Qazaqstan halqy belshesinen qaryzgha batqan. Songhy bir jylda qaryz kólemi eselep artqan jәne oghan pandemiyalyq shekteuler, shekaranyng jabyq boluy, ekonomikalyq daghdarys ta óz әserin tiygizgen. Qaryzdyng basym bóligi el halqy alghan tútynushylyq nesiyelerge tiyesili. 

Birinshi nesie burosynyng mәlimeti boyynsha, 2022 jylghy 1 qantardaghy jaghday boyynsha Qazaqstannyng bólshek nesie portfeli 10,76 trln tengeni qúrady, búl ótken jyldyng sәikes kezenimen salystyrghanda 42,9%-gha artyq degen sóz. Bólshek portfelding basym bóligin tútynushylyq qamtamasyz etilmegen nesiyeler – 5,28 trln tenge (48,3%), ipotekalyq nesiyeleu – 3,39 trln tenge (31,4%), avtonesie – 1,09 trln tenge (10,6%), nesie kartalary – 348,3 mlrd tenge (3,2% ) jәne qamtamasyz etilgen tútynu nesiyeleri – 498,3 mlrd.tenge (5,1%) qúraydy.

Jalpy alghanda, 2021 jyly jeke túlghalargha berilgen nesiyelerding kólemi 2020 jylmen salystyrghanda 83,6%-gha nemese 4,1 trln tengege úlghayyp, 8,9 trln tengeni qúrady. Barlyghy 25,67 mln ​​kelisimshart jasaldy (2020 jylmen salystyrghanda +68,3%-gha artyq), qaryz alushylardyng jalpy sany 6,16 mln qaryz alushyny (+28,4%) qúraghan.

Kepilsiz berilgen tútynushylyq nesiyeler 5,45 trln tengeni qúrap, ótken jylmen salystyrghanda 86,1 payyzgha ósken. Nesie kartalary 95,2%-gha (401,5 mlrd. tengege deyin) ósti. Sarapshylar nesiyelendiruding ósuin basqalarmen qatar, halyq arasynda bólip tóleu josparynyng tanymal boluymen, sonday-aq pandemiya kezenining әserimen baylanystyrady. Bólip tóleuding artuy halyq tabysynyng azangy degen sóz.

Kólik qúraldaryn satyp alugha nesiyeler (sonyng ishinde kepilsiz) 592,2 mlrd tengege (+57,5%) berildi. Ónirler túrghysynan alghanda bólshek nesiyelerding aitarlyqtay kólemi Almaty, Núr-Súltan qalalaryna, sonday-aq Almaty jәne Týrkistan oblystaryna tiyesili, atalmysh ónirler 2021 jyly jalpy kólemning 44%-yn qúraghan.

Birinshi nesie burosynyng mәlimeti boyynsha, 2022 jylghy 1 qantardaghy jaghday boyynsha berilgen ipotekalyq nesiyeler 1,92 trln tengeni qúrady, búl ótken jyldyng sәikes kezenimen salystyrghanda 77,7%-gha artyq. Zeynetaqy reformasy ipotekagha aitarlyqtay súranys tughyzghan deydi mamandar.2021 jyly qordyng mәlimetinshe, túrghyn ýy jaghdayyn jaqsartu maqsatynda BJZQ-dan 2,5 trln tenge shygharylghan. Búl qarajattyng 68,5%-y túrghyn ýy satyp alugha, 15,3%-y – ipotekalyq nesiyeni óteuge jәne 16,2%-y – ózge de maqsattargha baghyttalghan. Últtyq statistika burosynyng mәlimeti boyynsha, 2021 jyldyng sonynda túrghyn ýimen jasalghan mәmilelerding sany 606 mynnan asqan.

Osylaysha qazaqstandyqtar 2021 jyly nesiyege belshesinen batqany kórinip-aq, túr. Al qoghamda nesiyeni keshiru nemese payyzyn azaytu turaly úsynystar artty.

Abai.kz