HHI ghasyrdaghy әlemnin, onyng ishinde músylman elderining janarugha, ghylym men tehnologiyalargha ilesui zaman talaby bolyp tabylady. Nazar audararlyghy – diny dәstýrlerin qatang ústanghan Saud Arabiyasy, Iran syndy elderding ózi býginde ghalamdyq modernizasiya ýderisine qarqyndy enu ýstinde. Sonyng bir kórinisi sipatynda atalghan elderding jastary betti býrkemeleu, úzyn saqal qong, qyz-balany oqytpau iә júmys istetpeu sekildi eskilikting rәmizderinen alshaqtauda.

Álbette múnysy diny ústanymynan qol ýzudi bildirmeydi, qayta ony uaqyt talabyna say janghyrtu men iykemdeuge kelip sayady. Aynalyp kelgende senim-nanym atauly eskilikti kóz júma qaytalau ghana emes, qayta aldynghy buyndardyng ruhany ghibratyn zaman talabyna say qorytyp kәdege jarata biludi algha tartady.

Kerek deseniz osynday biregey qabiletine bola din ghasyrlar boyyndaghy ómirshendigin saqtap, órisin keneytumen keldi emes pe. Demek, órkeniyetting birizdi damuyn toqyratugha әuez, býgin men ertendi ótkenge ghana baghynyshty etpek kýshter kәdimgi ómir filosofiyasyna qarsy shyghyp otyrghany aitpasa da týsinikti. Al endi dinning jasampaz әleuetine jýgingennen kóri onyng atyn jamylghan qauipti iydeologiyanyng etek jangy, әlbette, jekelegen memleketting әlsizdigin bildiredi. Ásirese atalghan jaghday materialdyq qúndylyqtardy birinshi oryngha shygharyp, ruhaniyatqa nemqúraylyq tanytqan, tarihy men últtyq bolmysynan qol ýzgen, óz jolymen jýrmey ózgege elikteuish keletin elderge tәn qúbylys. Jәne kerisinshe ózine senimdi de jauapkershiligin úghynyp tól bolmysyn saqtaghan qogham der kezinde әrekettenip zor pәlening aldyn alugha qauqary jetedi.

Sayyp kelgende Abay, Shәkәrim, Maghjan, Mәshhýr Jýsipti oqyp-bilip, ishki jan-dýniyesi myghym úrpaq kelimsek aghymdardyng arbauyna týspesi anyq.

Rasul Júmaly

Abai.kz