Songhy kezderi júrtshylyq últtyq merekelerding mazmúny men nasihatyna, úiymdastyru jaghyna kóp kónil bólip, syny pikirler aityp  jýr. Búl mәselede keybir qasandyqtyng oryn alyp jýrgenin de jasyru qiyn. Juyrda ghana baspadan shyqqan «Nau men yrys» kitaby osy olqylyqqa birshama jauap qarastyrypty. Atalghan enbek - týrkitanu salasyndaghy eldi eleng etkizer enbek degen oidamyz. Avtory, belgili publisist, mәdeniyettanushy, Týrki akademiyasynyng qyzmetkeri - Serik ERGhALI. Avtordyng payymynsha, «últtyq merekeler tynghylyqty zertteu nysanyna ainala qoymaghandyqtan  da, uaqyt talabyna sәikes tuyndaytyn jayttargha  jauap berilmeude, sonyng saldarynan últtyq meyramdar etnografiyalyq ghúryptardyng qalqasynda qalyp, azamattyq, merekelik mazmúngha ie bola almauda» deydi.

Songhy kezderi júrtshylyq últtyq merekelerding mazmúny men nasihatyna, úiymdastyru jaghyna kóp kónil bólip, syny pikirler aityp  jýr. Búl mәselede keybir qasandyqtyng oryn alyp jýrgenin de jasyru qiyn. Juyrda ghana baspadan shyqqan «Nau men yrys» kitaby osy olqylyqqa birshama jauap qarastyrypty. Atalghan enbek - týrkitanu salasyndaghy eldi eleng etkizer enbek degen oidamyz. Avtory, belgili publisist, mәdeniyettanushy, Týrki akademiyasynyng qyzmetkeri - Serik ERGhALI. Avtordyng payymynsha, «últtyq merekeler tynghylyqty zertteu nysanyna ainala qoymaghandyqtan  da, uaqyt talabyna sәikes tuyndaytyn jayttargha  jauap berilmeude, sonyng saldarynan últtyq meyramdar etnografiyalyq ghúryptardyng qalqasynda qalyp, azamattyq, merekelik mazmúngha ie bola almauda» deydi.

«Nau men yrys» kitaby  Nauryz merekesin týrkilik meyram retinde qarastyru jaghynan alghashqy talpynys bolyp tabylady. Avtor óz payymdauymen birge, tarihiy-mәdeny múralardy talday   otyryp,tipti, arheologiyalyq jәdigerlerdi saraptay kele oqyrmanyn ghylymy týrde sendire alatynday tújyrymdar jasaghan. Kitapqa qogham jәne memleket qayratkeri, Halyq jazushysy, aqyn Múhtar Shahanov alghysóz jazypty. «Nau men yrys» kitaby búrynghy Aqparat jәne baylanys ministrligining qarjylandyruymen «Qazyghúrt» baspasynan shyghypty, taralymy nebәri - 2000 dana. Tuyndyny kitaphanadan ghana oqu mýmkindigi bar. Atalghan kitap Alash balasyng óz bolmysyn baghamdaugha jeteleytin ruhany tetikterding biri bolghay degen tilegimizben oqyrmangha jaghymdy janalyqty jetkize otyryp, erekshe enbekti D.Qamzebekúlynyng pikirimen tanystyrudy jón kórdik.

S.Kәkibalanov, internet-jurnalist

BAYSALDY  PAYYMDAMA

Býgingi zamannyng aghartushylyq missiyasyn atqaryp jýrgen Serik Erghalidyng tanymdyq, kósemsózdik enbekteri qalyng oqyrmangha keninen tanys. Óitkeni, ol - qazirgi BAQ-tyng bar týrine erkin shyghyp, óz oiyn, óz degenin jetkizip jýrgen azamat.

Serik myrzanyng boyynan negizgi eki qasiyetti tanugha bolady. Birinshiden, ol әr nәrsege oy kózimen qarap, tylsymyna, syryna boylaudy maqsat etedi. Búl onyng ghylymgha degen yntyzar kónilin anghartady. Ekinshiden, ol әlemdegi qazaq atty ózindik tanymy, joly bar últtyng kórnek pen tirnek ónerin maqtanyshpen asqaqtatugha peyildi. Búl rette Serik Erghaly zertteulerinde 70-80 jyldary últ ruhaniyatyn damytqan Sәbetqazy Aqatay, Aqseleu Seydimbek siyaqty ghalymdardyng joly men baghyty aiqyn kórinip otyrady. «Bolmasang da úqsap baq, bir ghalymdy kórseniz» degen Abay tәmsili Serikting bala jastan miynda saqtaghan ústanymy ekeni bayqalady. Tipti myna enbekting «Nauryz» emes, «Nau men yrys» dep ataluynda da sonday izdenis sýreni seziledi.

Ras, bizde qazir Á.Marghúlan, Á.Qonyratbaev, S.Qyshqashúlynyng joly, ekpini az bayqalady. Oljas Sýleymenovting tildik, tarihy izdenisterinen de alatyn ýlgi jeterlik.

Endi Serik Erghalidyng jiktemelerine nazar audarynyz: nauryzdyq tújyrym, danalyq, ýilesim; nauryzdyq úghymdar, rәsimder, nyshandar; nauryzdy janasha merekeleu núsqalary. Taqyryptyq ataularyn qaranyz: adamzatqa ortaq joralghy; nauryzdyng teologiyalyq tamyry; nauryzdyq shejire; týrkilik dәiekter; nauryzdyq tanym tegi; nauryzdyq nyshandar; nauryz ben tarihy tanbalar; nauryzdyq mәn men dәrip; «nauryz» sózining tegi; týrkilik naurz; nauryzdyq túrghylar; býgingi nauryz; nauryzdyq túrpat; nauryzdy zamangha layyqtau; merekelik jaraqtar.

Izdengish qalamger bәrin de óz betinshe tandaghan, bәrine de óz kózqarasymen barghan. Ótkennen de, ketkennen de, Shyghystan da, Batystan da, últtan da, syrttan da dәiek bar.

Áriyne, Nauryzdyng óte nәzik jeri bәrimizdi de oilantady. Ol diny tanym men últ dәstýrimen baylanysqan túsy. Búl baghytta qazaqtyng ótkenin de, aldaghysyn da saraptay otyryp, tariyhqa sanaly barlau jasau qajet. S.Erghaly enbeginde sonyng eleuli negizi bar.

Avtordyng halyqshyldyghy, bilim-ghylymdy eldik parasatpen týsinip, keng qoltyq ayada nasihattaudy qalaytyny - júmystyng baghaly jaghy. «Shyghystyng Nauryzy» men «Qazaqtyng Nauryzy» - kindiktesip jatqanymen, әrqaysy tóltuma, әr kez tyng baghdarda damyghan jalpyhalyqtyq meyram týrleri. Al, endi ony tәuelsiz Qazaqstannyng ruhany qajetine jaratu - basty mәsele. S.Erghaly búl tónirekte de sarabdal oy aita bilgen.

«Nau men Yrys» (payymdama)» enbegi óz oqyrmandaryn tabady dep esepteymin.

Dihan Qamzabekúly,

L.N.Gumiylev atyndaghy EÚU

«Alash» mәdeniyet jәne ruhany damu institutynyng diyrektory,

filologiya ghylymdarynyng doktory, professor

«Abay-aqparat»