Telearna - iydeologiyanyng bir qúraly. Qazir júrt kóbinese telearnadan beriletin janalyqtar men habarlargha kóbirek ilanady. Tipti keybireulerding pikir almasyp jatqan ýstinen týssen, «Telearnada solay dedi ghoy...» dep bet qaratpaytynyn qaytersin. Al telearnadaghy tilshilerding pikiri eshbir elep-eksheusiz aitylatyny qaryn ashtyrady.
Biz de janalyqqa jany qúshtar, kózi qaraqty kórermenning qatarynanbyz. Eleng etkizerlik oqighalargha ózindik kózqarasymyz bar. Keyde tilshilerding oryndy, orynsyz sóilemderin estip, «әttegen-ay, búlarda redaktor degen bolmaushy ma edi? Nege kemshilikterin týzemeydi eken?» dep torsandaymyz. Biraq ta aty darday telearnalardyng tilshileri men kommentatorlary «boyaushy-boyaushy» degen sayyn tilining úshyna kelgen sóz iyirimderin ondy-soldy paydalana beretin boldy. Estip otyryp, eriksiz qynjylasyn.
Telearnalarda sporttyq sayys­tardyng tikeley kórsetilimi jii beriledi. Jazda Londonda ótken HHH Olimpiada oiyndaryn qyzygha tama­shaladyq. Áriyne, sol dýbirli dodadaghy sportshylarymyzdyng jenisine ýiimizding tórindegi kók jәshik arqyly kuә bolyp, bórkimizdi aspangha attyq. Jastardyng namysy qayralyp, patriottyq ruhy asqaqtady. Sport - kez kelgen elding atyn әlemge tanytatyn qúdyretti óner. Búghan dýiim júrttyng kózi bayaghyda jetken. Alayda, әlgindey sporttyq bәsekelerde baghyn synap jýrgen sportshylarymyz turaly әngimeleytin kommentatorlardyng birazy nege kejegesi keri tartyp, kókezulene beretinin týsine almay dalmyz. Ásirese orystildi jurnalister qanday sport týri bolsyn, qanday sportshy bolsyn, әiteuir «Sovetskaya mektebining týlekteri» degenin qoymaydy. Tipti janyndaghy sport taqyrybyna etene jaqyn mamandy «Master sporta Sovetskogo Soyza» dep tanystyryp jatady. Búl ne sonda? «Master sporta Sovetskogo Soyza» ýlken mәrtebe me, shen be? Nege biz kez kelgen jetistigimizding shyrqau basyn kenestik kezennen izdeymiz? Qazaqstannyng Tәuelsizdigin alghanyna 20 jyldan asty. Býginde egemendi elimizde qazaqtyng tól sportshylary men sport sheberleri qalyptasyp ýlgerdi. Jiyrma jastaghy sportshy talay biyik shyndardy baghyndyrdy. Kommentatorlar búghan Kenestik kezenning qanday qatysy bar ekenine nege kóz jýgirtpeydi? Álde, kenestik kezendegi sportshylardyng júrt tәnti bolarlyq ózindik ereksheligi boldy ma? Meninshe, búl jәy ghana qalyptasyp ketken sóz. Sol kezde de qazaqtyng ishinen talay sportshylar top jaryp shyqty. Qazir de elimiz sportqa jiti kónil bólude. Ásirese Olimpiadadan 7 altyn oljalap kelgen otandyq sportshylarymyzdyng jenisinen keyin jastar men jasóspirimderding sportqa degen qúlshynysy erekshe arta týsken. Qúdaygha shýkir, olardy tәrbiyeleytin sport sheberleri de barshylyq. Álgindey «Sovetskaya shkola», «Master sporta Sovetskogo Soyza» dep aitudy әdetke ainaldyrghan kommentatorlardyng qúlaghyna altyn syrgha! Jattandy әri jauyr qylghan sóz tirkesterinen qalyng kórermen әbden mezi boldy. Au, qúrdymgha ketken «kenestik mektepten» kimderdi ýlgi tútyp jýrmiz biz, aitynyzdarshy?! Sport kommentatorlary keleshekte sózding parqyn týsinip, sóilese eken deymin. Búl mening ghana emes, telearnagha telmirgen qanshama kórermenning kókeyindegi oi. Al osynday óreskel qatelikke jol berip otyrghan telearna basshylary múny nege angharmay qalady?! Osyghan an-tanmyn.

Toghjan TÓLEGENQYZY

"Týrkistan" gazeti