1 قىركۇيەكتە قر پرەزيدەنتى ق.توقاەۆ قازاقستان حالقىنا جولداۋىن جاريالادى. قازىر جۇرتشىلىق «بۇل جولداۋدىڭ وزگە «جولداۋلاردان» قانداي ايىرماشىلىعى بار؟»، «ونداعى ايتىلعان ماسەلەلەر ورىندالا ما؟»، «ونى ورىنداۋعا قازىرگى بيلىك جۇيەسى دايىن با؟» دەگەن سۇراقتاردى قويا باستادى. سەبەبى، وسىعان دەيىنگى مەملەكەتتىك تاجىريبەدە كوپتەگەن جولداۋلاردا كوتەرىلگەن ماسەلەلەردىڭ ورىندالۋىندا جىبەرىلگەن قاتەلىكتەر سەنىمسىزدىك تۋىنداۋىنا سەبەپ بولعانىن جوققا شىعارا المايمىز...

قازاق حالقىنىڭ ۇزاق تاريحىندا «ەل ايىرىلعان» جانە «اقتابان شۇبىرىندى» دەگەن قايعىلى وقيعالار كەزدەسكەن. بۇل وقيعالار حالىق ساناسىندا «زار زامان» دەگەن اتپەن ماڭگىلىككە قالىپ قويعان. ول، نەگىزىنەن «جوقتاۋ» تۇرىندە كورىنىس تاپتى. مۇنى ايتىپ وتىرعانىم، قازاق حالقى ارۋاقىتتا «جوقتاۋ» ايتا وتىرىپ، ءومىردىڭ قۇندىلىعىن ايشىقتى كورسەتە العان، سول ارقىلى بولاشاققا دەگەن ءۇمىت شىراعىن جاعىپ، ەل بولىپ جۇمىلا ارەكەت ەتكەن ەكەن. بۇگىندە، ادامزات «الەمدىك پاندەميا» اتتى قاۋىپتى قاتەرگە ۇشىرادى. سوندىقتان، الەم حالىقتارىمەن بىرگە الاڭداپ وتىرعان قازاقستان حالقى دا ءوز پرەزيدەنتىنەن بولاشاقتىڭ ءۇمىت وتىن جاعاتىنداي، قازىرگى قيىن كەزدەن حالىقتى امان-ەسەن الىپ شىعىپ قانا قويماي، سونىمەن بىرگە ءوز تاۋەلسىزدىگىمىز بەن مەملەكەتىمىزدى نىعايتا ءتۇسىرۋدىڭ ناقتى-ناقتى جولدارىن كۇتتى. پرەزيدەنت ق.توقاەۆتىڭ وسىنداي قيىن كەزدە جاساعان جولداۋى حالىق كۇتكەن ۇدەدەن شىعا الدى دەپ ويلايمىن. 

 ارينە، جولداۋدىڭ ايتىلۋى بار جانە ونىڭ ورىندالۋى بار. بۇل ەكەۋى ءبىر نارسە ەمەس: ماقساتتى قويۋ مەن ماقساتقا جەتۋ ارۋاقىتتا ءبىر-بىرىنە سايكەس كەلە بەرمەيدى. سوندىقتان، جولداۋ شىعا سالىسىمەن سىني پىكىرلەر ونىمەن قاتار ومىرگە كەلىپ جاتىر. بۇل – زاڭدى. الايدا، تاريحتا دۇرىس قويىلعان ماقساتتىڭ مىندەتتى تۇردە ىسكە اساتىنى، ورىندالاتىنى بەلگىلى جاعداي. سەبەبى، قيىن كەزدەردە تۋعان ماقسات بارلىق ادامداردى − مەيلى، ولار ءارتۇرلى كوزقاراستار مەن ۇستانىمدا بولسىن – بىرىكتىرەدى. ومىرشەڭدىكتى كوزدەگەن ورتاق ماقسات – حالىقتى جۇدىرىقتاي جۇمىلدىرادى. ەندەشە، جولداۋ شىققان العاشقى كەزەكتە، سىناماس بۇرىن، اۋەلى − قازاقستاننىڭ ءاربىر ازاماتى جولداۋدىڭ پاسسيونارلىق قۋاتىن انىقتاپ، ونىڭ مازمۇنى قازىرگى وبەكتيۆتى جاعدايعا قانشالىقتى ساي ەكەندىگىن سارالاپ الۋلارى ءتيىس دەپ ويلايمىن. العاشقى پىكىر: جولداۋ – ەلىمىزدە بۇرىن-سوڭدى بولماعان جاڭا پروتسەسستەردى ەسكەرە وتىرىپ، قاۋىپتى جاعدايدان شىعۋدىڭ بىردەن-ءبىر، جەكە-دارا جولدارىن تولىقتاي جانە ادەكۆاتتى قاراستىرا العاندىعى. العاشقى كەزەڭدە حالىق ءۇشىن ەڭ ماڭىزدىسى دا وسى. 

