1 qyrkýiekte QR Preziydenti Q.Toqaev Qazaqstan halqyna Joldauyn jariyalady. Qazir júrtshylyq «Búl Joldaudyng ózge «joldaulardan» qanday aiyrmashylyghy bar?», «Ondaghy aitylghan mәseleler oryndala ma?», «Ony oryndaugha qazirgi biylik jýiesi dayyn ba?» degen súraqtardy qoya bastady. Sebebi, osyghan deyingi memlekettik tәjiriybede kóptegen Joldaularda kóterilgen mәselelerding oryndaluynda jiberilgen qatelikter senimsizdik tuyndauyna sebep bolghanyn joqqa shyghara almaymyz...

Qazaq halqynyng úzaq tarihynda «el aiyrylghan» jәne «aqtaban shúbyryndy» degen qayghyly oqighalar kezdesken. Búl oqighalar halyq sanasynda «zar zaman» degen atpen mәngilikke qalyp qoyghan. Ol, negizinen «joqtau» týrinde kórinis tapty. Múny aityp otyrghanym, qazaq halqy әruaqytta «joqtau» aita otyryp, ómirding qúndylyghyn aishyqty kórsete alghan, sol arqyly bolashaqqa degen ýmit shyraghyn jaghyp, el bolyp júmyla әreket etken eken. Býginde, adamzat «әlemdik pandemiya» atty qauipti qaterge úshyrady. Sondyqtan, әlem halyqtarymen birge alandap otyrghan Qazaqstan halqy da óz preziydentinen bolashaqtyng ýmit otyn jaghatynday, qazirgi qiyn kezden halyqty aman-esen alyp shyghyp qana qoymay, sonymen birge óz tәuelsizdigimiz ben memleketimizdi nyghayta týsiruding naqty-naqty joldaryn kýtti. Preziydent Q.Toqaevtyng osynday qiyn kezde jasaghan Joldauy halyq kýtken ýdeden shygha aldy dep oilaymyn. 

 Áriyne, Joldaudyng aityluy bar jәne onyng oryndaluy bar. Búl ekeui bir nәrse emes: maqsatty qong men maqsatqa jetu әruaqytta bir-birine sәikes kele bermeydi. Sondyqtan, Joldau shygha salysymen syny pikirler onymen qatar ómirge kelip jatyr. Búl – zandy. Alayda, tarihta dúrys qoyylghan maqsattyng mindetti týrde iske asatyny, oryndalatyny belgili jaghday. Sebebi, qiyn kezderde tughan maqsat barlyq adamdardy − meyli, olar әrtýrli kózqarastar men ústanymda bolsyn – biriktiredi. Ómirshendikti kózdegen ortaq maqsat – halyqty júdyryqtay júmyldyrady. Endeshe, Joldau shyqqan alghashqy kezekte, synamas búryn, әueli − Qazaqstannyng әrbir azamaty Joldaudyng passionarlyq quatyn anyqtap, onyng mazmúny qazirgi obektivti jaghdaygha qanshalyqty say ekendigin saralap alulary tiyis dep oilaymyn. Alghashqy pikir: Joldau – elimizde búryn-sondy bolmaghan jana prosessterdi eskere otyryp, qauipti jaghdaydan shyghudyng birden-bir, jeke-dara joldaryn tolyqtay jәne adekvatty qarastyra alghandyghy. Alghashqy kezende halyq ýshin eng manyzdysy da osy. 

Endi, Joldaudaghy barlyghymyz ýshin asa manyzdy ortaq maqsattardyng týiindi jaqtaryna toqtalayyq:

1. Qiyn jaghdaygha memleketting barlyq resurstaryn halyqtyng әleumettik jaghdayyna qaray búru jәne soghan say memlekettik basqaru jýiesin yqshamdau jәne sәikestendiru;

2. Osy jaghdayda memleket pen halyq arasynda shynayy ashyqtyqqa qol jetkizip, «tyndaushy memlekettin» ghana emes, býkilhalyqtyq dialogiyanyng negizin qalyptastyru;

3. Damugha kedergi bolyp otyrghan kedergilerdi jong ýshin býkil memleket pen halyqtyng jigerin bir arnagha toghystyru;

4. Ózining tiyimsizdigin kórsetken kóptegen basqaru tetikterin qayta qarap, ony Tәuelsiz Qazaqstannyng strategiyalyq damu perspektivasyna jәne Últtyq mýddege baghyndyru;

5. Álemdik pandemiya memleketter men halyqtardyng sanasyna qatty әser etu arqyly ómir qúndylyghynyng baghasyn arttyrdy. Osy jaghdaydy eskere otyryp, adamy qarym–qatynasty,  dýniyetanymymyzdy, últtyq minezdi, kýndelikti әreketti otanshyldyqqa qaray búru jәne búl jaghdaydan monolitti jәne bәsekege qabiletti últ bolyp, qayralyp shyghu;

6. Últtyq qúndylyqtardy tiyanaqtap, Qazaqstan halqyn Qazaqstan memleketindegi memleket qúraushy últ – qazaq últynyng mәdeniyeti men dәstýri, tili tónireginde toptastyru, Patriotizm úghymyn jana maghynamen tolyqtyru;

7. Álemdik tehnologiya ýrdisi jetistikterin tiyimdi paydalana otyryp, elimizdegi ghylym men bilimning damuyna serpin beru;

8. Elding ekonomikalyq irgetasyn qalap, memleketting damuyn qamtamasyz etushi kәsipkerlik týrlerin jan-jaqty damytu, auyl men qala baylanysyn retke keltiru, ishki migrasiyany ekonomikalyq strategiyamen baylanystyru, әkimshilik kedergilerdi joy.

Mine, men óz elining azamaty retinde preziydent Qasymjomart Kemelúly Toqaevtyng Qazaqstan halqyna 2020-Joldaudyng negizgi mazmúnyn osylay qabyldadym. Joldau mazmúny menin, otbasymnyn, nemerelerimning mýddelerine say. Áriyne, onyng oryndaluy barysynda әli talay kedergiler kezdesedi. Biz, sol kezde Q.Toqaevtyng óz Joldauynda aitqanynday әdildik pen әdilettilikti algha ústap, ol kedergiler turaly ashyq týrde aityp otyratyn bolamyz. Al, búl jazbada Joldaudyng mazmúnyna ghana toqtalghan sebebimiz, maqsat aiqyndyghyn anyqtap alu edi.

Ábdirashit Bәkirúly,

Ál-Faraby atyndaghy Últtyq uniyversiytetting filosofiya kafedrasynyng agha oqytushysy. Filosof-publisist

Abai.kz