Senbi, 23 Qarasha 2024
Áne, kórding be? 5058 18 pikir 23 Aqpan, 2022 saghat 11:20

Ukrainadaghy jaghday: Japarov Reseydi jaqtady

Qyrghyzstan preziydenti Sadyr Japarov Ukrainadaghy jaghdaygha qatysty pikir bildirip, Reseyding әreketin aqtaghanday bolypty. Ol óz pikirin әleumettik jelige bólisken.

«Ukrainanyng shyghysyndaghy jaghdaygha alandap, baqylap otyrmyn. Maghan ondaghy ahual jayly, sonyng ishinde Donbacs tóniregindegi mәseleler jóninde túraqty týrde habarlap otyr.

Qyrghyz Respublikasy әrdayym Minsk kelisimderining oryndaluyn jaqtap keldi. Al Minsk kelisimderi – janjaldy retteu boyynsha BÚÚ Qauipsizdik kenesinen qoldau tapqan birden-bir qújat. Ókinishke oray, onyng oryndalmauy – qazirgi jaghdaygha әkelip soqtyryp otyr.

Oryn alghan jaghdaydy tek qana beybit jolmen, adam shyghynyn boldyrmay, diplomatiyalyq jolmen, kelissózder arqyly túraqtandyru kerek dep bilemin. Óitkeni – adam ómiri – bәrinen qymbat. Men taraptardy jaghdaydy túraqtandyruda barynsha ústamdy bolugha shaqyramyn. Búl jaghdaydy odan iri shiyelenistirmeu ýshin manyzdy.

Mýmkin, búl kóptegen Resey azamattary túratyn Donbasstyng beybit túrghyndaryn qorghau ýshin qajet bolghan shyghar. Qanday da bir memleketti moyyndau kez kelgen elding egemendi qúqyghy ekenin atap ótkim keledi», - depti Qyrghyz preziydenti Sadyr Japarov.

Ayta keteyik, Resey preziydenti Vladimir Putinning Ukrainanyng Halyqaralyq dengeyde moyyndalghan territoriyasy, seperatisterding lanynan keyin ekiarada qalghan eki oblys – Luganski men Donbassty «derbes memleket» dep moyyndauy Halyqaralyq sayasy jaghdaydy qatty ushyqtyrdy.

AQSh jәne Europa elderi birining izin ala ekinshisi Reseyge qarsy sayasy hәm ekonomikalyq sanksiyalar paketin jariyalap jatyr. Preziydent Putin dauly jarlyqqa qol qoyghan alghashqy tәulikting ózinde Reseydegi iri kompaniyalardyng aksiyalary 20 payyzgha qúldyrasa, irili-úsaqty biznes elita 8 milliard dollar joghaltqan. Al odan bólek, AQSh pen EO Reseylik taghy 350 túlghagha jәne memlekettik sektorgha jekelegen sanksiyalar jariyalady. Germaniya biyligi «Soltýstik aghyn - 2» jobasyn toqtatty.

Órkeniyetti әlem elderi Reseyding búl agressorlyq әreketin aiyptap sóilese, biren-saran elder Reseymen ýndestigin bildirude. Sonymen qazirge deyin Luganski men Dobassty kimder moyyndady, kimder joq? Qaranyz:

Moyyndaghan memleketter:

Siriya, Kuba, Venesuela, Nikaragua.

Moyyndaghan subiektiler:

Osetiya, Abhaziya, Yemen husitteri.

Ózge memleketter:

Serbiya preziydenti Aleksandr Vuchich: «Serbiya Europalyq jolda. Alayda, halyqtyng 85 payyzy ylghy Reseyding jaghynda», - depti.

Qazaqstan: «Eng birinshiden ózderiniz týsinesizder, qazir jaghday óte shiyelenisip jatyr. Keshe Putin LHR men DHR derbes el dep moyyndady. Jaghday kýrdeli. Al Qazaqstannyng resmy ústanymy әli de talqylanuda. Biz halyqaralyq qúqyq negizinde, BÚÚ negizinde beytaraptyq sayasatyn ústanamyz», - dedi QR Syrtqy ister ministri Múhtar Tileuberdi.

AQSh: «Biz Reseyding osynday qadamgha baratynyn bildik jәne oghan layyqty týrde jauap beremiz», - dep mәlimdegen.

Qytay: «Kez kelgen memleketting zandy mýddesi men qauipsizdigine qúrmetpen qarau kerek. BÚÚ Jarghysynyng prinsipteri men maqsatyn oryndau kerek», - degen.

Europa elderi týgel derlik Ukrainanyng territoriyalyq tútastyghyn qoldap, Reseyge joyqyn sanksiyalar salugha shaqyrghan.

Kanada: Reseyding Luganski men Donbassty moyyndauyn qatang aiyptaytynyn aitqan.

Japoniya: Luganski men Donbassty moyyndaudy qatang aiyptap, Reseyge sanksiya salatynyn jariyalaghan.

Týrkiya: Preziydent Rejep Tayyp Erdoghan da Ukrainanyng territoriyalyq tútastyghyn qoldaytynyn mәlimdegen.

Belarusi: Reseyding Luganski men Donbassty moyyndauyna qúrmetpen qaraytynyn mәlimdegen. Alayda, atalghan eki aimaqtyng derbestigin moyyndau ya moyyndamau turaly aitpaghan.

Abai.kz

18 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1468
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3241
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5394