعۋد (اللا ودان رازى بولسىن): «ايت نامازىن وقي الماعان ادام ءتورت راكاعات ناماز وقيدى. ءبىرىنشى راكاعاتتا «فاتيحا» سۇرەسىنەن كەيىن «ءساببيحيسما راببيكال-اعلاا»، ەكىنشى راكاعاتتا «ءۋاش-ءشامسي ءۋا ءدۋحااھاا»، ءۇشىنشى راكاعاتتا «ءۋال-ءلايلي يزاا ياعشاا»، ءتورتىنشى راكاعاتتا «ۋاد-دۋحاا» سۇرەلەرىن وقيدى»، – دەگەن. ال اتالمىش سۇرەلەردى جاتقا بىلمەيتىن كىسىلەر باسقا دا سۇرەلەردى وقىسا بولادى.

ايت كۇنى سارەسىن ىشپەيدى، كۇندىز اۋزى اشىق بولادى. ويتكەنى، حاديستە: «اللا ەلشىسى (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) ورازا جانە قۇربان ايت كۇندەرى ورازا ۇستاۋعا تىيىم سالاتىن» دەلىنگەن.

ورازا ايت – مەرەكە. سوندىقتان مەيرام كۇنى اتا-انامىزعا، وتباسىمىزعا، بالالارعا، تۋما-تۋىستارعا سىيلىق ۇلەستىرۋ – ساۋاپتى ءارى يگى ىسكە جاتادى. اللا ەلشىسى (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «ءبىر-بىرلەرىڭە سىيلىق بەرىڭدەر، ارالارىڭدا سۇيىسپەنشىلىكتەرىڭ ارتادى» – دەپ وسيەت ەتكەن.

ورازا ايت – كەشىرىم جاسايتىن كۇن. پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «ءاربىر جۇرەگى پاك – ءتىلى شىنشىل ادام», – دەدى. ساحابالار: «ءتىلى شىنشىل دەگەن تۇسىنىكتى، جۇرەگى پاك دەگەندى قالاي تۇسىنەمىز» دەپ سۇراعاندا پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «جۇرەگى پاك دەگەنىمىز – تاقۋا، تازا، ىزا جانە كورە الماۋشىلىقتان ادا ادام», – دەدى.

ورازا ايت – مۇقتاجدارعا كومەكتەسەتىن كۇن. قۇران كارىمدە: «اللاعا قۇلشىلىق ەتىڭدەر، وعان ەش نارسەنى ورتاق قوسپاڭدار. اكە-شەشەگە، جاقىندارعا، جەتىمدەرگە، مىسكىندەرگە، جاقىن كورشىگە، بوگدە كورشىگە، جان جولداسقا، جولدا قالعاندارعا جانە قول استىنداعىلارعا جاقسىلىق جاساڭدار», – دەلىنگەن («نيسا» سۇرەسى، 36-ايات).

جاراتقان اللا ءاربىرىمىزدىڭ ورازا ايت كۇنى جاساعان ىزگى ىستەرىمىزدى، دۇعا-تىلەكتەرىمىزدى قابىل ەتىپ، جىلدان جىلعا، ايدان ايعا امان-ەسەن جەتۋدى ءناسىپ ەتكەي!

Abai.kz