Dýisenbi, 30 Qyrkýiek 2024
Áne, kórding be? 4214 12 pikir 8 Jeltoqsan, 2021 saghat 13:29

Putin men Bayden kezdesu: ne aityldy?

Álemning nazary 7 jeltoqsanda Resey men AQSh preziydentterining onlayn kelissózderinde boldy. Búl eki el arasyndaghy shiyelenisting ushyqqan sәtinde ótken kýrdeli formattaghy kezdesu boldy deydi sarapshylar. Kezdesu eki saghatqa sozyldy.  Preziydentter qauipsiz beynebaylanys arqyly bir-birimen baylanysqa shyqty. Vladimir Putin Sochiydegi reziydensiyasynda, al Djozef Bayden Vashingtondaghy Aq ýide boldy.  Sammitting kýn tәrtibine ekijaqty qarym-qatynastar, strategiyalyq túraqtylyq, sonday-aq Ukrainadaghy jaghday jәne NATO-nyng shyghysqa keneni talqylandy. 

Kezdesu aldyndaghy Vashington men Mәskeu arasyndaghy jaghday qatty ushyqqan kýide túr. Resey Ukraina shekarasynyng manyna jýz myngha juyq әskerin toptastyryp, Belarusi pen Polisha shekarasyndaghy bosqyndar daghdarysyn jasady. Jauap retinde NATO elderi Ukrainagha әskery kómekti arttyryp, Belarusiqa sanksiyany kýsheytti. Mәskeuge salynuy mýmkin sanksiyalar paketin әzirlep jatqanyn aitty. Sarapshylar Resey әne-mine Ukraina aumaghyna basyp kiredi dep boljam aituda.

Putin men Bayden kezdesui eki saghattan astam uaqytqa sozyldy. Taraptar ózara pozisiyasyn qatang jetkizetinin kórsetti. Basty taqyryp Ukraina boldy. Bayden Resey Ukrainagha basyp kiretin bolsa, onda búrynsondy qoldanbaghan ekonomikalyq shekteulerdi qoldanatynyn, sanksiyalardy kýsheytip, Reseydi tolyqtay oqshaulaugha kóshetinin naqty jetkizdi. Sol sәtte AQSh senatorlary «Kiyev qanday qaru súrasa, sonday qaru bereyik, shektelmeyik» dep mәlimdeme jasap jatty. Al Putin óz kezeginde Resey eshkimge shabuyl jasamaytynyn, Kiyevting 2015 jylghy «Minsk kelisimin» oryndamay otyrghanyn aitty. Ol NATO shyghysqa keneymeytini turaly qúqyqtyq aspektidegi qújat jasau arqyly kepildik beruin de súrady. Tipti NATO shabuyl jasaushy zymyrandar keshenin Shyghys Europagha ornalastyrmau kerektigin de aita ketti.

Resey Ukraina aumaghynda NATO әskeriylerining toptasuy men Ukrainanyng әskery әleuetining artuyna alandaushylyq bildiretinin jasyrmady. Sonymen qatar Ukraina shyghysyndaghy mәseleni qaruly qaqtyghys arqyly sheshuge tyrysu qatelik deydi. Resey basshysynyng agressiyalyq sayasat ústanyp, sol qaqtyghysty ózi bastaghany esinen shyghyp ketkeni qyzyq.

Taraptar qazirgi qatynastarynyng tym ushyqqanyn moyyndady. Ásirese diplomattardy elden shygharu jaghyn aityp, Resey basshysy diplomatiyalyq qatynasty qalpyna keltirudi úsyndy.

Kelissózder ayaqtalugha az uaqyt qalghanda Aq ýiding baspasóz qyzmeti Putinmen sóileskennen keyin Bayden europalyq kóshbasshylargha telefon soghyp, әngimening nәtiyjesi turaly aitatynyn aitty. «Týsten keyin preziydent Putinmen әngimelesu ayaqtalghannan keyin Fransiya preziydenti Emmanueli Makronmen, Germaniya kansleri Angela Merkelimen, Italiya premier-ministri Mario Dragiymen jәne Úlybritaniya premier-ministri Boris Djonsonmen telefon arqyly sóilesedi», - dep keltiredi Guardian.

Sonymen qatar Bayden Zelenskiymen de sóilespek. Kelissózder aldynda Bayden men Zelenskiy ózara sóilesken bolatyn.

Vashingtonnyng kelissózderding qorytyndysy turaly resmy mәlimdemesi qysqa jәne 13 joldan túrady. Qújatqa sәikes, AQSh pen Resey preziydentteri onlayn kelissózder barysynda búryn belgilengen kýn tәrtibinen auytqymaghan. Aq ýiding baspasóz qyzmeti Djo Bayden men Vladimir Putinning ekijaqty qarym-qatynastardy, strategiyalyq túraqtylyq, kiyberqauipsizdik mәselelerin talqylap, Iran tóniregindegi jaghday siyaqty aimaqtyq mәselelerde yntymaqtastyq ornatugha kelisti dep habarlady.

Bayden kezdesude AQSh pen onyng odaqtastarynyng Reseyding Ukrainagha qarsy әreketterine jәne әsirese shekara manynda әskery kýshterding jinaqtaluyna alandaytynyn aitty. «Preziydent Amerika Qúrama Shtattary men europalyq odaqtastardyng Ukraina tónireginde reseylik kýshterding shoghyrlanuyna baylanysty alandaushylyghyn bildirdi. Ol Amerika Qúrama Shtattary men bizding odaqtastar kýrdeli ekonomikalyq jәne basqa da sharalar týrinde shiyeleniske jauap beretinin aitty», - dep habarlady Aq ýi.

Sarapshylar kelissózder aitarlyqtay nәtiyjeli bolmaydy deydi. Resey әskerin Ukraina manynan әketpese, Batys ekonomikalyq sanksiyalargha kóshpek. Mәskeu әskery shabuylgha kóshse, Europa elderi Reseyding «Soltýstiyik aghym – 2» gaz qúbyryn iske qospaydy jәne radikaldyq sheshim retinde Mәskeudi SWIFT jýiesinen ajyratuy mýmkin.

Abai.kz

12 pikir

Ýzdik materialdar

Alashorda

IYdey Alasha y sovremennyy Kazahstan

Kerimsal Jubatkanov 2590