Erlan Qariyn. Janaózendegi oqighalar eldegi kóptegen mәselelerge kózdi ashuy tiyis
Janaózendegi oqighalardy tek qana múnayshylardyng mәselelerine ne bolmasa bólek bir ónirding mәselelerine baylanystyryp qarastyru jetkiliksiz. Búl oqighalardy elimizde songhy uaqytta oryn alyp jatqan birqatar prosesterdi esepke ala otyryp qarastyru qajet. Mysaly, osynday ýrdisterding biri - qoghamda bolyp jatqan ózgeristerde óz ornyn taba almay jýrgen jastar tobynyng payda boluy. Osy túrghydan qarastyrar bolsaq, Shanyraq oqighasy sekildi Janaózen qalasyndaghy oqighalarda da jastardyng belgili bir tobynyng qatysuy alandatuy tiyis. Jәne de, osynday narazy jas adamdardyng sany barghan sayyn ósip kele jatqanyn da aitu qajet. Sondyqtan tek múnayshylardyng mәselelerin sheshumen ghana ainalyspay, al eng aldymen nelikten jastardyng kóbi qoghamdaghy prosesterden tys qalatyny, olardyng nelikten óz әleuetin iske asyrugha layyqty mýmkindik taba almay jatqany jayly oilanuymyz qajet.
Janaózendegi oqighalardy tek qana múnayshylardyng mәselelerine ne bolmasa bólek bir ónirding mәselelerine baylanystyryp qarastyru jetkiliksiz. Búl oqighalardy elimizde songhy uaqytta oryn alyp jatqan birqatar prosesterdi esepke ala otyryp qarastyru qajet. Mysaly, osynday ýrdisterding biri - qoghamda bolyp jatqan ózgeristerde óz ornyn taba almay jýrgen jastar tobynyng payda boluy. Osy túrghydan qarastyrar bolsaq, Shanyraq oqighasy sekildi Janaózen qalasyndaghy oqighalarda da jastardyng belgili bir tobynyng qatysuy alandatuy tiyis. Jәne de, osynday narazy jas adamdardyng sany barghan sayyn ósip kele jatqanyn da aitu qajet. Sondyqtan tek múnayshylardyng mәselelerin sheshumen ghana ainalyspay, al eng aldymen nelikten jastardyng kóbi qoghamdaghy prosesterden tys qalatyny, olardyng nelikten óz әleuetin iske asyrugha layyqty mýmkindik taba almay jatqany jayly oilanuymyz qajet.
Osydan shyghatyn taghy bir qorytyndy - Janaózendegi oqighalardan búryn oryn alghan jaghdaylardy taghy bir ret múqiyat, jan-jaqty taldau qajet. Yaghny biyl biz tap bolghan birqatar ekstremizm jәne lankestik kórinisterdi qaytadan egjey-tegjeyli taldauymyz qajet. Aytalyq, Atyrau, Aqtóbede oryn alghan keybir oqighalardyng artynda әleumettik narazylyqtyng bir kórinisi bolghan da shyghar. Biz osy ekstremizm oqighalarynyng tek qana diny astary bar dep bagha berip, jastardyng jana aghymdargha eliguine, missionerlerding yqpalyna, diny nasihattyng әserine baylanystyryp qana qarastyrghanymyz qatelik boluy әbden mýmkin. Al múnday kózqaras Atyrau, Aqtóbe, Taraz ben Janaózendegi oqighalardy basqa qyrynan, jýieli zertteuge mýmkindik beredi. Ýstimizdegi jyly elimizde oryn alghan qandy oqighalar qoghamdaghy keybir ishki mәseleler men prosessterdi obektivti baghalay almay otyrghannyng saldary. Ne bolmasa ol qanday da bir toqmeyilsushilikting nemese bizde eshqanday da problema joq, búnday oqighalar bizding elde boluy mýmkin emes, lankestik әreketter, kisi óltiruler, jappay tәrtipsizdikter biz ýshin qauipti emes dep óz-ózimizdi aldaghannyng nәtiyjesi.
Jalpy janaózendik oqighalar sayasy prosesting barlyq qatysushylarynyng eldegi jaghdaygha degen qiyalshyl kózqarasyn aiyqtyruy tiyis. Sebebi osy oqighalargha qalaysha bagha berilgeni biylikting de, oppozisiyanyng da, býkil qoghamnyng da búl istegi jauapkershiligi bar-joghyn aiyryp bergen belgili bir kórsetkishke ainaldy.
«Abay-aqparat»