Elimiz kýrdeli ahualdy basynan ótkerude. Manghystau oblysyndaghy Janaózen men Shetpede beybit halyqqa oq atylyp, resmy derekter boyynsha polisiyanyng qolynan 16 adam qaza tauyp, jýzden astam adam jaralandy. Biraq, osy oqighanyng ishinde bolghan Reseydin, ózge de tәuelsiz jurnalisterdin, dәrigerlerding derekteri boyynsha Janaózende 16 jeltoqsan kýni 70-ke juyq, endi bir mәlimetterge jýginsek, jýzden astam adam  qaza tauyp, 500-ge tarta adam jaralanghan. 7 ay boyyna biylikke talap qoyghan, keyinnen ashu-yza jetegine ergen halyqqa keybireulerding tapsyrmasymen oq atugha deyin barghan  qaruly topty Europarlament, AQSh Kongresi t.b. halyqaralyq úiymdar aiyptauda. Búl qandy qyrghyn qoghamda erekshe narazylyq tughyzuda.

Endi 15 qantardaghy saylaugha oralar bolsaq, búl arada taghy bir eske ala ketetin mәsele bar. Kileng «Núr Otan» partiyasynan qúralghan búrynghy deputattardyng 2012 jyly boluy yqtimal, nemese bolmauy mýmkin ekonomikalyq qiyndyqtargha baylanysty uaqytynan búryn taratyluy zansyz is edi jәne sondaghy 53 deputattyng 47-ining saylaugha qayta týsui mýlde týsiniksiz. Eger olar ekonomikalyq qiyndyqtardy jenuge iykemsiz bolsa, onda nege saylaugha qayta týsedi?

Elimiz kýrdeli ahualdy basynan ótkerude. Manghystau oblysyndaghy Janaózen men Shetpede beybit halyqqa oq atylyp, resmy derekter boyynsha polisiyanyng qolynan 16 adam qaza tauyp, jýzden astam adam jaralandy. Biraq, osy oqighanyng ishinde bolghan Reseydin, ózge de tәuelsiz jurnalisterdin, dәrigerlerding derekteri boyynsha Janaózende 16 jeltoqsan kýni 70-ke juyq, endi bir mәlimetterge jýginsek, jýzden astam adam  qaza tauyp, 500-ge tarta adam jaralanghan. 7 ay boyyna biylikke talap qoyghan, keyinnen ashu-yza jetegine ergen halyqqa keybireulerding tapsyrmasymen oq atugha deyin barghan  qaruly topty Europarlament, AQSh Kongresi t.b. halyqaralyq úiymdar aiyptauda. Búl qandy qyrghyn qoghamda erekshe narazylyq tughyzuda.

Endi 15 qantardaghy saylaugha oralar bolsaq, búl arada taghy bir eske ala ketetin mәsele bar. Kileng «Núr Otan» partiyasynan qúralghan búrynghy deputattardyng 2012 jyly boluy yqtimal, nemese bolmauy mýmkin ekonomikalyq qiyndyqtargha baylanysty uaqytynan búryn taratyluy zansyz is edi jәne sondaghy 53 deputattyng 47-ining saylaugha qayta týsui mýlde týsiniksiz. Eger olar ekonomikalyq qiyndyqtardy jenuge iykemsiz bolsa, onda nege saylaugha qayta týsedi?

Janaózendegi qayghyly oqighagha baylanysty 5 qantargha deyin belgilengen komendanttyq saghat, tótenshe jaghday  2012 jyldyng 4 qantarynda jariyalanghan Preziydent Jarlyghyna oray 31  qantargha deyin úzartyldy. Qalyptasqan sayasy jaghdaylargha baylanysty 15 qantargha belgilengen saylau tótenshe jaghdaydyng ishinde qalyp otyr. Komendanttyq saghat kezinde saylaugha qatysatyn partiyalar tolyqqandy ýgit-nasihat jýrgize almaydy jәne Janaózen halqy qaza bolghandardy aza tútyp jatqanda, saylau ótkizuding aqylgha syimaytyny aiqyn. Sondyqtan da órkeniyetti elder ústanghan ýrdisterge say, saylaudy keminde 3 aigha keyin shegerudi qajet dep bilemiz.

Saylau tóniregindegi Reseyde bolyp jatqan әdiletsizdikter bizding biylik basyndaghylargha da sabaq boluy tiyis edi. Ortalyq saylau komissiyasyna tóraghalyq etken Q.Túrghanqúlov osy jolghy saylauda taghy da zansyzdyqqa jol berip otyr. Búl komissiya «Ruhaniyat» partiyasyn 10 kýn qatarynan tekserip, zandy týrde tirkep, deputattyqqa kandidat 27 adamgha arnayy qújat bergen bolatyn. Biyliktegi keybireulerding úiymdastyruymen oida-joqta partiya qújattary zansyz dep sanalyp, saylaugha qatysu mýmkindiginen alynyp tastaldy. Tipti búl iste sot sheshimin de qajet dep tappady. Múnyng týp tórkininde qanday oiyn jatqanyn júrt jaqsy biledi. Mәselening anyq-qanyghyna kóz jetkizgen AQSh elshiligi, Europarlament, EYQÚ alandaushylyq bildirude. Sondyqtan da biz, zanbúzushylyqqa әbden eti ýirengen, halyq mýddesin emes,  tek biylikting ghana tapsyrmasyn oryndaytyn qazirgi Ortalyq saylau komissiyasynyng taratyluyn talap   etemiz!

