Jyr bolghan Mәjilis saylauy ayaqtaldy. Kezekti saylaudan kópshilik ýlken janalyq kýtpese de, kishigirim ong ózgerister bolatyn shyghar dep oilaghan. Biraq eshtene ózgerge joq. Mәjilis kreslosyna taghy da búrynghy ýsh partiyanyng mýsheleri ghana jayghasady. «Nur Otan», «Aq jol» jәne «Qazaqstan Halyq» partiyasy.

Múndaghy Qazaqstan halyq partiyasynyng aty jana bolghanymen, zaty eski. Búrynghy «Qazaqstan kommunistik halyq partiyasy». Mýsheleri de auysqan joq, iydeologiyasy men ústanymy da ózgergen joq, tek atauynan «kommunistik» degen sózdi alyp tastay saldy. Sóitti de su jana ataumen mәjiliske qayta jol tartty. Búl joly tipti 10 «kommunist» deputat atanyp otyr. Ótken shaqyrylymda búl partiyadan 7 adam deputat bolghanyn eskersek, kóne «kommunisterdin» esebi týgel ekenin angharamyz.

Qazaq qoghamy kommunisterding parlamentte otyrghanyna jii narazylyq bildirip jýrdi. Qazaqstan sekildi kommunistik jýieden asa auyr qysas kórgen, últtyq genosidke úshyraghan elde kommunistik partiyanyng boluy, әri biylikte jýrui aqylgha qonbaytynyn algha tartqandar kóp boldy. Tipti kommunisterdi Mәjiliske endi jolatpau kerek ekeni aitylghan.

Múny az deseniz, 2019 jyly ótken preziydenttik saylauda osy partiyanyng atynan ýmitker bolghan Jambyl Ahmetbekov 1.82% dauys jinap, jeti ýmitkerding ishinde altynshy orynda qalghan. Osy jaghdaylargha qarap, kommunistik partiyanyng kýni batqan bolar dep topshylaghan edik. Biraq bәri biz oilaghanday bolghan joq. Kommunister taghy jeniske jetti.

Qazaqstan halyq partiyasy QKHP-nyng izbasary degen sózdi oidan shygharyp otyrghan joqpyz. Múny atalghan partiyanyng beldi mýshesi, mәjilis deputaty Jambyl Ahmetbekov ózi aitqan. «Partiya atyn ózgertkenimiz, kommunistik iydeologiyadan ketu degen sóz emes», dep mәlimdegen osydan eki ay búryn. Sosialistik iydeyany qatang saqtaytyndaryn partiya tóraghasy Ayqyn Qonyrov ta aitqan.

«Qazaqstan kommunistik halyq partiyasynyn» atauyn ghana ózgertip Mәjiliske ótip ketkenin, 1991 jyly Qazaq kenestik sosialistik respublikasy basshylarynyng partiya biyletin laqtyra salyp, Tәuelsiz Qazaqstan biyligine jayghasqanymen salystyrugha bolatyn shyghar.

«Qazaqstan kommunistik halyq partiyasy» qanday partiya edi? 2004 jyly qúrylghan búl partiya el esinde komsomoldyng pәlen jyldyghy, sovet odaghynyng týgen kýndigi degen sekildi kónergen datalarda ghana boy kórsetetin, elding sayasiy-mәdeny ómirine aralaspaytyn, qogham damuyna mýlde paydasyz partiya retinde qalghan.

QKHP dese oiymyzgha oralatyny dýrkirep ótken komsomoldyng 100 jyldyq toyy, jyl sayynghy 9 mamyr sekildi kenestik merekeler ghana. Osy is-sharalardyng bәri KSRO kezindegidey dabyraly ótetin. Ózderin kenes odaghy kezinde ómir sýrip jatqanday sezinetin kommunister Tәuelsiz Qazaqstan biyligi men halqyna pysqyryp ta qaraghan emes. Endigi súraq, atauyn ózgertken Qazaqstan halyq partiyasy biyl «Bessmertnyy polk» pen keler jylghy KSRO-nyng 100 jyldyghyn qalay toylar eken?!

«Qazaqstan kommunistik halyq partiyasy» osydan 5 ay búryn ghana «Tәuelsiz elding jastary kenestik jýide bilim almady» dep shu shygharghan bolatyn. «Býgingi oqushylar men studentter komsomoldar men kommunisterding erligin nege oqymaydy», dep Bilim ministrine ashyq hat jazghan da Qonyrov, Ahmetbekov sekildi mәjilis deputtattary bolatyn. Múny az deseniz, dәl osy partiya Bas prokuraturagha hat jazyp, últtyq qúndyqtardy joqtap jýrgen azamattardy «fashister» retinde jazalaudy talap etken. Tipti «Halyq kommunisteri» nasister men kollaborasionisterdi dәripteytin dekommunizatorlargha soghys jariyalaydy», dep kenes kezindegidey úran da tastaghan.

Mine, osynday ústanymdaghy, osynday kózqarastaghy partiya atauynan «kommunistik» degen sózdi alyp tastay salyp, Mәjiliske taghy ótip ketse, halyq qalay tanqalmaydy! Keshe ghana KSRO-nyng joghyn joqtap, soyylyn soghyp jýrgen qyzyl kommunisterding bir sәtte halyqtyq partiya bolyp ketkenine kim senedi?

Sonymen, Qazaqstan halyq partiyasy Parlamenti Mәjilisi saylauynan keyin jinalys ótkizipti. Sol sezde sóz alghan Irina Smirnova degen deputat «premier-ministr bizding partiyadan taghayyndalsa», degen ýmitin jetkizipti. Smirnova hanym «Ýkimet qúramy ózgerui kerek» degen oiyn aitqan. Onyng búl oiy qate demeymiz, biraq premier-ministrlikke óz partiyalasy Aybek Payaevti úsynghanyn qazaq qoghamy qabylday ma?..

Sebebi, búl partiyanyng ústanymy men iydeologiyasynyng qanday ekeni bәrimizge belgili. Úsynys iyesi Smirnovanyng ózi bir kezderi «Russkiy mirden jyraqtap baramyz» dep shyr-pyr bolghan. Demek «Russkiy mirge» jaqyn, kommunistik kózqarastaghy partiya ókili «Ruhany janghyru» jolyndaghy Tәuelsiz elding ýkimet tizginin qalay ústaydy?!

Bizding maqsatymyz, Mәjiliske ótken Qazaqstan halyq partiyasyn ayaqtan shalyp, shaujayyna jarmasu emes. Qayta halyq partiyasy atanghan újym búrynghy kommunistik kózqarastan bas tartsa degen ýmitimizdi jetkizu. Eger búrynghy QKHP-nyng jolymen jýrse, at auystyrghannyng esh paydasy joq. Jogharyda jazghanymyzday, QHP aldaghy uaqytta KSRO-dan qalghan kóne mereke-meyramdy toylap, jastargha kommunistik iydeyalardy ýgittemese deymiz. Dekommunizasiya jolyna shyndap týskende ghana, naghyz halyq partiyasy bolatyndaryn týsingeni jón...

Quanysh Qappas

Abai.kz