Qytay kompaniyalary: Investisiya ma, ekspansiya ma?
"Qazaqstanda Qytay kompaniyalary salynady" degen kýnnen bastap, el ishinde dau tolastar emes. Halyqtyng bir bóligi Qytay kompaniyalary ekonomikalyq damudyng bir kepili bolmaq dese, ekinshi bir bóligi kompaniya ekspansiyanyng júmsaq týri deude. Kópshilik Qytay kompaniyalary arqyly myndaghan Qytay azamattary elimizge kirip, qayta shyqpay, azamattyq aluy mýmkin degen kýdikpen otyr.
Qytay Qazaqstangha investisiya qúishy memleketterding biri. Anyghy alghashqy bestikte. Onyng múnay jәne gaz salasyna qúighan investisiyalary mlrdtaghan dollargha jetedi. Songhy uaqytta resmy Beyjing elimizding auyl sharuashylyghy men uran, tau-ken óndirisine de qarjy qúngdy arttyrdy.
28 sәuir kýni QR Sauda jәne integrasiya ministri Baqyt Súltanov pen QHR Kommersiya ministri Van Venitao eki el arasyndaghy sauda-ekonomikalyq yntymaqtastyqty damytugha kelisti.
Pandemiyanyng órship túrghanyna qaramastan, 2020 jyldyng qorytyndysy boyynsha eki el arasyndaghy ózara sauda 4%-gha ósip, 15,4 mlrd dollardy qúraghan. Búl rette, Qytaygha eksport 9 mlrd dollar, al Qytaydan import 6,4 mlrd dollardy qúrap otyr. Osynyng ózi Beyjing men Núr-Súltan arasyndaghy sauda qatynasynyng jana qarqyngha kóterilgenining kórsetkishi.
Industriyalyq-investisiyalyq yntymaqtastyq baghdarlamasy ayasynda 24,5 mlrd dollargha 56 zamanauy kәsiporyn salu josparlanuda. Qazaqstan aumaghyndaghy birlesken Qazaqstan-Qytay kәsiporyndarynyng sany 700den asyp otyr. Osy rette kópshilik kókeyinde ýlken súraq tuyndaydy: Búl investisiya ma, әlde ekspansiya ma?
Áriyne, investisiya qúi, ózara payda tabu jahandyq naryqtyng bir erejesi. Degenmen Qytaymen sauda jasap, investisiyasyna tәueldi bolghan elderding tәuelsizdigin bәsekege tigip jatqanyn da kórip otyrmyz. Beyjinnen qaryz alyp, qaytara almaghan qansha el jerinen aiyrylyp, porttaryn syigha bergenin oqyp otyrmyz. Kýdiktenbeske amal joq.
Qytay biyligimen jasalghan barlyq kelisimdi ashyq jariyalap, kәsiporyndardaghy júmysshylardyng sanyn, azamattyghyn naqty kórsetpey, elding kýdigi seyilmeydi. Kókeydegi "búl investisiya ekspansiyagha bastar jol" atty sekem bir sәtke bolsyn joghalmaydy.
Ka myrza
Abai.kz