QR Preziydenti janynan qúrylghan Últtyq qoghamdyq senim kenesining qúramyna kezekti ret rotasiya jasaldy. Birneshe adam kenes qúramynan shygharyldy. Olardyng ornyna sonshalyq jana mýsheler qosyldy. 

Búl turaly Aqordanyng әleumettik jelidegi resmy habarlamasynda mәlim boldy. Sonymen, Últtyq kenesting jana mýsheleri kimder? Kimder kenes qúramynan shygharyldy?

Jana mýsheleri:

Dina Erdildinova, «Dos» tәuelsiz ómir ortalyghy» mýgedekter qoghamdyq birlestigining tórayymy;

Qanat Sahariyanov, «Atameken Business» telearnasynyng bas diyrektory;

Órken Kenjebek, jurnalist, bloger;

Maksim Rojiyn, media sarapshysy;

Emin Áskerov, әleumettik kәsipker.

Shygharylghandar:

Daniyar Áshimbaev,

Múhtar Tayjan, 

Jәnibek Qojyq,

Seydahmet Qúttyqadam,

Baghdat Musiyn. 

Sóitip, osyghan deyin ýsh mәrte keneytilgen otyrys ótkizgen Últtyq qoghamdyq senim kenesining eski mýsheleri naqty ne istedi? Últtyq kenesting endigi eks-mýshesi Jәnibek Qojyqtyng osy turaly pikirin nazalarynyzgha úsynamyz...

Jәnibek Qojyq, qogham belsendisi:

- Ótken jyly maghan Erlan Karin inim habarlasyp janadan qúrylyp jatqan Últtyq kenesting qúramyna kiruimdi súrady. Búl úsynysty eki jaqty tarazygha salyp baryp, kelisim berdim.

Sebebi, men keneske ózimning abyroyymdy, biylikting bedelin kóteru ýshin barghan joqpyn. Mening basty maqsatym: memleket basshysymen kezdesetin mýmkindikti paydalana otyryp, halyqtyn, sonyng ishinde auyl halqynyng janayqayyn Toqaev myrzagha betpe-bet otyryp jetkizgim keldi. Sebebi, Últtyq kenes mýshelerining ishinde auyldyq jerde túratyn jalghyz ózimmin.

Últtyq qoghamdyq senim kenesining 3 otyrysy ótti.

Alghashqy keneste biz Preziydentke úsynys aittyq. Ekinshi otyrysta Preziydent bizding úsynysymyzgha jauap berdi, ýshinshisi biyl onlayn tәrtibimen ótti.

Últtyq keneste ýsh úsynys jasadym. Birinshisi, zeynetkerlik jas turaly. Áyel adamdardy 55 jas, er azamattardy 60 jasta zeynetkerlikke shygharu turaly. Ekinshisi, Qazaqstan jerine Qytaydyng 51 zauyty salynuyna, qytay júmysshylarynyng aghyluyna narazylyghymdy bildirdim.

Ýshinshisi, shetel júmysshylaryna beriletin kvotany qysqartu, shetel júmysshylarynyng ornyna ózimizding júmyssyz jýrgen jastarymyzdy ornalastyrudy súradym.

Áriyne, 44 qatysushynyng bәri de sóilegisi keledi, biraq, oghan mýmkindik joq. Sondyqtan da úsynystarymnyng kóbin jazbasha berdim.

Últtyq keneske kirgenimnen halyqqa qanday payda boldy?

Prezdent Qasym-Jomart Toqaev myrzagha, 06.09.2019 jylghy birinshi keneste «Shetel júmysshylaryna beriletin kvotany qysqartu», «shetel júmysshylary men elimizding júmysshylary arasyndaghy әdiletsizdikti jong» turaly úsynys jasaghan bolatynmyn.

Memleket basshysy, Q.Toqaev 20.12.2019 jylghy Últtyq kenesting ekinshi otyrysynda mening úsynysyma naqty jauap berdi. Jyl sayynghy shetel júmysshylaryna beriletin kvotany 49 mynnan 29 myngha qysqatyp, sheteldik 95 kompaniyany tekserip, 330 zang búzushylyq anyqtap, naqty shara qoldandy.

Sonyng arqasynda biyl 20 myng sheteldik elden shygharylyp, onyng ornyna 20 myng júmyssyz jýrgen qazaqtyng balasy júmysqa túrdy. Búl 20 myng shanyraq, әr ýide 5 adam bar desek 100 myng adamgha nan boldy degen sóz. Búl tenizge tamghan tamshyday bolsa da, elge tiygizgen ýlesim dep sanaymyn. Kýni keshege deyin Últtyq kenesting atynan halyqtyng jaghdayyn aityp Preziydentke úsynys hattar joldadym. Áriyne, ol úsynystardyng oryndalghany, oryndalmaghany da jeterlik. Men Últtyq kenesten ketsem de búl júmystarymdy toqtatpaymyn.

Maghan Últtyq keneske kirgennen, qanday payda, qanday ziyan kórdim?

Birinshiden Últtyq keneske payda oilap barghan joqpyn. Memleketten keneste jýrgenim ýshin bir tiyn jalaqy alghan emespin, búl qoghamdyq júmys.

Meni synap jýrgen Talghat Qatauov, Jarylghap Qalybay, Geroyhandargha aitarym: Eger de men jeke basymnyng paydasyn oilasam, 2012 jyldan beri júmyssyz jýrmes edim. Eger de baylyq kózdesem, mekeme ashyp, әkimderden tender alyp, shalqyp jýrer edim. Biraq, men eshqashan da, biyliktin, әkimderding aldyna baryp, qyzmet súrap, jeke basymnyng sharuasyn aitqan emespin.

Biraq Últtyq kenesting qúramyna kirgen kýnnen bastap, «oppozisiyada» jýrgen keybir «dostarym»: «Jәnibek Qojyq el men jerdi satty, sol ýshin biylikke ketti. Jәnibek Qojyq Preziydentting qasynda otyr», dep neshe týrli jalalar japty. Áleumettik jeliler arqyly әli de ósekter taratyp jatyr. Maghan sayasy qarsylastarymnyng bar taghatyn eng ýlken aiyby: Últtyq keneske kirgenim bolatyn.

Keshe Últtyq qoghamdyq senim kenesinen telefon soghyp: «Últtyq kenestegi ókilettiginiz toqtady», dep habarlaghanda shynymen quanyp kettim. IYә, shaqyrdy. Bardym. Sóz berdi. Halyqtyng tilegin aittym. Sheteldik iri kompaniyalarda júmys jasap jýrgen 20 myn shetel azamatyn elden shagharyp, 20 myng júmyssyz jýrgen jastar júmysqa túruyna sebep boldym. Últtyq keneske kirgenime, shyqqanyma da eshqanday ókinbeymin.

Abai.kz