Qasym-Jomart Toqaev keshegi súhbatynda qogham aldyndaghy mindetterin anyq aitty. Endi biz jurnalistter qauymy sol alghysharttardy el túrghyndaryna jetkizip, ýlken reformalardyng oryndaluyna layyqty ýlesimizdi qosu basty paryzymyz. Osy baghyttaghy mening FB postaryma «Júrttyng bәri qoldau kórsetetindey ol әli eshtene jasamady. Eng әueli halyqqa bergen uәdesin oryndap, sayasy reformalar jasasyn»,- synayyndaghy ókpe jazbalar komment pen jekeme kelude... COGhAN JAUABYM!

Tәuelsizdik alghanymyzda da demokratiyalyq qoghamgha bet týzegenbiz. Keyingi birer jylda ol qaghaz betinde qaldy. Oghan biz jurnalistter qauymy eng aldymen kinәlimiz... AQSh pen Evropa elderinde Jurnalistter demokratiyanyng kýzetshileri. Dәl qazirgi jaghday egemendigimizdi alghan ótken ghasyrdyng toqsanynshy jyldaryn eske týsiredi. Jana Qazaqstangha jana tolqynnyng adal qyzmet etuine jurnalistter - jalpy qalam ústaghan qauymnyng jauapkershiligi eselene týspek. Ótken qateligimizden sabaq alyp, ekinshi synaqtan sýrinbey – Demokratiya men Ádilettilik saqshylary bolu syn saghatty soqty!

Memleket Basshysynan súhbat alghan Jayna Slambekting súraqtaryna kópshilik razy. «Habar» qúrylghan jyldary qazaq redaksiyasynyng jetekshisimin. Tilshi Bibiguli Jeksenbay jurfakti bitirip, oblysqa joldamamen attanbaq Jaynany tanystyryp: «myqty jurnalist tapsyrma berip kóriniz», degeni esimde. Jayna sol kýni alghashqy sujetin jasap, sol kýni «Habar tilshisi» kuәligin aldy. Qazirgidey qyzmetke qabyldau ýshin 3 aidan 6 aigha deyin "synaqtan ótu merzimin sozghylap", bosqa sabyltyp, jas darynnyng saghyn syndyrmaytyn kez edi... Keyingi jyldary, bәri demeymin jalpy budjettik jurnalistika burokratiya batpaghyna batty. Ministrlikting myqty toqpaghy jurnalistterdi qyzmetterine beyjay qaraytyn jaghdaygha jetkizdi. Sodan da qalam ústaushylar Aqorda ózi aitqanyn jýzege asyrsyn, sosyn barysyn bayqayyq degen enjar, eshtenege senbeytin depressiyalyq ahualda...

Ózimnen mysal keltireyin. 2016 jyldan resmy júmyssyzbyn. Sol jyly «Qazaq radiosynyn» Bas diyrektory retinde kuratorlaryma redaksiyany jarnama esebinen ózin-ózi qarjylandyratyn jetistikke qol jetkizgenin mәlim ettim. Qyzmetkerlerim de respublikalyq jýldelerding bәrin alyp, tipten Dýniyejýzilik radio konkurstardyng Bas bәigesin iyelendik. Osy jetistikter ókinish әkeldi. Sol kezdegi Preziydent Ákimshiligi Basshysynyng birinshi orynbasary – Bas iydeolog pen Ministrim shaqyryp: «Eluge keldiniz, enbeginiz erekshe. Endi tizgindi jastargha beriniz. Alty ay kýtersiz, sosyn bir qyzmet tauyp berermiz» dedi. Oghan kelise almaytynymdy jasyrmadym. Sosyn Ministrlikting ókili bar 20 adamnan qúrylghan arnayy komissiya eki ay boyy bes jyldyq qyzmetimdi tekserdi. Jýzge tarta jurnalisterime qysym kórsetip, әrqaysysynnan «týsinikteme» jazdyryp aldy. Nәtiyjesinde bir tiyn ysyrap pen mynau mining dep taghar kemshilik tappady. Osymen boldy degen senimim aldanysh eken. Ministrim Parlamentke baryp «Qazaq radiosy keyingi jyldary erekshe tabystargha jetip, ózindik BAQ boldy. Sol sebepten Korporasiya qúramynan jeke dara shygharyp, TOO «Qazaq radiolaryn» qúramyz»,- dep Mәjilis deputattarynyng kelisimin aldy. Mekeme qaytadan qúrylghanda Basshysyn taghayyndau Zang boyynsha qúryltayshynyng erkine kóshedi. Osylaysha Qazaq radiosy Bas diyrektory qyzmetinen ketuge mәjbýr boldym...

Qalamgerler qauymynyng «qyzmetimdi alsang da, qalamymdy ala almaysyz» degen mәteli bar. Ol da sol tústa bekershilik boldy. Eshbir memlekettik BAQ-qa qatardaghy jurnalist bolyp ornalasa almadym. Tipten eski kóz tanys Memhatshy Qyrymbek Kósherbaev ta kabiynetine shaqyryp, uәdesin ýiip-tógip bergenimen eldegi ortasha jalaqy alatyn jurnalisttik qyzmet búiyrmady...
Memleket Basshysynyng keshegi súhbaty el ensesin kóterer jana kezenge bastau salatynyn kózi qaraqty, sóz úghar kisi bayqady. Ótken kemshilikter da aityldy.

Kóp kórgen, talay synnan ótken jurnalist retinde aitarym, búiyrghan baghymyzdan syrt ainalmayyq. Birinshi bolyp, elimizde Ádilettilik pen demokratiyanyng ornauyna jauapkershiligi zor mamandyqty tandadyq eken, qol qusyryp otyrmay, bel buyp kiriseyik.

Osy Ádilettilik jolyna ózi bastaghan Memleket Basshysyn qoldau - әrbir jurnalist әriptesterimnin, jalpy qalam ústaghan qauymnyng eng basty paryzy dep bilemin!

Mahat Sadyq

Abai.kz