Qazaqty tili men dininen ajyrata almaghan biylik jana qúityrqygha kóship, ghasyrlar boyy qalyptasqan dilimizge qarqyndy shabuyl jasau nauqanyn bastady. Sany kóp qazaq tildilerdi qúldanu ruhaniy-mәdeny ýshin qara orys nәsilshilderi boqtyqqa qúrylghan azghyndyq sipatyndaghy qazaqy popmәdeniyet qalyptastyrudy qolgha alyp, týrli vayndar, miniyinternet serialdar týsirip, bar biylikti әleumettik jobalargha negizdelgen ortalyqtyng diyrektory Aleksandr Aksutisting qolyna berip qarap otyr. 

«Nege Aleksandr Aksutis búl oryngha qonjidy, al, elge tanymal qazaq nelikten tap osynday últtyq manyzy bar jobagha basshylyq etpeydi?» degen saual ózinen ózi tuyndaydy. 

Resmy biylik tarapynan «Qazaq vaynerleri men blogerining qúdayy» dep tanylghan Aleksandr Aksutis kim? Ol qazaq ýshin ne býldirdi? degen saualdargha jauap izdep kóreyik. Qazirgi Salem Social Media Bas diyrektory – Aleksandr Aksutis preziydent baspasóz qyzmetinde istegen, «24 KZ», «Habar»,  «Bilim jәne Mәdeniyet» arnalaryn basqarghan, kezinde «Nur Otan» partiyasynyng baspasóz qyzmetin ashsa alaqanynda júmsa júdyryghynda ústanghan 38 jastaghy «Nur Otan»-nyng synnan ótken kadrlyq ónimi. Qazaqtyng kóbisining teledidar qaramaytynyn úyaly shúqylaytynyn biletin el kórgen, jer kórgen jan. Onysyn óz súhbattarynda jasyrmay sóz etedi.

Endi qazaq tildilerdi ruhaniy-mәdeny qúldanu ýshin qara orys nәsilshilderi boqtyqqa qúrylghan azghyndyq sipatyndaghy qazaqy popmәdeniyet qalyptastyrudy qolgha alyp, týrli vayndar, miniyinternet serialdar týsiru nauqanynyng kórigin qyzdyrushy retinde qazaqqa ýkilep úsynyp otyr. Osy jolda Sashok tyndyrghan is qazaq tildi qoghamdy dýr silkindirdi. 

10 sekundta 5 ret boqtaytyn qazaq serialy 57 mln ret qaralghan degen habardy zakon.kz júrtqa taratty.

Ol Birinshi Euroaziya arnasynda Aybek Qosannyng 4 minuttyq beynehabaryna arqau boldy.

Beynehabarda qogham belsendisi, "Qara shanyraq" qoghamdyq birlestigining tóraghasy Túrar Sattarqyzy, QR Parlamenti Senatynyng deputaty Múrat Baqtiyarúly jәne QR Aqparat jәne qoghamdyq damu ministrligining resmy ókili Maksim Rojinder biz osynday jobalardy beyәdep, beypil sózderden alystau bolghangha shaqyramyz dep óz uәjdi pikirlerin bildirse, kerisinshe Salem Social Media Bas diyrektory – Aleksandr Aksutiys:

- Biz auditoriya qanday tilde sóilese soghan beyimdele otyryp material úsynamyz. Kóp adamdar aqparat qúraldaryn qoghamgha teris әser etedi dep kinәlәidi. Qogham qaranghy bolyp bara jatyr deydi. Tәrbie otbasynda beriledi. Eger balalary boqauyz bolyp ósse onda ata-ananyng ózi kinәli. Biz qoghamnyng ainasymyz. Qazir Abaydyng tilimen jazsang eshkim kórmeydi. Sondyqtan biz búqaranyng óz tilinde sóileymiz, - deydi.

Sonda vaynpayghambaryna, minitoptama tәnirine ainalghan Sashok bizge qay búqaranyng tilin aityp otyr. 

«YouTube» beynehostingisinde әlem júrtshylyghynyng 60%-y sauyq-sayrandyq, qalghan 40 %-y tanymdyq rolikter men sanagha oy salar dýniyelerdi kóredi eken. Bizde she, ózge tildiler shaynap bergen dýniyelerdi kórip, sybay boqtap jýre beremiz be. Álde orys tildiler aralastyrylmaytyn qazaq tildi mediajobalargha qol jetkizemiz be? 

Osy orayda qazaq qashan óz ana tilinde «YouTube» beynehostingisinde 40%-y sauyq-sayrandyq, qalghan 60%-y tanymdyq rolikter men sanagha oy salar dýniyelerdi ózgenini aralasuynsyz óz betimen ómirge әkeluge jetisedi degen oy tuyndaydy eken. Oghan qara orys nәsilshilderi mýmkindik bere me, joq pa!?

Búl Aleksandr Aksutis qazaq namysyn taptap atyn shygharudy maqsat etken әldeqanday dombyra syndyrushy, tudy taptaushy azghyn bireu emes, qazaq órkeniyetining týp asylyna balta shabushy dep sanaymyz. Oghan toqtau salyp búnday qyzmetten mýldem shettetpesek, eldigimizge syn!

Ábil-Serik Áliakbar

Abai.kz