N.Nyghmatuliyn: jana Kodeks - elimizding ekologiyalyq jaghdayyn jaqsartugha arnalghan naqty qadam
Býgin Mәjilis Spiykeri Núrlan Nyghmatulinning tóraghalymen jalpy otyrys ótti. Onda deputattar Ekologiyalyq Kodeksting jobasyn birinshi oqylymda maqúldady.
Ol qorshaghan ortany qorghau salasynda memlekettik retteu men basqarudyng neghúrlym tiyimdi jәne aiqyn jýiesin qúrugha baghyttalghan.
Kodeks jobasy boyynsha bayandama jasaghan Ekologiya, geologiya jәne tabighy resurstar ministri Maghzúm Myrzaghaliyevke deputattar birqatar súraqtar qoyyp, pikirlerin bildirdi.
Osy rette, Mәjilis Tóraghasy Núrlan Nyghmatulin atalghan Kodeks jobasy boyynsha:
Mәselen, Qaraghandy oblysynyng Úlytau audanynyng túrghynynyng 5-10 tauyghy bar delik. Ony deklarasiyalau ýshin ol oblystyq tabighy resurstar basqarmasyna baruy kerek. Al ol oblys ortalyghynda ornalasqan. Yaghni, ol tipti 5 emes, tipti 1 tauyghyn deklarasiyalau ýshin 700 shaqyrymdy jýrui kerek. Kodekste osylay jazylghan. Nelikten olay? Siz kodekste «100 jәne odan tómen bas ýshin» dep jazasyz. Oghan, yaghni, mal bolsyn, qús bolsyn kiredi. Ol sangha 99 maldy da, 1 maldy da kirgizuge bolady. Álbette bir tabynnyng bir tauyqqa qaraghanda ekologiyagha tiygizetin әseri mol ekenin aldymen týsinip alu kerek, - dey kelip:
Zang jobasynyng osynday normasyn oqyghan kezde oilaysyn, búl normany jazghan adam auylda boldy ma, bolmaghan shyghar? Shirkin, osy normany jazghan mamandy eki-ýsh aigha auylgha jiberse ghoy. Sonda tauyq pen siyrdyng aiyrmashylyghyn týsinetin bolar, - dedi Núrlan Nyghmatuliyn.
Osy mәsele boyynsha jalpy otyrys barysynda oghan ilespe zang jobasy da talqylandy. Deputat Taras Hituov Últtyq ekonomika ministrligine ekologiyalyq tólemderding elimiz ónirlerining jergilikti ekologiyalyq qajettilikterine jýz payyz baghyttaluy turaly normalar bar ekenin aityp, súraghyn qoydy. Sonymen qatar, búl qarajattyng júmsalu tәrtibi men nysanaly maqsaty kózdelmegenin jetkizdi.
Sondyqtan deputattar ekologiyalyq tólemderding jergilikti budjetke týsip, qorshaghan ortany qorghau jónindegi is-sharalargha ghana baghyttaluy ýshin týzetuler úsyndy.
Osy rette, Núrlan Nyghmatulin búl normanyng óte manyzdy ekenin algha tarta kelip:
Kóp bolsa da, az bolsa da, ekologiyalyq tólemder jergilikti budjetke týsedi. Odan keyin - ol aqsha qayda, qanday maqsatqa júmsalady, ony bir Qúday biledi.Jasyratyny joq, sol aqsha ekologiyadan basqa da sharalargha júmsalatyn jaghdaylar bolady. Endi osy Zang jobasyna sәikes, ekologiyalyq tólemder tek ghana qorshaghan ortany qorghau sharalaryna júmsalatyn bolady. Týsken aqshanyng 100 payyzy. Búl óte dúrys, óte qajetti dep oilaymyn. Sondyqtan, búl normany qoldau kerek, - dedi.
Osyghan sәikes, Núrlan Nyghmatulinning aituynsha, jalpy Ekologiyalyq Kodeks Mәjilis maqúldaghan zang jobalary qataryna taghy bir óte manyzdy qújat. Búl Kodeks boyynsha deputattar jyldyng basynan beri kóptegen otyrystar, talqylaular ótkizgen. Zang jobasyn talqylaugha deputattarmen qatar, osy saladaghy kәsiby mamandar, sarapshylar, iri ónerkәsip ókilderi jәne qogham belsendileri qatysty. Osy ózekti mәseleni qorytyndylau barysynda:
Ózderinizge belgili, Memleket Basshysy Qasym-Jomart Kemelúly Toqaev Ekologiyalyq Kodeksti jyl sonyna deyin qabyldau turaly naqty tapsyrma bergen bolatyn. Osyghan oray, deputattar osy saladaghy problemalardy sheshuge, sonymen birge, ekologiyany taza ústaugha, qorghaugha, jәne tabighy baylyqtardy saqtaugha qatysty manyzdy normalardy
engizdi - dep, jana Kodeks - zamangha say tehnologiyalardy paydalana otyryp, elimizding ekologiyalyq jaghdayyn jaqsartugha arnalghan naqty qadam ekenin atap ótti.
Abai.kz