«Ruhaniyat» partiyasynyng saylaudan shettetiluine partiyanyng búrynghy jetekshisi Altynshash Jaghanovanyng shaghymy negiz bolghany barshagha belgili. Biyliktegi keybireulerge arqa sýiegen Jaghanova 2012 jyldyng 7-qantary kýni partiya sezin zansyz shaqyryp, «Ruhaniyat» partiyasyn qaytaryp almaqshy. Biylikting býgingi is-әreketine qaraghanda A.Jaghanovanyng oilaghan maqsatyna jetetindigi kýmәnsiz. Sonda 2010 jyldyng 16 nauryzynda S.Mәmbetalindi partiya tóraghasy etip saylaghan «Ruhaniyat» partiyasynyng kezekten tys jetinshi sezining sheshimi qayda qalady? Múnday әdiletsizdikke biylik shynymen-aq jol bermek pe?

Jogharydaghy atalghan talaptar oryndalmaghan jaghdayda, Preziydenttik, Ýkimettik biylikting óz oryndarynan ketui turaly mәsele kóteruge qaqymyz bar ekenin eskertemiz.

M.ShAHANOV, «Tәuelsizdikti qorghau» jәne «Memlekettik til» qoghamdyq qozghalystarynyng tóraghasy, Qazaqstannyng Halyq jazushysy; H.GhABJALELOV, «Alash» tarihy zertteu ortalyghynyng diyrektory; Q.BODAUHAN, «Asar» respublikalyq qoghamdyq birlestigining tóraghasy ekonomika ghylymdarynyng kandidaty; S.JAKUPOV, KSRO  Bas prokuraturasynyng qúrmetti qyzmetkeri, zanger, HII-HIII Jogharghy Kenes shaqyrylymdarynyng deputaty; M.QÚLKENOV, Jazushy, Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri; R.QÚDAYBERGENOV, Ekonomist, Jeltoqsan kóterilisine qatysushy; M.QALYBAEV, QR-na erekshe enbek sinirgen zeynetker;S.JIYRENShINA, Jurnalist, «Qazaqstan» últtyq arnasynyng baghdarlamalar jetekshisi; J.ÁKIM, biologiya ghylymdarynyng kandidaty, «Halyqaralyq Adam instituty» JShS diyrektory, Qazaq Últtyq jaratylystanu ghylymdary Akademiyasynyng korrespondent mýshesi; Q.BILÁL, Jazushy, QR mәdeniyet qayratkeri; M.ABAGhAN, «Kenesary» qoghamdyq qorynyng atqarushy diyrektory, QR Mәdeniyet qayratkeri; E. RAQYShEV, Kinorejisser, «Jas úlan» kinostudiyasynyng diyrektory; S.QARAQYSTYQ , polkovniyk, sazger; Q.Qúrmanәli, sazger, Shәmshi Qaldayaqov atyndaghy halyqaralyq әn festivali diyreksiyasynyng bas diyrektory; S.Mәmbetaliyn, ekolog, «Ruhaniyat» partiyasynyng tóraghasy; M.Ótelbaev, Euraziya Últtyq uniyversiytetining professory, fizika-matematika ghylymdarynyng doktory, QR Últtyq ghylym akademiyasynyng akademiygi, QR Memlekettik syilyghynyng laureaty; K.Tәlimúly aqyn, Almaty oblysy, Talghar audandyq Memlekettik tildi oqytu ortalyghynyng diyrektory; R.Ayypúly, «Jebeu» respublikalyq qoghamdyq birlestigi ortalyq atqaru kenesining diyrektory; Q.Ghabdolla, «Jýzdesu» gazetining bas redaktory;A.Jangiyreev, dәriger, medisina ghylymdarynyng doktory, professor; Q.Ibragimov, suretshi, Qazaqstan Suretshiler Akademiyasynyng korrespondent mýshesi; M.Kenjebay, Qazaq Últtyq agrarlyq uniyversiytetining dosenti, auylsharuashylyghy ghylymdarynyng kandidaty;B.Tólepbergenov, «Tәuelsizdikti qorghau» qozghalysynyng Astana qalalyq filialy tóraghasynyng orynbasary; Ú.Shamshet, «Ayqap» qoghamdyq qorynyng atqarushy diyrektory; J.ShYMShYQOV; ekonomika ghylymdarynyng kandidaty, professor, әleumettik-ekonomikalyq zertteuler ortalyghynyng diyrektory.