Qantardaghy qayghyly jaghday bәrimizding qabyrghamyzdy qayystyrghanmen, memleketimizding irgesi búzylghan joq. Elimizdi tenseltuge jasalghan  soqqy qatty bolghanmen, shanyraghymyzdy  shayqay almady. Qoghamdy, halyqty qirata almady. Memleketimizdi saqtap qala aldyq. Qazaqstandaghy búl ahualdy biylikti basyp alyp, kýshpen ózgertken kórshiles Qyrghyzstandaghy jaghdaymen salystyrugha bolmaydy. El basyna kýn tughan sәtte Preziydent Qasym-Jomart Toqaevqa da onay soqpaghany ras. Kimning býlikshi, kimning beybit túrghyn ekenin ajyrata almaytyn qiyn sәtte kósh bastaushynyng kóregendik tanytuy, sózine sendire bilui manyzdy edi. Preziydent búl ýdeden shyqty.

Halyqtyng beybit mitingisimen bastalyp, ayaghy býlinshilikke úlasqan búl oqighanyng sebep-saldary bolashaqta jan-jaqty zertteletin bolady. Onda birtalay adam qúrban boldy. Olar jaydan-jay ómirin qighan joq. Áriyne mitingke shyqqandardyng bәrin sodyr deuge bolmaydy. Arandatushylar boldy. Ony joqqa shygharugha bolmaydy. Memleket pen jekemenshikting mýlkin órtep, adamdardy óltirgen adamdy sodyr emes desek, kýnәhar bolamyz. Biylik organdaryn basyp alu, órteu bizding tarihymyzda eshqashan bolmaghan jaghday. Sondyqtan búl qazaq halqyna ýlken synaq boldy. Búghan deyin biz sayasy jaghynan da, ekonomikalyq jaghynan da aimaqtaghy eng túraqty elmiz degendi kóp aitatynbyz. Bizdi taghdyr synady. Eng bastysy, synaqtan qúlamadyq.

Osy sәtte Memleket basshysynyng halyqqa joldaghan ýndeui men mәlimdemeleri der kezinde jasaldy. Óitkeni qinalghan, baghdarynan ajyraghan halyqtyng demeudi ózgeden emes, ózi saylaghan Preziydentten kýtetini belgili. Múnday qym-quyt kezde Memleket basshysynyng janynda ekenin, halyqpen birge ekenin sezinuden quatty eshtene joq.

Songhy 30 jylda bәrmiz býitemiz, sýitemiz, qatyramyz degen sózdi kóp estidik. Osy uaqytqa deyin qanshama memlekettik baghdarlamalar qabyldandy. Árdayym ózgeris turaly aitu jenil bolghanmen, ony oryndau qiyndyq tudyrdy.  Biylghy «Qantar qasireti» sonyng nәtiyjesi deuge bolady. Biz odan ýlken sabaq aluymyz kerek. Ony qayta-qayta aita beruding de endi qajeti joq. Ótken kýnge ghana qayryla bermey, aldaghy ómirimizde múnday jaghdaydyng endi qaytalanbauy ýshin biylik organdarynan bastap, azamattyq qoghamnyng barlyq ókili ózgeriske dayyn bolu kerek. Eger bәrimiz bir kisidey júmylyp, bir jaghadan bas, bir jennen qol shygharatyn bolsaq alynbaytyn qamal joq.

Bizding ómirimizdi eshkim syrttan kelip jaqsartyp bermeydi. Men osy uaqytqa deyin biylikting de, oppozisiyanyng da halyqqa bergen uәdelerin týgel estidim, kórdim. Tipti ózi shetelde jatyp, bizge aqyl aitqandar az bolghan joq. Jeme-jemge kelgende barlyq jaghdaymen betpe-bet qalyp, ómirding ashysyn da, túshysyn da kórip, bilip, sezip, barlyq qiyndyqty qayyspay kóterip kelgen elding birligi men yntymaghy el basyna kýn tughan kezde taghy bir synnan ótti.

«Jana Qazaqstan» baghdarlamasy bir kýnning ne bir aidyn, bolmasa bir jyldyng ishinde jýzege asatyn onay sharua emes. Elding senimin arqalap, ýmitin ýkilegen Preziydenttyng iyghyna týsken jýkti de jenil dep eshkim aita almasy anyq. Osynday syn saghatta halqymen birge bolyp, onyng ortasynan tabylghan Qasym-Jomart Toqaevtyng aldynda әli kóp synaq túr. Osynday qysyltayang kezende elge jaghatyn sóz aitu da, kópke ýlgi bolatyn is jasau da onay sharua emes.  Biz sózden  eshkimge esesin jiberetin halyq emespiz. Endi sózimizdi isimizben dәleldep, óz aldymyzgha derbes el bola alatynymyzdy jәne  últtyq memleket qúra alatynymyzdy ózgeden búryn eng aldymen ózimizge taghy bir ret dәleldep, sodan keyin ony ózgelerge moyyndatugha әreket jasaugha tiyispiz. Sonda ghana әlemning damyghan elderimen iyq tirestirip túra alatyn, ózining kýsh-quaty men әleuetine senimdi el retinde әlemdik qauymdastyqtaghy óz ornymyzdy saqtap qala alamyz.

Rahman Alshanov,

ekonomika ghylymdarynyng doktory,
Turan uniyversiytetining rektory.

Abai.kz