ەندى، جولداۋداعى بارلىعىمىز ءۇشىن اسا ماڭىزدى ورتاق ماقساتتاردىڭ ءتۇيىندى جاقتارىنا توقتالايىق:

1. قيىن جاعدايعا مەملەكەتتىڭ بارلىق رەسۋرستارىن حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىنا قاراي بۇرۋ جانە سوعان ساي مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسىن ىقشامداۋ جانە سايكەستەندىرۋ;

2. وسى جاعدايدا مەملەكەت پەن حالىق اراسىندا شىنايى اشىقتىققا قول جەتكىزىپ، «تىڭداۋشى مەملەكەتتىڭ» عانا ەمەس، بۇكىلحالىقتىق ديالوگيانىڭ نەگىزىن قالىپتاستىرۋ;

3. دامۋعا كەدەرگى بولىپ وتىرعان كەدەرگىلەردى جويۋ ءۇشىن بۇكىل مەملەكەت پەن حالىقتىڭ جىگەرىن ءبىر ارناعا توعىستىرۋ;

4. ءوزىنىڭ تيىمسىزدىگىن كورسەتكەن كوپتەگەن باسقارۋ تەتىكتەرىن قايتا قاراپ، ونى تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ستراتەگيالىق دامۋ پەرسپەكتيۆاسىنا جانە ۇلتتىق مۇددەگە باعىندىرۋ;

5. الەمدىك پاندەميا مەملەكەتتەر مەن حالىقتاردىڭ ساناسىنا قاتتى اسەر ەتۋ ارقىلى ءومىر قۇندىلىعىنىڭ باعاسىن ارتتىردى. وسى جاعدايدى ەسكەرە وتىرىپ، ادامي قارىم–قاتىناستى،  دۇنيەتانىمىمىزدى، ۇلتتىق مىنەزدى، كۇندەلىكتى ارەكەتتى وتانشىلدىققا قاراي بۇرۋ جانە بۇل جاعدايدان ءمونوليتتى جانە باسەكەگە قابىلەتتى ۇلت بولىپ، قايرالىپ شىعۋ;

6. ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى تياناقتاپ، قازاقستان حالقىن قازاقستان مەملەكەتىندەگى مەملەكەت قۇراۋشى ۇلت – قازاق ۇلتىنىڭ مادەنيەتى مەن ءداستۇرى، ءتىلى توڭىرەگىندە توپتاستىرۋ، پاتريوتيزم ۇعىمىن جاڭا ماعىنامەن تولىقتىرۋ;

7. الەمدىك تەحنولوگيا ءۇردىسى جەتىستىكتەرىن ءتيىمدى پايدالانا وتىرىپ، ەلىمىزدەگى عىلىم مەن ءبىلىمنىڭ دامۋىنا سەرپىن بەرۋ;

8. ەلدىڭ ەكونوميكالىق ىرگەتاسىن قالاپ، مەملەكەتتىڭ دامۋىن قامتاماسىز ەتۋشى كاسىپكەرلىك تۇرلەرىن جان-جاقتى دامىتۋ، اۋىل مەن قالا بايلانىسىن رەتكە كەلتىرۋ، ىشكى ميگراتسيانى ەكونوميكالىق ستراتەگيامەن بايلانىستىرۋ، اكىمشىلىك كەدەرگىلەردى جويۋ.

مىنە، مەن ءوز ەلىنىڭ ازاماتى رەتىندە پرەزيدەنت قاسىمجومارت كەمەلۇلى توقاەۆتىڭ قازاقستان حالقىنا 2020-جولداۋدىڭ نەگىزگى مازمۇنىن وسىلاي قابىلدادىم. جولداۋ مازمۇنى مەنىڭ، وتباسىمنىڭ، نەمەرەلەرىمنىڭ مۇددەلەرىنە ساي. ارينە، ونىڭ ورىندالۋى بارىسىندا ءالى تالاي كەدەرگىلەر كەزدەسەدى. ءبىز، سول كەزدە ق.توقاەۆتىڭ ءوز جولداۋىندا ايتقانىنداي ادىلدىك پەن ادىلەتتىلىكتى العا ۇستاپ، ول كەدەرگىلەر تۋرالى اشىق تۇردە ايتىپ وتىراتىن بولامىز. ال، بۇل جازبادا جولداۋدىڭ مازمۇنىنا عانا توقتالعان سەبەبىمىز، ماقسات ايقىندىعىن انىقتاپ الۋ ەدى.

ءابدىراشيت باكىرۇلى،

ءال-فارابي اتىنداعى ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتتىڭ فيلوسوفيا كافەدراسىنىڭ اعا وقىتۋشىسى. فيلوسوف-پۋبليتسيست

Abai.kz