2021 jyldyng 7 qarasha kýni qazaqtyng әn ónerin әlemge pash etken, dәstýrli әnning dýldýli Ámire Qashaubayúlynyng mәngilik mekeni, qabirining basy janartylyp, belgi tas ornatu sharasy ótti.

Búl iygi isting iydeyalyq bastamashysy «әn atasynyn» esimin iyelengen ShQO Mәdeniyet basqarmasyna qarasty filarmoniyanyng diyrektory, kýishi-kompozitor Bekbosynov Aybek Serikbolsynúly bolsa, qarjylyq demeu bildirgen «Abyraly-Degelen» qoghamdyq qory, atap aitqanda «Aqshyn» korporasiyasynyng diyrektory, qor tóraghasy Qúrmanbaev Marat Serikjanúly, Sәtbek Kәribjanov, Ánuarbek Bimurzin syndy el azamattary, qor mýsheleri bar.

Almaty qalasyndaghy Ortalyq qabirstan basynda ótken sharagha Shyghys Qazaqstan oblysynan kelgen arnayy delegasiyamen qatar el aghalary, ziyaly qauym ókilderi, óner maytalmandary qatysty. Artynsha Ámire Qashaubayúlynyng ruhyna arnap, qúran-as berildi.

Qazaqtyng dәstýrli әn ónerin Parijde, Mayndaghy Frankfurtte, Strasburg qalasynda, Reseyding Irkutsk, Ázerbayjannyng Baku qalasynda pash etken túnghysh ónerpaz 1925 jyly Parijge barghanda Mústafa Shoqaymen jolyqqany sebep bolyp, ekeuining bir-birimen baylanysy bar adamdar dep Birikken Bas sayasy basqarma (OGPU) tynshylarynyng tizimine ilikken bolatyn. 1934 jyly 7 qarasha kýni dәm-túzy tausylyp, jer qoyynyna engen jerding qarausyz qalyp, qay jerge jerlengeni, mýrdesi, ziraty joghalyp 30 jyldan keyin ýntaspasy tabylyp, izdenister nәtiyjesinde kóp úzatpay mýrdesin de tapqan oqigha tarihta oryn aldy.

Ziyaly qauym ókilderining D.Qonaevqa jazghan hatynan keyin Qazaq SSR Ministrler Sovetine tapsyrylyp, Ámire mýsinin túrghyzugha 5000 rubli bólindi. Osy sheshim negizinde 1974 jyldyng 9 shildesi kýni Qazaq SSR Mәdeniyet ministrliginde Ámirege ornatylatyn eskertkish mýsinining eskiyzi men jobasy bekitilgenmen mýsin ornatylmady. Aragha 58 jyl salyp, 1992 jyly 1992 jyldyng 5 qarashasy kýni ghana Ámire qabirining basyna qúlpytas ornatyldy. Qúlpytasty Qazaq SSR enbek sinirgen әrtisteri, әnshi Kenjegýl Syzdyqova men onyng zayyby Dmitriy Gusinsov 60 myng rubli shygharyp jeke qarjatymen túrghyzdy. Al әnshining tughan jerinde 2007 jyly «Búl jerde 1888 jyly әn atasy - Ámire dýniyege kelgen. Qashaubay qystauy» degen kishigirim tas belgi qoyylghan bolatyn.

Rayymbek batyr danghyly (Tashkent kóshesi) ornalasqan Ortalyq qabirstanda Ámiremen qatar qazaqtyng betke ústar qaymaqtary: Dina Núrpeyisova, Múhtar Áuezov, Ahmet Júbanov, Kýlәsh Bayseyitova, Qaliybek Quanyshbaev, Ámina Ómirzaqova taghy da basqa 1970 jyldargha deyingi memleket jәne qogham qayratkerlerining mәngilik mekeni de osy jerde.

«Osy orayda aita ketu kerek, úsynys retinde búl panteondy mәdeny nysangha ainaldyryp, turistik maqsatta paydalanugha bolatyny aitylyp kelgenimen taghy eskerilgeni jón dep esepteymiz» - deydi Ámire filarmoniyasynyng diyrektory Aybek Bekbosynov.

30 jylgha juyq arada Ámirening qabirining basy tozyp, jan-jaqtaghy temir qorshaulary tonalyp, az-kem mәrmәr plitalary synghan kýiinde bolghan edi.

Qazaqstan Tәuelsizdiging 30 jyldyghy merekesi oray Ámire atamyzdyng qaytys bolghan kýni janarghan qabir basyna qomaqty qarjy bólip, ashylu saltanatyn jýrgizip jatqan jerlesteri jәne Ámire esimin iyelengen kiyeli óner ordasy filarmoniya basshylyghy atynan baba ruhyna taghzym jasalyndy.

Abai.kz