Manghystau oblysynda ornalasqan Qarajanbas ken ornyndaghy su túshytu zauytyn 2021 jyldyng 1 toqsanynda iske qosu josparlanyp otyr, - dep habarlaydy Abai.kz.

Ayta keteyik, 2019 jyly bastalghan zauytty iske qosu merzimi qúrylys ýshin qajetti qondyrghylardy jetkizuge kedergi keltirgen koronavirus pandemiyasy әserinen shegerilgen edi.

Zauyt sudy túshytu kezinde kóp satyly tazalau jәne keri osmos negizinde miyneralsyzdandyru tehnologiyalaryn qoldanatyn bolady. Al túshytylghan sudyng kólemi tәuligine 17 myng m³ deyin jetedi dep josparlanuda.

Auyz su jetispeushiligin azaytu maqsatynda boy kóterip jatqan zauyt qúrylysynyng 35 payyzy jýzege asqan. Zauyt iske qosylsa, Qarajanbas ken orny men Manghystau oblysy túrghyndarynyng túshy sugha degen qajettiligin óteuge aitarlyqtay septigin tiygizbek. Sonday-aq, qúrylys ayaqtalghannan keyin zauyt 50 shaqty adamdy júmyspen qamtamasyz ete alady.

Zauyt tek qana auyz su tapshylyghyn azaytu ýshin emes, «Qarajanbasmúnay» AQ-nyng birqatar tehnologiyalyq mәselesin sheshuge de әser etedi. 2021-2035 jyldar aralyghynda «Qarajanbas» kompanisya múnay óndirisin 700 myng tonnagha arttyru, únghymalardyng kýrdeli jәne jerasty jóndeulerin azaytu, grifondardyng payda boluyn shekteu josparlanyp otyr.

Búdan ózge, kompaniyanyng qorshaghan ortany qorghau salasyndaghy qyzmetinde de tyng josparlar qolgha alynyp jatyr. Mәselen, múnaymen tarihy lastanghan 350 gektar jerdi tazartu boyynsha istelgen júmys ong nәtiyjesin kórsetip otyr. Kompaniya býginde lastanghan aimaqtyng 143 gektaryn tazalap ýlgergen. Sonday-aq, «Qarajanbasmúnay» AQ Kaspiy tenizining jaghalauy aimaghynda 1970 jyldyng ayaghynda búrghylanghan 11 únghymany jauyp, uaqytsha saqtau poligonyndaghy 180 myng tonna qaldyqty kәdege jaratyp otyr.

- Mikrobiologiyalyq remediasiya kartasy boyynsha múnay qaldyqtaryn óndeu prosesi jýrip jatyr. Óndelgen topyraq taza topyraqpen aralastyryp ishki jol jәne alang qúrylystaryna paydalanylady. Búl sharalar óndeu prosesin basty nazarda ústau ýshin ken oryn aumaghynda jasalady, - dedi «Qarajanbasmúnay» AQ qorshaghan ortany qorghau bólimining basshysy Erkebúlan Ospanov.

«Qarajanbasmúnay» ekologiyalyq qyzmetin asyru ýshin ýstimizdegi jyly 479 million tengeden astam qarjy júmsaudy josparlap otyr. Qara altyndy iygeru naryghynda 2002 jyldan beri tabandy qyzmet etip kele jatqan kompaniya ekologiyalyq mәselelerge de bey-jay qaramaydy. Kompaniyadaghy bas ekologtyng aituynsha, plastik qaldyqtardy útymdy paydalanu jóninde tyng jobalardy jýzege asyrmaq.

- Býginde plastik qaldyqtardy qayta óndeuding ózektiligi artuda. Biz plastikty qayta óndep, kәdege jaratu ýshin mardymdy jobalardy qolgha alyp jatyrmyz. Qazirgi uaqytta merdiger kompaniya plastik bótelkelerden kәriz qúbyry men trotuar plitalaryn jasap shygharatyn joba úsynyp otyr. Biz de búl iydeyany qúptadyq, kelisimshart jýrgizip jatyrmyz, - deydi «Qarajanbasmúnay» AQ qorshaghan ortany qorghau bólimining basshysy Erkebúlan Ospanov.

Esterinizge sala keteyik, 2019 jyly QMG jәne Qazaqstan Respublikasy Ekologiya, geologiya jәne tabighy resurstar ministrligi qorshaghan ortany qorghau salasyndaghy yntymaqtastyq turaly memorandumgha qol qoyghan bolatyn. Qújatqa sәikes QMG enshiles kompaniyalary – QBM, «Manghystaumúnaygaz» AQ jәne «Ózenmúnaygaz» AQ – kelisimshart aumaqtary sheginde múnaymen lastanghan jerlerdi tazalau, sonday-aq jabdyqtalmaghan shlam jinaghyshtarynda ornalastyrylghan qaldyqtardy kәdege jaratu jәne qayta óndeu jónindegi mindetterdi qabyldady.

Mahabbat Núrjanqyzy 

Abai.kz