Korrupsiyalyq sana - Zanmen ómir sýrui kerek pe, «týsinikpen» jýru qajet pe?

Qazir sybaylas jemqorlyqqa qatysty aiyptar kóbeygen kezde «men ony bilushi edim, ol synyptasym, taza adam» degen siyaqty pikilerdi jii estiytin boldyq. Endi qaranyzshy, bizding mektep bitirgenimizge mine 30 jyl boldy. Osy uaqyt arasynda synyptasymyzdyng qanday adam bolyp qalyptasqanyn qaydan bilemiz?)

Nemese «ol mening agham, kórshim, tuysym» dep, aqtap jatamyz! Jer betindegi barlyq adam, bizding Qazaqstanda da, tipti Zang búzghandar da bireuding tuysy, bauyry, kórshisi, taghy sol siyaqty bolyp keledi. Biraq búl adamnyng kinәli ne kinәsiz emestigine kriyteriy bolmauy kerek. Bizding Qazaqstanda tipti, olay bolmauy kerek. Óitkeni biz bir birimizge qalay da tuys, dos, tanyspyz!

Nemese «ol úrlyq jasauy mýmkin emes, óitkeni keremet kompozitor, al mynau tamasha aqyn, jemqor boluy mýmkin emes» degendi aityp jatady. Aynalayyndar, múnyng naqty jemqorlyq isine esh qatysy joq. Jemqorlyq bolghan kezde biz sheneunikting shygharmashylyq qasiyetterin baghalamaymyz. Tek onyng iskerlik qasiyetterin nazargha alamyz. Osyghan ýirenuimiz kerek. Qoghamda «ol mening dosym, yaghny men ony qanday jaghdayda da qorghaymyn» degen týsinik bolmauy tiyis.

Búl psihologiyanyng ózi ekonomikamyzdyng damuyna mýmkindik bermey otyrghan jemqorlyqtyng ózegi. Nemese «qazir men seni qoldayyn, sen keyin meni qorgha» degen esep te dúrys emes. Búl kenesten qalghan qylmystyq psihologiya týsinigi. «Belgili bir toptargha ghana arnalghan» memleket osylay qúrylady.

Mysaly, Skandinaviya nemese Shveysariyada kimning kimge tuys, synyptas, kórshi ekeni manyzdy ma? Joq! Sondyqtan da ol jaqta adamdar týsinikpen emes, ZANMEN jaqsy ómir sýredi.

Biz de sonday әr adamgha әdil jәne teng mýmkindik beretin memleket qúruymyz kerek! Sondyqtan, bizdi onday «týsinikter» emes, barlyghyna ortaq ZANG basqaruy kerek!

Múhtar Tayjannyng jazbasy

Abai.kz