Júma, 27 Qyrkýiek 2024
46 - sóz 3290 2 pikir 21 Jeltoqsan, 2021 saghat 12:45

Preziydent tapsyrmasy oryndalmay ma?

Kez-kelgen memleket ekonomikasynyng qozghaushy kýshi – logistika, tasymaldau. Esi dúrys kez-kelgen memleket osyny rettese, elde haos bolmay, túraqtylyq ornaydy. Al, ony ózge memleketterding qolyna bergen elding – ekonomikalyq, azyq-týlik qauipsizdigine ýlken núqsan kelui mýmkin.

Men múny nege alystan oraghytyp otyrmyn? Qazirgi tanda otandyq halyqaralyq baghytta avtokólikpen jýk tasymaldaushylar osy salany qoldaudy, yaghni, jýk tasymaldaushy kólikterge alynatyn utilizasiyalyq alym koeffisiyentin azaytyp, alghashqy tirkeuge tólenetin alymdy alyp tastaudy talap etip, mәsele kóterip kele jatqandaryna biraz boldy.

Sebebi, atalghan tasymaldaushylardyng avtoparkining europalyq markaly SCANIA, Mercedes, DAF, Volvo sekildi sapaly kóliktermen janarmauyna kedergi keltirip otyrghan faktorlardyng biri – 1,6 mln tengeden 5,9 mln tengege deyin baratyn utilizasiyalyq alym koeffisiyentterining joghary boluy. Otandyq tauar tasymaldaushylar naryghynyng ókilderi – negizinen avtoparki jana sheteldik tauar tasymaldaushylar tarapynan bәsekelestikting artyp kele jatqandyghyn, sol arqyly bizding irgemizdegi Qytaydan Europa elderine, Euraziyalyq Odaq elderi men Orta Aziya elderine jýk tasymaldau pozisiyasyn nyghaytyp kele jatqandyghyn aityp dabyl qaghuda. Al biz, óz irgemizde túrghan nesibemizdi sanauly oligarhtardyng mýddesin qorghaymyz dep, qoldan berip kelemiz.

Sózimiz qúrghaq bolmas ýshin, kishkene sifrlar keltire keteyik. Osynday jýk tasymaldaushy kólikterding sany Qazaqstanda 7 myng bolsa, Reseyde 34 myng (bizden 5 ese kóp), Polishada 247 myng (bizden 35 ese kóp), Týrkiyada 69 myng (bizden 10 ese kóp), Litvada 38 myng (bizden 5,5 ese kóp), Ukrainada 30 myng (bizden 4 ese kóp), eng aqyry Belorussiyada 15 myng (bizden 2 ese kóp). Elimizde atalghan salanyng qoldaudan tys qaluynyng saldarynan, bizding otandyq tasymaldaushylardyng halyqaralyq tasymaldaushylar naryghyndaghy ýles salmaghy aitarlyqtay týsip ketti. Atap aitar bolsaq, búl ýles 2017 jyly 52% qúrasa, 2018 jyly 46%, 2019 jyly 37%, 2020 jyly nebәri 31% payyzdy qúraghan.

Eng qyzyq jeri, 2016 jyly utilizasiyalyq alymdy engizgennen bastap, otandyq jýk tasymaldaushylardyng avtoparki BAR BOLGhANY 800 AVTOKÓLIKKE JANARGhAN! Jylyna nebәri 160 kólik qana kirgizilip otyrghan! Endi taghy bir aita keterligi, halyqaralyq jýk tasymaly salasyn damytu ýshin, odaqtasymyz Belorussiya men irgemizdegi Ózbekstan jýk kólikterine utilizasiyalyq alymdy alyp tastady. Búl degenimiz – biz ózimizding jýk tasymaldaushylardy qoldan túnshyqtyryp, ózgelerge jol ashyp berip otyrmyz degen sóz. Demek, sening jýgindi tasymaldau baghasyn olar qalay qoyamyn dese de, ózderi biletin bolady.

Osy sala ókilderining alandaushylyghyna biyl, 10-shildede Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev nazar audaryp, Ýkimetke tiyisti tapsyrmalar bergen bolatyn. Alayda, sodan beri baqanday bes ay ótse de, búl mәsele sheshimin tabar emes. Sonda Preziydent tapsyrmasyn sol oryndalmaghan kýii qala bermek pe?

Núraddin Sadyqov

Abai.kz

2 pikir

Ýzdik materialdar

Alashorda

IYdey Alasha y sovremennyy Kazahstan

Kerimsal Jubatkanov 2562